BWC 1: Opfrissing gesprekstechnieken (P 27-34: gespreksvaardigheden)
1.1
Kader diëtistisch consult
Aanmelding
Voorbereiding
Dietistisch onderzoek
Diëtistische anamnese
Voedingsanamnese
Diëtistische diagnose
Behandelplan opstellen
Behandelplan uitvoeren
Evalueren
Afsluiten
1.2
Opfrissing gespreksvaardigheden
Luistervaardigheden:
Aandachtgevend gedrag en kleine aanmoedigingen (bv. hoofdknikken, oogcontact, …)
Open vraag
Gesloten vraag
Parafraseren
Gevoel reflecteren
Concretiseren
Samenvatten
Regulerende vaardigheden:
Gesprek openen:
Jezelf voorstellen
Gang van zaken in het consult en het gespreksmodel (probleemverheldering, nuancering
en behandeling) uitleggen + tijdsduur
Wederzijdse verwachtingen (vertellen wat verwacht wordt van de cliënt + aftoetsen wat
de cliënt zijn verwachtingen zijn)
Onduidelijkheden wegnemen
Gedeelde verantwoordelijkheid (diëtist zal helpen bij verandering, cliënt zal hier zelf mee
aan de slag gaan)
Terugkoppelen naar (begin)doelen
Situatie verduidelijken (metagesprek):
Parafrase/ gevoelsreflectie
Metacommunicatie over het misverstand
Mededelen wat je als HVR niet wil en waarom niet
Mededelen wat je als HVR wel wil en waarom
Opvangen van de reactie van de cliënt
Afspraak maken over de herstelde aanpak
Hardop denken
Afsluiten van het gesprek:
‘Er zijn nog een aantal zaken dat we kunnen overlopen, maar ik zie dat de tijd erop zit. Ik
stel dus voor om deze zaken tijdens een volgend gesprek te overlopen.’
Samenvatten
Doel bereikt?
Hoe gesprek verlopen?
Vragen?
Nuancerende vaardigheden:
1
, Confrontatie
Positief heretiketteren
Eigen voorbeelden
Directheid
1.3 Inleiding diëtistische anamnese
Opening gesprek (veiligheid + vertrouwensrelatie):
Jezelf als professional voorstellen
Bedoeling van vandaag
Informeren naar: hulpvraag, doorverwijzing
Informatie geven over: aanbod, werking, beroepsgeheim, …
Registreren en verzamelen van gegevens (verkennen + exploreren + gegevens verzamelen):
Hulpvraag verder verkennen
Stadium gedragsverandering?
Persoonsgegevens en leefwijze
Kenmerken voeding en gewoontes
Medische gegevens
Klachten
Afronding:
Afronden: terugkoppelen begindoel
Verwijzen doel volgende keer
Opmerkingen? Aanvullingen? Vragen?
Bedanken
Vorm:
Nieuwsgierigheid
Inleving
Structuur
Duidelijkheid (doelen en wederzijdse verwachtingen)
Taal
(Lichaams)houding
BWC 2: Intake/ anamnese (P 61-67 + P 76-88)
2.1 Kader anamnese
Eigen anamneseformulier = leidraad voor intake/anamnese consult
Fase 1: openen gesprek: vertrouwen opbouwen
Fase 2: info verzamelen: exploreren leefwereld cliënt
Fase 3: afronding
Vorm:
Nieuwsgierigheid
Inleving
Structuur
Duidelijkheid (doelen en wederzijdse verwachtingen)
Taal
(Lichaams)houding
Veiligheid:
Houding
Contact
2
, Luisteren
Inleving
Waarderen
Informatie:
Structuur
Duidelijke uitleg
Aftoetsend
Gesprekstechnisch:
Opening
Doorvragen feiten
Doorvragen gevoelens
Open en gesloten vragen
Cliënt volgen
Ingaan op essentie
Waarderen
Gepaste empathie
Groeitaal
BWC 3: Eetdagboek introduceren
3.1 Doel
3.2 Functies
Motivatie:
Inschatten
Verhogen van de actieve betrokkenheid
Diagnose:
Huidige gewoonten
Moeilijke momenten
Uitzonderingen en makkelijke momenten
Evaluatie:
Feedback
Bijsturen
Relaps
Therapeutisch:
Bevordert zelfinzicht
Kan reeds gedrag veranderen
Noodzakelijk voorwaarde zelfcontrole/zelfregulering
3.3 Richtlijnen
Shaping:
Voorgedrukt of geschreven papier
In sessie expliciet toelichten
Een voorbeeld invullen
Structureren in kolommen
Modelhouding:
Deskundige noteert voorbeeld nauwgezet, concreet
Luidop denken, voortonen
Relapse prevention:
3
, Waar wordt dit bewaard?
Wanneer invullen?
Wie zal wie herinneren? Geheugensteuntjes?
Wie mag dit niet weten?
‘Voorlopig hoef je nog niets te veranderen’, ‘Vooral als het minder goed gaat, blijf noteren,
daaruit kunnen we leren’
Motivatie via betrokkenheid:
Instructie duidelijk meegeven (aangepast aan de leefwereld)
Voorbeeld laten noteren door cliënt zelf (bv. gisteren)
Overhandigen aan de betrokkene
Reïnforcement (bekrachtigers, versterkers):
Beloning: veel aandacht geven
Indien niet mee of niet ingevuld:
1e keer: fout op jou nemen
2e keer: metacommunicatie! Sit v
Maatwerk! Menswerk!
Geletterdheid
Sociaal stigma, schaamte
Zelfrapportage
Retrospectief invullen
BWC 4: Feedback Eetdagboek D1 – Doelen stellen
Aandachtspunten vooraf:
Compliment geven voor het nauwgezet invullen van het eetdagboek
Empathisch navragen: ‘Hoe was het voor je om dit in te vullen?’
7 stappenmodel:
1. Exploreren van het dagboek: moedig eigen inzichten/conclusies aan:
Zelfinzicht als eerste stap naar zelfcontrole
Ontlokken van verandertaal (stimuleert growth mindset!)
Rol van actieve problemsolver:
- Wat is je opgevallen bij het invullen van dit dagboek?
- Wat heb je geleerd uit het bijhouden van je dagboek?
- Waar heb je moeite voor gedaan?
2. Vraag toestemming om feedback te geven over wat goed loopt en waar werkpunten liggen:
- ‘Vind je het goed dat we nu eens samen overlopen wat goed liep en waar het
moeilijker was?’
3. Exploreren van het dagboek: zoek naar en benadruk ook wat goed loopt:
- ‘Wat me meteen opviel is dat je een heel regelmatig eetpatroon hebt. Ik zag elke dag
drie hoofdmaaltijden en ook drie tussendoortjes terugkeren. Dat is alvast heel goed.
Wat ik ook iedere dag zag genoteerd staan is dat je in de voormiddag voor een stuk
fruit kiest. Neem je dat mee naar het werk? Is dat belangrijk voor je?’
4. Stip aan waar verandering aangewezen is via agendering. Laat de cliënt zelf kiezen waar dan
verder op ingaan wordt keuze 1e hoofddoel (focus vernauwen):
- ‘Is het oké dat ik nu een aantal werkpunten aanduid of doe je dit liever zelf?’
- “Ik zie enkele werkpunten op vlak van ontbijt, met betrekking tot dagelijkse
waterconsumptie en vleesporties zowel tijdens de warme maaltijd als tussen de
4
1.1
Kader diëtistisch consult
Aanmelding
Voorbereiding
Dietistisch onderzoek
Diëtistische anamnese
Voedingsanamnese
Diëtistische diagnose
Behandelplan opstellen
Behandelplan uitvoeren
Evalueren
Afsluiten
1.2
Opfrissing gespreksvaardigheden
Luistervaardigheden:
Aandachtgevend gedrag en kleine aanmoedigingen (bv. hoofdknikken, oogcontact, …)
Open vraag
Gesloten vraag
Parafraseren
Gevoel reflecteren
Concretiseren
Samenvatten
Regulerende vaardigheden:
Gesprek openen:
Jezelf voorstellen
Gang van zaken in het consult en het gespreksmodel (probleemverheldering, nuancering
en behandeling) uitleggen + tijdsduur
Wederzijdse verwachtingen (vertellen wat verwacht wordt van de cliënt + aftoetsen wat
de cliënt zijn verwachtingen zijn)
Onduidelijkheden wegnemen
Gedeelde verantwoordelijkheid (diëtist zal helpen bij verandering, cliënt zal hier zelf mee
aan de slag gaan)
Terugkoppelen naar (begin)doelen
Situatie verduidelijken (metagesprek):
Parafrase/ gevoelsreflectie
Metacommunicatie over het misverstand
Mededelen wat je als HVR niet wil en waarom niet
Mededelen wat je als HVR wel wil en waarom
Opvangen van de reactie van de cliënt
Afspraak maken over de herstelde aanpak
Hardop denken
Afsluiten van het gesprek:
‘Er zijn nog een aantal zaken dat we kunnen overlopen, maar ik zie dat de tijd erop zit. Ik
stel dus voor om deze zaken tijdens een volgend gesprek te overlopen.’
Samenvatten
Doel bereikt?
Hoe gesprek verlopen?
Vragen?
Nuancerende vaardigheden:
1
, Confrontatie
Positief heretiketteren
Eigen voorbeelden
Directheid
1.3 Inleiding diëtistische anamnese
Opening gesprek (veiligheid + vertrouwensrelatie):
Jezelf als professional voorstellen
Bedoeling van vandaag
Informeren naar: hulpvraag, doorverwijzing
Informatie geven over: aanbod, werking, beroepsgeheim, …
Registreren en verzamelen van gegevens (verkennen + exploreren + gegevens verzamelen):
Hulpvraag verder verkennen
Stadium gedragsverandering?
Persoonsgegevens en leefwijze
Kenmerken voeding en gewoontes
Medische gegevens
Klachten
Afronding:
Afronden: terugkoppelen begindoel
Verwijzen doel volgende keer
Opmerkingen? Aanvullingen? Vragen?
Bedanken
Vorm:
Nieuwsgierigheid
Inleving
Structuur
Duidelijkheid (doelen en wederzijdse verwachtingen)
Taal
(Lichaams)houding
BWC 2: Intake/ anamnese (P 61-67 + P 76-88)
2.1 Kader anamnese
Eigen anamneseformulier = leidraad voor intake/anamnese consult
Fase 1: openen gesprek: vertrouwen opbouwen
Fase 2: info verzamelen: exploreren leefwereld cliënt
Fase 3: afronding
Vorm:
Nieuwsgierigheid
Inleving
Structuur
Duidelijkheid (doelen en wederzijdse verwachtingen)
Taal
(Lichaams)houding
Veiligheid:
Houding
Contact
2
, Luisteren
Inleving
Waarderen
Informatie:
Structuur
Duidelijke uitleg
Aftoetsend
Gesprekstechnisch:
Opening
Doorvragen feiten
Doorvragen gevoelens
Open en gesloten vragen
Cliënt volgen
Ingaan op essentie
Waarderen
Gepaste empathie
Groeitaal
BWC 3: Eetdagboek introduceren
3.1 Doel
3.2 Functies
Motivatie:
Inschatten
Verhogen van de actieve betrokkenheid
Diagnose:
Huidige gewoonten
Moeilijke momenten
Uitzonderingen en makkelijke momenten
Evaluatie:
Feedback
Bijsturen
Relaps
Therapeutisch:
Bevordert zelfinzicht
Kan reeds gedrag veranderen
Noodzakelijk voorwaarde zelfcontrole/zelfregulering
3.3 Richtlijnen
Shaping:
Voorgedrukt of geschreven papier
In sessie expliciet toelichten
Een voorbeeld invullen
Structureren in kolommen
Modelhouding:
Deskundige noteert voorbeeld nauwgezet, concreet
Luidop denken, voortonen
Relapse prevention:
3
, Waar wordt dit bewaard?
Wanneer invullen?
Wie zal wie herinneren? Geheugensteuntjes?
Wie mag dit niet weten?
‘Voorlopig hoef je nog niets te veranderen’, ‘Vooral als het minder goed gaat, blijf noteren,
daaruit kunnen we leren’
Motivatie via betrokkenheid:
Instructie duidelijk meegeven (aangepast aan de leefwereld)
Voorbeeld laten noteren door cliënt zelf (bv. gisteren)
Overhandigen aan de betrokkene
Reïnforcement (bekrachtigers, versterkers):
Beloning: veel aandacht geven
Indien niet mee of niet ingevuld:
1e keer: fout op jou nemen
2e keer: metacommunicatie! Sit v
Maatwerk! Menswerk!
Geletterdheid
Sociaal stigma, schaamte
Zelfrapportage
Retrospectief invullen
BWC 4: Feedback Eetdagboek D1 – Doelen stellen
Aandachtspunten vooraf:
Compliment geven voor het nauwgezet invullen van het eetdagboek
Empathisch navragen: ‘Hoe was het voor je om dit in te vullen?’
7 stappenmodel:
1. Exploreren van het dagboek: moedig eigen inzichten/conclusies aan:
Zelfinzicht als eerste stap naar zelfcontrole
Ontlokken van verandertaal (stimuleert growth mindset!)
Rol van actieve problemsolver:
- Wat is je opgevallen bij het invullen van dit dagboek?
- Wat heb je geleerd uit het bijhouden van je dagboek?
- Waar heb je moeite voor gedaan?
2. Vraag toestemming om feedback te geven over wat goed loopt en waar werkpunten liggen:
- ‘Vind je het goed dat we nu eens samen overlopen wat goed liep en waar het
moeilijker was?’
3. Exploreren van het dagboek: zoek naar en benadruk ook wat goed loopt:
- ‘Wat me meteen opviel is dat je een heel regelmatig eetpatroon hebt. Ik zag elke dag
drie hoofdmaaltijden en ook drie tussendoortjes terugkeren. Dat is alvast heel goed.
Wat ik ook iedere dag zag genoteerd staan is dat je in de voormiddag voor een stuk
fruit kiest. Neem je dat mee naar het werk? Is dat belangrijk voor je?’
4. Stip aan waar verandering aangewezen is via agendering. Laat de cliënt zelf kiezen waar dan
verder op ingaan wordt keuze 1e hoofddoel (focus vernauwen):
- ‘Is het oké dat ik nu een aantal werkpunten aanduid of doe je dit liever zelf?’
- “Ik zie enkele werkpunten op vlak van ontbijt, met betrekking tot dagelijkse
waterconsumptie en vleesporties zowel tijdens de warme maaltijd als tussen de
4
