Samenvatting hoofdstuk 7 Koolstofverbindingen en 6.4
7.2
- Aardolie is een mengsel van meer dan 100.000 stoffen. Vooral alkanen. Het wordt
gedestilleerd, waarbij fracties ontstaan. Uit de naftafractie wordt benzine
verwerkt. Onvertakte alkanen worden hierbij vertakt.
- Koolstofverbindingen = stoffen waarin de atoomsoort C voorkomt.
- De koolstofverbindingen zijn onderverdeeld in subgroepen.
- Een subgroep is de koolwaterstoffen, dat zijn verbindingen die uitsluitend
bestaan uit C- en H- atomen.
- In een onvertakt koolwaterstofmolecuul is elk C-atoom met maximaal 2 andere C-
atomen verbonden.
- In een vertakt koolwaterstofmolecuul komt minstens 1 C-atoom voor dat met 3
of 4 andere C-atomen is verbonden.
- In een verzadigd koolwaterstofmolecuul komen uitsluitend enkele
atoombindingen tussen C-atomen voor.
- Een onverzadigd koolwaterstofmolecuul heeft 1 of meer dubbele
atoombindingen tussen C-atomen.
- De koolwaterstoffen kun je ook nog onderbrengen in meerdere groepen. Dit
noem je homologe reeksen. Alle stoffen in een homologe reeks lijken op elkaar.
De verhouding tussen het aantal C- en H- atomen is gelijk.
- Een homologe reeks is de alkanen. Alkanen zijn stoffen waarvan de moleculen
bestaan uit C- atomen en H- atomen in de verhouding n : 2n + 2
- Specificaties van alkanen:
• er bestaan vertakte en onvertakte alkaanmoleculen
• tussen de C- atomen in een alkaanmolecuul komen alleen enkelvoudige
verbindingen voor. Alkanen zijn dus altijd verzadigde verbindingen
• de moleculen van verschillende alkanen verschillen alleen in het aantal C- en H-
atomen
• de verhouding waarin de C- en H- atomen voorkomen is altijd n : 2n + n. De
letter n sis een heel getal. De molecuulformule van elk alkaan kun je dus geven
met een algemene formule: CnH2n+2
- Een andere homologe reeks is de alkenen. Alkenen zijn stoffen waarvan de
moleculen bestaan uit C- en H- atomen in de verhouding n : 2n
- Specificaties van alkenen:
• er bestaan onvertakte en vertakte alkeenmoleculen
• in een alkeenmolecuul komt 1 dubbele binding voor tussen 2 C- atomen.
Alkenen zijn dus onverzadigde verbindingen
• de moleculen van verschillende alkenen verschillen alleen in het aantal C- en H-
atomen
• de verhouding waarin C- en H- atomen in een alkeenmolecuul vorkomen is
altijd n : 2n. De letter n is een heel getal. De molecuulformule van elk alkeen kun
je dus geven met een algemene formule:
, - Isomerie = het verschijnsel dat verschillende stoffen dezelfde molecuulformule
hebben.
- Isomeren = stoffen met dezelfde molecuulformule, maar met verschillende
structuurformules.
- De eerste 6 onvertakte alkanen:
CH4 Methaan
C2H6 Ethaan
C3H8 Propaan
C4H10 Butaan
C5H12 Pentaan
C6H14 Hexaan
7.3
- Een karakteristieke groep is een atoom (geen C of H) of een groep atomen in een
koolstofverbinding. De karakteristieke groep geeft de verbinding een speciale
eigenschap.
- In halogeenalkanen zijn één of meer H- atomen vervangen door een
halogeenatoom
- Alle koolstofverbindingen waarin de karakteristieke groep met de formule
aanwezig is, behoren tot de groep van de carbonzuren. Een subgroep van de
carbonzuren wordt gevormd door de homologe reeks van de alkaanzuren.
- In een alkaanzuur is een H- atoom vervangen door een –COOH groep, een
zuurgroep.
- Alle koolstofverbindingen waarin de karakteristieke groep met de formule –O-H
aanwezig is, behoren tot de groep van de alcoholen. Een subgroep van de
alcoholen wordt gevormd door de homologe reeks van de alkanolen.
- In een alkanol is een H-atoom vervangen door een -OH groep.
- Alle koolstofverbindingen waarin de karakteristieke groep met de formule –NH2
aanwezig is, behoren tot de groep van de amines. Een subgroep van de amines
wordt gevormd door de homologe reeks van de alkaanamines.
- In een alkaanamine is een H-atoom vervangen door een NH2-groep.
- Voor sommige koolstofverbindingen gebruik je triviale namen. In Binas 66A staan
systematische en triviale namen.
Systematische naam Triviale naam
Ethanol Alcohol
Ethaanzuur Azijnzuur
7.4
7.2
- Aardolie is een mengsel van meer dan 100.000 stoffen. Vooral alkanen. Het wordt
gedestilleerd, waarbij fracties ontstaan. Uit de naftafractie wordt benzine
verwerkt. Onvertakte alkanen worden hierbij vertakt.
- Koolstofverbindingen = stoffen waarin de atoomsoort C voorkomt.
- De koolstofverbindingen zijn onderverdeeld in subgroepen.
- Een subgroep is de koolwaterstoffen, dat zijn verbindingen die uitsluitend
bestaan uit C- en H- atomen.
- In een onvertakt koolwaterstofmolecuul is elk C-atoom met maximaal 2 andere C-
atomen verbonden.
- In een vertakt koolwaterstofmolecuul komt minstens 1 C-atoom voor dat met 3
of 4 andere C-atomen is verbonden.
- In een verzadigd koolwaterstofmolecuul komen uitsluitend enkele
atoombindingen tussen C-atomen voor.
- Een onverzadigd koolwaterstofmolecuul heeft 1 of meer dubbele
atoombindingen tussen C-atomen.
- De koolwaterstoffen kun je ook nog onderbrengen in meerdere groepen. Dit
noem je homologe reeksen. Alle stoffen in een homologe reeks lijken op elkaar.
De verhouding tussen het aantal C- en H- atomen is gelijk.
- Een homologe reeks is de alkanen. Alkanen zijn stoffen waarvan de moleculen
bestaan uit C- atomen en H- atomen in de verhouding n : 2n + 2
- Specificaties van alkanen:
• er bestaan vertakte en onvertakte alkaanmoleculen
• tussen de C- atomen in een alkaanmolecuul komen alleen enkelvoudige
verbindingen voor. Alkanen zijn dus altijd verzadigde verbindingen
• de moleculen van verschillende alkanen verschillen alleen in het aantal C- en H-
atomen
• de verhouding waarin de C- en H- atomen voorkomen is altijd n : 2n + n. De
letter n sis een heel getal. De molecuulformule van elk alkaan kun je dus geven
met een algemene formule: CnH2n+2
- Een andere homologe reeks is de alkenen. Alkenen zijn stoffen waarvan de
moleculen bestaan uit C- en H- atomen in de verhouding n : 2n
- Specificaties van alkenen:
• er bestaan onvertakte en vertakte alkeenmoleculen
• in een alkeenmolecuul komt 1 dubbele binding voor tussen 2 C- atomen.
Alkenen zijn dus onverzadigde verbindingen
• de moleculen van verschillende alkenen verschillen alleen in het aantal C- en H-
atomen
• de verhouding waarin C- en H- atomen in een alkeenmolecuul vorkomen is
altijd n : 2n. De letter n is een heel getal. De molecuulformule van elk alkeen kun
je dus geven met een algemene formule:
, - Isomerie = het verschijnsel dat verschillende stoffen dezelfde molecuulformule
hebben.
- Isomeren = stoffen met dezelfde molecuulformule, maar met verschillende
structuurformules.
- De eerste 6 onvertakte alkanen:
CH4 Methaan
C2H6 Ethaan
C3H8 Propaan
C4H10 Butaan
C5H12 Pentaan
C6H14 Hexaan
7.3
- Een karakteristieke groep is een atoom (geen C of H) of een groep atomen in een
koolstofverbinding. De karakteristieke groep geeft de verbinding een speciale
eigenschap.
- In halogeenalkanen zijn één of meer H- atomen vervangen door een
halogeenatoom
- Alle koolstofverbindingen waarin de karakteristieke groep met de formule
aanwezig is, behoren tot de groep van de carbonzuren. Een subgroep van de
carbonzuren wordt gevormd door de homologe reeks van de alkaanzuren.
- In een alkaanzuur is een H- atoom vervangen door een –COOH groep, een
zuurgroep.
- Alle koolstofverbindingen waarin de karakteristieke groep met de formule –O-H
aanwezig is, behoren tot de groep van de alcoholen. Een subgroep van de
alcoholen wordt gevormd door de homologe reeks van de alkanolen.
- In een alkanol is een H-atoom vervangen door een -OH groep.
- Alle koolstofverbindingen waarin de karakteristieke groep met de formule –NH2
aanwezig is, behoren tot de groep van de amines. Een subgroep van de amines
wordt gevormd door de homologe reeks van de alkaanamines.
- In een alkaanamine is een H-atoom vervangen door een NH2-groep.
- Voor sommige koolstofverbindingen gebruik je triviale namen. In Binas 66A staan
systematische en triviale namen.
Systematische naam Triviale naam
Ethanol Alcohol
Ethaanzuur Azijnzuur
7.4
