Rachelle Broek
Samenvatting Nederlands
Taalproblemen en dyslexie in het basisonderwijs
Hoofdstuk 1:
Technisch lezen (decoderen): de vaardigheid om de geschreven vorm van een woord om te zetten
naar de klankvorm van dat woord.
Spellen (coderen) gebeurt het omgekeerde: hierbij wordt de klankvorm omgezet naar schrift.
Technisch lezen gaat over klanken, letters en de verbinding daartussen. Het lees- en spellingsproces
begint met inzicht in het alfabetisch principe. Zodra een leerling in staat is woorden letter voor letter
te ontsleutelen, kan hij ook nieuwe woorden lezen en spellen.
Als een leerling de relatie tussen letters en klanken eenmaal doorziet, is de volgende stap
automatisering. Het koppelen van letters en klanken gaat zo snel, dat dit proces zonder bewuste
aandacht van de lezer of speller verloopt.
In Nederland heeft ongeveer 10% van de leerlingen moeite met lezen.
Leerlingen die later leesproblemen krijgen vertonen de volgende kenmerken:
- Niet begrijpen van complexe vragen, terwijl ze het antwoord wel weten.
- Moeite met het onthouden of ophalen van namen uit het geheugen.
- Moeite met het ophalen van de dagen van de week.
- Problemen met het ordenen van objecten.
- Woordvindingsproblemen.
De aanwezigheid van risicofactoren en/ of lage prestaties op voorbereidende lees- en spellingstaken
of andere taken die een beroep doen op automatisering, geven een indicatie van mogelijke lees- en/
of spellingsproblemen op latere leeftijd.
, Rachelle Broek
Leerlingen die moeite hebben met lezen proberen hun problemen te ondervangen door vast te
houden aan een spellende leesstrategie, een radende leesstrategie of een combinatie van beiden.
- Spellende leesstrategie: het letter voor letter verklanken van een woord.
- Radende leesstrategie: leerling lees niet precies wat er staat, maar probeert te gissen naar
het juiste woord door gebruik te maken van voorkennis, illustraties.
Spellingsproblemen van leerlingen komen het best tot uiting in spontane schrijfproducten. De
oorzaak van de spellingsproblemen ligt veelal in een beperkte kennis van spellingsregels of
onvoldoende inslijping van bepaalde schrijfwijzen.
- Ze kennen en onthouden nauwelijks spellingsregels en ze corrigeren zichzelf niet.
- Ze hebben geen of nauwelijks inzicht in hoe het spellingssysteem van hun moedertaal is
opgebouwd.
- Ze schrijven vaak onleesbaar en maken veel doorhalingen.
Samenvatting Nederlands
Taalproblemen en dyslexie in het basisonderwijs
Hoofdstuk 1:
Technisch lezen (decoderen): de vaardigheid om de geschreven vorm van een woord om te zetten
naar de klankvorm van dat woord.
Spellen (coderen) gebeurt het omgekeerde: hierbij wordt de klankvorm omgezet naar schrift.
Technisch lezen gaat over klanken, letters en de verbinding daartussen. Het lees- en spellingsproces
begint met inzicht in het alfabetisch principe. Zodra een leerling in staat is woorden letter voor letter
te ontsleutelen, kan hij ook nieuwe woorden lezen en spellen.
Als een leerling de relatie tussen letters en klanken eenmaal doorziet, is de volgende stap
automatisering. Het koppelen van letters en klanken gaat zo snel, dat dit proces zonder bewuste
aandacht van de lezer of speller verloopt.
In Nederland heeft ongeveer 10% van de leerlingen moeite met lezen.
Leerlingen die later leesproblemen krijgen vertonen de volgende kenmerken:
- Niet begrijpen van complexe vragen, terwijl ze het antwoord wel weten.
- Moeite met het onthouden of ophalen van namen uit het geheugen.
- Moeite met het ophalen van de dagen van de week.
- Problemen met het ordenen van objecten.
- Woordvindingsproblemen.
De aanwezigheid van risicofactoren en/ of lage prestaties op voorbereidende lees- en spellingstaken
of andere taken die een beroep doen op automatisering, geven een indicatie van mogelijke lees- en/
of spellingsproblemen op latere leeftijd.
, Rachelle Broek
Leerlingen die moeite hebben met lezen proberen hun problemen te ondervangen door vast te
houden aan een spellende leesstrategie, een radende leesstrategie of een combinatie van beiden.
- Spellende leesstrategie: het letter voor letter verklanken van een woord.
- Radende leesstrategie: leerling lees niet precies wat er staat, maar probeert te gissen naar
het juiste woord door gebruik te maken van voorkennis, illustraties.
Spellingsproblemen van leerlingen komen het best tot uiting in spontane schrijfproducten. De
oorzaak van de spellingsproblemen ligt veelal in een beperkte kennis van spellingsregels of
onvoldoende inslijping van bepaalde schrijfwijzen.
- Ze kennen en onthouden nauwelijks spellingsregels en ze corrigeren zichzelf niet.
- Ze hebben geen of nauwelijks inzicht in hoe het spellingssysteem van hun moedertaal is
opgebouwd.
- Ze schrijven vaak onleesbaar en maken veel doorhalingen.
