Werkgroep 1
Leerdoelen:
De student heeft kennis van zwangerschapscomplicaties die betrekking
hebben op kinderlijke en moederlijke factoren, zodanig dat zij/hij in staat
is op basis klinisch redeneren verpleegkundige zorg aan zwangeren te
verlenen en/ of te beargumenteren.
De student benoemt:
o de verpleegkundige aandachtspunten bij de verschillende
zwangerschapstermijnen
o Gravida Para Moeder
o de kenmerken/complicaties van een zwangerschapshypertensie,
(pre)-eclampsie en HELLP-syndroom bij zowel moeder als
pasgeborene
o de kenmerken van hyperemesis gravidarum
o de kenmerken van prematuriteit en dysmaturiteit
o de verschillende meerlingzwangerschappen
zodanig dat hij/zij deze kennis toe kan passen tijdens klinisch redeneren
Werkgroep
Gravida= zwangerschap
Para= bevalling
Moeder= hoeveel kinderen heeft deze mevrouw, aantal levende kinderen
G3P1M1 = 3 zwangerschappen, 1 bevalling, 1 levend kind. Het kan zijn dat ze 2
miskramen heeft gehad, ook kan het dat ze 1 miskraam heeft gehad en nu
zwanger is.
G1P0M0 = kan zowel nu zwanger zijn als een miskraam hebben gehad.
G4P4M5 = 4 zwangerschappen, 4 bevallingen, 5 kinderen.
Zwangerschapstermijn
Immatuur: <24 zwangerschapsweken (23+6)
Prematuur: >24 zwangerschapsweken en <37 (36+6)
A tèrme (uitgerekend): >37 zwangerschapsweken en <42 (41+6)
Serotien: >42 zwangerschapsweken
Normale zwangerschap is 38 weken vanaf de bevruchting, vanaf de laatste
menstruatie zijn het 40 weken. Onder de 32 weken wordt een kindje/moeder in
een academisch ziekenhuis behandeld. Bij 41 weken heb je al een gesprek met
de gynaecoloog om te kijken of er een inleiding plaats moet vinden. Langer dan
41 weken kan problemen opleveren.
Dysmatuur = te laag geboortegewicht voor de duur van de zwangerschap
,Zwangerschapshypertensie
- Bloeddruk zwangere na 20e week te hoog
- Systolisch >140 en/of diastolisch >90. Bloeddruk moet met de hand worden gemeten.
- Minimaal 2 keer handmatig gemeten. Je hoort bij 5 a 10 kwik van te voren zachter worden maar er
moet gemeten worden wanneer die echt is gestopt. Een elektrische meter doet dit vaak niet.
- Voor de zwangerschap een normale bloeddruk komt vaak voor.
- Zwangerschapshypertensie en pre-eclampsie uitsluitend tijdens zwangerschap, beiden herstellen na
zwangerschap weer. Vrouwen met zwangerschapshypertensie hebben later een hogere kans om een
hoge bloeddruk te krijgen.
- Multifactoreel ziektebeeld: immunologische, genetische en omgevingsfactoren spelen een rol bij
het krijgen van zwangerschapshypertensie.
Door een hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap kunnen complicaties optreden
bij u en uw kind. Wanneer uw bloeddruk verhoogd is, spreken we van
zwangerschapshypertensie. Indien er tevens sprake is van eiwit in de urine
spreken we van pre-eclampsie. Ook bij 20 kwik of meer te hoog dan voorheen.
Symptomen
Hoofdpijn, misselijkheid, braken, sterretjes zien, wazig zien, pijn in de bovenbuik
of tussen de schouderbladen. Het zijn allen symptomen van een hoge bloeddruk.
Oorzaak
Zwangerschapshypertensie treedt vooral op tijdens de eerste zwangerschap. Een
oorzaak is meestal niet bekend. Heeft u diabetes, een vaat- of nierziekte of bent
u zwanger van een meerling dan is de kans op een hoge bloeddruk tijdens de
zwangerschap groter.
Gevolgen
Door een hoge bloeddruk kunnen complicaties optreden bij u en uw kind.
- Uw nieren en lever kunnen tijdelijk slechter werken.
- Er kunnen afwijkingen in uw bloedstolling ontstaan.
- De bloedtoevoer naar de placenta kan afnemen. Een mogelijk gevolg daarvan is
een groeiachterstand bij uw baby.
Pre-eclampsie kan zelfs levensbedreigend zijn voor u en uw kind. In zeldzame
situaties breidt de ziekte zich uit en ontstaat ook het HELLP-syndroom.
Behandeling
Bij een hoge bloeddruk (zwangerschapshypertensie) volgen extra controles en
soms ook medicatie. In het geval van een pre-eclampsie wordt u opgenomen in
het ziekenhuis. Soms besluit de gynaecoloog om de zwangerschap vroegtijdig te
beëindigen, om uw leven niet in gevaar te brengen. Dit kan een inleiding van de
bevalling zijn of een keizersnede.
, Pre-eclampsie
= Het optreden van hypertensie met 1 of meer van de volgende symptomen:
- Combinatie van zwangerschapshypertensie met proteïnurie >300mg/24 uur
- Nierfunctiestoornis
- Leverfunctiestoornis
- Neurologische afwijkingen (ernstige hoofdpijn, convulsie=stuipen)
- Hematologische afwijkingen (trombocytopenie, hemolyse)
Eclampsie = optreden van conclusies bij patiënte met pre-eclampsie. Komt weinig meer voor. Beste
medicijn is bevallen. Dit is de reden dat vrouwen met een hoge bloeddruk ook nog minimaal 48 uur
in het ziekenhuis moeten blijven.
Risicofactoren
- Gerelateerd aan grotere trofoblastmassa. Vaak bij een meerling of een trofoblastziekte.
- Gerelateerd aan cardiovasculaire afwijkingen
-> diabetes, obesitas, nierlijden, pre-existente hypertensie
- Genetische factor
-> eclampsie/pre-eclampsie voorgeschiedenis zus/moeder
-> etnische groep
- Andere; nullipariteit en maternale leeftijd
Een zwangerschapscomplicatie waarbij na de 20e zwangerschapsweek sprake is
van een te hoge bloeddruk (zwangerschapshypertensie) en daarbij een
abnormale hoeveelheid eiwit in de urine. Pre-eclampsie hoort bij de groep van
ziektebeelden die men vroeger gezamenlijk zwangerschapsvergiftiging noemde.
Symptomen
-> Hoge bloeddruk (zwangerschapshypertensie) Men spreekt van een te hoge
bloeddruk wanneer na de 20e zwangerschapsweek de onderdruk van de
bloeddruk stijgt tot 90 of meer.
-> Eiwit in de urine Normaal gesproken heeft een zwangere weinig of geen
eiwitten in de urine. Als door de zwangerschap een tijdelijke lichte beschadiging
in de nieren ontstaat komen er eiwitten in de urine.
Klachten en symptomen ten gevolge van de hoge bloeddruk en het eiwit in de
urine:
Hoofdpijn, tintelingen in de vingers, pijn in de bovenbuik (bandgevoel),
misselijkheid en braken, sterretjes of lichtflitsen zien, trillerig zijn in armen en/of
benen, vochtophoping in handen, gezicht, benen en voeten waardoor deze gaan
opzwellen.
Oorzaak
De oorzaak van pre-eclampsie is nog onbekend.
Gevolgen
Bij een hoge bloeddruk kunnen complicaties bij u en uw kind optreden:
o Uw nieren en lever kunnen tijdelijk slechter gaan werken en er kunnen
afwijkingen in de bloedstolling ontstaan.
o De bloedtoevoer naar de placenta (moederkoek) kan afnemen. Dit kan tot
gevolg hebben dat het kind in groei achterblijft of dat de conditie van hem/haar
achteruitgaat. De kans op deze complicaties is over het algemeen niet groter bij
een lichte verhoging van de bloeddruk (zoals een onderdruk tot 90), maar de
complicaties nemen toe naarmate de bloeddruk hoger wordt (zoals bij een
onderdruk van 120). Tegen het einde van de zwangerschap is de kans op
complicaties van een hogere bloeddruk meestal veel kleiner dan vroeg in de
Leerdoelen:
De student heeft kennis van zwangerschapscomplicaties die betrekking
hebben op kinderlijke en moederlijke factoren, zodanig dat zij/hij in staat
is op basis klinisch redeneren verpleegkundige zorg aan zwangeren te
verlenen en/ of te beargumenteren.
De student benoemt:
o de verpleegkundige aandachtspunten bij de verschillende
zwangerschapstermijnen
o Gravida Para Moeder
o de kenmerken/complicaties van een zwangerschapshypertensie,
(pre)-eclampsie en HELLP-syndroom bij zowel moeder als
pasgeborene
o de kenmerken van hyperemesis gravidarum
o de kenmerken van prematuriteit en dysmaturiteit
o de verschillende meerlingzwangerschappen
zodanig dat hij/zij deze kennis toe kan passen tijdens klinisch redeneren
Werkgroep
Gravida= zwangerschap
Para= bevalling
Moeder= hoeveel kinderen heeft deze mevrouw, aantal levende kinderen
G3P1M1 = 3 zwangerschappen, 1 bevalling, 1 levend kind. Het kan zijn dat ze 2
miskramen heeft gehad, ook kan het dat ze 1 miskraam heeft gehad en nu
zwanger is.
G1P0M0 = kan zowel nu zwanger zijn als een miskraam hebben gehad.
G4P4M5 = 4 zwangerschappen, 4 bevallingen, 5 kinderen.
Zwangerschapstermijn
Immatuur: <24 zwangerschapsweken (23+6)
Prematuur: >24 zwangerschapsweken en <37 (36+6)
A tèrme (uitgerekend): >37 zwangerschapsweken en <42 (41+6)
Serotien: >42 zwangerschapsweken
Normale zwangerschap is 38 weken vanaf de bevruchting, vanaf de laatste
menstruatie zijn het 40 weken. Onder de 32 weken wordt een kindje/moeder in
een academisch ziekenhuis behandeld. Bij 41 weken heb je al een gesprek met
de gynaecoloog om te kijken of er een inleiding plaats moet vinden. Langer dan
41 weken kan problemen opleveren.
Dysmatuur = te laag geboortegewicht voor de duur van de zwangerschap
,Zwangerschapshypertensie
- Bloeddruk zwangere na 20e week te hoog
- Systolisch >140 en/of diastolisch >90. Bloeddruk moet met de hand worden gemeten.
- Minimaal 2 keer handmatig gemeten. Je hoort bij 5 a 10 kwik van te voren zachter worden maar er
moet gemeten worden wanneer die echt is gestopt. Een elektrische meter doet dit vaak niet.
- Voor de zwangerschap een normale bloeddruk komt vaak voor.
- Zwangerschapshypertensie en pre-eclampsie uitsluitend tijdens zwangerschap, beiden herstellen na
zwangerschap weer. Vrouwen met zwangerschapshypertensie hebben later een hogere kans om een
hoge bloeddruk te krijgen.
- Multifactoreel ziektebeeld: immunologische, genetische en omgevingsfactoren spelen een rol bij
het krijgen van zwangerschapshypertensie.
Door een hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap kunnen complicaties optreden
bij u en uw kind. Wanneer uw bloeddruk verhoogd is, spreken we van
zwangerschapshypertensie. Indien er tevens sprake is van eiwit in de urine
spreken we van pre-eclampsie. Ook bij 20 kwik of meer te hoog dan voorheen.
Symptomen
Hoofdpijn, misselijkheid, braken, sterretjes zien, wazig zien, pijn in de bovenbuik
of tussen de schouderbladen. Het zijn allen symptomen van een hoge bloeddruk.
Oorzaak
Zwangerschapshypertensie treedt vooral op tijdens de eerste zwangerschap. Een
oorzaak is meestal niet bekend. Heeft u diabetes, een vaat- of nierziekte of bent
u zwanger van een meerling dan is de kans op een hoge bloeddruk tijdens de
zwangerschap groter.
Gevolgen
Door een hoge bloeddruk kunnen complicaties optreden bij u en uw kind.
- Uw nieren en lever kunnen tijdelijk slechter werken.
- Er kunnen afwijkingen in uw bloedstolling ontstaan.
- De bloedtoevoer naar de placenta kan afnemen. Een mogelijk gevolg daarvan is
een groeiachterstand bij uw baby.
Pre-eclampsie kan zelfs levensbedreigend zijn voor u en uw kind. In zeldzame
situaties breidt de ziekte zich uit en ontstaat ook het HELLP-syndroom.
Behandeling
Bij een hoge bloeddruk (zwangerschapshypertensie) volgen extra controles en
soms ook medicatie. In het geval van een pre-eclampsie wordt u opgenomen in
het ziekenhuis. Soms besluit de gynaecoloog om de zwangerschap vroegtijdig te
beëindigen, om uw leven niet in gevaar te brengen. Dit kan een inleiding van de
bevalling zijn of een keizersnede.
, Pre-eclampsie
= Het optreden van hypertensie met 1 of meer van de volgende symptomen:
- Combinatie van zwangerschapshypertensie met proteïnurie >300mg/24 uur
- Nierfunctiestoornis
- Leverfunctiestoornis
- Neurologische afwijkingen (ernstige hoofdpijn, convulsie=stuipen)
- Hematologische afwijkingen (trombocytopenie, hemolyse)
Eclampsie = optreden van conclusies bij patiënte met pre-eclampsie. Komt weinig meer voor. Beste
medicijn is bevallen. Dit is de reden dat vrouwen met een hoge bloeddruk ook nog minimaal 48 uur
in het ziekenhuis moeten blijven.
Risicofactoren
- Gerelateerd aan grotere trofoblastmassa. Vaak bij een meerling of een trofoblastziekte.
- Gerelateerd aan cardiovasculaire afwijkingen
-> diabetes, obesitas, nierlijden, pre-existente hypertensie
- Genetische factor
-> eclampsie/pre-eclampsie voorgeschiedenis zus/moeder
-> etnische groep
- Andere; nullipariteit en maternale leeftijd
Een zwangerschapscomplicatie waarbij na de 20e zwangerschapsweek sprake is
van een te hoge bloeddruk (zwangerschapshypertensie) en daarbij een
abnormale hoeveelheid eiwit in de urine. Pre-eclampsie hoort bij de groep van
ziektebeelden die men vroeger gezamenlijk zwangerschapsvergiftiging noemde.
Symptomen
-> Hoge bloeddruk (zwangerschapshypertensie) Men spreekt van een te hoge
bloeddruk wanneer na de 20e zwangerschapsweek de onderdruk van de
bloeddruk stijgt tot 90 of meer.
-> Eiwit in de urine Normaal gesproken heeft een zwangere weinig of geen
eiwitten in de urine. Als door de zwangerschap een tijdelijke lichte beschadiging
in de nieren ontstaat komen er eiwitten in de urine.
Klachten en symptomen ten gevolge van de hoge bloeddruk en het eiwit in de
urine:
Hoofdpijn, tintelingen in de vingers, pijn in de bovenbuik (bandgevoel),
misselijkheid en braken, sterretjes of lichtflitsen zien, trillerig zijn in armen en/of
benen, vochtophoping in handen, gezicht, benen en voeten waardoor deze gaan
opzwellen.
Oorzaak
De oorzaak van pre-eclampsie is nog onbekend.
Gevolgen
Bij een hoge bloeddruk kunnen complicaties bij u en uw kind optreden:
o Uw nieren en lever kunnen tijdelijk slechter gaan werken en er kunnen
afwijkingen in de bloedstolling ontstaan.
o De bloedtoevoer naar de placenta (moederkoek) kan afnemen. Dit kan tot
gevolg hebben dat het kind in groei achterblijft of dat de conditie van hem/haar
achteruitgaat. De kans op deze complicaties is over het algemeen niet groter bij
een lichte verhoging van de bloeddruk (zoals een onderdruk tot 90), maar de
complicaties nemen toe naarmate de bloeddruk hoger wordt (zoals bij een
onderdruk van 120). Tegen het einde van de zwangerschap is de kans op
complicaties van een hogere bloeddruk meestal veel kleiner dan vroeg in de
