DIABETES MELLITUS
INLEIDING
INHOUD
Analyse van de gegevens en probleemstelling
Opstellen van het behandelplan
De 4 pijlers van de behandeling
Voeding
Medicatie
Beweging
Educatie
Specifieke situaties en doelgroepen
Begeleiding
PREVALENTIE
Volwassen Belgische bevolking 8% (type 2 7%, type 1 0,4%)
Vaker bij Turkse, Marokaanse Belgen door levensstijl, genetische
achtergrond en S-E status
Preventie: goede glycemieregeling en controle bloedwaarden
LANGDURIGE COMPLICATIE
Macro-angiopathie (aandoening van de grote bloedvaten) met risico op:
o Slechte bloedcirculatie benen, hartinfarct en hersentrombose
Micro-angiopathie (aandoening van de kleine bloedvaten) met risico
op:
o Nefropathie (nierbeschadiging)
CNI (chronisch nierfalen
o Retinopathie (aantasting netvlies)
Blindheid
Neuropathie (aandoening van de zenuwen)
Vertraagde maaglediging
(gastroparese)
Gangreen (afsterven weefsel)
Diabetesvoet
, ACUTE COMPLICATIE
HYPOGLYCEMIE: te lage bloedglucosewaarden (<60-70 mg/dl).
HYPERGLYCEMIE: Te hoge bloedglucose waarden (>250 mg/dl).
KETOACIDOSE: Mogelijk levensbedreigende complicatie van
hyperglycemie.
PREVENTIE DIABETES TYPE 2
Aanpassing levenstijl dat bestaad uit gezonde voeding, matige
alcoholgebruik, rookstop en fysieke activiteit. Onderstaande risicogroepen
krijgen extra aandacht:
o >45 jaar en familiale voorgeschiedenis
o >45 jaar en metabool syndroom
o >65 jaar
o Personen met aandoeningen die diabetes kunnen uitlokken (bv
chronische pancreatitis, alcoholisme)
o Personen met gestoorde bloedglucosewaarden( bv.: prediabets,
zwangerschapsdiabets, stresshyperglycemie bij een chirurgische
ingreep)
o Personen onder behandeling met glucosemetabolisme
beïnvloedende medicatie (bv corticosteroïden, neuroleptica, anti-
depressiva, protease-inhibitoren, antiretroviale middelen en
immunosuppressiva)
, Classificatie
DIABETES TYPE 1
Absoluut tekort aan insuline Defect B-cellen
Oorzaak: auto immuunziekte zorgt voor defect
Risicofactor: genetisch ? Virus?
Voorkomen: Vaak kinderen en <40 jaar jongvolwassenen
Symptomen: Hyperglycemie, Polyurie, Polydipsie, Vermageren
Behandeling: Dieet + LB + insuline
DIABETES TYPE 2
Relatief tekort aan insuline
1. Glucoseresistentie door BG stijging en insuline werkt onvoldoende
2. Insulineresistentie waarbij insuline wordt aangemaakt maar pancreas
wordt uitgeput
Risicofactor: Inactiviteit en ongezonde leefstijl, overgewicht, Genetische
voorbeschiktheid, Hypertensie, Leeftijd
Symptomen: Minder uitgesproken, Hyperglycemie, polyurie Polydipsie
Behandeling: Dieet + LB (+ medicatie: OAD en/of insuline)
, Doelstellingen
DIABETES TYPE 1 DIABETES TYPE 2
HbA1c < 7%
Indien niet mogelijk: < 8% HbA1c < 7%
o Hypo’s Indien mogelijk: < 6,5%
o Leeftijd Indien niet mogelijk: < 8%
o Complicaties lange o Hypo’s
termijn o Leeftijd
o Duur diabetes o Complicaties lange
termijn
o Duur diabetes
DIABETES TYPE 1/2
RR < 140/90
< 130/80 hoog
risico
LDL < 100 mg/dl
< 70 mg/dl ↑
risico
↓30 – 40%
Gewicht 18,5 – 24,9
Middelomtr Man <
ek Vrouw <
Roken Rookstop
ALGEMENE DOELSTELLINGEN DIABETES TYPE 1
Beperken acute klachten
hypo en hyper Volwaardige evenwichtige
Preventie lange termijn voeding op maat van de
complicaties patiënt i.f.v.
Gezond gewicht en Persoonlijke voorkeur,
middelomtrek bij wensen en behoeften
overgewicht: Risicofactoren en
- 5 – 10% lichaamsgewicht complicaties
- 10% middelomtrek
Educatie over alle aspecten
Normale groei en behandeling: Kennis en
ontwikkeling vaardigheden
Normalisatie glycemie /
bloeddruk / lipidenprofiel
INLEIDING
INHOUD
Analyse van de gegevens en probleemstelling
Opstellen van het behandelplan
De 4 pijlers van de behandeling
Voeding
Medicatie
Beweging
Educatie
Specifieke situaties en doelgroepen
Begeleiding
PREVALENTIE
Volwassen Belgische bevolking 8% (type 2 7%, type 1 0,4%)
Vaker bij Turkse, Marokaanse Belgen door levensstijl, genetische
achtergrond en S-E status
Preventie: goede glycemieregeling en controle bloedwaarden
LANGDURIGE COMPLICATIE
Macro-angiopathie (aandoening van de grote bloedvaten) met risico op:
o Slechte bloedcirculatie benen, hartinfarct en hersentrombose
Micro-angiopathie (aandoening van de kleine bloedvaten) met risico
op:
o Nefropathie (nierbeschadiging)
CNI (chronisch nierfalen
o Retinopathie (aantasting netvlies)
Blindheid
Neuropathie (aandoening van de zenuwen)
Vertraagde maaglediging
(gastroparese)
Gangreen (afsterven weefsel)
Diabetesvoet
, ACUTE COMPLICATIE
HYPOGLYCEMIE: te lage bloedglucosewaarden (<60-70 mg/dl).
HYPERGLYCEMIE: Te hoge bloedglucose waarden (>250 mg/dl).
KETOACIDOSE: Mogelijk levensbedreigende complicatie van
hyperglycemie.
PREVENTIE DIABETES TYPE 2
Aanpassing levenstijl dat bestaad uit gezonde voeding, matige
alcoholgebruik, rookstop en fysieke activiteit. Onderstaande risicogroepen
krijgen extra aandacht:
o >45 jaar en familiale voorgeschiedenis
o >45 jaar en metabool syndroom
o >65 jaar
o Personen met aandoeningen die diabetes kunnen uitlokken (bv
chronische pancreatitis, alcoholisme)
o Personen met gestoorde bloedglucosewaarden( bv.: prediabets,
zwangerschapsdiabets, stresshyperglycemie bij een chirurgische
ingreep)
o Personen onder behandeling met glucosemetabolisme
beïnvloedende medicatie (bv corticosteroïden, neuroleptica, anti-
depressiva, protease-inhibitoren, antiretroviale middelen en
immunosuppressiva)
, Classificatie
DIABETES TYPE 1
Absoluut tekort aan insuline Defect B-cellen
Oorzaak: auto immuunziekte zorgt voor defect
Risicofactor: genetisch ? Virus?
Voorkomen: Vaak kinderen en <40 jaar jongvolwassenen
Symptomen: Hyperglycemie, Polyurie, Polydipsie, Vermageren
Behandeling: Dieet + LB + insuline
DIABETES TYPE 2
Relatief tekort aan insuline
1. Glucoseresistentie door BG stijging en insuline werkt onvoldoende
2. Insulineresistentie waarbij insuline wordt aangemaakt maar pancreas
wordt uitgeput
Risicofactor: Inactiviteit en ongezonde leefstijl, overgewicht, Genetische
voorbeschiktheid, Hypertensie, Leeftijd
Symptomen: Minder uitgesproken, Hyperglycemie, polyurie Polydipsie
Behandeling: Dieet + LB (+ medicatie: OAD en/of insuline)
, Doelstellingen
DIABETES TYPE 1 DIABETES TYPE 2
HbA1c < 7%
Indien niet mogelijk: < 8% HbA1c < 7%
o Hypo’s Indien mogelijk: < 6,5%
o Leeftijd Indien niet mogelijk: < 8%
o Complicaties lange o Hypo’s
termijn o Leeftijd
o Duur diabetes o Complicaties lange
termijn
o Duur diabetes
DIABETES TYPE 1/2
RR < 140/90
< 130/80 hoog
risico
LDL < 100 mg/dl
< 70 mg/dl ↑
risico
↓30 – 40%
Gewicht 18,5 – 24,9
Middelomtr Man <
ek Vrouw <
Roken Rookstop
ALGEMENE DOELSTELLINGEN DIABETES TYPE 1
Beperken acute klachten
hypo en hyper Volwaardige evenwichtige
Preventie lange termijn voeding op maat van de
complicaties patiënt i.f.v.
Gezond gewicht en Persoonlijke voorkeur,
middelomtrek bij wensen en behoeften
overgewicht: Risicofactoren en
- 5 – 10% lichaamsgewicht complicaties
- 10% middelomtrek
Educatie over alle aspecten
Normale groei en behandeling: Kennis en
ontwikkeling vaardigheden
Normalisatie glycemie /
bloeddruk / lipidenprofiel
