Economie van de dierengezondheidszorg Samenvatting
LES 1
De rol van dieren in de maatschappij
- Dieren vormen een fundamenteel onderdeel van de maatschappij
- Ze vervullen verschillende doelen afhankelijk van de omstandigheden
- De rol van dieren is niet statisch en wordt sterk beïnvloed door ruimte en tijd
De rol van de dierenarts in de maatschappij (vanuit een economisch perspectief)
- Dierenartsen helpen ervoor te zorgen dat de dieren die we houden een niveau van
gezondheid en welzijn hebben dat in overeenstemming is met de verwachtingen van de
maatschappij
- Ze doen dit door te werken voor verschillende groepen in de maatschappij en door
verschillende rollen te vervullen
- Dierenartsen zijn een middel, door de maatschappij ingezet, met diverse doelen die door de
maatschappij worden gewaardeerd
- Helpen veehouders om meer output te realiseren
- Helpen diereigenaren om hun gezelschapsdieren gezond en gelukkig te houden
- Helpen de voedselveiligheid en voedselzekerheid te garanderen
- Helpen dierenwelzijn te garanderen
- Helpen de nationale populatie te beschermen
- Helpen de gezondheid en prestaties van sport en recreatiedieren te garanderen
- Helpen bij het instant houden van (zeldzame) wilde dieren
- …
Verschillende dierenartsen hebben verschillende functies
Wie zijn de cliënten van de dierenarts?
- Private diereigenaren
o Gezelschapsdieren
o Sport dieren
o Voedselproducerende dieren
- Bedrijven
o Mengvoeder fabrikanten
o Retailers
o Verzekeringen
o Voedingsindustrie
- Overheidsinstellingen
o FAVV
o FAGG
o …
Verschillende klanten hebben verschillende verwachtingen
Begrijp de economische consequenties van je werk:
- Curatieve therapieën
- Bedrijfsgezondheidsprogramma’s
- Zoeken naar evenwichten tussen maximale preventie en minimale kosten
, - Veehouder
o Draagt voor- en nadelen van een beslissing
- Dierenarts
o Moet bijdragen aan het beslissingsproces
Ziekteniveau bepalen
Economische impact inschatten
Verbeteringsmogelijkheden beschrijven
Toegevoegde waarde tonen
Wat is economie?
Economie = sociale wetenschap die keuzes bestudeert die mensen, ondernemingen, overheden en
de ganse maatschappij maken wanneer zij geconfronteerd worden met schaarste en stimuli die hun
keuzen beïnvloeden.
Economie wordt opgedeeld in:
- Micro-economie
o Studie van de keuzes die individuen en ondernemingen maken, hoe deze keuzes
interageren in markten en hoe overheden een invloed kunnen hebben op die keuzes.
- Macro-economie
o Studie van de effecten va de gemaakte keuzes op de nationale en globale economie.
Alle economische vragen ontstaan omdat mensen meer willen dan ze kunnen krijgen.
- Onmogelijkheid om aan alle behoeften te voldoen = schaarste
- Aangezien er schaarste is moeten we keuzes maken
- Keuzes hangen af van stimuli:
o Beloning
o Bestraffing
Twee grote economische vragen:
1. Hoe kunnen keuzes uiteindelijk bepalen wat, hoe en voor wie goederen en diensten worden
geproduceerd?
2. Wanneer komen de uit eigenbelang gemaakte keuze ook het maatschappelijk (algemeen)
belang ten goede?
WAT?
Goederen en diensten zijn de zaken die mensen waarderen en produceren om hun behoeften te
bevredigen.
Producten = goederen en diensten
- Wat we produceren evolueert met de tijd
- Technologische ontwikkelingen laten toe om meer te produceren
- In rijke, geïndustrialiseerde landen worden voornamelijk diensten geproduceerd <->
maakindustrie
- Wat en hoeveel we produceren wordt beïnvloed door de economie
,HOE?
Goederen en diensten worden geproduceerd door productiemiddelen (productiefactoren aan te
wenden)
De productiefactoren zijn:
- Arbeid = arbeidstijd en inspanningen (fysiek en mentaal)
- Kapitaal = gereedschap, machines, uitrusting, kennis
- Grond(stoffen) = natuurlijke hulpbronnen
- Ondernemerschap = menselijke factor die organiseert
VOOR WIE?
Wie de goederen en diensten zal aankopen hangt af van het inkomen van een
persoon/onderneming.
- Arbeid brengt loon op
- Kapitaal brengt interesten op
- Grond(stoffen) brengt huur/pacht op
- Ondernemerschap brengt winst op
Wanneer komen de uit eigenbelang gemaakte keuze ook het maatschappelijk (algemeen) belang ten
goede?
- Eigenbelang = best mogelijke keuze voor jezelf
- Maatschappelijk belang = keuze die resulteert in de beste uitkomst voor de maatschappij
- Eigenbelang en maatschappij belang lopen soms gelijk maar soms ook niet
Maatschappelijk belang wordt gediend als iets:
- Efficiënt verloopt = een situatie die niet kan verbeterd worden
- Als er een “eerlijke” verdeling is
Vraagstukken over “maatschappelijk belang” zijn moeilijk en creëren veel discussie.
De economische manier van denken plaatst schaarste en de gevolgen ervan, evenals keuzes,
centraal.
Iedere keuze is een afweging = iets opgeven om iets anders te kunnen krijgen.
Wat-afwegingen:
- Welke producten of diensten aan te kopen (personen)
- Waaraan belastingontvangsten te spenderen (overheden)
- Wat te produceren (bedrijven)
Hoe-afwegingen:
- Kiezen tussen alternatieve productie technieken (bedrijven)
Voor wie-afwegingen:
- Produceren voor lokale markt of export?
, Keuzes worden gemaakt door het afwegen van de opbrengsten (baten) en de kosten.
- Opbrengsten = het voordeel of plezier wat iets oplevert (beïnvloed door persoonlijke
voorkeuren)
- Kosten = wat je er moet voor opgeven
Opportuniteitskost:
- Keuze = afweging = gemiste kans (opportuniteit)
- Hoogst gewaardeerde alternatief dat we opgeven om iets anders te krijgen =
opportuniteitskost
Kiezen op marge:
- Keuze op de marge = wat zijn de baten en de kosten van de laatste eenheid die wordt
toegevoegd?
o De baten van het nastreven van een toename van een activiteit = marginale
opbrengst
o De kost van het nastreven van een toename van een activiteit = marginale kost
o Als marginale opbrengst > marginale kost = stimulus om meer van de activiteit uit
te voeren
De menselijke aard en stimuli
- De economie gaat ervanuit dat de mens:
o rationeel is
o handelt uit eigenbelang
- Eigenbelang is niet noodzakelijk egoïstisch
Stimuli zijn de sleutel om eigen belang en maatschappelijk belang te laten samenvallen.
- De rol van instellingen is om de stimuli zodanig te creëren dat het maatschappelijk belang
wordt nagestreefd
Diergezondheidszorg
- (Dier)gezondheid wordt beïnvloed door een combinatie van interne en externe factoren
- Productie en reproductie wordt beïnvloed door een combinatie van interne en externe
factoren
- Dierwelzijn wordt beïnvloed door een combinatie van interne en externe factoren
- Optimaliseren van gezondheid, (re)productie en welzijn vergt nadruk op preventie!
Economisch effect van ziekte
- Optimalisatie van de productiviteit!
- Productiviteit = efficiëntie omzetting inputs naar outputs
- Productiviteitsdaling:
LES 1
De rol van dieren in de maatschappij
- Dieren vormen een fundamenteel onderdeel van de maatschappij
- Ze vervullen verschillende doelen afhankelijk van de omstandigheden
- De rol van dieren is niet statisch en wordt sterk beïnvloed door ruimte en tijd
De rol van de dierenarts in de maatschappij (vanuit een economisch perspectief)
- Dierenartsen helpen ervoor te zorgen dat de dieren die we houden een niveau van
gezondheid en welzijn hebben dat in overeenstemming is met de verwachtingen van de
maatschappij
- Ze doen dit door te werken voor verschillende groepen in de maatschappij en door
verschillende rollen te vervullen
- Dierenartsen zijn een middel, door de maatschappij ingezet, met diverse doelen die door de
maatschappij worden gewaardeerd
- Helpen veehouders om meer output te realiseren
- Helpen diereigenaren om hun gezelschapsdieren gezond en gelukkig te houden
- Helpen de voedselveiligheid en voedselzekerheid te garanderen
- Helpen dierenwelzijn te garanderen
- Helpen de nationale populatie te beschermen
- Helpen de gezondheid en prestaties van sport en recreatiedieren te garanderen
- Helpen bij het instant houden van (zeldzame) wilde dieren
- …
Verschillende dierenartsen hebben verschillende functies
Wie zijn de cliënten van de dierenarts?
- Private diereigenaren
o Gezelschapsdieren
o Sport dieren
o Voedselproducerende dieren
- Bedrijven
o Mengvoeder fabrikanten
o Retailers
o Verzekeringen
o Voedingsindustrie
- Overheidsinstellingen
o FAVV
o FAGG
o …
Verschillende klanten hebben verschillende verwachtingen
Begrijp de economische consequenties van je werk:
- Curatieve therapieën
- Bedrijfsgezondheidsprogramma’s
- Zoeken naar evenwichten tussen maximale preventie en minimale kosten
, - Veehouder
o Draagt voor- en nadelen van een beslissing
- Dierenarts
o Moet bijdragen aan het beslissingsproces
Ziekteniveau bepalen
Economische impact inschatten
Verbeteringsmogelijkheden beschrijven
Toegevoegde waarde tonen
Wat is economie?
Economie = sociale wetenschap die keuzes bestudeert die mensen, ondernemingen, overheden en
de ganse maatschappij maken wanneer zij geconfronteerd worden met schaarste en stimuli die hun
keuzen beïnvloeden.
Economie wordt opgedeeld in:
- Micro-economie
o Studie van de keuzes die individuen en ondernemingen maken, hoe deze keuzes
interageren in markten en hoe overheden een invloed kunnen hebben op die keuzes.
- Macro-economie
o Studie van de effecten va de gemaakte keuzes op de nationale en globale economie.
Alle economische vragen ontstaan omdat mensen meer willen dan ze kunnen krijgen.
- Onmogelijkheid om aan alle behoeften te voldoen = schaarste
- Aangezien er schaarste is moeten we keuzes maken
- Keuzes hangen af van stimuli:
o Beloning
o Bestraffing
Twee grote economische vragen:
1. Hoe kunnen keuzes uiteindelijk bepalen wat, hoe en voor wie goederen en diensten worden
geproduceerd?
2. Wanneer komen de uit eigenbelang gemaakte keuze ook het maatschappelijk (algemeen)
belang ten goede?
WAT?
Goederen en diensten zijn de zaken die mensen waarderen en produceren om hun behoeften te
bevredigen.
Producten = goederen en diensten
- Wat we produceren evolueert met de tijd
- Technologische ontwikkelingen laten toe om meer te produceren
- In rijke, geïndustrialiseerde landen worden voornamelijk diensten geproduceerd <->
maakindustrie
- Wat en hoeveel we produceren wordt beïnvloed door de economie
,HOE?
Goederen en diensten worden geproduceerd door productiemiddelen (productiefactoren aan te
wenden)
De productiefactoren zijn:
- Arbeid = arbeidstijd en inspanningen (fysiek en mentaal)
- Kapitaal = gereedschap, machines, uitrusting, kennis
- Grond(stoffen) = natuurlijke hulpbronnen
- Ondernemerschap = menselijke factor die organiseert
VOOR WIE?
Wie de goederen en diensten zal aankopen hangt af van het inkomen van een
persoon/onderneming.
- Arbeid brengt loon op
- Kapitaal brengt interesten op
- Grond(stoffen) brengt huur/pacht op
- Ondernemerschap brengt winst op
Wanneer komen de uit eigenbelang gemaakte keuze ook het maatschappelijk (algemeen) belang ten
goede?
- Eigenbelang = best mogelijke keuze voor jezelf
- Maatschappelijk belang = keuze die resulteert in de beste uitkomst voor de maatschappij
- Eigenbelang en maatschappij belang lopen soms gelijk maar soms ook niet
Maatschappelijk belang wordt gediend als iets:
- Efficiënt verloopt = een situatie die niet kan verbeterd worden
- Als er een “eerlijke” verdeling is
Vraagstukken over “maatschappelijk belang” zijn moeilijk en creëren veel discussie.
De economische manier van denken plaatst schaarste en de gevolgen ervan, evenals keuzes,
centraal.
Iedere keuze is een afweging = iets opgeven om iets anders te kunnen krijgen.
Wat-afwegingen:
- Welke producten of diensten aan te kopen (personen)
- Waaraan belastingontvangsten te spenderen (overheden)
- Wat te produceren (bedrijven)
Hoe-afwegingen:
- Kiezen tussen alternatieve productie technieken (bedrijven)
Voor wie-afwegingen:
- Produceren voor lokale markt of export?
, Keuzes worden gemaakt door het afwegen van de opbrengsten (baten) en de kosten.
- Opbrengsten = het voordeel of plezier wat iets oplevert (beïnvloed door persoonlijke
voorkeuren)
- Kosten = wat je er moet voor opgeven
Opportuniteitskost:
- Keuze = afweging = gemiste kans (opportuniteit)
- Hoogst gewaardeerde alternatief dat we opgeven om iets anders te krijgen =
opportuniteitskost
Kiezen op marge:
- Keuze op de marge = wat zijn de baten en de kosten van de laatste eenheid die wordt
toegevoegd?
o De baten van het nastreven van een toename van een activiteit = marginale
opbrengst
o De kost van het nastreven van een toename van een activiteit = marginale kost
o Als marginale opbrengst > marginale kost = stimulus om meer van de activiteit uit
te voeren
De menselijke aard en stimuli
- De economie gaat ervanuit dat de mens:
o rationeel is
o handelt uit eigenbelang
- Eigenbelang is niet noodzakelijk egoïstisch
Stimuli zijn de sleutel om eigen belang en maatschappelijk belang te laten samenvallen.
- De rol van instellingen is om de stimuli zodanig te creëren dat het maatschappelijk belang
wordt nagestreefd
Diergezondheidszorg
- (Dier)gezondheid wordt beïnvloed door een combinatie van interne en externe factoren
- Productie en reproductie wordt beïnvloed door een combinatie van interne en externe
factoren
- Dierwelzijn wordt beïnvloed door een combinatie van interne en externe factoren
- Optimaliseren van gezondheid, (re)productie en welzijn vergt nadruk op preventie!
Economisch effect van ziekte
- Optimalisatie van de productiviteit!
- Productiviteit = efficiëntie omzetting inputs naar outputs
- Productiviteitsdaling:
