Samenvatting Materieel Strafrecht () - Week 7 - Strafbare Poging en Voorbereiding - Hoorcolleges+Literatuur+Jurisprudentie+werkgroepuitwerkingen

Week 7: Strafuitsluitingsgronden (12 t/m 16 april)

Hoorcollege 7 Strafbare poging en voorbereiding


• krenkingsdelicten => strafbaar is dat het rechtsgoed al is geschonden

• gevaarzettingsdelicten => gevaar op schending van een rechtsgoed; voorkomen
dat er een rechtsgoed wordt geschonden

• strafbaarstelling van gedragingen in de voorfase:
a) door middel van bijzondere delicten = grooming, opruiing

b) door middel van algemene leerstukken die strafrechtelijke aansprakelijkheid
uitbreiden tot onvoltooide delicten (niet alle delictsbestanddelen vervuld, maar
toch strafrechtelijke aansprakelijkheid)




Strafbare poging

art. 45 Sr

• strafmaximum met een derde vermindert

• poging tot misdrijf is strafbaar => dus poging tot overtreding dus niet => poging
tot mishandeling is ex art. 300 Sr uitgesloten (al op moment dat je je hand opheft
in een slaande beweging maak je je al schuldig aan poging tot mishandeling

• poging soms lastig voor te stellen; bij culpoze delicten geen poging mogelijk
(voornemen is vereist, dus een vorm van opzet; je kan opzettelijk onvoorzichtig
zijn) & poging bij formele omschreven delict moeilijker vast te stellen dan bij
materieel omschreven delicten (enkel gedraging levert strafbaar feit op; gevolg
zoals bij gekwalificeerde of materieel omschreven delicten is makkelijker vast te
stellen dan enkel de gedraging bij formeel omschreven delicten)

twee wettelijke vereisten

1. Voornemen

2. Begin van uitvoering

=> voornemen moet blijken uit begin van uitvoering




1

,=> voornemen is blijk dat vorm van opzet is vereist; vaststellen van opzet op
dezelfde manier als in het gronddelict (dat volgt uit HR Inrijden op agent)

=> begin van uitvoering; bepaalde nabijheid tot het voltooien van het misdrijf

Begin van uitvoering

• nader ontwikkeld in de rechtspraak

• criterium van de uiterlijke verschijningsvorm => ook wel ‘Cito-criterium’

• uitvoeringshandelingen zijn handelingen die naar de uiterlijke verschijningsvorm
moeten worden beschouwd als te zijn gericht op voltooing van het misdrijf

• in Cito-arrest ging het om de vraag waar grens is van voorbereiding en poging?

• voornemen uitzendbureau Cito te overvallen; poging tot diefstal met geweld
subsidiair bedreiging met geweld ten laste gelegd

• aanbellen met wapens en lege weekendtas; niet opengedaan maar
gearresteerd door politie

• objectief moet iets af te leiden zijn aan de gedraging; gaat niet enkel om
voornemen van de dader

• subjectieve pogingsleer => overheersende nadeel op subjectieve intentie; dan
kijken naar gevaarlijke gezindheid; uitvoeringshandeling is dan dat wat uitdrukking
geeft aan een gevaarlijke gezindheid

• objectieve pogingsleer => nadruk op gevaar voor de rechtsorde;
uitvoeringshandeling is dan dat wat gevaar voor de rechtsorde ook echt oplevert

• moeten kunnen ingrijpen en voorkomen dat een gevaar zich verwezenlijkt
(argument voor subjectieve leer); maar we kunnen niet zo maar iedere intentie
strafbaar stellen (argument voor objectieve leer)

• huidige oriëntatie in rechtspraak HR: gematigd objectief

• geen begin van uitvoering bij HR Grenswisselkantoor

• in nabijheid van grenswisselkantoor stond een busje met twee mannen (die
stond er de nacht ervoor ook al); mannen stonden te wachten, in het busje
waren materialen aanwezig met het oog op medewerker van
Grenswisselkantoor te kunnen afpersen (dat was vanaf de buitenkant niet
zichtbaar); gaat dus niet om gedragingen die naar uiterlijke verschijningsvorm
waren gericht op het voltooien van het delict afpersen

• politie was dus te vroeg



2

, • absoluut ondeugdelijke poging => naar aard kan het nooit leiden tot een misdrijf =
straffeloos

• straffeloosheid heeft te maken met het feit dat we niet de subjectieve leer
aanhouden

• relatief ondeugdelijke poging => kan wel leiden tot misdrijf, maar in dit geval niet =
strafbaar



uiterlijke verschijningsvorm

• nabijheid: staat het handelen dicht genoeg bij de voltooiing van het misdrijf?

• hoe hechter het verband tussen de bewezenverklaarde gedragingen en het ten
laste gelegde misdrijf, hoe eerder poging wordt aangenomen

• zowel voltooide (verdachte heeft alles van zijn kant gedaan; feit dat misdrijf niet
ontstaat komt door ontdekking/andere externe factor) als onvoltooide poging (er
zitten handelingen tussen moment en gronddelict) kunnen strafbaar zijn

• voltooiing moet nabij genoeg zijn

• belang van indruk op ter plaatse aanwezige goede waarnemer (criteriumfiguur)

• welke indruk maken de gedragingen op de gemiddelde persoon?

• uiterlijke waarneembaarheid is niet noodzakelijkerwijs vereist; bij sommige
gedragingen is het juist vereist dat men niet kan waarnemen

• arrest Videodozen; oplichting; valse hoedanigheid => verhullend delict

• uiterlijke waarneembaarheid is niet noodzakelijkerwijs vereist; onder
omstandigheden kan het zo zijn dat achteraf bekend worden gegevens kunnen
ook bijdragen aan de bewijsvoering van de uiterlijke verschijningsvorm en dus
het begin van uitvoering

• HR spreekt in recente rechtspraak van ‘concrete’ gerichtheid van gedraging op
voltooiing van misdrijf => nog onduidelijk of het de bedoeling is van de HR om het
Cito-criterium meer aan te scherpen



Strafbare voorbereiding

art. 46 Sr

• wettelijke vereisten

1. misdrijf met een strafbedreiging van meer dan of 8 jaar

3