Samenvatting Interne (2de jaar 1 sem) ()

INTERNE
INFUSIETHERAPIE

 B1-handelingen, waarvoor geen voorschrift van de arts vereist is:
o plaatsen van een intraveneuze katheter in een perifere vene, bloedafname en intraveneuze
infusie met een isotone zoutoplossing eventueel met gebruik van een debietregelaar
o plaatsen van een intraveneuze infusie met een isotone zoutoplossing via een subcutaan
poortsysteem dat verbonden is met een ader, bloedafname en gebruik van een
debietregelaar
 B2-handelingen, waarvoor een voorschrift van de arts vereist is:
o voorbereiding, toediening van en toezicht op I.V. infusies en transfusies eventueel met
 technische hulpmiddelen
o verwijderen van arteriële en diep-veneuze katheters;
o verrichten van een aderlating
o voorbereiden en toedienen van medicatie via o.a. volgende toegangswegen: I.V. , S.C. (via
hypodermoclyse)
o voorbereiden en toedienen van een medicamenteuze onderhoudsdosis via een door de arts
geplaatste katheter: epiduraal, intrathecaal, intraventriculair, in de plexus; met als doel een
langdurige analgesie
o parenterale voeding
 C-handelingen, medisch toevertrouwde handelingen:
o voorbereiding en toediening van chemotherapeutische middelen

VOCHT-EN ELCTROLYTENBALANS

 60% van lichaam bestaat uit water en elektrolyten
 2 belangrijke vochtcompartimenten
o het intracellulair vochtcompartiment: ongeveer 40% van het lichaamsgewicht
o het extracellulair vochtcompartiment: ongeveer 20% van het lichaamsgewicht: een kwart
hiervan bevindt zich in bloed- en lymfevaten en driekwart in het vocht dat de cellen omgeeft
 voortdurend uitwisseling van vocht
 osmose= vocht zich verplaatst doorheen semi-permeabel membraan vanuit gebied waar relatief
weinig opgeloste stoffen zijn naar een gebied met hoge concentratie aan opgeloste stoffen
 osmotische druk: eiwitmoleculen en natrium
 elektrolytenbalans: normaal functioneren van alle processen
 stoornissen in de elektrolytenbalans  ernstige gevolgen
o gevolgen
 te weinig of te veel kalium  hartritmestoornissen
 hypocalciëmie  tetanie
 hypercalciëmie  hartritmestoornissen
 gezonde personen  vocht- en elektrolytenbalans geen problemen  allerlei feedbackmechanismen
zorgen dat het evenwicht is stand te houden

DE INTRAVENEUZE INFUSIE

1

,DEFINITIE

 het toedienen van vocht, elektrolyten en eventueel voedingsstoffen langs intraveneuze weg.


INDICATIE

 Lichaam te voorzien van
o Vocht en elektrolyten wanneer de patiënt dit oraal niet in voldoende mate tot zich kan
nemen;
o Medicatie, die effectiever werkt wanneer IV toegediend of wanneer de medicatie langs geen
andere weg kan gegeven worden;
o Bloed, plasma of bloedcomponenten;
o Voedingsstoffen zoals glucose, aminozuren of vetten


TOEPASSING

 Voordeel
o Medicatie en vocht direct opgenomen
 Nadeel
o Bij fout  snelle bijwerkingen en ernstige gevolgen
 Extra observeren
 Vochtlijst: toegediende vocht nauwkeurig bijhouden
 Vochtbalans: wat in en uit de patiënt komt
 Vochtbalans kan beïnvloed worden door metabole processen


SOORTEN OPLOSSINGEN

 Arts bepaalt de toe te dienen oplossing, hoeveelheid vloeistof en snelheid van toediening
 Vloeistoffen volledig klaar om toe te dienen, andere moeten nog klaargemaakt worden
 Meest gebruikte oplossingen: zout, suiker, vitaminen en aminozuren, bloed en bloedproducten


INDELING NAAR OSMOLARITEIT

 Isotone
o Dezelfde concentratie als het bloedplasma  Vochtvolume van lichaam te verhogen
o Veilig langs intraveneuze weg
o Subcutaan
o Vb Glucose 5%, NaCl 0,9%
 Hypotonisch
o Minder opgeloste deeltjes dan in extravasculair vocht
o Enkel bij specifieke indicatie intraveneus toedienen
o Vb aqua destillata
 Hypertonisch
o Meer opgeloste deeltjes dan het bloedplasma
o Toegediend om voedingsstoffen aan te brengen
 hypertone glucoseoplossingen als glucose- en calorieënbron; vb. Glucose 10%, 20%
 oplossingen van aminozuren voor de opbouw van de lichaamseiwitten, vb. Vamin.
o Nutiig bij oedemen  osmotische druk van het bloed verhogen en hierdoor vocht onttrekken
uit de interstitiële ruimte

2

, o Gemakkelijk irritatie aan de perifere venen, beter via centraal infuus
o Niet subcutaan  vocht aan de cellen onttrekken waardoor ze gaan afsterven en
weefselnecrose geven
o Perifere vene: extra aandacht op lokalisatie van de katheter


INDELING VOLGENS DE SAMENSTELLING

SUIKEROPLOSSINGEN

 Glucoseoplossingen
o Glucose 30% of 50% worden in toestanden van hypoglycemie gebruikt; 30% ook soms als
onderdeel van Totale Parenterale Nutritie
o vb. Glucose 5%, 10%, 20%
o Glucose 5% is dus licht hypotoon, vanaf 10% zijn het hypertone oplossingen.
o Hypertone glucose-oplossingen mogen niet te snel toegediend worden of er ontstaat
osmotische diurese. De toegediende vloeistoffen hebben dan weinig voedende waarde maar
vooral een diuretisch effect.
 Mannitoloplossingen
o Suikeroplossingen die niet gemetaboliseerd worden tot voedsel voor de cellen maar in
onveranderde vorm door de nieren uitgescheiden en veel water meesleuren
o Via osmotische diurese de nierfunctie op gang te brengen
o Geen geneesmiddel toevoegen


ELEKTROLYTENOPLOSSINGEN

 Enkelvoudige
o NaCl 0,9%
o Glucose 5% in NaCl 0,9%
o Glucion
 Meervoudige
o Ringer: meervoudige elektrolytenoplossing die Na, K, Ca, en Cl bevat
o Hartmann: bevat: Na, K, Ca, Cl en Lactaat2, ook wel Ringerlactaat genoemd
o Glucose in Hartmann
o Deze electrolytenoplossingen mogen nooit samen met bloed toegediend worden: calcium +
bloed kan tot klontervorming leiden.
o Glucion 10%: bevat elektrolyten die verlies via maagvocht compenseren
o Plasmalyte


AMINOZUUROPLOSSINGEN

 Vb Vamin
 Bij patiënten met voedingstekorten, meestal in combinatie met suiker of vetten
 Gelijktijdig een glucoseoplossing toedienen  aminozuren verbrand als caloriebron
 Hypertone oplossingen
o Ze mogen niet te snel toegediend worden wegens gevaar voor hyperosmolariteit van het
bloed. Te snelle toediening kan aanleiding geven tot zweten, misselijkheid en braken. 1 liter
wordt best over minimum 8u toegediend.
o Toediening via een perifeer infuus veroorzaakt vrij snel flebitis



3

, VETOPLOSSINGEN

 Bevatten essentiële vetzuren
 Patiënten met voedingstekorten, gecombineerd met suikers en aminozuren
 Vetten zijn isotone oplossingen, ze mogen ook via een perifere vene toegediend worden.
 Er wordt aangeraden te starten met een klein debiet en geleidelijk op te drijven.
o Gevaar voor overgevoeligheidsreacties
o Mogelijke symptomen: koude rillingen, warmteopwellingen, nausea, braken, hoofdpijn,
rugpijn
o Eén van de symptomen zich voordoen  infuus stopzetten en arts verwittigen
 Geen geneesmiddel toevoegen


PLASMAVERVANGENDE OPLOSSINGEN

 Synthetische colloïden
 Hoogmoleculair gewicht lang in bloedbaan te blijven en herstel van de bloeddruk
 Gelatine op basis van zetmeel
o afgeleid van gelatine, vb Haemacel, Gelofusine, Geloplasma
o afgeleid van zetmeel, vb Voluven, Rheomacrodex
 Biologische colloïden uit menselijk plasma  zeer duur


ALKALINISERENDE OPLOSSINGEN

 Bestrijding van acidose


TOEGANGSWEGEN


PERIFEER INFUUS: ARM- EN HANDVENEN

 Venen in de elleboogplooi  problemen bij debietregeling
 Venen van de onderste ledematen  niet gebruiken
 Infuus altijd gevaar voor flebitis en flebitis in de onderste ledematen  longembool
 Beperkt in het uitvoeren van de dagelijkse taken en ADL-activiteiten
 Voor de vene wordt aangeprikt
o het nodige materiaal verzameld worden;
o de infuusvloeistof voorbereid worden (met of zonder toevoegingen);
o de meest geschikte vene gekozen worden;
o de insteekplaats voorbereid worden.


CENTRAAL INFUUS: CENTRALE VENEN

 Te verkiezen
o wanneer irriterende vloeistoffen moeten toegediend worden, vb hypertone oplossingen,
sommige cytostatica, ...
o bij langdurige behandelingen met chemotherapie, antibiotica en transfusies zoals bij
patiënten met maligne aandoeningen, biedt een centraal infuus veel meer comfort aan de
patiënt
 meest gebruikte centrale venen zijn
o de subclavia vene

4