OMT II
Kethllyn Carvalho Ferreira
ONDERZOEKSMETHODEN EN –
TECHNIEKEN II
This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY-SA-NC
1
,OMT II
Kethllyn Carvalho Ferreira
LES 1: INTRODUCTIE TOT WETENSCHAPPELIJK DENKEN
1.1 PSYCHOLOGIE ALS WIJZE VAN DENKEN
A) ONDERZOEK PRODUCEREN OF CONSUMEREN
• Rol van onderzoek “producent” versus rol van onderzoek “consument”
o Producent = masterproef schrijven en dus een product produceren en
dit betekent dat je onderzoek gaat onderzoeken, late onderzoeksrol in
de academische wereld
o Consument = klinisch psycholoog moet je evidence based handelen, de beslissingen die
genomen worden moeten op een wetenschappelijke manier genomen worden en je moet
weten hoe je een consument moet consumeren
• Voorbeelden om het belang van de rol van onderzoek “consument” te illustreren:
1. Facilitated communication treatment
De therapeut gaat de hand van een autistisch patiënt
begeleiden, ze gaan een tablet gebruiken en de therapeut gaat
die hand begeleiden. Op de tablet staan letters zodat de patiënt
letters kan aantikken.
Conclusie?
Het bleek dat de therapeut effectief veel leiden en dus we gaan dit niet gebruiken
omdat de therapeut te veel stuurde en de patiënt vormde
2. Scared-straight approach
Dit wordt gebruikt bij jongeren die veel te maken krijgen met justitie. Het doel van
dit experiment is om jongeren die een verleden hebben met de justitie angst aan te
jagen. Ze willen jongeren op de juiste pad brengen.
Wat wordt er gedaan?
De jongeren worden naar de gevangenis gebracht. Vervolgens worden ze
geïntimideerd, gepest door andere gevangen of politieagenten. Ze proberen zoveel
mogelijk angst aan te jagen zodat ze realiseren dat dit is waar ze gaan eindigen als
ze verder in contact komen met de justitie.
Conclusie?
Op basis van wetenschappelijk onderzoek lijkt dit niet goed te werken
3. “Mindfulness kan je beter doen presteren op school”
Mensen leren in het heden te leven zodat men hun gevoelens en denkbeelden
accepteren wat ze voelen en denken. Vaak heeft mindfulness positieve voordelen.
Experiment?
Men heeft op een school studenten in 2 willekeurige groepen ingedeeld. Er is 1
groep dat mindfulness krijgt en een andere groep die een workshop krijgt over
voeding. Men heeft de groepen vergeleken en gezien dat mindfulness wel een
positieve invloed heeft op kinderen en dus is dit wel de moeite waard om te blijven
uit te proberen.
2
,OMT II
Kethllyn Carvalho Ferreira
In dit artikel wordt 9 experimenten geïntroduceerd. Maar in realiteit heeft deze onderzoeker meerdere
experimenten gemaakt maar niet allemaal gepubliceerd. In de andere experimenten waarbij hij dit niet had
gepubliceerd wordt het tegendeel bewezen. Men heeft ook effectief zitten zoeken naar de juiste resultaten.
Men heeft in een statistische analyse allerlei stappen ondernomen om een significant resultaat te bekomen.
CONCLUSIE:
• Kritische mindset is essentieel (niet automatisch geloven wat in een artikel staat)
• Niet alle gepubliceerd onderzoek is correct/ robuust
• Psychologisch onderzoek zit in een turbulente periode
B) HOE WERKEN WETENSCHAPPERS
• Wetenschap is gebaseerd op empirie
• Wetenschappers testen theorieën
• Wetenschap kan fundamentele en toegepaste vragen beantwoorden
• Wetenschap is continu in ontwikkeling
• Wetenschappers publiceren hun resultaten in vaktijdschriften
• Wetenschappers communiceren met het brede publiek via journalisten
3
, OMT II
Kethllyn Carvalho Ferreira
C) EMPIRIE
• Empirische methode is gebaseerd op data van
o Directe zintuiglijke waarnemingen (vb: in een experiment kunnen we het gedrag van een
proefpersoon observeren)
o Meetinstrumenten (vb: een vragenlijst gebruiken)
• Empirische wetenschappers trachten systematisch, nauwkeurig, en repliceerbaar onderzoek te
verrichten
• Empirie is niet gebaseerd op eigen ervaringen, intuïtie, of autoriteitsfiguren (zie verder)
D) WETENSCHAPPERS TESTEN THEORI EËN
• Theorie- data cyclus
o = We starten met een theorie en aan de hand van de theorie gaan we een onderzoeksvraag
formuleren. Daarna maken we een design voor een studie voor een experiment bijvoorbeeld
waarin we een concrete hypothese kunnen gaan toetsen. Om de hypothese te toetsen gaan
we data verzamelen om oftewel de theorie te ondersteunen of er iets fout gegaan in de
onderzoeksdesign of theorie is fout en dus alles opnieuw beginnen.
o Een theorie kan nooit bewezen zijn! De data kan de theorie hoogstens ondersteunen.
o Indien de theorie wordt verworpen zijn er twee mogelijkheden:
o De studie heeft bepaalde gebreken en hierdoor zijn de resultaten niet in lijn met de
hypothesen.
o De theorie moet inderdaad verworpen worden want klopt niet
4
Kethllyn Carvalho Ferreira
ONDERZOEKSMETHODEN EN –
TECHNIEKEN II
This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY-SA-NC
1
,OMT II
Kethllyn Carvalho Ferreira
LES 1: INTRODUCTIE TOT WETENSCHAPPELIJK DENKEN
1.1 PSYCHOLOGIE ALS WIJZE VAN DENKEN
A) ONDERZOEK PRODUCEREN OF CONSUMEREN
• Rol van onderzoek “producent” versus rol van onderzoek “consument”
o Producent = masterproef schrijven en dus een product produceren en
dit betekent dat je onderzoek gaat onderzoeken, late onderzoeksrol in
de academische wereld
o Consument = klinisch psycholoog moet je evidence based handelen, de beslissingen die
genomen worden moeten op een wetenschappelijke manier genomen worden en je moet
weten hoe je een consument moet consumeren
• Voorbeelden om het belang van de rol van onderzoek “consument” te illustreren:
1. Facilitated communication treatment
De therapeut gaat de hand van een autistisch patiënt
begeleiden, ze gaan een tablet gebruiken en de therapeut gaat
die hand begeleiden. Op de tablet staan letters zodat de patiënt
letters kan aantikken.
Conclusie?
Het bleek dat de therapeut effectief veel leiden en dus we gaan dit niet gebruiken
omdat de therapeut te veel stuurde en de patiënt vormde
2. Scared-straight approach
Dit wordt gebruikt bij jongeren die veel te maken krijgen met justitie. Het doel van
dit experiment is om jongeren die een verleden hebben met de justitie angst aan te
jagen. Ze willen jongeren op de juiste pad brengen.
Wat wordt er gedaan?
De jongeren worden naar de gevangenis gebracht. Vervolgens worden ze
geïntimideerd, gepest door andere gevangen of politieagenten. Ze proberen zoveel
mogelijk angst aan te jagen zodat ze realiseren dat dit is waar ze gaan eindigen als
ze verder in contact komen met de justitie.
Conclusie?
Op basis van wetenschappelijk onderzoek lijkt dit niet goed te werken
3. “Mindfulness kan je beter doen presteren op school”
Mensen leren in het heden te leven zodat men hun gevoelens en denkbeelden
accepteren wat ze voelen en denken. Vaak heeft mindfulness positieve voordelen.
Experiment?
Men heeft op een school studenten in 2 willekeurige groepen ingedeeld. Er is 1
groep dat mindfulness krijgt en een andere groep die een workshop krijgt over
voeding. Men heeft de groepen vergeleken en gezien dat mindfulness wel een
positieve invloed heeft op kinderen en dus is dit wel de moeite waard om te blijven
uit te proberen.
2
,OMT II
Kethllyn Carvalho Ferreira
In dit artikel wordt 9 experimenten geïntroduceerd. Maar in realiteit heeft deze onderzoeker meerdere
experimenten gemaakt maar niet allemaal gepubliceerd. In de andere experimenten waarbij hij dit niet had
gepubliceerd wordt het tegendeel bewezen. Men heeft ook effectief zitten zoeken naar de juiste resultaten.
Men heeft in een statistische analyse allerlei stappen ondernomen om een significant resultaat te bekomen.
CONCLUSIE:
• Kritische mindset is essentieel (niet automatisch geloven wat in een artikel staat)
• Niet alle gepubliceerd onderzoek is correct/ robuust
• Psychologisch onderzoek zit in een turbulente periode
B) HOE WERKEN WETENSCHAPPERS
• Wetenschap is gebaseerd op empirie
• Wetenschappers testen theorieën
• Wetenschap kan fundamentele en toegepaste vragen beantwoorden
• Wetenschap is continu in ontwikkeling
• Wetenschappers publiceren hun resultaten in vaktijdschriften
• Wetenschappers communiceren met het brede publiek via journalisten
3
, OMT II
Kethllyn Carvalho Ferreira
C) EMPIRIE
• Empirische methode is gebaseerd op data van
o Directe zintuiglijke waarnemingen (vb: in een experiment kunnen we het gedrag van een
proefpersoon observeren)
o Meetinstrumenten (vb: een vragenlijst gebruiken)
• Empirische wetenschappers trachten systematisch, nauwkeurig, en repliceerbaar onderzoek te
verrichten
• Empirie is niet gebaseerd op eigen ervaringen, intuïtie, of autoriteitsfiguren (zie verder)
D) WETENSCHAPPERS TESTEN THEORI EËN
• Theorie- data cyclus
o = We starten met een theorie en aan de hand van de theorie gaan we een onderzoeksvraag
formuleren. Daarna maken we een design voor een studie voor een experiment bijvoorbeeld
waarin we een concrete hypothese kunnen gaan toetsen. Om de hypothese te toetsen gaan
we data verzamelen om oftewel de theorie te ondersteunen of er iets fout gegaan in de
onderzoeksdesign of theorie is fout en dus alles opnieuw beginnen.
o Een theorie kan nooit bewezen zijn! De data kan de theorie hoogstens ondersteunen.
o Indien de theorie wordt verworpen zijn er twee mogelijkheden:
o De studie heeft bepaalde gebreken en hierdoor zijn de resultaten niet in lijn met de
hypothesen.
o De theorie moet inderdaad verworpen worden want klopt niet
4
