Hoorcollege week 6 De keten en derden
6.1 Volmacht
• bevoegdheid (niet verplichting) om namens een ander rechtshandelingen te
verrichten 3:60 lid 1
• A (volmachtgever) geeft volmacht aan B (gevolmachtigde) om namens hem (A) een
rechtshandeling te verrichten jegens C
• handelt B binnen de grenzen van de volmacht
• dan valt B er tussen uit en treft de rechtshandeling in haar gevolgen A, ex art. 3:66
lid 1
• zo niet, dan worden A noch B gebonden, uitzonderingen:
• A kan gebonden raken door toedoen (art. 3:61 lid 2) of feiten of
omstandigheden die voor rekening van A komen of waaruit naar
verkeersopvattingen schijn van bevoegdheid kan worden afgeleid ex HR
Fujitsu/Exel 2012
- Fujitsu liet werkzaamheden uitvoeren door Exel; vervoeren van zaken
- vervoerovereenkomst —> Exel gehouden vrachtbrieven te bewaren voor zes
jaar
- Fujitsu krijgt naheffingsaanslag; moet vervoer aantonen; Fujitsu meldt zich bij
dochter van Exel en die deed alsof deze bevoegd was; Fujitsu krijgt
vrachtbrieven niet; Fujitsu spreekt Exel aan, maar die zegt dat zijn dochter
niet bevoegd was; handelen van dochter komt toch voor rekening van Exel
• A kan bekrachtigen ex art. 3:6
• B kan schadeplichtig zijn ex art. 3:70
- B kan niet gebonden worden want die geeft aan namens A te handelen, maar
B kan soms wel schadeplichtig zijn
- B staat in voor (aanwezigheid en omvang van) de volmacht; schadeplichtig
als volmacht wordt overschreden en het aan hem te wijten is
Lastgeving
• verplichting van de lasthebber om een rechtshandeling te verrichten
• art. 7:414
• in naam van de lastgever (lijkt op volmacht)
• in eigen naam, maar voor rekening van lastgever
• twee overeenkomsten (lastgever en lasthebber; lasthebber en derde)
• HR Kribbenbijter 1977
• Lörsch (koper), geeft last aan Schiphoff (commissionair) om een paard te kopen
• Schiphoff koopt op eigen naam, niet namens Lörsch, maar voor rekening van
Lörsch een paard van Stolte (verkoper)
• paard bleek non-conform; was een Kribbenbijter
• wie kan schade claimen; primair is dat Schiphoff want die heeft koopovereenkomst
gesloten, maar die leidt geen schade want het komt voor rekening van Lörsch
• Lörsch zou dan uit onrechtmatige daad moeten claimen
• gecodificeerd in art. 7:419 —> Lörsch mag toch schade claimen
• “indien een lasthebber (Schiphoff) in eigen naam een overeenkomst
heeft gesloten met een derde (Stolten) die in de nakoming van zijn
verplichting tekortschiet, is de derde (Stolten) .. jegens de lasthebber
(Schiphoff) mede gehouden tot vergoeding van de schade die de
, lastgever (Lörsch) door de tekortkoming heeft geleden.” => lasthebber
kan schade die de lastgever lijdt claimen bij derde
Agentuurovereenkomst
• waarbij de principaal aan de agent opdracht om bemiddeling te verlenen bij
totstandkoming van overeenkomsten tegen beloning (=provisie)
• art. 7:428 lid 1 => twee situaties:
1. agent sluit op naam en voor rekening van de principaal zelf overeenkomsten;
rechtstreekse koopovereenkomst tussen principaal en klant
2. agent draagt klanten bij principaal aan, waarna principaal zelf overeenkomsten
met klant sluit
• veel dwingendrechtelijke regelgeving ex art. 7:454
• opzegtermijn 7:437
• wettelijk 0-3 jaar overeenkomst dan opzegtermijn 4 maanden, 3-6 jaar
overeenkomst dan 5 maanden opzegtermijn, 6+jaren overeenkomst dan 6
maanden opzegtermijn
• contractueel 0-1 jaar overeenkomst dan 1 maand opzegtermijn, 1-2 jaar
overeenkomst dan 2 maanden opzegtermijn, 2+ jaren overeenkomst dan 3
maanden opzegtermijn
• agent heeft bij einde van de overeenkomst recht op een goodwillvergoeding ex art.
7:442
• maximaal 1 jaar provisie
• gaat over mate waarin principaal blijvend voordeel heeft bij werk van de agent
6.2 distributie
• onbenoemde overeenkomst —> gebonden aan boek 3 en 6
• leverancier verkoopt aan distributeur die op eigen naam en voor eigen risico
doorverkoopt aan afnemer
• distributeur brengt percentage voor winst en eigen kosten in rekening
• verschil met agentuurovereenkomst; koopovereenkomst komt bij
agentuurovereenkomst tot stand tussen klant en principaal; bij distributie komt klant
in relatie tot distributeur (niet de producent)
• voor producent is distributie-overeenkomst voordeliger; distributeur wordt als
eerste aangesproken uit koopovereenkomst
• uitgangspunt voor opzegtermijn is “contractsvrijheid” <— wel onderworpen aan
beperkende werking van redelijkheid en billijkheid
• HR Batavus/Vriend 2011
• Batavus maakt fietsen; Vriend verkocht fietsen online tegen veel lagere prijs dan
andere fietsenhandelaren; andere fietsenhandelaren wilden dat relatie met Vriend
wordt verbroken omdat dat hen uit de markt drijft
• Batavus zegt geen distributieovereenkomst, maar steeds individuele
koopovereenkomsten
• Vriend zegt; we hebben al tien jaar lang een relatie; we hebben een distributierelatie
ondanks dat niets op schrift is gesteld dus op basis van de redelijkheid en billijkheid
(HR Goglio/SMQ) moet opzegtermijn in acht worden genomen
• HR => voor totstandkoming duurovereenkomst hoeft niet steeds sprake
te zijn van aanbod & aanvaarding
• of overeenkomst tot stand is gekomen hangt af van hetgeen partijen over en weer
hebben verklaard en uit elkaars verklaringen hebben afgeleid en (geobjectiveerd)
in de gegeven omstandigheden redelijkerwijs mochten afleiden ex art. 3:37 lid 1
, • rechtshandelingen kunnen in gedragingen besloten zijn; uit het feit dat
koopovereenkomsten elkaar steeds opvolgden blijkt dat sprake is van een
distributieovereenkomst
• dus Batavus moet redelijke opzegtermijn in acht nemen om van Vriend af te
komen
• opeenvolgende koopovereenkomsten monden uit in distributieovereenkomst
—> veel jurisprudentie en rechtsonzekerheid over opzegtermijn en eventueel
verschuldigde schadevergoeding —> in agentuurovereenkomst veel duidelijker
Franchise
• art. 7:911 lid 1
• “Franchisegever verleent aan franchisenemer tegen vergoeding het recht en legt
aan franchisenemer de plicht op een franchiseformule te exploiteren”
• franchisenemer is erg beperkt in wat deze mag doen
• wijzigingen in de franchiseformule ex art. 7:921 —> onder bepaalde
omstandigheden wordt het lastiger voor de franchisegever om eenzijdig formule te
wijzigen [balans tussen franchisegever en franchisenemer]
6.3 Derdenwerking
Hoofdregel is dat overeenkomsten alleen van kracht zijn tussen de handelende
partijen; kunnen aan derden niet ten nadele verstrekken en kunnen derden geen
voordeel brengen
uitzonderingen = o.a.
• kwalitatieve rechten ex art. 6:251
- twee afzonderlijke koopovereenkomsten; toch kan derde uit garantie een actie
instellen tegen producent
• kwalitatieve verplichtingen ex art. 6:252
• HR Curacao/Boyé 1985
• profiteren van wanprestatie van een ander
• Boyé koopt stuk grond; dat gaat Boyé doorverkopen aan AR-CU, daarin is een
kettingbeding in opgenomen; als je uit de grond iets haalt dan wil ik (Boyé) daar
een deel van hebben en als je de grond weer doorverkoopt dan wil ik dat je dat
beding doorzet aan degene aan wie je de grond verkoopt
• AR-CU heeft kettingbeding niet doorgezet naar Curacao, waardoor AR-CU
wanprestatie pleegt jegens Boyé
• vraag is of Curacao een onrechtmatige daad zou plegen jegens Boyé omdat AR-CU
het kettingbeding niet heeft doorgezet en Curacao daarvan profiteert
• HR: het feit dat er een tekortkoming wordt gepleegd en er een schade
wordt geleden onvoldoende is om aan te nemen dat Curacao een
onrechtmatige daad pleegt jegens Boyé
• er moeten verdere omstandigheden zijn, zoals:
• kennis op moment van koop
• ernst en voorzienbaarheid nadeel
• mate waarin tekortkoming wordt beïnvloedt door partijen
• rechtsregel = profiteren van een derde is niet voldoende voor
onrechtmatige daad, er moet sprake zijn van bijkomende omstandigheden
6.1 Volmacht
• bevoegdheid (niet verplichting) om namens een ander rechtshandelingen te
verrichten 3:60 lid 1
• A (volmachtgever) geeft volmacht aan B (gevolmachtigde) om namens hem (A) een
rechtshandeling te verrichten jegens C
• handelt B binnen de grenzen van de volmacht
• dan valt B er tussen uit en treft de rechtshandeling in haar gevolgen A, ex art. 3:66
lid 1
• zo niet, dan worden A noch B gebonden, uitzonderingen:
• A kan gebonden raken door toedoen (art. 3:61 lid 2) of feiten of
omstandigheden die voor rekening van A komen of waaruit naar
verkeersopvattingen schijn van bevoegdheid kan worden afgeleid ex HR
Fujitsu/Exel 2012
- Fujitsu liet werkzaamheden uitvoeren door Exel; vervoeren van zaken
- vervoerovereenkomst —> Exel gehouden vrachtbrieven te bewaren voor zes
jaar
- Fujitsu krijgt naheffingsaanslag; moet vervoer aantonen; Fujitsu meldt zich bij
dochter van Exel en die deed alsof deze bevoegd was; Fujitsu krijgt
vrachtbrieven niet; Fujitsu spreekt Exel aan, maar die zegt dat zijn dochter
niet bevoegd was; handelen van dochter komt toch voor rekening van Exel
• A kan bekrachtigen ex art. 3:6
• B kan schadeplichtig zijn ex art. 3:70
- B kan niet gebonden worden want die geeft aan namens A te handelen, maar
B kan soms wel schadeplichtig zijn
- B staat in voor (aanwezigheid en omvang van) de volmacht; schadeplichtig
als volmacht wordt overschreden en het aan hem te wijten is
Lastgeving
• verplichting van de lasthebber om een rechtshandeling te verrichten
• art. 7:414
• in naam van de lastgever (lijkt op volmacht)
• in eigen naam, maar voor rekening van lastgever
• twee overeenkomsten (lastgever en lasthebber; lasthebber en derde)
• HR Kribbenbijter 1977
• Lörsch (koper), geeft last aan Schiphoff (commissionair) om een paard te kopen
• Schiphoff koopt op eigen naam, niet namens Lörsch, maar voor rekening van
Lörsch een paard van Stolte (verkoper)
• paard bleek non-conform; was een Kribbenbijter
• wie kan schade claimen; primair is dat Schiphoff want die heeft koopovereenkomst
gesloten, maar die leidt geen schade want het komt voor rekening van Lörsch
• Lörsch zou dan uit onrechtmatige daad moeten claimen
• gecodificeerd in art. 7:419 —> Lörsch mag toch schade claimen
• “indien een lasthebber (Schiphoff) in eigen naam een overeenkomst
heeft gesloten met een derde (Stolten) die in de nakoming van zijn
verplichting tekortschiet, is de derde (Stolten) .. jegens de lasthebber
(Schiphoff) mede gehouden tot vergoeding van de schade die de
, lastgever (Lörsch) door de tekortkoming heeft geleden.” => lasthebber
kan schade die de lastgever lijdt claimen bij derde
Agentuurovereenkomst
• waarbij de principaal aan de agent opdracht om bemiddeling te verlenen bij
totstandkoming van overeenkomsten tegen beloning (=provisie)
• art. 7:428 lid 1 => twee situaties:
1. agent sluit op naam en voor rekening van de principaal zelf overeenkomsten;
rechtstreekse koopovereenkomst tussen principaal en klant
2. agent draagt klanten bij principaal aan, waarna principaal zelf overeenkomsten
met klant sluit
• veel dwingendrechtelijke regelgeving ex art. 7:454
• opzegtermijn 7:437
• wettelijk 0-3 jaar overeenkomst dan opzegtermijn 4 maanden, 3-6 jaar
overeenkomst dan 5 maanden opzegtermijn, 6+jaren overeenkomst dan 6
maanden opzegtermijn
• contractueel 0-1 jaar overeenkomst dan 1 maand opzegtermijn, 1-2 jaar
overeenkomst dan 2 maanden opzegtermijn, 2+ jaren overeenkomst dan 3
maanden opzegtermijn
• agent heeft bij einde van de overeenkomst recht op een goodwillvergoeding ex art.
7:442
• maximaal 1 jaar provisie
• gaat over mate waarin principaal blijvend voordeel heeft bij werk van de agent
6.2 distributie
• onbenoemde overeenkomst —> gebonden aan boek 3 en 6
• leverancier verkoopt aan distributeur die op eigen naam en voor eigen risico
doorverkoopt aan afnemer
• distributeur brengt percentage voor winst en eigen kosten in rekening
• verschil met agentuurovereenkomst; koopovereenkomst komt bij
agentuurovereenkomst tot stand tussen klant en principaal; bij distributie komt klant
in relatie tot distributeur (niet de producent)
• voor producent is distributie-overeenkomst voordeliger; distributeur wordt als
eerste aangesproken uit koopovereenkomst
• uitgangspunt voor opzegtermijn is “contractsvrijheid” <— wel onderworpen aan
beperkende werking van redelijkheid en billijkheid
• HR Batavus/Vriend 2011
• Batavus maakt fietsen; Vriend verkocht fietsen online tegen veel lagere prijs dan
andere fietsenhandelaren; andere fietsenhandelaren wilden dat relatie met Vriend
wordt verbroken omdat dat hen uit de markt drijft
• Batavus zegt geen distributieovereenkomst, maar steeds individuele
koopovereenkomsten
• Vriend zegt; we hebben al tien jaar lang een relatie; we hebben een distributierelatie
ondanks dat niets op schrift is gesteld dus op basis van de redelijkheid en billijkheid
(HR Goglio/SMQ) moet opzegtermijn in acht worden genomen
• HR => voor totstandkoming duurovereenkomst hoeft niet steeds sprake
te zijn van aanbod & aanvaarding
• of overeenkomst tot stand is gekomen hangt af van hetgeen partijen over en weer
hebben verklaard en uit elkaars verklaringen hebben afgeleid en (geobjectiveerd)
in de gegeven omstandigheden redelijkerwijs mochten afleiden ex art. 3:37 lid 1
, • rechtshandelingen kunnen in gedragingen besloten zijn; uit het feit dat
koopovereenkomsten elkaar steeds opvolgden blijkt dat sprake is van een
distributieovereenkomst
• dus Batavus moet redelijke opzegtermijn in acht nemen om van Vriend af te
komen
• opeenvolgende koopovereenkomsten monden uit in distributieovereenkomst
—> veel jurisprudentie en rechtsonzekerheid over opzegtermijn en eventueel
verschuldigde schadevergoeding —> in agentuurovereenkomst veel duidelijker
Franchise
• art. 7:911 lid 1
• “Franchisegever verleent aan franchisenemer tegen vergoeding het recht en legt
aan franchisenemer de plicht op een franchiseformule te exploiteren”
• franchisenemer is erg beperkt in wat deze mag doen
• wijzigingen in de franchiseformule ex art. 7:921 —> onder bepaalde
omstandigheden wordt het lastiger voor de franchisegever om eenzijdig formule te
wijzigen [balans tussen franchisegever en franchisenemer]
6.3 Derdenwerking
Hoofdregel is dat overeenkomsten alleen van kracht zijn tussen de handelende
partijen; kunnen aan derden niet ten nadele verstrekken en kunnen derden geen
voordeel brengen
uitzonderingen = o.a.
• kwalitatieve rechten ex art. 6:251
- twee afzonderlijke koopovereenkomsten; toch kan derde uit garantie een actie
instellen tegen producent
• kwalitatieve verplichtingen ex art. 6:252
• HR Curacao/Boyé 1985
• profiteren van wanprestatie van een ander
• Boyé koopt stuk grond; dat gaat Boyé doorverkopen aan AR-CU, daarin is een
kettingbeding in opgenomen; als je uit de grond iets haalt dan wil ik (Boyé) daar
een deel van hebben en als je de grond weer doorverkoopt dan wil ik dat je dat
beding doorzet aan degene aan wie je de grond verkoopt
• AR-CU heeft kettingbeding niet doorgezet naar Curacao, waardoor AR-CU
wanprestatie pleegt jegens Boyé
• vraag is of Curacao een onrechtmatige daad zou plegen jegens Boyé omdat AR-CU
het kettingbeding niet heeft doorgezet en Curacao daarvan profiteert
• HR: het feit dat er een tekortkoming wordt gepleegd en er een schade
wordt geleden onvoldoende is om aan te nemen dat Curacao een
onrechtmatige daad pleegt jegens Boyé
• er moeten verdere omstandigheden zijn, zoals:
• kennis op moment van koop
• ernst en voorzienbaarheid nadeel
• mate waarin tekortkoming wordt beïnvloedt door partijen
• rechtsregel = profiteren van een derde is niet voldoende voor
onrechtmatige daad, er moet sprake zijn van bijkomende omstandigheden
