Overzicht stoornissen – gedragsneurologie
Aandacht
Selectieve / gerichte aandacht
• Veranderingsblindheid
• Aandachtsblindheid
→ Toepassing: sociale interactie → joint attention → ASS
Verdeelde aandacht
• Automatische processen
• Gecontroleerde processen
→ Toepassing: SAS
Volgehouden aandacht
Neuroanatomie
1. Formatio reticularis → alertheid: prefrontaal, pariëto-temporaal
2. Thalamus → oriënteren van aandacht: pariëto-temporaal
3. Cortex → executieve interventie: prefrontaal
Stoornissen in aandacht
• Aandachtsstoornissen in het dagelijks leven
o Delier
o ADHD
o Indirecte uitval door aandachtsstoornis bv. taal
• Neglect
o = stoornis in ruimtelijke aandacht
o Egocentrisch
o Alocentrisch
o Motorisch neglect
o Mentaal neglect
o Neglect en gestoorde lichaamsbeweging
▪ Hemi-asomatognosie
▪ Somatoparafrenie
Ingrijpen als ergotherapeut
- Psychostimulantia - Interne compensatie
- De algemene aandachtstraining - Externe compensatie
- Taakgerichte training - Stimuleringsmethoden
- Strategie gerichte training - Sensorische deprivatie
- Omgeving coachen - Optokinetische stimulatie
- Ingrijpen op neglect
, Visuele perceptie
DOEL → objectherkenning
1. Ruwe primaire schets
a. Gestaltwetten
b. Closure
c. Figuurachtergrond
2. 2,5D schets → diepte
a. Dieptecues
b. Egocentrische representatie
3. Van 2,5D naar 3D
a. Allocentrische representatie
4. Volledig beeld → percept
a. Top-down
Neuroanatomie
• V1 – primaire visuele cortex
• V2 – oriëntatie en kleur
• V3 – vorm
• V4 – oriëntatie en kleur
• V5 – beweging
2 routes
1. Ventrale occipito – temporale “wat-route”
2. Dorsale occipito – pariëtale “waar-route”
Stoornissen in visuele perceptie
Lagere orde Hogere orde
− Hemianospie − Apperceptieve objectagnosie
− Kwadrantanopsie − Associatieve objectagnosie
− Scotoom − Apperceptieve prosopagnosie
− Cerebrale achromatopsia − Associatieve prosopagnosie
− Akinetopsie − Ruimtelijke desoriëntatie
o Optische ataxie
o Topografische desoriëntatie
Ingrijpen als ergotherapeut
• Kunnen niet getraind worden (die stoornissen)
• Inzetten op strategieën (in het dagelijks leven)
• Apperceptieve agnosie
o Optimalisatie van de zichtomstandigheden
o Belichting
o Veel gebruikte spullen op vaste plaats zonder veel andere objecten
o Kledij sorteren op soort en kleur
• Prosopagnosie
o Inzetten op herkenbaarheid op basis van andere karakteristieken: stem, kledij, parfum, …
• Ruimtelijke perceptiestoornis
o Oefeningen op schatten van afstanden, richting, grootte van objecten
o Kopiëren van blokpatronen
Aandacht
Selectieve / gerichte aandacht
• Veranderingsblindheid
• Aandachtsblindheid
→ Toepassing: sociale interactie → joint attention → ASS
Verdeelde aandacht
• Automatische processen
• Gecontroleerde processen
→ Toepassing: SAS
Volgehouden aandacht
Neuroanatomie
1. Formatio reticularis → alertheid: prefrontaal, pariëto-temporaal
2. Thalamus → oriënteren van aandacht: pariëto-temporaal
3. Cortex → executieve interventie: prefrontaal
Stoornissen in aandacht
• Aandachtsstoornissen in het dagelijks leven
o Delier
o ADHD
o Indirecte uitval door aandachtsstoornis bv. taal
• Neglect
o = stoornis in ruimtelijke aandacht
o Egocentrisch
o Alocentrisch
o Motorisch neglect
o Mentaal neglect
o Neglect en gestoorde lichaamsbeweging
▪ Hemi-asomatognosie
▪ Somatoparafrenie
Ingrijpen als ergotherapeut
- Psychostimulantia - Interne compensatie
- De algemene aandachtstraining - Externe compensatie
- Taakgerichte training - Stimuleringsmethoden
- Strategie gerichte training - Sensorische deprivatie
- Omgeving coachen - Optokinetische stimulatie
- Ingrijpen op neglect
, Visuele perceptie
DOEL → objectherkenning
1. Ruwe primaire schets
a. Gestaltwetten
b. Closure
c. Figuurachtergrond
2. 2,5D schets → diepte
a. Dieptecues
b. Egocentrische representatie
3. Van 2,5D naar 3D
a. Allocentrische representatie
4. Volledig beeld → percept
a. Top-down
Neuroanatomie
• V1 – primaire visuele cortex
• V2 – oriëntatie en kleur
• V3 – vorm
• V4 – oriëntatie en kleur
• V5 – beweging
2 routes
1. Ventrale occipito – temporale “wat-route”
2. Dorsale occipito – pariëtale “waar-route”
Stoornissen in visuele perceptie
Lagere orde Hogere orde
− Hemianospie − Apperceptieve objectagnosie
− Kwadrantanopsie − Associatieve objectagnosie
− Scotoom − Apperceptieve prosopagnosie
− Cerebrale achromatopsia − Associatieve prosopagnosie
− Akinetopsie − Ruimtelijke desoriëntatie
o Optische ataxie
o Topografische desoriëntatie
Ingrijpen als ergotherapeut
• Kunnen niet getraind worden (die stoornissen)
• Inzetten op strategieën (in het dagelijks leven)
• Apperceptieve agnosie
o Optimalisatie van de zichtomstandigheden
o Belichting
o Veel gebruikte spullen op vaste plaats zonder veel andere objecten
o Kledij sorteren op soort en kleur
• Prosopagnosie
o Inzetten op herkenbaarheid op basis van andere karakteristieken: stem, kledij, parfum, …
• Ruimtelijke perceptiestoornis
o Oefeningen op schatten van afstanden, richting, grootte van objecten
o Kopiëren van blokpatronen
