Wijkteams Jeugd: omgaan met (etnische) diversiteit
Marjolijn Distelbrink & Trees Pels
Migrantenouders: ouder met een migratieachtergrond, ongeacht of zij zelf migranten zijn of
geboren zijn uit ouders die migrant waren.
Gezinnen met een migratieachtergrond goed bereiken en ondersteunen
De vraag hoe migranten ouders goed te bereiken en ondersteunen is extra actueel nu
preventieve opvoedsteun een nieuw impuls krijgt vanuit de transformatie van het jeugdbeleid.
Achtergrond: meer zorgbehoefte, minder bereik en effect van zorg
Redenen de vraag hoe je juist ouders met een migrantenachtergrond goed kunt ondersteunen
is belangrijk omdat:
- In gezinnen met een migratieachtergond is meer opvoed- en opgroeiproblematiek
- Ouders ervaren meer opvoedonzekerheid en opvoedingsproblemen
- Bij kinderen is sprake van meer gedrags- en emotionele problematiek
- Ouders lijken minder in staat tot adequate vroegsignalering van problemen en vinden
minder gemakkelijk de weg naar hulpverlening (en als ze deze vinden is de drop-out
relatief hoog).
Hoe is het geringe bereik en effect te verklaren?
De verklaring is niet zomaar te geven. Hierbij spelen zowel factoren aan de vraag als
aanbodkant een rol.
Vraagkant:
1. Bij ouders kan een voorkeur voor informele steun bestaan.
2. Maar ook onbekendheid, negatieve ervaringen en andere verwachtingen t.o.v. formele
hulp zijn factoren.
3. Ze ervaren zorginstanties als ‘wit’ door aankleding, ontvangst, eenrichtingsverkeer in
benadering en witte professionals.
4. Ouders lopen vast op onoverzichtelijkheid van hoeveel voorzieningen en protocollen.
5. Er kan sprake zijn van ondersignalering van problemen bij kinderen.
6. Ook kan de schakeling via school naar hulp minder soepel verlopen.
Aanbodkant:
1. Professionals kunnen de zorg voor ouders en kinderen met een migratieachtergrond
ervaren als ‘vak apart’ en hebben er geen kennis en vaardigheden voor.
2. Instrumenten, methoden en interventies zijn vaak niet aangepast op kenmerken en
behoeften van migrantengroepen (er is bijvoorbeeld weinig aandacht voor problemen
in communicatie met pubers, opvoeding, radicalisering en het rijmen van eigen en
Nederlandse normen en waarden).
Maatwerk, met oog voor specifieke behoeften
Het aansluiten bij de realiteit van ouders en kinderen maakt differentiatie en maatwerk
noodzakelijk. Vanwege de snelle veranderingen en grote diversiteit tussen en binnen groepen
kan gesproken worden van ‘superdiversiteit’. Soms kan specifieke aandacht voor
afzonderlijke groepen wel nodig zijn (zo is er bijv. vaak overgewicht bij kinderen van Turkse/
Marokkaanse afkomst).
Marjolijn Distelbrink & Trees Pels
Migrantenouders: ouder met een migratieachtergrond, ongeacht of zij zelf migranten zijn of
geboren zijn uit ouders die migrant waren.
Gezinnen met een migratieachtergrond goed bereiken en ondersteunen
De vraag hoe migranten ouders goed te bereiken en ondersteunen is extra actueel nu
preventieve opvoedsteun een nieuw impuls krijgt vanuit de transformatie van het jeugdbeleid.
Achtergrond: meer zorgbehoefte, minder bereik en effect van zorg
Redenen de vraag hoe je juist ouders met een migrantenachtergrond goed kunt ondersteunen
is belangrijk omdat:
- In gezinnen met een migratieachtergond is meer opvoed- en opgroeiproblematiek
- Ouders ervaren meer opvoedonzekerheid en opvoedingsproblemen
- Bij kinderen is sprake van meer gedrags- en emotionele problematiek
- Ouders lijken minder in staat tot adequate vroegsignalering van problemen en vinden
minder gemakkelijk de weg naar hulpverlening (en als ze deze vinden is de drop-out
relatief hoog).
Hoe is het geringe bereik en effect te verklaren?
De verklaring is niet zomaar te geven. Hierbij spelen zowel factoren aan de vraag als
aanbodkant een rol.
Vraagkant:
1. Bij ouders kan een voorkeur voor informele steun bestaan.
2. Maar ook onbekendheid, negatieve ervaringen en andere verwachtingen t.o.v. formele
hulp zijn factoren.
3. Ze ervaren zorginstanties als ‘wit’ door aankleding, ontvangst, eenrichtingsverkeer in
benadering en witte professionals.
4. Ouders lopen vast op onoverzichtelijkheid van hoeveel voorzieningen en protocollen.
5. Er kan sprake zijn van ondersignalering van problemen bij kinderen.
6. Ook kan de schakeling via school naar hulp minder soepel verlopen.
Aanbodkant:
1. Professionals kunnen de zorg voor ouders en kinderen met een migratieachtergrond
ervaren als ‘vak apart’ en hebben er geen kennis en vaardigheden voor.
2. Instrumenten, methoden en interventies zijn vaak niet aangepast op kenmerken en
behoeften van migrantengroepen (er is bijvoorbeeld weinig aandacht voor problemen
in communicatie met pubers, opvoeding, radicalisering en het rijmen van eigen en
Nederlandse normen en waarden).
Maatwerk, met oog voor specifieke behoeften
Het aansluiten bij de realiteit van ouders en kinderen maakt differentiatie en maatwerk
noodzakelijk. Vanwege de snelle veranderingen en grote diversiteit tussen en binnen groepen
kan gesproken worden van ‘superdiversiteit’. Soms kan specifieke aandacht voor
afzonderlijke groepen wel nodig zijn (zo is er bijv. vaak overgewicht bij kinderen van Turkse/
Marokkaanse afkomst).
