Samenvatting Rode loper uitwerking van Veneus Ulcus cruris

De rode loper


1. Begripsbepaling
Om welke ziekte gaat het? Nederlandse naam, Latijnse naam, eventuele andere benamingen (in de
volksmond).
veneus ulcus cruris (UC) is de terugvoer van het bloed uit de benen naar het hart verstoord.
2. Verspreiding (epidemiologie)
Hoe vaak komt de ziekte voor? Bij welke groepen mensen komt de ziekte voor? In welke gebieden
komt de ziekte voor?
De gemiddelde incidentie van een veneus ulcus in de huisartsenpraktijk bedraagt 1,0 per 1000
patiëntjaren voor vrouwen en 0,3 per 1000 patiëntjaren voor mannen. De incidentie in de
leeftijdsgroep boven de 75 jaar bedraagt 8,3 per 1000 patiëntjaren voor vrouwen en 2,2 per 1000
patiëntjaren voor mannen.
Een veneus ulcus neigt tot recidiveren. De recidiefkans bedraagt bij patiënten, behandeld met
ambulante compressietherapie, ruim 10% per jaar, waarbij de kans op recidief het grootst is in het
eerste jaar na genezing.




3. Anatomie/ fysiologie
Welke anatomie en welke fysiologie is bij dit ziektebeeld betrokken?
Een veneus ulcus cruris (UC) is de terugvoer van het bloed uit de benen naar het hart verstoord.
Hierdoor ontstaat er een hoge druk in de venen, en treedt er vocht uit de vaten waardoor “ pitting
oedeem” (een onderhuidse vochtophoging waarin putjes kunnen worden gedrukt) ontstaat en het
vocht zich uiteindelijk door de huid naar buiten werkt (ulcus /zweer). Dit ulcus manifesteert zich
vaak rond de enkel en het gebied tussen enkel en het begin van de kuitspier, voornamelijk aan de
binnenkant van het been. Het veneuze UC is vaak het gevolg en ook direct de ernstigste uitingsvorm
van het post trombotisch syndroom (PTS), maar kan ook het gevolg zijn van een May-Thurner
syndroom of ernstige spataderen.
4. Oorzaken (etiologie)
Welke oorzaken (inwendige en/of uitwendige) zijn er?
Er zijn twee mogelijke oorzaken van een open been:
 Een bloedvat van het been naar het hart (ader) werkt niet meer goed. Dit is de meest
voorkomende oorzaak. Bloed gaat van het hart naar het been en vervolgens weer terug naar
het hart. Om weer terug naar het hart te stromen, moet het bloed tegen de zwaartekracht in
bewegen. Twee mechanismen zorgen hiervoor. Ten eerste zitten er in de aders kleppen
waar het bloed maar in één richting doorheen kan, richting het hart. Als het bloed terug wil
stromen, sluiten de kleppen om te voorkomen dat het bloed daadwerkelijk terugstroomt.
Daarnaast zorgt de kuitspier bij bewegingen van het onderbeen ervoor dat het bloed naar
boven wordt gestuwd.
Als de kleppen kapot zijn, kan het bloed terugstromen naar de benen. Vooral een vroegere
trombose (bloedstolsels in de bloedvaten) is vaak een oorzaak. Hierdoor komt er meer vocht

, in de benen. De benen worden dikker en de huid komt strak te staan. Als de huid vervolgens
beschadigd raakt, kan de wond niet meer goed genezen. Er ontstaat een open been. Als de
kleppen kapot zijn, kunnen ze niet meer hersteld worden.
 Een bloedvat van het hart naar het been (slagader) is verstopt. Dit komt veel minder vaak
voor. Als een slagader die bloed naar het been leidt, verstopt raakt, kan er onvoldoende
bloed met zuurstof en voedingsstoffen naar de huid van het been. Hierdoor kan de huid
afsterven. Er ontstaan zeer pijnlijke open plekken die erg moeilijk genezen. Deze open
plekken zitten meestal op de tenen, voeten en/of buitenzijde van het been.


Een open been kan ook ontstaan door een stoornis in het aanvoerende, slagaderlijke systeem door
een vernauwing van de slagaderen, zodat er te weinig zuurstof en voedingsstoffen in de weefsels
komen, waardoor deze afsterven. Dit leidt tot zeer pijnlijke open plekken die in het algemeen
moeilijk genezen. Meestal bevinden deze open plekken zich aan de voeten en tenen. De meest
voorkomende oorzaak van ulcus cruris is chronische veneuze ziekten zoals :
 Spataders
 Post-trombotisch syndroom (PTS)
 Verminderde pompfunctie
Andere oorzaken van een ulcus cruris kunnen microcirculatiestoornissen zijn, die kunnen ontstaan
bij zoals
 diabetes mellitus
 hoge bloeddruk (hypertensie)
 lymfecirculatiestoornissen


5. Symptomen
Welke verschijnselen komen voor bij dit ziektebeeld?
Een moe, zwaar gevoel in de benen is vaak het eerste verschijnsel van een afvoerstoornis van de
bloedvaten. In de loop van de dag worden de enkels dikker door vochtophoping (oedeem). Na
verloop van tijd worden uitgezette adertjes en spataderen zichtbaar. Er kunnen bruine verkleuringen
en eczeemplekken ontstaan. Ook kunnen onderhuidse verhardingen optreden. De huid wordt
dunner, op sommige plaatsen ook harder, en kan verkleuren naar bruin en/of wit. Uiteindelijk kan er
zonder direct aanwijsbare reden of na een kleine beschadiging een wond ontstaan die niet meer
vanzelf geneest: het open been. Rond het open been kan de huid strak en glanzend zijn.


6. Diagnose
Welke onderzoeken zijn nodig om tot een diagnose te komen?
Richtlijnen diagnostiek
Anamnese
 ontstaan, duur en beloop van de klachten;
 pijnklachten (cave arterieel ulcus);
 infectie: koorts, algehele malaise en immobiliteit t.g.v. pijn;
 kwaliteit van leven: nachtelijke onrust, immobiliteit, sociale isolatie;
 voorgeschiedenis: doorgemaakt ulcus cruris venosum; oorzakelijke factoren (DVT, varices,
tromboflebitis, claudicatioklachten of lymfoedeem);