Aandoeningen van gastro-
intestinaal stelsel
1. Voorkennis: schema maagdarms stelsel benoemen
2. Gastro- intestinale klachten
2.1. Symptomen en kliniek
Zijn aspecifiek – sommige aandoeningen van maagdarmstelsel kunnen zich elders voordoen
Buikpijn Buikpijn is niet altijd gastro-intestinale origine
Kan acuut zijn of chronisch
Invaginatie of koemelkeiwit allergie
Braken Krachtig naar buiten brengen van maag inhoud
Kan vergiftiging zijn of hersentumor
Regurgitatie Teruglopen van maaginhoud in mond
Problematiek van refluxziekte
Diarree Toename in frequentie, vermindering in consistentie van stoelgang
Acuut: gastro-enteritis
Chronisch koemelkwitallergie
Diarree kan waterig en vettig zijn
Voedingstoestand is bij chronische diarree belangrijk
Obstipatie/ Vermindering in frequentie volume of verharding van stoelgang
constipatie Meestal door chronische buikpijn
Dysfagie Voeding niet zakt of blijft steken in slokdarm
Aangeboren of verworven zoals oesofagitis
Icterus Gele verkleuring van huid en conjuctivae
Gestegen concentratie bilirubine in bloed
Aandoening van lever als bloed
Failure to thrive Niet groeien van kind
Kan puberteit niet op gang komen
, Anorexie Onvoldoende eetlust
2.2. Diagnostiek
• Lichamelijk onderzoek: pediatrisch onderzoek met aandacht voor mond en buik
• Auscultatie en palpatie van buik
• Aanvullend: onderliggende aandoeningen
3. Aandoeningen van slokdarm
3.1. Gastro-oesofagale reflux
• Te frequente terugvloed van maaginhoud of zuur naar slokdarm door dysfunctie van distale
slokdarm
• Onderscheid tussen niet- frequente en frequente reflux
• Is 20-30% aanwezig bij alle zuigelingen met frequente regurgitatie, 5-10 zure reflux
• Oorzaak: zwakke sfinctertonus of te kort aan intra-abdominaal slokdarmsegment
3.1.1. Fysiologische GOR/ regurgitatie
• Kan bij iedereen voorkomen zonder klachten → fysiologische gor
• Bij zuigelingen gaat dit gepaard met regurgitatie
• Meer als de helft zal tijdens 1e levensjaar voeding terug geven, zonder pathologische
betekenis
• Regurgitatie komt frequent voor en is leeftijdsafhankelijk:
o Ongeveer 50% van de baby’s tussen 0 en 3 maanden.
o Ongeveer 70% van alle zuigelingen van 4 maanden geeft minstens 1 keer daags
terug.
o Op 10-12 maanden betreft het nog slechts 5%.
• Baby ontwikkeld na geboorte
o Laat voeding uit mond komen of geeft kleine hoeveelheden terug
o Baby kan grimas vertonen, maar vertoont niet altijd hinder
o Niet ernstig huilen of langdurig
o Goede eetlust
o Normale groei en ontwikkeling
• Ouders moeten gerust gesteld worden
• Voedingsaanpassingen zoals indikken of antiregurgitatievoeding geven
• Buikligging niet aanbevolen bij zeer jonge kinderen→ risico plotse dood
• Rugligging met verhoogd hoofdeinde heeft geen invloed
• Linkse zijligging kan reflux verminderen → maar niet veilig en niet stabiel
, 3.1.2. Pathologische GOR/ gastro-oesophagale refluxziekte
Reflux samen met zorgwekkende of alarmerende symptomen of complicaties
Kleine minderheid van kinderen
Vaak bij prematuur geboren kindjes met risicofactoren zoals neurologische stoornissen of
aangeboren slokdarmafwijkingen
Symptomen • Regurgitatie: maaginhoud in farynx
• Persisterende regurgitatie ondanks maatregelen
• Lastig tijdens en na maaltijd: huilen, pijn
• Excessief huilen
• Tekenen van anemie
• Afwijkende gewichts en lengte curve
• Symptomen niet in eerste plaats
• Chronische respiratoire klachten: chronisch hoesten, wheezing
• ALTE: apparently life threatening
• Onverwachte levensbedreigende situatie→ er moet stimulatie zijn
Diagnose • Gesteld op basis van kliniek
• Proefbehandeling met PPI (proton pomp inhibator)
• Niet beter worden of complicaties is verder onderzoek
• Voor observatie is 24 uur nodig→ vooral bij niet duidelijke
symptomen
• Endoscopisch onderzoek: slokdarm, maag en duodenum
• Vermoeden anatomische afwijkingen→ contrastonderzoek
Behandeling Niet medicamenteus: voedingsindikking
Medicamenteuze behandeling
• Antacida: doeltreffendheid is nog niet bewezen. Tijdelijke
bufferwerking, vermindering van pijn en ontsteking in slokdarm
• Zuurremming door protonpompinhibitoren en H2- antihistaminica
o Remmen productie van HCl door pariëtale cellen van maag
o Bij kinderen met oesophagitis is er indicatie voor deze
medicijnen
• Prokinetica
o Laten extrapyramidale reacties uitlokken
o Domperidon gaat verlening van QT interval
o Evidentie si beperkt, niet routinematig geven
Heelkundige • Als symptomen een farmacologische behandeling aanhouden en
ingreep leiden tot reflux-oesophagitis of barretslokdarm
• Ontwikkelen van stricturen of permanente longschade
• nissenfundooplicatie
intestinaal stelsel
1. Voorkennis: schema maagdarms stelsel benoemen
2. Gastro- intestinale klachten
2.1. Symptomen en kliniek
Zijn aspecifiek – sommige aandoeningen van maagdarmstelsel kunnen zich elders voordoen
Buikpijn Buikpijn is niet altijd gastro-intestinale origine
Kan acuut zijn of chronisch
Invaginatie of koemelkeiwit allergie
Braken Krachtig naar buiten brengen van maag inhoud
Kan vergiftiging zijn of hersentumor
Regurgitatie Teruglopen van maaginhoud in mond
Problematiek van refluxziekte
Diarree Toename in frequentie, vermindering in consistentie van stoelgang
Acuut: gastro-enteritis
Chronisch koemelkwitallergie
Diarree kan waterig en vettig zijn
Voedingstoestand is bij chronische diarree belangrijk
Obstipatie/ Vermindering in frequentie volume of verharding van stoelgang
constipatie Meestal door chronische buikpijn
Dysfagie Voeding niet zakt of blijft steken in slokdarm
Aangeboren of verworven zoals oesofagitis
Icterus Gele verkleuring van huid en conjuctivae
Gestegen concentratie bilirubine in bloed
Aandoening van lever als bloed
Failure to thrive Niet groeien van kind
Kan puberteit niet op gang komen
, Anorexie Onvoldoende eetlust
2.2. Diagnostiek
• Lichamelijk onderzoek: pediatrisch onderzoek met aandacht voor mond en buik
• Auscultatie en palpatie van buik
• Aanvullend: onderliggende aandoeningen
3. Aandoeningen van slokdarm
3.1. Gastro-oesofagale reflux
• Te frequente terugvloed van maaginhoud of zuur naar slokdarm door dysfunctie van distale
slokdarm
• Onderscheid tussen niet- frequente en frequente reflux
• Is 20-30% aanwezig bij alle zuigelingen met frequente regurgitatie, 5-10 zure reflux
• Oorzaak: zwakke sfinctertonus of te kort aan intra-abdominaal slokdarmsegment
3.1.1. Fysiologische GOR/ regurgitatie
• Kan bij iedereen voorkomen zonder klachten → fysiologische gor
• Bij zuigelingen gaat dit gepaard met regurgitatie
• Meer als de helft zal tijdens 1e levensjaar voeding terug geven, zonder pathologische
betekenis
• Regurgitatie komt frequent voor en is leeftijdsafhankelijk:
o Ongeveer 50% van de baby’s tussen 0 en 3 maanden.
o Ongeveer 70% van alle zuigelingen van 4 maanden geeft minstens 1 keer daags
terug.
o Op 10-12 maanden betreft het nog slechts 5%.
• Baby ontwikkeld na geboorte
o Laat voeding uit mond komen of geeft kleine hoeveelheden terug
o Baby kan grimas vertonen, maar vertoont niet altijd hinder
o Niet ernstig huilen of langdurig
o Goede eetlust
o Normale groei en ontwikkeling
• Ouders moeten gerust gesteld worden
• Voedingsaanpassingen zoals indikken of antiregurgitatievoeding geven
• Buikligging niet aanbevolen bij zeer jonge kinderen→ risico plotse dood
• Rugligging met verhoogd hoofdeinde heeft geen invloed
• Linkse zijligging kan reflux verminderen → maar niet veilig en niet stabiel
, 3.1.2. Pathologische GOR/ gastro-oesophagale refluxziekte
Reflux samen met zorgwekkende of alarmerende symptomen of complicaties
Kleine minderheid van kinderen
Vaak bij prematuur geboren kindjes met risicofactoren zoals neurologische stoornissen of
aangeboren slokdarmafwijkingen
Symptomen • Regurgitatie: maaginhoud in farynx
• Persisterende regurgitatie ondanks maatregelen
• Lastig tijdens en na maaltijd: huilen, pijn
• Excessief huilen
• Tekenen van anemie
• Afwijkende gewichts en lengte curve
• Symptomen niet in eerste plaats
• Chronische respiratoire klachten: chronisch hoesten, wheezing
• ALTE: apparently life threatening
• Onverwachte levensbedreigende situatie→ er moet stimulatie zijn
Diagnose • Gesteld op basis van kliniek
• Proefbehandeling met PPI (proton pomp inhibator)
• Niet beter worden of complicaties is verder onderzoek
• Voor observatie is 24 uur nodig→ vooral bij niet duidelijke
symptomen
• Endoscopisch onderzoek: slokdarm, maag en duodenum
• Vermoeden anatomische afwijkingen→ contrastonderzoek
Behandeling Niet medicamenteus: voedingsindikking
Medicamenteuze behandeling
• Antacida: doeltreffendheid is nog niet bewezen. Tijdelijke
bufferwerking, vermindering van pijn en ontsteking in slokdarm
• Zuurremming door protonpompinhibitoren en H2- antihistaminica
o Remmen productie van HCl door pariëtale cellen van maag
o Bij kinderen met oesophagitis is er indicatie voor deze
medicijnen
• Prokinetica
o Laten extrapyramidale reacties uitlokken
o Domperidon gaat verlening van QT interval
o Evidentie si beperkt, niet routinematig geven
Heelkundige • Als symptomen een farmacologische behandeling aanhouden en
ingreep leiden tot reflux-oesophagitis of barretslokdarm
• Ontwikkelen van stricturen of permanente longschade
• nissenfundooplicatie
