Vwo 5 aardrijkskunde AARDE
Paragraaf 2.1 de opbouw van de aarde
Er zijn twee soorten bodem die de aardkorst vormen:
1. Oceanische korst:
Zwaar gesteente, basalt, gemiddeld 8 km diep
2. Continentale korst:
Licht gesteente, graniet, gemiddeld 40 km diep
De aardkorst drijft op de aardmantel. De oceaanbodem kent ook veel hoogteverschillen hierdoor
heb je de midoceanische rug en een diepzeetrog.
1. aardkern
2. warmte-uitstraling
3. convectiestromen
4. aardmantel
5. aardkorst
Vergeleken met het gesteente in de aardmantel bestaat de aardkorst uit licht
gesteente dat drijft op de aardmantel. Vanuit de aardkern wordt het gesteente in de
aardmantel verwarmd. Om deze warmte kwijt te kunnen, komt het materiaal in
beweging. Ondanks de hoge temperatuur is het niet gesmolten (aardmantel), Dit
vaste gesteente beweegt echter, op de lange termijn gezien, heel traag. Het gaat hier
om zogenaamde convectiestromen. Zo transporteert de mantel de warmte uit de
kern naar het aardoppervlak.
Alleen op een diepte tussen 100 en 200
kilometer bevindt zich een laag die voor een
klein deel gesmolten is; deze laag noemen
we de asthenosfeer. Al het vaste gesteente
hierboven, inclusief dat van de aardkorst,
wordt de lithosfeer genoemd.
De aardkern bestaat grotendeels uit ijzer. De binnenkern is vast en de buitenkern is
door de warmte vloeibaar.
, Vwo 5 aardrijkskunde AARDE
Paragraaf 2.2 platentektoniek
Er zijn 3 soorten plaatbewegingen.
1. Convergente plaatgrenzen
Wanneer een stuk
oceaanbodem en een stuk
continent botsen, duikt de
zwaardere oceaanbodem onder.
Dit proces heet subductie.
2. Divergente plaatgrenzen
Twee aardplaten bewegen uit
elkaar. Die scheur wordt gelijk
gevuld met lava.
3. Transforme plaatgrenzen
Twee platen bewegen langs elkaar in tegengestelde richting of op een
verschillende snelheid in dezelfde richting.
Het aangroeien van oceaanbodem rond een midoceanische rug wordt
gecompenseerd door het verdwijnen van oceaanbodem bij een subductiezone.
Het is niet duidelijk wat de plaatbeweging aandrijft. De convectiestromen is een
populaire theorie, maar er zullen meerdere factoren zijn. Er ontstaat op de
midoceanische rug een duwkracht als gevolg van de lava dat op die plek uit de aarde
vloeit en er ontstaat een trekkracht op de rest van de oceanische plaat.
Actualiteitspricipe: met de kennis die we hebben reconstructie maken
van waar alles lag. Pangea twee honderd miljoen jaar geleden was alles
een groot continent.
Paragraaf 2.1 de opbouw van de aarde
Er zijn twee soorten bodem die de aardkorst vormen:
1. Oceanische korst:
Zwaar gesteente, basalt, gemiddeld 8 km diep
2. Continentale korst:
Licht gesteente, graniet, gemiddeld 40 km diep
De aardkorst drijft op de aardmantel. De oceaanbodem kent ook veel hoogteverschillen hierdoor
heb je de midoceanische rug en een diepzeetrog.
1. aardkern
2. warmte-uitstraling
3. convectiestromen
4. aardmantel
5. aardkorst
Vergeleken met het gesteente in de aardmantel bestaat de aardkorst uit licht
gesteente dat drijft op de aardmantel. Vanuit de aardkern wordt het gesteente in de
aardmantel verwarmd. Om deze warmte kwijt te kunnen, komt het materiaal in
beweging. Ondanks de hoge temperatuur is het niet gesmolten (aardmantel), Dit
vaste gesteente beweegt echter, op de lange termijn gezien, heel traag. Het gaat hier
om zogenaamde convectiestromen. Zo transporteert de mantel de warmte uit de
kern naar het aardoppervlak.
Alleen op een diepte tussen 100 en 200
kilometer bevindt zich een laag die voor een
klein deel gesmolten is; deze laag noemen
we de asthenosfeer. Al het vaste gesteente
hierboven, inclusief dat van de aardkorst,
wordt de lithosfeer genoemd.
De aardkern bestaat grotendeels uit ijzer. De binnenkern is vast en de buitenkern is
door de warmte vloeibaar.
, Vwo 5 aardrijkskunde AARDE
Paragraaf 2.2 platentektoniek
Er zijn 3 soorten plaatbewegingen.
1. Convergente plaatgrenzen
Wanneer een stuk
oceaanbodem en een stuk
continent botsen, duikt de
zwaardere oceaanbodem onder.
Dit proces heet subductie.
2. Divergente plaatgrenzen
Twee aardplaten bewegen uit
elkaar. Die scheur wordt gelijk
gevuld met lava.
3. Transforme plaatgrenzen
Twee platen bewegen langs elkaar in tegengestelde richting of op een
verschillende snelheid in dezelfde richting.
Het aangroeien van oceaanbodem rond een midoceanische rug wordt
gecompenseerd door het verdwijnen van oceaanbodem bij een subductiezone.
Het is niet duidelijk wat de plaatbeweging aandrijft. De convectiestromen is een
populaire theorie, maar er zullen meerdere factoren zijn. Er ontstaat op de
midoceanische rug een duwkracht als gevolg van de lava dat op die plek uit de aarde
vloeit en er ontstaat een trekkracht op de rest van de oceanische plaat.
Actualiteitspricipe: met de kennis die we hebben reconstructie maken
van waar alles lag. Pangea twee honderd miljoen jaar geleden was alles
een groot continent.
