Prof. D’Herde AJ 2021-2022
Hoofdstuk 1: Inleiding op het cardiovasculaire systeem
1. Algemene inleiding
Cardiovasculaire systeem: hart + bloedvaten+ bloed
Functie:
§ Distributie van O2 en nutriënten naar weefsels
§ Transport van CO2 en metabole afvalstoffen van weefsels naar longen en nieren
§ Distributie van water, elektrolyten en hormonen door het lichaam
§ Draagt bij tot infrastructuur van het immuunsysteem
§ Thermoregulatie
Hart à voorkamer/atrium en kamer/ventrikel
Functie van atrium: ventrikels vullen
Ventrikel brengt bloed in vaatgebieden door hartcontractie à via unidirectionele kleppen
Uitleg bloeddruk:
§ Bij contractie van de ventrikels stijgt de druk in de ventrikels tot 120 mm Hg
§ Door die drukstijging gaat de aortaklep geopend worden à bloed stroomt door aorta
§ Dit is systole/systolische druk
§ Aortaklep sluit en ventrikel relaxeert + gevuld met bloed van atrium via mitralisklep
§ Dit is diastole/diastolische druk (bloeddruk vermindert maar er blijft een bloedflow
door de aorta à 80 mm Hg
Verschil tussen systolische en diastolische druk = pulsedruk
Hartcyclus is 60% in diastole à gemiddelde aortadruk = diastolische druk + 1/3 pulsedruk
1
,Prof. D’Herde AJ 2021-2022
Aorta à grote arteriën à arteriolen à capillairen à postcapillaire venules à venen
§ Arteriolen = arteriën met diameter > 100 mm en druk tussen 60-70 mm Hg
§ Wand van arteriën en arteriolen = laag van gladde spiercellen
§ Lumen van het vasculaire systeem = enkele laag van endotheliale cellen die vasoactieve
stoffen secreteren (barrière)
§ Wand van capillairen = laag van endotheliale cellen zonder gladde spiercellen
§ Druk in capillairen = 15 mm Hg aan veneuze kant en 25 mm Hg aan arteriële kant
§ Postcapillaire venules = wand van endotheelcellen zonder gladde spiercellen + de druk
is 15 mm Hg
§ Naarmate lumen van de venen vergroot zitten er in de wand ook gladde spiercellen
§ Venen gaan zich finaal werpen in vena cava superior en inferior (brengen bloed terug
naar rechterhart) en druk 0 mm Hg
Venen hebben grotere diameter dan arteriën à venen weinig weerstand tegen bloedstroom
Dit is de GROTE BLOEDSOMLOOP/SYSTEMATISCHE CIRCULATIE
2
,Prof. D’Herde AJ 2021-2022
KLEINE BLOEDSOMLOOP/PULMONALE CIRCULATIE
§ Bloed van vena cava komt binnen in rechter atrium en gaat naar rechterventrikel via
tricuspidaalklep
§ Contractie van rechter + linkerventrikel à bloed gaat door de pulmonalisklep
§ Het bloed wordt verder verspreid naar arteriën, arteriolen en capillairen via de
pulmonale circulatie
§ De druk hier is 25/10 mm Hg
§ Deze circulatie gaat rond longblaasjes (alveoli) zodat er uitwisseling van CO2 en O2 is
§ Geoxygeneerd bloed bereikt finaal het linker atrium en linkerventrikel voor de volgende
systemische cyclus
§ De output van de rechterventrikel is lager dan die van de linkerventrikel omdat 1-2%
van de systemische flow nooit het rechter hart bereikt maar geshift wordt naar de
linkerzijde via de bronchiale circulatie
De kleine en grote bloedsomloop staan in serie à debiet is hetzelfde MAAR lagere druk in
kleine bloedsomloop à arbeid van rechter hart is 6x kleiner
Functies van de bloedvaten:
§ Passieve rol als buis voor bloedtoevoer
§ Vertakkend systeem zorgt ervoor dat naar de periferie toe de pulsaties van de
bloeddruk wordt omgezet naar een min of meer continue flow
§ De kleinste arteriën spelen belangrijke rol bij regulatie van de hoeveelheid
bloedtoevoer naar weefsels (vasoconstrictie/vasodilatatie) = weerstandsvaten
§ Capillairen en venules = uitwisselvaten (gassen, vloeistoffen en moleculen worden
uitgewisseld)
§ Venules kunnen ook vasoconstrictie uitvoeren om de flow tegen te gaan
§ De verhouding van de arteriole druk en de venule druk is bepalend voor het totale
circulerende bloedvolume
§ Venen en venules zijn capaciteitsvaten of volumereservoirs
§ Door vasoconstrictie van capaciteitsvaten kan de output van het hart vergroot worden
3
, Prof. D’Herde AJ 2021-2022
2. Het hart
2.1. Transversale doorsnede van het hart (schema)
Op transversale doorsnede zijn de 4 holten van het hart te zien:
§ Linker en rechter atrium
§ Linker en rechter ventrikel
De 2 linker holten liggen dorsaal van de rechter holten
Linker en rechter hart zijn gescheiden door een interatriale en interventriculaire septum
De spierwand van de ventrikels
zijn dikker dan die van de atria
Spierwand van linkerventrikel is dikker dan van
rechterventrikel à grotere arteriële bloeddruk
in systeem circulatie dan in pulmonale circulatie
Atria leveren weinig arbeid (15-20%) à pompen bloed alleen naar ventrikels
Tussen de atria en hun bijbehorende ventrikel zit een valva atrioventricularis
§ Rechts: valva tricuspidalis
o Bestaat uit 3 cuspes (slippen)
§ Links: valva bicuspidalis/mitralisklep
o Bestaat uit 2 cuspes (slippen)
4
Hoofdstuk 1: Inleiding op het cardiovasculaire systeem
1. Algemene inleiding
Cardiovasculaire systeem: hart + bloedvaten+ bloed
Functie:
§ Distributie van O2 en nutriënten naar weefsels
§ Transport van CO2 en metabole afvalstoffen van weefsels naar longen en nieren
§ Distributie van water, elektrolyten en hormonen door het lichaam
§ Draagt bij tot infrastructuur van het immuunsysteem
§ Thermoregulatie
Hart à voorkamer/atrium en kamer/ventrikel
Functie van atrium: ventrikels vullen
Ventrikel brengt bloed in vaatgebieden door hartcontractie à via unidirectionele kleppen
Uitleg bloeddruk:
§ Bij contractie van de ventrikels stijgt de druk in de ventrikels tot 120 mm Hg
§ Door die drukstijging gaat de aortaklep geopend worden à bloed stroomt door aorta
§ Dit is systole/systolische druk
§ Aortaklep sluit en ventrikel relaxeert + gevuld met bloed van atrium via mitralisklep
§ Dit is diastole/diastolische druk (bloeddruk vermindert maar er blijft een bloedflow
door de aorta à 80 mm Hg
Verschil tussen systolische en diastolische druk = pulsedruk
Hartcyclus is 60% in diastole à gemiddelde aortadruk = diastolische druk + 1/3 pulsedruk
1
,Prof. D’Herde AJ 2021-2022
Aorta à grote arteriën à arteriolen à capillairen à postcapillaire venules à venen
§ Arteriolen = arteriën met diameter > 100 mm en druk tussen 60-70 mm Hg
§ Wand van arteriën en arteriolen = laag van gladde spiercellen
§ Lumen van het vasculaire systeem = enkele laag van endotheliale cellen die vasoactieve
stoffen secreteren (barrière)
§ Wand van capillairen = laag van endotheliale cellen zonder gladde spiercellen
§ Druk in capillairen = 15 mm Hg aan veneuze kant en 25 mm Hg aan arteriële kant
§ Postcapillaire venules = wand van endotheelcellen zonder gladde spiercellen + de druk
is 15 mm Hg
§ Naarmate lumen van de venen vergroot zitten er in de wand ook gladde spiercellen
§ Venen gaan zich finaal werpen in vena cava superior en inferior (brengen bloed terug
naar rechterhart) en druk 0 mm Hg
Venen hebben grotere diameter dan arteriën à venen weinig weerstand tegen bloedstroom
Dit is de GROTE BLOEDSOMLOOP/SYSTEMATISCHE CIRCULATIE
2
,Prof. D’Herde AJ 2021-2022
KLEINE BLOEDSOMLOOP/PULMONALE CIRCULATIE
§ Bloed van vena cava komt binnen in rechter atrium en gaat naar rechterventrikel via
tricuspidaalklep
§ Contractie van rechter + linkerventrikel à bloed gaat door de pulmonalisklep
§ Het bloed wordt verder verspreid naar arteriën, arteriolen en capillairen via de
pulmonale circulatie
§ De druk hier is 25/10 mm Hg
§ Deze circulatie gaat rond longblaasjes (alveoli) zodat er uitwisseling van CO2 en O2 is
§ Geoxygeneerd bloed bereikt finaal het linker atrium en linkerventrikel voor de volgende
systemische cyclus
§ De output van de rechterventrikel is lager dan die van de linkerventrikel omdat 1-2%
van de systemische flow nooit het rechter hart bereikt maar geshift wordt naar de
linkerzijde via de bronchiale circulatie
De kleine en grote bloedsomloop staan in serie à debiet is hetzelfde MAAR lagere druk in
kleine bloedsomloop à arbeid van rechter hart is 6x kleiner
Functies van de bloedvaten:
§ Passieve rol als buis voor bloedtoevoer
§ Vertakkend systeem zorgt ervoor dat naar de periferie toe de pulsaties van de
bloeddruk wordt omgezet naar een min of meer continue flow
§ De kleinste arteriën spelen belangrijke rol bij regulatie van de hoeveelheid
bloedtoevoer naar weefsels (vasoconstrictie/vasodilatatie) = weerstandsvaten
§ Capillairen en venules = uitwisselvaten (gassen, vloeistoffen en moleculen worden
uitgewisseld)
§ Venules kunnen ook vasoconstrictie uitvoeren om de flow tegen te gaan
§ De verhouding van de arteriole druk en de venule druk is bepalend voor het totale
circulerende bloedvolume
§ Venen en venules zijn capaciteitsvaten of volumereservoirs
§ Door vasoconstrictie van capaciteitsvaten kan de output van het hart vergroot worden
3
, Prof. D’Herde AJ 2021-2022
2. Het hart
2.1. Transversale doorsnede van het hart (schema)
Op transversale doorsnede zijn de 4 holten van het hart te zien:
§ Linker en rechter atrium
§ Linker en rechter ventrikel
De 2 linker holten liggen dorsaal van de rechter holten
Linker en rechter hart zijn gescheiden door een interatriale en interventriculaire septum
De spierwand van de ventrikels
zijn dikker dan die van de atria
Spierwand van linkerventrikel is dikker dan van
rechterventrikel à grotere arteriële bloeddruk
in systeem circulatie dan in pulmonale circulatie
Atria leveren weinig arbeid (15-20%) à pompen bloed alleen naar ventrikels
Tussen de atria en hun bijbehorende ventrikel zit een valva atrioventricularis
§ Rechts: valva tricuspidalis
o Bestaat uit 3 cuspes (slippen)
§ Links: valva bicuspidalis/mitralisklep
o Bestaat uit 2 cuspes (slippen)
4
