Plantenbiologie
Les 1 – Plantenstructuur en groei
Secundaire metabolieten; drie groepen
- Alkaloïden
o Alkaloïden vormen een groep natuurlijke, stikstof bevattende, meestal basisch reagerende
stoffen. Het zijn vaak bittere stoffen die dikwijls als giftig aangeduid worden.
o Functies voor de plant: Bescherming tegen insecten, bescherming tegen andere planten die
ernaast groeien.
o Gebruik door mensen: Voedsel, medicijnen
- Terpenoïden
o Terpenoïden bevatten isopreen groepen en worden in alle planten gevonden. Ze vormen de
grootste groep secundaire metabolieten, aantal groepen.
o Etherische oliën – één groep van terpenoïden (verdampen snel)
o Bescherming tegen hitte en bij beschadiging
o Aantrekken bestuivers
o Afvalstoffen
o Gebruik door mensen: Medicijn (taxol)RubberParfumAromatherapie
- Fenolen
o Fenolen hebben een hydroxylgroep (-OH) gekoppeld aan een aromatische ring.
o Fenolen komen in vrijwel alle delen van de plant voor en in bijna elke plant ter wereld.
- Flavonoïden: Anthocyanen, flavonen en flavanolen
o Functies voor de plant: Antioxidanten, aantrekken van bestuivers, bescherming in
stressomstandigheden
o Gebruik door mensen: Voedsel, medicijnen, kleurstoffen
Planten metabolieten
- Primaire metabolieten
o Zijn essentieel voor de overleving van de plant
o Suikers, lipiden, eiwitten en aminozuren
o
- Secundaire metabolieten; niet direct betrokken:
o Bij de groei van cellen
o Bij de ontwikkeling
o Bij de reproductie van een organisme
o Secundaire metabolieten zijn vaak biologisch werkzame stoffen en zijn daarom van groot
belang voor mensen. Sommige zijn gunstig en anderen kunnen giftig zijn
, o
Planten hebben een hiërarchische structuur bestaande uit organen, weefsels en cellen
Wortelsysteem
- Functies van een wortel
o Verankering van de plant
o Absorberen van mineralen en water
o Opslag van koolhydraten
o De primaire wortel is de eerste wortel die tevoorschijn komt
o Vanuit de primaire wortel groeien zijwortels, die verankering en wateropname verbeteren
,o
o De peenwortel ontwikkelt zich uit de primaire wortel
o Zijwortels groeien uit de primaire wortel en zijn verantwoordelijk voor absorptie
o Bijwortels groeien uit stengels of bladeren
o
o In de meeste planten: de absorptie van water en mineralen aan de uiteinden van de
peenwortel en de zijwortels
o Wortelharen nabij de worteltop: oppervlakvergroting van de wortel → Efficiënte water- en
mineralenopname; elke wortelhaar is 1 cel
, Scheutsysteem
Een scheut is een orgaan dat bestaat uit:
- Afwisselend systeem van knooppunten (nodes), de punten waar de bladeren zijn bevestigd
- Internodiën (internodes), de stengeldelen tussen knooppunten
- De groeiende top van de stengel, of apicale knop (apical bud), zorgt voor verlenging van een jonge
scheut
- Een okselknop (axillary bud) is een structuur die de potentie heeft om een zijtak, doorn of bloem te
worden
Wortel vs wortelstok → wortelstokken hebben okselknoppen, wortels niet
Les 1 – Plantenstructuur en groei
Secundaire metabolieten; drie groepen
- Alkaloïden
o Alkaloïden vormen een groep natuurlijke, stikstof bevattende, meestal basisch reagerende
stoffen. Het zijn vaak bittere stoffen die dikwijls als giftig aangeduid worden.
o Functies voor de plant: Bescherming tegen insecten, bescherming tegen andere planten die
ernaast groeien.
o Gebruik door mensen: Voedsel, medicijnen
- Terpenoïden
o Terpenoïden bevatten isopreen groepen en worden in alle planten gevonden. Ze vormen de
grootste groep secundaire metabolieten, aantal groepen.
o Etherische oliën – één groep van terpenoïden (verdampen snel)
o Bescherming tegen hitte en bij beschadiging
o Aantrekken bestuivers
o Afvalstoffen
o Gebruik door mensen: Medicijn (taxol)RubberParfumAromatherapie
- Fenolen
o Fenolen hebben een hydroxylgroep (-OH) gekoppeld aan een aromatische ring.
o Fenolen komen in vrijwel alle delen van de plant voor en in bijna elke plant ter wereld.
- Flavonoïden: Anthocyanen, flavonen en flavanolen
o Functies voor de plant: Antioxidanten, aantrekken van bestuivers, bescherming in
stressomstandigheden
o Gebruik door mensen: Voedsel, medicijnen, kleurstoffen
Planten metabolieten
- Primaire metabolieten
o Zijn essentieel voor de overleving van de plant
o Suikers, lipiden, eiwitten en aminozuren
o
- Secundaire metabolieten; niet direct betrokken:
o Bij de groei van cellen
o Bij de ontwikkeling
o Bij de reproductie van een organisme
o Secundaire metabolieten zijn vaak biologisch werkzame stoffen en zijn daarom van groot
belang voor mensen. Sommige zijn gunstig en anderen kunnen giftig zijn
, o
Planten hebben een hiërarchische structuur bestaande uit organen, weefsels en cellen
Wortelsysteem
- Functies van een wortel
o Verankering van de plant
o Absorberen van mineralen en water
o Opslag van koolhydraten
o De primaire wortel is de eerste wortel die tevoorschijn komt
o Vanuit de primaire wortel groeien zijwortels, die verankering en wateropname verbeteren
,o
o De peenwortel ontwikkelt zich uit de primaire wortel
o Zijwortels groeien uit de primaire wortel en zijn verantwoordelijk voor absorptie
o Bijwortels groeien uit stengels of bladeren
o
o In de meeste planten: de absorptie van water en mineralen aan de uiteinden van de
peenwortel en de zijwortels
o Wortelharen nabij de worteltop: oppervlakvergroting van de wortel → Efficiënte water- en
mineralenopname; elke wortelhaar is 1 cel
, Scheutsysteem
Een scheut is een orgaan dat bestaat uit:
- Afwisselend systeem van knooppunten (nodes), de punten waar de bladeren zijn bevestigd
- Internodiën (internodes), de stengeldelen tussen knooppunten
- De groeiende top van de stengel, of apicale knop (apical bud), zorgt voor verlenging van een jonge
scheut
- Een okselknop (axillary bud) is een structuur die de potentie heeft om een zijtak, doorn of bloem te
worden
Wortel vs wortelstok → wortelstokken hebben okselknoppen, wortels niet
