ALGEMENE PATHOLOGIE: VOLLEDIGE
SAMENVATTING
HOORCOLLEGE 1: INLEIDING
Begrippen
Pathologie = ziekteleer (bv. anatomopathologie (leer van de weefsels))
❖ Autopsie = wanneer het lichaam van een overleden persoon wordt onderzocht
Pathogenese = wijze van ontstaan (bv. uitzaaiing via bloed)
Etiologie = oorzaak van een ziekte (bv. door virus)
Symptomen = ziektetekens
❖ Objectief
bv. 3 maanden geleden heb ik een patiënt ondervraagd en onderzocht. De patiënt komt terug en zegt
dat ze vermagerd is. Ik ga haar wegen en stel vast dat ze inderdaad afgevallen is
bv. ‘Ik denk dat ik koorts heb.’ → Temperatuur van de patiënt wordt gemeten en er kan worden
vastgesteld of de patiënt koorts heeft of niet
❖ Subjectief
bv. ‘Ik ben vermoeid.’ → Je kan niet meten dat de patiënt vermoeid is
bv; ‘Ik heb pijn.’ → Je kan de pijn van de patiënt niet meten
Diagnose = welke aandoening?
❖ Differentiaal diagnose → vooraleer er een echte diagnose wordt vastgelegd
⇒ Iemand komt met bepaalde klachten → wat kan het allemaal zijn?
bv. hoesten, anemie, buikpijn
Ziekteverloop
❖ Acuut (bv. acute buikpijn, acute hoofdpijn)
❖ Chronisch (bv. chronische diarree)
❖ Recidiverend (bv. elke maand migraine aanvallen)
Therapie = behandeling
❖ Curatief → bv. gebroken been wordt in de plaaster gelegd en is 6 weken later genezen
❖ Palliatief → bv. patiënt begint te braken en er wordt een maagtumor ontdekt die zo groot is dat het
niet mogelijk is om nog een operatie uit te voeren
❖ Symptomatisch → symptomen worden behandeld zoals bij een palliatieve behandeling, maar hier
gaat het over een aandoening die NIET terminaal is (bv. neusverkoudheid)
Prognose = vooruitzicht
⇒ Kan rustig, onzeker zijn
Profylaxie = preventie
❖ Vaccinatie
❖ Screening
Negatief of positief resultaat is afhankelijk van de situatie
bv. positieve HIV test tegenover positieve zwangerschapstest
1
,Diagnosestelling in verschillende stappen
1 Anamnese (bevraging)
❖ Wat?
❖ Waar?
❖ Wanneer?
❖ Hoelang?
❖ Levenswijze? Beroep? Usus?
❖ Medicatie
Antecedenten = voorgeschiedenis van zichzelf en eventueel ook van de familie
bv. Welke operaties zijn er geweest in het verleden?
Hetero anamnese → als de patiënt het zelf niet kan uitleggen wordt het gevraagd aan de omstanders die meer
informatie kunnen geven
bv. aan de ambulancier, familie…
2 Klinisch/lichamelijk/fysisch onderzoek
❖ Eerste indruk/observatie
bv. patiënt ziet er niet goed uit maar zegt wel dat hij/zij zich goed voelt
❖ Wegen/meten
❖ Bloeddruk
❖ Palpatie (de patiënt betasten)/percussie (de patiënt bekloppen)
❖ Auscultatie (naar het hart, de longen, naar geruis op de bloedvaten… luisteren)
❖ Onderzoek van neus/keel/oren/PPA (palpatio per anum)/PPV (palpatio per vaginum)
3 Verder onderzoek/investigaties
❖ Bloed/urine/faeces (stoelgang)
❖ Radiologie
➢ Conventioneel
➢ Echo → geluiden en de terugkaatsing van het geluid meten en omzetten in beelden
➢ CT scan → röntgenfoto’s
➢ MRI (Magnetic Resonance Imaging)
bv. bij een zwangerschap omdat het geen röntgen zijn
2
,❖ EKG/ECG = elektrocardiografie
⇒ Registreren van de elektrische activiteit van het hart
❖ EMG = elektromyografie
⇒ Registreren van de elektrische activiteit van de spieren
❖ EEG = elektro encefalografie
⇒ Registreren van de elektrische activiteit van de hersenen
❖ Endoscopie
⇒ Met een endoscoop (dunne buis) wordt via de mond of anus in het lichaam gekeken
❖ Laparoscopie
⇒ Met een laparoscoop wordt er in de buik gekeken
⇒ Men maakt een gaatje ter hoogte van de navel om daar
een buis in de kunnen steken dat gevuld is met CO2 en een
camera, via 2 andere gaatjes gaat men met instrumenten een
bepaalde ingreep doen
⇒ Op deze foto vindt een sterilisatie van een vrouw plaats
3
, Dermatologie
❖ Anatomie → hoe is de huid samengesteld?
➢ Epiderm = opperhuid met hoornlaag en basale laag
➢ Derm = lederhuid met bindweefsel, capillairen en zenuwen
bv. haarfollikel, zweetklieren
➢ Hypoderm → onderaan
Functie dermatologie
❖ Bescherming tegen infecties/chemische stoffen/UW-stralen en fysische krachten
bv. je schuift uit met je brommer en daarna heb je fysische krachten die je huid helemaal beschadigd
hebben
❖ Vochtregulatie
bv. patiënten met brandwonden
❖ Warmteregulatie door bloedvaten/vetweefsel en haren
bv. mensen die moeten vermageren, maar wanneer ze op raadpleging komen vertellen ze dat ze veel
koud hebben, dit betekent dat ze een groot deel van de vetlaag verloren zijn
❖ Zintuigfunctie
bv. tast → mensen die blind of slechtziend zijn hebben zeer goed ontwikkelde tastzin
Afwijkingen
1 MACULA (vlek)
= Huidverkleuring zonder verhevenheid of verharding
❖ Erytheem → rood
⇒ Zwangerschapsmasker/chloasma
⇒ Kan optreden bij de zwangerschap of mensen die de pil nemen (er
wordt dan andere anticonceptie aangeraden)
❖ Cyanose → blauw
❖ Oker → bruin
❖ Vitiligo → volledig wit
⇒ Er worden dan antilichamen gemaakt tegenover de huid en het
ontbreken van pigment (in de zomer valt het meer op wanneer de
andere huid bruiner wordt en de witte huid wit blijft)
bv. albino
⇒ Vraag: Waarom hebben witte konijnen rode ogen?
Antwoord: De konijnen met rode ogen hebben geen gekleurd
regenboogvlies, de iris van de ogen is doorzichtig en daarom ziet men
het bloed van het netvlies waardoor het lijkt dat het konijn rode ogen
heeft
4
SAMENVATTING
HOORCOLLEGE 1: INLEIDING
Begrippen
Pathologie = ziekteleer (bv. anatomopathologie (leer van de weefsels))
❖ Autopsie = wanneer het lichaam van een overleden persoon wordt onderzocht
Pathogenese = wijze van ontstaan (bv. uitzaaiing via bloed)
Etiologie = oorzaak van een ziekte (bv. door virus)
Symptomen = ziektetekens
❖ Objectief
bv. 3 maanden geleden heb ik een patiënt ondervraagd en onderzocht. De patiënt komt terug en zegt
dat ze vermagerd is. Ik ga haar wegen en stel vast dat ze inderdaad afgevallen is
bv. ‘Ik denk dat ik koorts heb.’ → Temperatuur van de patiënt wordt gemeten en er kan worden
vastgesteld of de patiënt koorts heeft of niet
❖ Subjectief
bv. ‘Ik ben vermoeid.’ → Je kan niet meten dat de patiënt vermoeid is
bv; ‘Ik heb pijn.’ → Je kan de pijn van de patiënt niet meten
Diagnose = welke aandoening?
❖ Differentiaal diagnose → vooraleer er een echte diagnose wordt vastgelegd
⇒ Iemand komt met bepaalde klachten → wat kan het allemaal zijn?
bv. hoesten, anemie, buikpijn
Ziekteverloop
❖ Acuut (bv. acute buikpijn, acute hoofdpijn)
❖ Chronisch (bv. chronische diarree)
❖ Recidiverend (bv. elke maand migraine aanvallen)
Therapie = behandeling
❖ Curatief → bv. gebroken been wordt in de plaaster gelegd en is 6 weken later genezen
❖ Palliatief → bv. patiënt begint te braken en er wordt een maagtumor ontdekt die zo groot is dat het
niet mogelijk is om nog een operatie uit te voeren
❖ Symptomatisch → symptomen worden behandeld zoals bij een palliatieve behandeling, maar hier
gaat het over een aandoening die NIET terminaal is (bv. neusverkoudheid)
Prognose = vooruitzicht
⇒ Kan rustig, onzeker zijn
Profylaxie = preventie
❖ Vaccinatie
❖ Screening
Negatief of positief resultaat is afhankelijk van de situatie
bv. positieve HIV test tegenover positieve zwangerschapstest
1
,Diagnosestelling in verschillende stappen
1 Anamnese (bevraging)
❖ Wat?
❖ Waar?
❖ Wanneer?
❖ Hoelang?
❖ Levenswijze? Beroep? Usus?
❖ Medicatie
Antecedenten = voorgeschiedenis van zichzelf en eventueel ook van de familie
bv. Welke operaties zijn er geweest in het verleden?
Hetero anamnese → als de patiënt het zelf niet kan uitleggen wordt het gevraagd aan de omstanders die meer
informatie kunnen geven
bv. aan de ambulancier, familie…
2 Klinisch/lichamelijk/fysisch onderzoek
❖ Eerste indruk/observatie
bv. patiënt ziet er niet goed uit maar zegt wel dat hij/zij zich goed voelt
❖ Wegen/meten
❖ Bloeddruk
❖ Palpatie (de patiënt betasten)/percussie (de patiënt bekloppen)
❖ Auscultatie (naar het hart, de longen, naar geruis op de bloedvaten… luisteren)
❖ Onderzoek van neus/keel/oren/PPA (palpatio per anum)/PPV (palpatio per vaginum)
3 Verder onderzoek/investigaties
❖ Bloed/urine/faeces (stoelgang)
❖ Radiologie
➢ Conventioneel
➢ Echo → geluiden en de terugkaatsing van het geluid meten en omzetten in beelden
➢ CT scan → röntgenfoto’s
➢ MRI (Magnetic Resonance Imaging)
bv. bij een zwangerschap omdat het geen röntgen zijn
2
,❖ EKG/ECG = elektrocardiografie
⇒ Registreren van de elektrische activiteit van het hart
❖ EMG = elektromyografie
⇒ Registreren van de elektrische activiteit van de spieren
❖ EEG = elektro encefalografie
⇒ Registreren van de elektrische activiteit van de hersenen
❖ Endoscopie
⇒ Met een endoscoop (dunne buis) wordt via de mond of anus in het lichaam gekeken
❖ Laparoscopie
⇒ Met een laparoscoop wordt er in de buik gekeken
⇒ Men maakt een gaatje ter hoogte van de navel om daar
een buis in de kunnen steken dat gevuld is met CO2 en een
camera, via 2 andere gaatjes gaat men met instrumenten een
bepaalde ingreep doen
⇒ Op deze foto vindt een sterilisatie van een vrouw plaats
3
, Dermatologie
❖ Anatomie → hoe is de huid samengesteld?
➢ Epiderm = opperhuid met hoornlaag en basale laag
➢ Derm = lederhuid met bindweefsel, capillairen en zenuwen
bv. haarfollikel, zweetklieren
➢ Hypoderm → onderaan
Functie dermatologie
❖ Bescherming tegen infecties/chemische stoffen/UW-stralen en fysische krachten
bv. je schuift uit met je brommer en daarna heb je fysische krachten die je huid helemaal beschadigd
hebben
❖ Vochtregulatie
bv. patiënten met brandwonden
❖ Warmteregulatie door bloedvaten/vetweefsel en haren
bv. mensen die moeten vermageren, maar wanneer ze op raadpleging komen vertellen ze dat ze veel
koud hebben, dit betekent dat ze een groot deel van de vetlaag verloren zijn
❖ Zintuigfunctie
bv. tast → mensen die blind of slechtziend zijn hebben zeer goed ontwikkelde tastzin
Afwijkingen
1 MACULA (vlek)
= Huidverkleuring zonder verhevenheid of verharding
❖ Erytheem → rood
⇒ Zwangerschapsmasker/chloasma
⇒ Kan optreden bij de zwangerschap of mensen die de pil nemen (er
wordt dan andere anticonceptie aangeraden)
❖ Cyanose → blauw
❖ Oker → bruin
❖ Vitiligo → volledig wit
⇒ Er worden dan antilichamen gemaakt tegenover de huid en het
ontbreken van pigment (in de zomer valt het meer op wanneer de
andere huid bruiner wordt en de witte huid wit blijft)
bv. albino
⇒ Vraag: Waarom hebben witte konijnen rode ogen?
Antwoord: De konijnen met rode ogen hebben geen gekleurd
regenboogvlies, de iris van de ogen is doorzichtig en daarom ziet men
het bloed van het netvlies waardoor het lijkt dat het konijn rode ogen
heeft
4
