Examen RSV semester 1
Inhoud
Inleiding..................................................................................................................................................4
Wat is het doel van RSV?....................................................................................................................4
10 basiscompetenties.........................................................................................................................4
Wat is het belang van zelfbewustzijn bij communiceren?..................................................................4
Hoofdstuk 1: effectieve communicatie...................................................................................................4
Communicatie....................................................................................................................................4
De onderstroom.............................................................................................................................4
Communicatieschema....................................................................................................................4
Ruis.................................................................................................................................................5
Inhoudelijk en betrekkingsniveau.......................................................................................................5
Referentiekader of wereldmodel........................................................................................................5
3 vormen van communicatie..............................................................................................................5
Metacommunicatie........................................................................................................................5
Hoofdstuk 2: grip op je emoties.............................................................................................................5
De 3 breinen.......................................................................................................................................6
Reptielenbrein................................................................................................................................6
Zoogdierenbrein.............................................................................................................................6
Menselijk brein...............................................................................................................................6
Verzamelpunt.................................................................................................................................6
Lage en hoge route.........................................................................................................................6
Informatie komt binnen in onze hersenen.....................................................................................7
Emotionele thermometer...............................................................................................................7
Hoofdstuk 3: de relatie centraal.............................................................................................................7
De leercurve van Maslow...................................................................................................................7
Emotionele bankrekening...................................................................................................................7
Waarom?........................................................................................................................................8
Hoofdstuk 4: alles wat aandacht krijgt groeit.........................................................................................8
Aandacht............................................................................................................................................8
Strokes................................................................................................................................................8
In werkelijkheid..............................................................................................................................8
4 soorten strokes............................................................................................................................8
Reflectie..........................................................................................................................................8
1
, Ruis bij strokes................................................................................................................................8
Manage je aandacht...........................................................................................................................8
Tips voor omgaan met aandacht........................................................................................................9
Hoofdstuk 5: de ijsberg – bewustwording onderstroom........................................................................9
Inleiding..............................................................................................................................................9
De ijsberg............................................................................................................................................9
Laag 1: gedrag.................................................................................................................................9
Laag 2: gevoelens en behoeften.....................................................................................................9
Laag 3: kwaliteiten en vaardigheden............................................................................................10
Laag 4: identiteit...........................................................................................................................11
7 aannames voor effectieve communicatie......................................................................................11
Hoofdstuk 6: persoonlijk leiderschap...................................................................................................11
Scriptmatig gedrag............................................................................................................................11
Levensposities: 4 beweringen...........................................................................................................12
Ervaring – interpretatie – besluit......................................................................................................12
Ouderboodschappen........................................................................................................................12
Jij bent regisseur van je eigen script.................................................................................................12
Scriptbesluiten: 4 categorieën..........................................................................................................12
Besluit...............................................................................................................................................12
Hoofdstuk 7: inzicht in je voorkeur gedragspatroon............................................................................12
Kernkwadrant...................................................................................................................................12
Hoofdstuk12: 3 voorwaarden van effectieve communicatie................................................................13
Basisingrediënten voor communicatie.............................................................................................13
Acceptatie.....................................................................................................................................13
Empathie......................................................................................................................................13
Authenticiteit................................................................................................................................13
Hoofdstuk 13: contact maken..............................................................................................................13
Bewust zijn en gewaarworden..........................................................................................................13
Metacommunicatie..........................................................................................................................14
Wereldmodel/ referentiekader........................................................................................................14
Valkuilen waarnemingsposities........................................................................................................14
Rapport maken/ congruent zijn........................................................................................................14
Spiegelen..........................................................................................................................................14
Grenzen aangeven............................................................................................................................14
Hoofdstuk 14: luisteren........................................................................................................................14
Empathisch luisteren........................................................................................................................14
2
, Valkuilen/luisterfouten.....................................................................................................................15
Belemmerende overtuiging..............................................................................................................15
Juiste manier van luisteren...............................................................................................................15
Hoofdstuk 15: de kunst van het stellen van goede vragen + luistertechnieken...................................15
Techniek: vragen stellen/doorvragen...............................................................................................16
Welke vragen stellen?..................................................................................................................16
Doorvragen in de diepte of breedte?...........................................................................................16
Verhelderende vragen..................................................................................................................16
Aandachtspunten bij doorvragen.................................................................................................16
Samenvatten.....................................................................................................................................16
Herhalen.......................................................................................................................................17
Parafraseren.................................................................................................................................17
Gevoelsreflectie............................................................................................................................17
Concretiseren...............................................................................................................................17
Hoofdstuk 16: professionele aanspreekcultuur – feedback.................................................................17
Functie van feedback........................................................................................................................17
Johari-venster...................................................................................................................................17
Handvaten voor geven van effectieve feedback...............................................................................18
Geef feedback in de ik-boodschap................................................................................................18
Ik-boodschap VS jij-boodschap.....................................................................................................18
Gedrag benoemen zonder waardeoordeel...................................................................................18
Geef opbouwende kritiek.............................................................................................................18
Wees concreet..............................................................................................................................18
Geef positief, procesgerichte feedback........................................................................................18
Gebruik het sandwichmodel.........................................................................................................19
Wees kort en bondig....................................................................................................................19
Feedback ontvangen........................................................................................................................19
Hoofdstuk 17: geweldloze communicatie.............................................................................................19
Wat is de doelstelling van wat ik communiceer?..............................................................................19
Vier bouwstenen/elementen van verbindende communicatie........................................................19
Tips rond geweldloze communicatie: Een verzoek...........................................................................21
Reflecteren...........................................................................................................................................22
Wat is reflecteren?...........................................................................................................................22
Belang van opbouwen van zelfkennis en – bewustzijn.....................................................................22
Belang van (systematisch) reflecteren..............................................................................................22
Wat is de lift van Korthagen?............................................................................................................22
3
Inhoud
Inleiding..................................................................................................................................................4
Wat is het doel van RSV?....................................................................................................................4
10 basiscompetenties.........................................................................................................................4
Wat is het belang van zelfbewustzijn bij communiceren?..................................................................4
Hoofdstuk 1: effectieve communicatie...................................................................................................4
Communicatie....................................................................................................................................4
De onderstroom.............................................................................................................................4
Communicatieschema....................................................................................................................4
Ruis.................................................................................................................................................5
Inhoudelijk en betrekkingsniveau.......................................................................................................5
Referentiekader of wereldmodel........................................................................................................5
3 vormen van communicatie..............................................................................................................5
Metacommunicatie........................................................................................................................5
Hoofdstuk 2: grip op je emoties.............................................................................................................5
De 3 breinen.......................................................................................................................................6
Reptielenbrein................................................................................................................................6
Zoogdierenbrein.............................................................................................................................6
Menselijk brein...............................................................................................................................6
Verzamelpunt.................................................................................................................................6
Lage en hoge route.........................................................................................................................6
Informatie komt binnen in onze hersenen.....................................................................................7
Emotionele thermometer...............................................................................................................7
Hoofdstuk 3: de relatie centraal.............................................................................................................7
De leercurve van Maslow...................................................................................................................7
Emotionele bankrekening...................................................................................................................7
Waarom?........................................................................................................................................8
Hoofdstuk 4: alles wat aandacht krijgt groeit.........................................................................................8
Aandacht............................................................................................................................................8
Strokes................................................................................................................................................8
In werkelijkheid..............................................................................................................................8
4 soorten strokes............................................................................................................................8
Reflectie..........................................................................................................................................8
1
, Ruis bij strokes................................................................................................................................8
Manage je aandacht...........................................................................................................................8
Tips voor omgaan met aandacht........................................................................................................9
Hoofdstuk 5: de ijsberg – bewustwording onderstroom........................................................................9
Inleiding..............................................................................................................................................9
De ijsberg............................................................................................................................................9
Laag 1: gedrag.................................................................................................................................9
Laag 2: gevoelens en behoeften.....................................................................................................9
Laag 3: kwaliteiten en vaardigheden............................................................................................10
Laag 4: identiteit...........................................................................................................................11
7 aannames voor effectieve communicatie......................................................................................11
Hoofdstuk 6: persoonlijk leiderschap...................................................................................................11
Scriptmatig gedrag............................................................................................................................11
Levensposities: 4 beweringen...........................................................................................................12
Ervaring – interpretatie – besluit......................................................................................................12
Ouderboodschappen........................................................................................................................12
Jij bent regisseur van je eigen script.................................................................................................12
Scriptbesluiten: 4 categorieën..........................................................................................................12
Besluit...............................................................................................................................................12
Hoofdstuk 7: inzicht in je voorkeur gedragspatroon............................................................................12
Kernkwadrant...................................................................................................................................12
Hoofdstuk12: 3 voorwaarden van effectieve communicatie................................................................13
Basisingrediënten voor communicatie.............................................................................................13
Acceptatie.....................................................................................................................................13
Empathie......................................................................................................................................13
Authenticiteit................................................................................................................................13
Hoofdstuk 13: contact maken..............................................................................................................13
Bewust zijn en gewaarworden..........................................................................................................13
Metacommunicatie..........................................................................................................................14
Wereldmodel/ referentiekader........................................................................................................14
Valkuilen waarnemingsposities........................................................................................................14
Rapport maken/ congruent zijn........................................................................................................14
Spiegelen..........................................................................................................................................14
Grenzen aangeven............................................................................................................................14
Hoofdstuk 14: luisteren........................................................................................................................14
Empathisch luisteren........................................................................................................................14
2
, Valkuilen/luisterfouten.....................................................................................................................15
Belemmerende overtuiging..............................................................................................................15
Juiste manier van luisteren...............................................................................................................15
Hoofdstuk 15: de kunst van het stellen van goede vragen + luistertechnieken...................................15
Techniek: vragen stellen/doorvragen...............................................................................................16
Welke vragen stellen?..................................................................................................................16
Doorvragen in de diepte of breedte?...........................................................................................16
Verhelderende vragen..................................................................................................................16
Aandachtspunten bij doorvragen.................................................................................................16
Samenvatten.....................................................................................................................................16
Herhalen.......................................................................................................................................17
Parafraseren.................................................................................................................................17
Gevoelsreflectie............................................................................................................................17
Concretiseren...............................................................................................................................17
Hoofdstuk 16: professionele aanspreekcultuur – feedback.................................................................17
Functie van feedback........................................................................................................................17
Johari-venster...................................................................................................................................17
Handvaten voor geven van effectieve feedback...............................................................................18
Geef feedback in de ik-boodschap................................................................................................18
Ik-boodschap VS jij-boodschap.....................................................................................................18
Gedrag benoemen zonder waardeoordeel...................................................................................18
Geef opbouwende kritiek.............................................................................................................18
Wees concreet..............................................................................................................................18
Geef positief, procesgerichte feedback........................................................................................18
Gebruik het sandwichmodel.........................................................................................................19
Wees kort en bondig....................................................................................................................19
Feedback ontvangen........................................................................................................................19
Hoofdstuk 17: geweldloze communicatie.............................................................................................19
Wat is de doelstelling van wat ik communiceer?..............................................................................19
Vier bouwstenen/elementen van verbindende communicatie........................................................19
Tips rond geweldloze communicatie: Een verzoek...........................................................................21
Reflecteren...........................................................................................................................................22
Wat is reflecteren?...........................................................................................................................22
Belang van opbouwen van zelfkennis en – bewustzijn.....................................................................22
Belang van (systematisch) reflecteren..............................................................................................22
Wat is de lift van Korthagen?............................................................................................................22
3