Begrippen boek sociale zekerheid en sociale kaart
Begrippen hoofdstuk 1
Algemeen bestuursrecht
Algemene regels van bestuursrecht die in principe voor ieder onderdeel van de
bestuurstaak gelden.
Belanghebbende
De persoon die rechtstreeks door een besluit van een bestuursorgaan in zijn belangen
wordt geraakt.
Beschikking
Besluit gericht op een individuele persoon of op een concrete zaak.
Besluit
Schriftelijke beslissing, afkomstig van een bestuursorgaan, die rechten en plichten
schept in het bestuursrecht.
Bestuursorgaan
Orgaan dat de wettelijke taak heeft om een bepaalde bestuurswet uit te voeren.
Bestuursrecht
Het rechtsgebied dat regels geeft voor de uitoefening van de bestuurstaak.
Bestuurstaak
De taak van de overheid om te zorgen voor een goede gang van zaken in ons land.
Bijzondere bestuurswetten
Wetten die een specifieke bestuurstaak nader regelen.
Mandaat
De bevoegdheid van een functionaris om in naam en onder verantwoordelijkheid van
een bestuursorgaan besluiten te nemen.
Uitvoeringsorgaan
Bestuursorgaan dat één of meer wetten in de sociale zekerheid uitvoert.
Begrippen hoofdstuk 2
Ambtshalve beschikking
Beschikking die een bestuursorgaan op eigen initiatief neemt.
Beschikking
Besluit afkomstig van een bestuursorgaan dat rechten en plichten schept en gericht is op
een individuele persoon of een concrete zaak.
Beschikking op aanvraag
,Beschikking die een bestuursorgaan neemt in reactie op een aanvraag van een burger.
Beslistermijn
De in de Awb of de bijzondere wet genoemde termijn waarbinnen een bestuursorgaan
een beschikking moet nemen op een aanvraag.
Gebonden beschikking
Beschikking die wordt genomen op basis van een wet die het bestuursorgaan weinig
eigen beleidsruimte geeft voor de invulling van de beschikking.
Vrije beschikking
Beschikking die wordt genomen op basis van een wet die het bestuursorgaan veel
beleidsruimte geeft voor de invulling van de beschikking
Begrippen hoofdstuk 3
Algemene beginselen van behoorlijk bestuur (abbb)
Door de rechtspraak ontwikkelde en inmiddels grotendeels in de Awb vastgelegde
regels voor bestuursorganen met betrekking tot een zorgvuldige omgang met (de
belangen van) burgers.
Evenredigheidsbeginsel
Het abbb dat van een bestuursorgaan vraagt om bij het opleggen van een maatregel of
een boete de zwaarte daarvan in verhouding te laten zijn met de overtreding en met het
doel daarvan.
Fair-playbeginsel
Het abbb dat van het bestuursorgaan onpartijdigheid en een open houding vraagt.
Gelijkheidsbeginsel
Een grondrecht van alle burgers dat ze in gelijke gevallen door de overheid op gelijke
wijze worden behandeld.
Motiveringsbeginsel
Het abbb dat eist dat bestuursorganen uitleggen waarom ze een bepaald besluit
genomen hebben.
Rechtszekerheidsbeginsel
Het abbb dat van bestuursorganen vraagt zorgvuldig om te gaan met een opgebouwde
rechtspositie van burgers en daar niet zomaar willekeurig verandering in aan te
brengen.
Vertrouwensbeginsel
Het abbb dat bestuursorganen de plicht oplegt om gerechtvaardigd vertrouwen dat bij
burger is gewekt, waar te maken.
Zorgvuldigheidsbeginsel
Het abbb dat van het bestuursorgaan een zorgvuldige voorbereiding van het besluit
vraagt.
, Begrippen hoofdstuk 4
Derde generatie
Het kleinkind van een vreemdeling die zich in ons land heeft gevestigd.
EU-burger
Burger van een van de lidstaten van de Europese Unie.
IND
Immigratie- en Naturalisatiedienst, die in opdracht en onder verantwoordelijkheid van
de minister van Veiligheid en Justitie de Vreemdelingenwet 2000 uitvoert, en in de
opdracht en onder verantwoordelijkheid van de minister van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijkrelaties de Rijkswet op het Nederlanderschap uitvoert.
Kennismigrant
Vreemdeling die niet in ons land woont voor wie, vanwege zijn specifieke kennis, een
snelle en soepele procedure voor Toelating en Verblijf geldt.
Machtiging tot voorlopig verblijf
Document, afgegeven door de Nederlandse ambassade of het Nederlandse consulaat, dat
een vreemdeling het recht geeft om in ons land een verblijfsvergunning aan te vragen.
Naturalisatie
De verlening van de Nederlandse nationaliteit door de Nederlandse overheid op verzoek
van een vreemdeling.
Nederlander
Persoon met de Nederlandse nationaliteit.
Nederlander door geboorte
Het kind dat geboren wordt uit minstens één Nederlandse ouder.
Optierecht
Het recht van een bepaalde groep vreemdelingen om door het afleggen van een
verklaring (optie) de Nederlandse nationaliteit te krijgen.
Referent
De persoon of instelling in Nederland die om de komst van de vreemdeling verzoekt en
borg staat voor zijn verblijf.
Restrictief toelatingsbeleid
Beleid van de Nederlandse overheid om vreemdelingen alleen toe te laten voor bepaalde
verblijfsdoelen, zoals gezinsvorming en gezinshereniging.
Tewerkstellingsvergunning
Vergunning van het UWV, verstrekt aan een werkgever om een vreemdeling die nog niet
in Nederland woont naar Nederland te halen om betaald werk in het bedrijf in ons land
te gaan doen.
Begrippen hoofdstuk 1
Algemeen bestuursrecht
Algemene regels van bestuursrecht die in principe voor ieder onderdeel van de
bestuurstaak gelden.
Belanghebbende
De persoon die rechtstreeks door een besluit van een bestuursorgaan in zijn belangen
wordt geraakt.
Beschikking
Besluit gericht op een individuele persoon of op een concrete zaak.
Besluit
Schriftelijke beslissing, afkomstig van een bestuursorgaan, die rechten en plichten
schept in het bestuursrecht.
Bestuursorgaan
Orgaan dat de wettelijke taak heeft om een bepaalde bestuurswet uit te voeren.
Bestuursrecht
Het rechtsgebied dat regels geeft voor de uitoefening van de bestuurstaak.
Bestuurstaak
De taak van de overheid om te zorgen voor een goede gang van zaken in ons land.
Bijzondere bestuurswetten
Wetten die een specifieke bestuurstaak nader regelen.
Mandaat
De bevoegdheid van een functionaris om in naam en onder verantwoordelijkheid van
een bestuursorgaan besluiten te nemen.
Uitvoeringsorgaan
Bestuursorgaan dat één of meer wetten in de sociale zekerheid uitvoert.
Begrippen hoofdstuk 2
Ambtshalve beschikking
Beschikking die een bestuursorgaan op eigen initiatief neemt.
Beschikking
Besluit afkomstig van een bestuursorgaan dat rechten en plichten schept en gericht is op
een individuele persoon of een concrete zaak.
Beschikking op aanvraag
,Beschikking die een bestuursorgaan neemt in reactie op een aanvraag van een burger.
Beslistermijn
De in de Awb of de bijzondere wet genoemde termijn waarbinnen een bestuursorgaan
een beschikking moet nemen op een aanvraag.
Gebonden beschikking
Beschikking die wordt genomen op basis van een wet die het bestuursorgaan weinig
eigen beleidsruimte geeft voor de invulling van de beschikking.
Vrije beschikking
Beschikking die wordt genomen op basis van een wet die het bestuursorgaan veel
beleidsruimte geeft voor de invulling van de beschikking
Begrippen hoofdstuk 3
Algemene beginselen van behoorlijk bestuur (abbb)
Door de rechtspraak ontwikkelde en inmiddels grotendeels in de Awb vastgelegde
regels voor bestuursorganen met betrekking tot een zorgvuldige omgang met (de
belangen van) burgers.
Evenredigheidsbeginsel
Het abbb dat van een bestuursorgaan vraagt om bij het opleggen van een maatregel of
een boete de zwaarte daarvan in verhouding te laten zijn met de overtreding en met het
doel daarvan.
Fair-playbeginsel
Het abbb dat van het bestuursorgaan onpartijdigheid en een open houding vraagt.
Gelijkheidsbeginsel
Een grondrecht van alle burgers dat ze in gelijke gevallen door de overheid op gelijke
wijze worden behandeld.
Motiveringsbeginsel
Het abbb dat eist dat bestuursorganen uitleggen waarom ze een bepaald besluit
genomen hebben.
Rechtszekerheidsbeginsel
Het abbb dat van bestuursorganen vraagt zorgvuldig om te gaan met een opgebouwde
rechtspositie van burgers en daar niet zomaar willekeurig verandering in aan te
brengen.
Vertrouwensbeginsel
Het abbb dat bestuursorganen de plicht oplegt om gerechtvaardigd vertrouwen dat bij
burger is gewekt, waar te maken.
Zorgvuldigheidsbeginsel
Het abbb dat van het bestuursorgaan een zorgvuldige voorbereiding van het besluit
vraagt.
, Begrippen hoofdstuk 4
Derde generatie
Het kleinkind van een vreemdeling die zich in ons land heeft gevestigd.
EU-burger
Burger van een van de lidstaten van de Europese Unie.
IND
Immigratie- en Naturalisatiedienst, die in opdracht en onder verantwoordelijkheid van
de minister van Veiligheid en Justitie de Vreemdelingenwet 2000 uitvoert, en in de
opdracht en onder verantwoordelijkheid van de minister van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijkrelaties de Rijkswet op het Nederlanderschap uitvoert.
Kennismigrant
Vreemdeling die niet in ons land woont voor wie, vanwege zijn specifieke kennis, een
snelle en soepele procedure voor Toelating en Verblijf geldt.
Machtiging tot voorlopig verblijf
Document, afgegeven door de Nederlandse ambassade of het Nederlandse consulaat, dat
een vreemdeling het recht geeft om in ons land een verblijfsvergunning aan te vragen.
Naturalisatie
De verlening van de Nederlandse nationaliteit door de Nederlandse overheid op verzoek
van een vreemdeling.
Nederlander
Persoon met de Nederlandse nationaliteit.
Nederlander door geboorte
Het kind dat geboren wordt uit minstens één Nederlandse ouder.
Optierecht
Het recht van een bepaalde groep vreemdelingen om door het afleggen van een
verklaring (optie) de Nederlandse nationaliteit te krijgen.
Referent
De persoon of instelling in Nederland die om de komst van de vreemdeling verzoekt en
borg staat voor zijn verblijf.
Restrictief toelatingsbeleid
Beleid van de Nederlandse overheid om vreemdelingen alleen toe te laten voor bepaalde
verblijfsdoelen, zoals gezinsvorming en gezinshereniging.
Tewerkstellingsvergunning
Vergunning van het UWV, verstrekt aan een werkgever om een vreemdeling die nog niet
in Nederland woont naar Nederland te halen om betaald werk in het bedrijf in ons land
te gaan doen.
