Fundamentele elementen van
het economisch recht
1. Bronnen
2. Ondernemingsrechtbank
3. Bewijs in ondernemingszaken
De bronnen
Wetgeving
o Nationaal
o Internationaal
Rechtspraak
Rechtsleer
Gewoonte
Wetgeving
Nationale wetgeving is gebaseerd op regionale wetgeving en federale wetten. De federale
wetten bevat het Wetboek Economisch Recht (WER), dit is een gevolg van
codificatieoperatie. Ook is er nog een Vennootschapswetgeving, deze onderging een
grondige wijziging in 2019. Daarnaast is er Burgerlijk Wetboek (BW); hierin staat de
geldigheid van rechtshandelingen en overeenkomsten, burgerlijke aansprakelijkheid,
persoonlijke en roerende zekerheden, koop-verkoop, handelshuur en lastgeving.
Het internationale recht is zowel traditioneel internationaal recht (bi- of multilaterale
verdragen) alsook de regels van supranationale politieke instellingen het recht van de
Europese Unie (EU).
Richtlijnen: deze regels zijn meestal in harmonisatie.
Rechtsregels die door de nationale overheid van een lidstaat MOET worden opgenomen in
de eigen wetgeving. De overheid krijgt hiervoor een bepaalde termijn.
Verordeningen:
Algemene en volledige reglementering; deze zijn rechtstreeks van toepassing in alle
lidstaten. De wetgeving van nationale regelgeving is dus niet toegelaten
Besluiten:
Regels die van toepassing worden op een welbepaalde bestemmeling (staten,
ondernemingen, personen
Rechtspraak
Dit is een geheel van rechterlijke uitspraken. Dit is een toepassing van de wet op een
concreet geval, in principe is het alleen bindend tussen partijen. Maar in praktijk kan het
inroepen van een vroegere rechterlijke beslissing wel invloed hebben op de besluitvorming
van de rechter. Voor ondernemingsrecht is dat de ondernemingsrechtbank, HvB en HvC.
,Gewoonte
Welbepaalde en herhaalde handelswijzen die als algemeen verbindend worden aanvaard, dit
is een minder belangrijke bron in ons rechtsstelsel
Vb: vermoeden van passieve hoofdelijkheid tussen meerdere ondernemers die contractueel
verbonden zijn ten aanzien van hun schuldeiser
Rechtsleer
Een geheel van wetenschappelijke publicaties (boeken en artikels in juridische tijdschriften)
over juridische aangelegenheden. Dit is niet bindend maar kan evenwel bijdragen tot het
vinden van een juridische oplossing in een concreet geval.
Ondernemingsrechtbank
Algemeen
Het bestaan van de ondernemingsrechtbank is één van de zichtbaarste uitingen van de
specificiteit van het ondernemingsrecht. De werking en organisatie is te vinden in het
Gerechtelijk Wetboek
Art. 573 GER.W
Samenstelling
Er zijn 9 ondernemingsrechtbanken met meerdere afdelingen (afhankelijk van de grootte)
Samenstelling:
Voorzitter (beroepsmagistraat)
2 lekenrechters1
Griffier
Soms: magistraat van het Openbaar Ministerie (parket)
o Procureur des Konings
o Substituten
Bevoegdheden
Alle geschillen tussen ondernemingen (= algemeen)
Art. I. 1, 1° WER
Een vordering ingesteld door een niet-onderneming tegen een onderneming
NIET een vordering ingesteld door onderneming tegen een niet-onderneming
vrederechter / rechtbank van eerste aanleg
Geschillen tussen vennoten, faillissementen
Art. 573 Ger. W. e.v.
Procedures
Er zijn 3 kernmomenten; dagvaarding, openbare terechtzitting, vonnis.
Of eventueel verkorte en buitengewone procedures.
Bewijs in ondernemingszaken
Algemene regels
Ter herinnering
1
Rechters in ondernemingszaken > bedrijfsleven, geen juridische opleiding, wel voeling met de praktijk
, Bewijs in het burgerlijk recht: actorio incumbit probatio (= degene die iets
beweert, moet bewijs leveren). Een verbintenissen uit overeenkomst (waarbij de waarde
groter dan 375 EUR is) enkel via schriftelijke bewijzen.
Art. 8.4 nieuw BW
Met materiele feiten via getuigen en vermoedens.
Ondernemingsrecht: bewijs veel soepeler en vrijer
Art. 8.11 nieuw BW
o Bewijs tussen of tegen ondernemingen: kan ook bewezen worden met
getuigenissen en vermoedens tenzij de wet anders bepaalt.
o In sommige gevallen wel schriftelijk bewijs vereist
vb: met betrekking tot het bestaan van een vennootschap met
rechtspersoonlijkheid
Bijzondere bewijsmiddelen
De boekhouding
Art. III.82 WER
Art. III.83 WER
De boekhouding voor een bedrijf is een beleidsinstrument met tal van
bedrijfsgeheimen. Maar juridisch is dit een bijzonder bewijsmiddel. De rechter
oordeelt soeverein of hij boekhouding aanvaardt als bewijs. Er is een onderscheid.
Geschillen tussen ondernemingen Geschillen tussen niet-ondernemer en ondernemer
Boekhouding is een bewijs VOOR en TEGEN Boekhouding is een bewijs TEGEN onderneming
ondernemingen Regel van onsplitsbaarheid: boekhouding in
Rechter oordeelt soeverein over toelating geheel bekijken
boekhouding als bewijsmiddel Boekhouding is geen bewijs tegen een niet-
onderneming
o Oplegging
Kennis geven van geheel of gedeelte van de boekhouding
Tonen van relevante passages
Kan op verzoek of ambtshalve worden bevolen
o Splitsing: boekhouding met niet ten nadele van de onderneming worden
gesplitst
Art. 8.11§3 nieuw BW
De factuur
Factuur:
geschreven stuk dat de bevestiging inhoudt van een schuldvordering in geld
wegens de levering van goederen of diensten.
Art. 1, §13 WBTW
Het factuur wordt opgesteld door een leverancier en bezorgd aan de klant. De
vormvereisten en gebruik zijn nauwelijks gereglementeerd door ondernemingsrecht,
maar weel in de BTW-wetgeving.
, Factuur: algemeen + inhoud
Basisregel:
De BTW-plichtigen reiken een factuur uit voor de door hen verrichte levering van goederen
en voor de door hen verstrekte diensten. Er is geen verplichting om een factuur te maken bij
verkoop/levering aan klanten-verbruikers (consument kan het wel vragen).
Inhoud van het factuur:
Het woord ‘factuur’
Factuurdatum
Volgnummer factuur
BTW-identificatienummer van leverancier/dienstverrichter
BTW-identificaitenummer van afnemer
Datum levering goed of verrichting dienst
Toegepast BTW-tarief
BTW-bedrag
Factuur: bewijskracht
Tegen de leverancier
o Factuur bewijst de overeenkomst (meestal koop-verkoop) mett de vermelde
voorwaarden van prijs, kwaliteit en levering
Tegen de klant-onderneming
o Factuur kan aangewend worden tegen een klant-onderneming op
voorwaarde dat deze de factuur aanvaardde
Art. 1348bis §4 BW
o Aanvaarding kan stilzwijgend of uitdrukkelijk
vb: betalen van factuur, niet-tijdig protesteren factuur, inboeken van factuur
o De klant-onderneming wordt geacht de factuur te protesteren binnen een
redelijke termijn als hij het niet eens is met de inhoud
Tegen de klant-consument
o Factuur is geen bewijs; best werken met bestelbon of overeenkomst vooraf
o Best protesteren, zoniet: omstandig stilzwijgen=feitelijk vermoeden van aanvaarding
Factuur: protest
Protest moet binnen een redelijke termijn worden gericht aan de leverancier. Dit moet
concreet zijn (reden van protest omschrijven). Het is wel niet voldoende om de factuur terug
te sturen. Het protest moet via een aangetekend schrijven gebeuren.
Ondernemingsrecht
Vrijheid v. ondernemen &algemene
verplichtingen v.d onderneming
De onderneming
het economisch recht
1. Bronnen
2. Ondernemingsrechtbank
3. Bewijs in ondernemingszaken
De bronnen
Wetgeving
o Nationaal
o Internationaal
Rechtspraak
Rechtsleer
Gewoonte
Wetgeving
Nationale wetgeving is gebaseerd op regionale wetgeving en federale wetten. De federale
wetten bevat het Wetboek Economisch Recht (WER), dit is een gevolg van
codificatieoperatie. Ook is er nog een Vennootschapswetgeving, deze onderging een
grondige wijziging in 2019. Daarnaast is er Burgerlijk Wetboek (BW); hierin staat de
geldigheid van rechtshandelingen en overeenkomsten, burgerlijke aansprakelijkheid,
persoonlijke en roerende zekerheden, koop-verkoop, handelshuur en lastgeving.
Het internationale recht is zowel traditioneel internationaal recht (bi- of multilaterale
verdragen) alsook de regels van supranationale politieke instellingen het recht van de
Europese Unie (EU).
Richtlijnen: deze regels zijn meestal in harmonisatie.
Rechtsregels die door de nationale overheid van een lidstaat MOET worden opgenomen in
de eigen wetgeving. De overheid krijgt hiervoor een bepaalde termijn.
Verordeningen:
Algemene en volledige reglementering; deze zijn rechtstreeks van toepassing in alle
lidstaten. De wetgeving van nationale regelgeving is dus niet toegelaten
Besluiten:
Regels die van toepassing worden op een welbepaalde bestemmeling (staten,
ondernemingen, personen
Rechtspraak
Dit is een geheel van rechterlijke uitspraken. Dit is een toepassing van de wet op een
concreet geval, in principe is het alleen bindend tussen partijen. Maar in praktijk kan het
inroepen van een vroegere rechterlijke beslissing wel invloed hebben op de besluitvorming
van de rechter. Voor ondernemingsrecht is dat de ondernemingsrechtbank, HvB en HvC.
,Gewoonte
Welbepaalde en herhaalde handelswijzen die als algemeen verbindend worden aanvaard, dit
is een minder belangrijke bron in ons rechtsstelsel
Vb: vermoeden van passieve hoofdelijkheid tussen meerdere ondernemers die contractueel
verbonden zijn ten aanzien van hun schuldeiser
Rechtsleer
Een geheel van wetenschappelijke publicaties (boeken en artikels in juridische tijdschriften)
over juridische aangelegenheden. Dit is niet bindend maar kan evenwel bijdragen tot het
vinden van een juridische oplossing in een concreet geval.
Ondernemingsrechtbank
Algemeen
Het bestaan van de ondernemingsrechtbank is één van de zichtbaarste uitingen van de
specificiteit van het ondernemingsrecht. De werking en organisatie is te vinden in het
Gerechtelijk Wetboek
Art. 573 GER.W
Samenstelling
Er zijn 9 ondernemingsrechtbanken met meerdere afdelingen (afhankelijk van de grootte)
Samenstelling:
Voorzitter (beroepsmagistraat)
2 lekenrechters1
Griffier
Soms: magistraat van het Openbaar Ministerie (parket)
o Procureur des Konings
o Substituten
Bevoegdheden
Alle geschillen tussen ondernemingen (= algemeen)
Art. I. 1, 1° WER
Een vordering ingesteld door een niet-onderneming tegen een onderneming
NIET een vordering ingesteld door onderneming tegen een niet-onderneming
vrederechter / rechtbank van eerste aanleg
Geschillen tussen vennoten, faillissementen
Art. 573 Ger. W. e.v.
Procedures
Er zijn 3 kernmomenten; dagvaarding, openbare terechtzitting, vonnis.
Of eventueel verkorte en buitengewone procedures.
Bewijs in ondernemingszaken
Algemene regels
Ter herinnering
1
Rechters in ondernemingszaken > bedrijfsleven, geen juridische opleiding, wel voeling met de praktijk
, Bewijs in het burgerlijk recht: actorio incumbit probatio (= degene die iets
beweert, moet bewijs leveren). Een verbintenissen uit overeenkomst (waarbij de waarde
groter dan 375 EUR is) enkel via schriftelijke bewijzen.
Art. 8.4 nieuw BW
Met materiele feiten via getuigen en vermoedens.
Ondernemingsrecht: bewijs veel soepeler en vrijer
Art. 8.11 nieuw BW
o Bewijs tussen of tegen ondernemingen: kan ook bewezen worden met
getuigenissen en vermoedens tenzij de wet anders bepaalt.
o In sommige gevallen wel schriftelijk bewijs vereist
vb: met betrekking tot het bestaan van een vennootschap met
rechtspersoonlijkheid
Bijzondere bewijsmiddelen
De boekhouding
Art. III.82 WER
Art. III.83 WER
De boekhouding voor een bedrijf is een beleidsinstrument met tal van
bedrijfsgeheimen. Maar juridisch is dit een bijzonder bewijsmiddel. De rechter
oordeelt soeverein of hij boekhouding aanvaardt als bewijs. Er is een onderscheid.
Geschillen tussen ondernemingen Geschillen tussen niet-ondernemer en ondernemer
Boekhouding is een bewijs VOOR en TEGEN Boekhouding is een bewijs TEGEN onderneming
ondernemingen Regel van onsplitsbaarheid: boekhouding in
Rechter oordeelt soeverein over toelating geheel bekijken
boekhouding als bewijsmiddel Boekhouding is geen bewijs tegen een niet-
onderneming
o Oplegging
Kennis geven van geheel of gedeelte van de boekhouding
Tonen van relevante passages
Kan op verzoek of ambtshalve worden bevolen
o Splitsing: boekhouding met niet ten nadele van de onderneming worden
gesplitst
Art. 8.11§3 nieuw BW
De factuur
Factuur:
geschreven stuk dat de bevestiging inhoudt van een schuldvordering in geld
wegens de levering van goederen of diensten.
Art. 1, §13 WBTW
Het factuur wordt opgesteld door een leverancier en bezorgd aan de klant. De
vormvereisten en gebruik zijn nauwelijks gereglementeerd door ondernemingsrecht,
maar weel in de BTW-wetgeving.
, Factuur: algemeen + inhoud
Basisregel:
De BTW-plichtigen reiken een factuur uit voor de door hen verrichte levering van goederen
en voor de door hen verstrekte diensten. Er is geen verplichting om een factuur te maken bij
verkoop/levering aan klanten-verbruikers (consument kan het wel vragen).
Inhoud van het factuur:
Het woord ‘factuur’
Factuurdatum
Volgnummer factuur
BTW-identificatienummer van leverancier/dienstverrichter
BTW-identificaitenummer van afnemer
Datum levering goed of verrichting dienst
Toegepast BTW-tarief
BTW-bedrag
Factuur: bewijskracht
Tegen de leverancier
o Factuur bewijst de overeenkomst (meestal koop-verkoop) mett de vermelde
voorwaarden van prijs, kwaliteit en levering
Tegen de klant-onderneming
o Factuur kan aangewend worden tegen een klant-onderneming op
voorwaarde dat deze de factuur aanvaardde
Art. 1348bis §4 BW
o Aanvaarding kan stilzwijgend of uitdrukkelijk
vb: betalen van factuur, niet-tijdig protesteren factuur, inboeken van factuur
o De klant-onderneming wordt geacht de factuur te protesteren binnen een
redelijke termijn als hij het niet eens is met de inhoud
Tegen de klant-consument
o Factuur is geen bewijs; best werken met bestelbon of overeenkomst vooraf
o Best protesteren, zoniet: omstandig stilzwijgen=feitelijk vermoeden van aanvaarding
Factuur: protest
Protest moet binnen een redelijke termijn worden gericht aan de leverancier. Dit moet
concreet zijn (reden van protest omschrijven). Het is wel niet voldoende om de factuur terug
te sturen. Het protest moet via een aangetekend schrijven gebeuren.
Ondernemingsrecht
Vrijheid v. ondernemen &algemene
verplichtingen v.d onderneming
De onderneming
