Zwachtelen is compressietherapie met behulp van verbanden. Er zijn diverse
technieken en materialen om dit te doen, elk met hun voor- en nadelen. Keuze van
een juist verband is van groot belang en dient gedaan te worden door ervaren
zorgverleners.
Soorten
- elastisch (korte-rek- en lange-rekzwachtels)
- niet-elastisch (bijv. gipsverband)
Korte-rekzwachtels
Korte-rekzwachtels zijn 10 tot 100% rekbaar en zijn geschikt voor ambulante
cliënten. Dat zijn cliënten die kunnen lopen. Met spreekt daarom ook wel van
ambulante compressietherapie, of afgekort ACT. Het lopen is van groot belang bij
deze vorm van zwachtelen, omdat bij het aanspannen van de (onder)beenspieren de
druk het hoogst is. Op dat moment is de afvoer van oedeem het sterkst. Korte-
rekzwachtels hebben dus een hoge werkdruk en een lage rustdruk.
Uitgeoefende druk
Een juiste hoeveelheid druk is van essentieel belang voor het slagen van
compressietherapie. Te weinig druk zorgt voor onvoldoende vermindering oedeem.
Hierdoor kunnen wonden trager genezen. Te veel druk zorgt voor zuurstoftekorten in
weefsel en kan voor ernstige complicaties zorgen. De uitgeoefende druk wordt
beïnvloed door de wijze van aanleggen en het aantal lagen en componenten. Dit
wordt samengevat in de afkorting ‘PLACE’ :
• P = Pressure (druk)
• LA = Layers (lagen)
• C = Components (componenten)
• E = Elastic property (elasticiteit)
Na het aanbrengen van zwachtels kan de uitgeoefende druk snel afnemen, tot bijna
de helft binnen 8 uur. Dit is een effect van de eigenschappen van elastisch materiaal,
maar kan ook gevolg zijn van afname van de omvang van het ledemaat.
Indicaties
Zwachtels worden met name toegepast in de initiële behandelfase van oedeem.
Werkwijze
Observeer de conditie van de huid en was het ledemaat. Zeker als zwachtels langere
tijd blijven zitten, is een goede huidverzorging en gebruik van een vette crème
belangrijk. Voorafgaand aan het aanbrengen van zwachtels, wordt wondbehandeling
uitgevoerd als er sprake is van een wond. Let hierbij op voldoende absorberend
vermogen van afdekkende verbanden. Een buisverband onder de zwachtel kan
irritatie voorkomen en de huid beschermen. Met behulp van pretape kan het
afzakken van zwachtels worden verminderd.
In de rol kijken