Financieel management: samenvatting
Inleiding:
Accountancy:
- Belangrijkste kwantitatieve informatiesysteem in elke organisatie
- Helpt bij:
o De formulering van de strategie van de onderneming en de planning op LT
(strategische en langetermijnplanning)
o De verdeling van de beperkte middelen van de onderneming op KT in functie
van de winstgevendheid van producten, diensten, klanten, markten
(kortetermijnplanning en besluitvorming)
o De berekening van de kostprijs van de door de organisatie voortgebrachte
producten of diensten (kostprijsberekening)
o De beoordeling van de prestaties van de onderneming in zijn geheel, de
afzonderlijke eenheden en de personeelsleden zowel in groep al individueel
(managementcontrole)
o Het verstrekken van informatie over de financiële gezondheidstoestand van
de onderneming aan de buitenwereld (externe verslaggeving)
▪ BV. Toekomstige aandeelhouders, kredietverschaffers, leveranciers,
klanten …
Externe belanghebbers
- Geïnteresseerd in informatie m.b.t. de financiële toestand van de onderneming in
haar geheel
- Externe verslaggeving
- Financial accounting
o Gegevens voor het opstellen van jaarrekening
Interne belanghebbers:
- Individuele prestaties van de onderneming beoordelen en prestaties verbeteren
- Interne verslaggeving
- Management accounting
o Gegevens voor planning en controle
Jaarrekening:
- Financiële toestand van de onderneming in haar geheel
Management accounting:
- Cost accounting / kostprijsberekening
o Toewijzen van kosten (= verbruikte inputs) aan kostenobjecten
o Vb. productiekostprijs
▪ → Toewijzen van productiekosten aan het kostenobject
o + vb. kosten van onderzoek en ontwikkeling, marketingkosten,
verkoopkosten, …
o Doelstellingen
, ▪ Men heeft informatie nodig over de kostprijs van de producten of
diensten bij de externe verslaggeving
• Omzet – kosten van de verkochte goederen = gerapporteerde
winst
▪ Gebruik van kostprijsinformatie om beslissingen te nemen
- Cost management
o De vraag naar kostenreductie staat centraal
- Strategische langetermijnplanning
o Bepalen van strategische objectieven op basis van een analyse van sterke en
zwakke punten en die van de concurrenten
o Bij deze strategische planning staat de vraag centraal op welke wijze de
onderneming via haar producten en diensten waarde kan creëren voor de
consument
o Kosten becijferen van de activiteiten in de waardeketen
- Operationele planning en budgettering
o De planning op kort termijn houdt rekening met de gekozen doelstellingen
van de ondernemingen, de vastgelegde middelen van de onderneming (=
beschikbare productiecapaciteit, beschikbare arbeidskrachten en beschikbare
grondstoffen)
o Voorbeelden:
▪ De bepaling van het productievolume voor elk product
▪ Prijszetting op kort termijn
▪ Bepaling van promotiemedia en de hoeveelheid ervan
- Managementcontrole
o Instrumentarium om te evalueren of de onderneming de vooropgestelde
objectieven realiseert
o Geheel van formele en informele systemen die ervoor zorgen dat er
informatie, zowel financieel als niet-financieel verzameld wordt over de
prestaties van de onderneming
o Wekelijkse prestaties vergelijken met vooropgestelde prestaties
Hoofdstuk 2: kostenbegrippen en kostprijscomponenten
Kosten en kostprijs
Kostprijs:
- De monetaire waarde van de ‘verbruikte’ middelen
Kostenobject:
- Dienst of goed waarvoor kosten gemaakt worden
De meeste kostprijssystemen hebben 2 gemeenschappelijke kenmerken:
- Verzameling van kostengegevens
- Toerekenen en toewijzen van de kosten aan de verschillende kostenobjecten
Kostenindeling
,Volgende kosten kunnen in het algemeen worden onderscheiden:
- Kosten van grondstoffen (materialen) en hulpstoffen (hulpmaterialen)
- Kosten van diensten en diverse goederen
- Arbeidskosten
- Afschrijvingskosten
- Verkoopkosten
- Distributiekosten
- Administratiekosten
Directe en indirecte kosten
- Directe kosten:
o Kosten die rechtstreeks betrekking hebben op de kostenobjecten, tonen een
éénduidig kwantificeerbaar verband met het eindproduct en kunnen er direct
aan toegewezen worden.
- Indirecte kosten
o Kosten die niet rechtstreeks kunnen toegewezen worden aan het
kostenobject, geen aanwijsbaar éénduidig verband met een specifiek
eindproduct of het bijhouden (de meting en registratie) is niet mogelijk of
gebeurt niet (verdeel- of omslagsleutel nodig)
o Welke verdeelsleutels?
▪ Aantal arbeidsuren
▪ Aantal machine uren
▪ Geproduceerde stuks
Vaste en variabele kosten
- Vaste kosten
o Kosten die onafhankelijk zijn van het productievolume of bedrijfsdrukte.
Belangrijk voor de standaardkostprijs: rekening houden met normale
bezettingsgraad
- Variabele kosten:
o Kosten die afhankelijk zijn van het productievolume of bedrijfsdrukte,
variëren met het aantal geproduceerde eenheden
- Semi-variabele kosten:
o Kosten die uit een vaste en variabele component bestaan
- Semi-vaste kosten:
o Vaste kosten die over de tijd van de jaren kunnen stijgen (bv. Huur)
Cost driver
- ‘Kostenveroorzaker’
Productiekosten en niet-productiekosten
- Productiekosten:
o Kosten verbonden aan de middelen die instaan voor de vervaardiging van
producten
▪ Directe materialen
▪ Directe arbeidskosten
▪ Indirecte productiekosten (overhead)
, o Niet-productie kosten:
▪ Kosten van verbruikte middelen in niet-productieschakels van de
waardeketen (R&D, marketing, distributie, …)
o Periodekosten:
▪ Kosten die niet worden opgenomen in de productiekostprijs van de
verkochte producten maar wel het resultaat van de periode
beïnvloeden
- Productiekosten
o Directe (grondstoffen) en indirecte productiekosten
- Beheerskosten
o Indirecte kosten
- Specifieke verkoopkosten
o Directe (commissieloon, …) en indirecte (bezoldiging verkopers, …)
- Fabricagekosten
o Pure productiekosten + deel van de beheerskosten ter ondersteuning van de
productie
- Verkoopkosten
o Specifieke verkoopkosten + deel beheerskosten
- Verkoopkostprijs
o Omvat verkoopkosten, beheerskosten & productiekosten
- Fabricagekostprijs
o Niet zo éénduidig bepaald, omvat zeker de productiekosten en niet de
verkoopkosten. De beheerskosten ter ondersteuning van de productie
worden ook toegerekend
- Integrale kostprijs (full cost)
o Omvat alle kostensoorten
Inleiding:
Accountancy:
- Belangrijkste kwantitatieve informatiesysteem in elke organisatie
- Helpt bij:
o De formulering van de strategie van de onderneming en de planning op LT
(strategische en langetermijnplanning)
o De verdeling van de beperkte middelen van de onderneming op KT in functie
van de winstgevendheid van producten, diensten, klanten, markten
(kortetermijnplanning en besluitvorming)
o De berekening van de kostprijs van de door de organisatie voortgebrachte
producten of diensten (kostprijsberekening)
o De beoordeling van de prestaties van de onderneming in zijn geheel, de
afzonderlijke eenheden en de personeelsleden zowel in groep al individueel
(managementcontrole)
o Het verstrekken van informatie over de financiële gezondheidstoestand van
de onderneming aan de buitenwereld (externe verslaggeving)
▪ BV. Toekomstige aandeelhouders, kredietverschaffers, leveranciers,
klanten …
Externe belanghebbers
- Geïnteresseerd in informatie m.b.t. de financiële toestand van de onderneming in
haar geheel
- Externe verslaggeving
- Financial accounting
o Gegevens voor het opstellen van jaarrekening
Interne belanghebbers:
- Individuele prestaties van de onderneming beoordelen en prestaties verbeteren
- Interne verslaggeving
- Management accounting
o Gegevens voor planning en controle
Jaarrekening:
- Financiële toestand van de onderneming in haar geheel
Management accounting:
- Cost accounting / kostprijsberekening
o Toewijzen van kosten (= verbruikte inputs) aan kostenobjecten
o Vb. productiekostprijs
▪ → Toewijzen van productiekosten aan het kostenobject
o + vb. kosten van onderzoek en ontwikkeling, marketingkosten,
verkoopkosten, …
o Doelstellingen
, ▪ Men heeft informatie nodig over de kostprijs van de producten of
diensten bij de externe verslaggeving
• Omzet – kosten van de verkochte goederen = gerapporteerde
winst
▪ Gebruik van kostprijsinformatie om beslissingen te nemen
- Cost management
o De vraag naar kostenreductie staat centraal
- Strategische langetermijnplanning
o Bepalen van strategische objectieven op basis van een analyse van sterke en
zwakke punten en die van de concurrenten
o Bij deze strategische planning staat de vraag centraal op welke wijze de
onderneming via haar producten en diensten waarde kan creëren voor de
consument
o Kosten becijferen van de activiteiten in de waardeketen
- Operationele planning en budgettering
o De planning op kort termijn houdt rekening met de gekozen doelstellingen
van de ondernemingen, de vastgelegde middelen van de onderneming (=
beschikbare productiecapaciteit, beschikbare arbeidskrachten en beschikbare
grondstoffen)
o Voorbeelden:
▪ De bepaling van het productievolume voor elk product
▪ Prijszetting op kort termijn
▪ Bepaling van promotiemedia en de hoeveelheid ervan
- Managementcontrole
o Instrumentarium om te evalueren of de onderneming de vooropgestelde
objectieven realiseert
o Geheel van formele en informele systemen die ervoor zorgen dat er
informatie, zowel financieel als niet-financieel verzameld wordt over de
prestaties van de onderneming
o Wekelijkse prestaties vergelijken met vooropgestelde prestaties
Hoofdstuk 2: kostenbegrippen en kostprijscomponenten
Kosten en kostprijs
Kostprijs:
- De monetaire waarde van de ‘verbruikte’ middelen
Kostenobject:
- Dienst of goed waarvoor kosten gemaakt worden
De meeste kostprijssystemen hebben 2 gemeenschappelijke kenmerken:
- Verzameling van kostengegevens
- Toerekenen en toewijzen van de kosten aan de verschillende kostenobjecten
Kostenindeling
,Volgende kosten kunnen in het algemeen worden onderscheiden:
- Kosten van grondstoffen (materialen) en hulpstoffen (hulpmaterialen)
- Kosten van diensten en diverse goederen
- Arbeidskosten
- Afschrijvingskosten
- Verkoopkosten
- Distributiekosten
- Administratiekosten
Directe en indirecte kosten
- Directe kosten:
o Kosten die rechtstreeks betrekking hebben op de kostenobjecten, tonen een
éénduidig kwantificeerbaar verband met het eindproduct en kunnen er direct
aan toegewezen worden.
- Indirecte kosten
o Kosten die niet rechtstreeks kunnen toegewezen worden aan het
kostenobject, geen aanwijsbaar éénduidig verband met een specifiek
eindproduct of het bijhouden (de meting en registratie) is niet mogelijk of
gebeurt niet (verdeel- of omslagsleutel nodig)
o Welke verdeelsleutels?
▪ Aantal arbeidsuren
▪ Aantal machine uren
▪ Geproduceerde stuks
Vaste en variabele kosten
- Vaste kosten
o Kosten die onafhankelijk zijn van het productievolume of bedrijfsdrukte.
Belangrijk voor de standaardkostprijs: rekening houden met normale
bezettingsgraad
- Variabele kosten:
o Kosten die afhankelijk zijn van het productievolume of bedrijfsdrukte,
variëren met het aantal geproduceerde eenheden
- Semi-variabele kosten:
o Kosten die uit een vaste en variabele component bestaan
- Semi-vaste kosten:
o Vaste kosten die over de tijd van de jaren kunnen stijgen (bv. Huur)
Cost driver
- ‘Kostenveroorzaker’
Productiekosten en niet-productiekosten
- Productiekosten:
o Kosten verbonden aan de middelen die instaan voor de vervaardiging van
producten
▪ Directe materialen
▪ Directe arbeidskosten
▪ Indirecte productiekosten (overhead)
, o Niet-productie kosten:
▪ Kosten van verbruikte middelen in niet-productieschakels van de
waardeketen (R&D, marketing, distributie, …)
o Periodekosten:
▪ Kosten die niet worden opgenomen in de productiekostprijs van de
verkochte producten maar wel het resultaat van de periode
beïnvloeden
- Productiekosten
o Directe (grondstoffen) en indirecte productiekosten
- Beheerskosten
o Indirecte kosten
- Specifieke verkoopkosten
o Directe (commissieloon, …) en indirecte (bezoldiging verkopers, …)
- Fabricagekosten
o Pure productiekosten + deel van de beheerskosten ter ondersteuning van de
productie
- Verkoopkosten
o Specifieke verkoopkosten + deel beheerskosten
- Verkoopkostprijs
o Omvat verkoopkosten, beheerskosten & productiekosten
- Fabricagekostprijs
o Niet zo éénduidig bepaald, omvat zeker de productiekosten en niet de
verkoopkosten. De beheerskosten ter ondersteuning van de productie
worden ook toegerekend
- Integrale kostprijs (full cost)
o Omvat alle kostensoorten
