Boek: De therapeutische relatie bij cognitieve gedragstherapie
(Kazantzis, Dattillio & Dobson, 2019)- H11 en H15
Inhoud
Hoofdstuk 11: Afsluiten van relaties en terugvalpreventie...................................................................................................2
11.1. De taal van ‘terminatie’...................................................................................................................................................................2
11.2. Het einde van de therapie plannen......................................................................................................................................2
11.3. De impact van het beëindigen van de therapie op de therapeut..................................................................2
11.4. Het beëindigen van een moeilijk behandelverloop..................................................................................................2
11.5. Wat als therapie gewoon niet werkt?.................................................................................................................................3
11.6. Afsluitende gedachten..................................................................................................................................................................3
Hoofdstuk 15: Werken met kinderen en adolescenten.........................................................................................................5
15.1. Definiëring van de therapeutische relatie.......................................................................................................................5
15.2. Visies van therapeuten op de alliantie in CGT voor kinderen en adolescenten...................................5
15.3. Bewijs voor de alliantie in CGT voor kinderen en adolescenten......................................................................5
15.4. Aanpassen van de therapeutische relatie.......................................................................................................................5
15.5. Strategieën voor het opbouwen van een werkalliantie........................................................................................6
15.6. beoordelen van de alliantie met de jeugdige..............................................................................................................7
15.7. Casusvoorbeelden............................................................................................................................................................................7
15.8. Conclusie................................................................................................................................................................................................7
1
, Hoofdstuk 11: Afsluiten van relaties en terugvalpreventie
11.1. De taal van ‘terminatie’
Veel Engelstalige therapeuten spreken over ‘termination’ van therapie, terwijl de term gedateerd is.
deze term komt namelijk uit de psychodynamische therapie. Psychodynamische theoretici stellen
dat de ontdekking van eerdere problemen, gekoppeld aan een exploratie van de manieren waarop
die vroege ervaringen een rol spelen in het huidige leven, de ‘genezing’ is. het blootleggen en
genezen van de oorzaak van de disfunctie stelt vervolgens de therapeut in staat om de behandeling
te ‘termineren’. Het CGT-perspectief op het einde van de therapie verschilt van het perspectief van
de psychodynamische therapie. Bij CGT wordt er gestreefd naar verlichting van problemen die het
functioneren en kwaliteit van leven verbetert. Bij CGT wordt er rekening gehouden met af en toe
een terugkeer.
11.2. Het einde van de therapie plannen
Vele vormen van CGT worden geïnspireerd door
behandelprotocollen, met wisselende mate van
flexibiliteit. Wanneer er vooraf de hoeveelheid sessies
zijn vastgesteld, kan er terminatie ingebouwd worden.
Bij individuele therapie realiseren de therapeut en de
cliënt vaak dat het einde van de behandeling
aanstaande is en kan de datum van de laatste sessie
van tevoren vastgelegd worden. In alle gevallen zal het
socratische proces de cliënt helpen om het einde van
de behandeling te onderzoeken en zich daarop voor te
bereiden en zijn reactie te geven op dit proces.
11.3. De impact van het beëindigen van de therapie
op de therapeut
CGT-therapeuten praten niet vaak over de impact van
de therapie op henzelf, maar het einde van een
behandeling kan ook voor hen een melancholische
ervaring zijn. Het besef dat gedachten (blijdschap,
bezorgdheid etc.) er zijn en het vermogen om die op
passende wijze uit te spreken tegen de cliënt zijn een
belangrijk onderdeel van het beëindigen van een
therapie, en helpen de therapeut om de therapie voor
zijn eigen gevoel goed af te sluiten.
11.4. Het beëindigen van een moeilijk behandelverloop
11.4.1. De uitdagende cliënt
Soms mag de therapeut een cliënt gewoon niet, door bijvoorbeeld een waardesysteem waar de
therapeut het niet mee eens is. Of heeft de cliënt een grote mond en trekt hij openlijk de ideeën van
de therapeut in twijfel. Dit kunnen allemaal omstandigheden zijn die, in het uiterste geval, de
therapie onmogelijk maken of langzaam maar zeker tot staan brengen. Er zijn verschillende vormen
van weerstand (Leahy, 2001):
Valideringsweerstand: Eist van de therapeut validering en rechtvaardiging van de huidige
problemen.
Zelftrouw: Niet veranderen, trouw blijven aan zichzelf, of consequent blijven uit angst voor
een onbekend alternatief.
Schematische weerstand: Weerstand gebaseerd op schema-rigiditeit en een onvermogen
om alternatieve zelven of nieuwe gedragspatronen te overwegen.
2
(Kazantzis, Dattillio & Dobson, 2019)- H11 en H15
Inhoud
Hoofdstuk 11: Afsluiten van relaties en terugvalpreventie...................................................................................................2
11.1. De taal van ‘terminatie’...................................................................................................................................................................2
11.2. Het einde van de therapie plannen......................................................................................................................................2
11.3. De impact van het beëindigen van de therapie op de therapeut..................................................................2
11.4. Het beëindigen van een moeilijk behandelverloop..................................................................................................2
11.5. Wat als therapie gewoon niet werkt?.................................................................................................................................3
11.6. Afsluitende gedachten..................................................................................................................................................................3
Hoofdstuk 15: Werken met kinderen en adolescenten.........................................................................................................5
15.1. Definiëring van de therapeutische relatie.......................................................................................................................5
15.2. Visies van therapeuten op de alliantie in CGT voor kinderen en adolescenten...................................5
15.3. Bewijs voor de alliantie in CGT voor kinderen en adolescenten......................................................................5
15.4. Aanpassen van de therapeutische relatie.......................................................................................................................5
15.5. Strategieën voor het opbouwen van een werkalliantie........................................................................................6
15.6. beoordelen van de alliantie met de jeugdige..............................................................................................................7
15.7. Casusvoorbeelden............................................................................................................................................................................7
15.8. Conclusie................................................................................................................................................................................................7
1
, Hoofdstuk 11: Afsluiten van relaties en terugvalpreventie
11.1. De taal van ‘terminatie’
Veel Engelstalige therapeuten spreken over ‘termination’ van therapie, terwijl de term gedateerd is.
deze term komt namelijk uit de psychodynamische therapie. Psychodynamische theoretici stellen
dat de ontdekking van eerdere problemen, gekoppeld aan een exploratie van de manieren waarop
die vroege ervaringen een rol spelen in het huidige leven, de ‘genezing’ is. het blootleggen en
genezen van de oorzaak van de disfunctie stelt vervolgens de therapeut in staat om de behandeling
te ‘termineren’. Het CGT-perspectief op het einde van de therapie verschilt van het perspectief van
de psychodynamische therapie. Bij CGT wordt er gestreefd naar verlichting van problemen die het
functioneren en kwaliteit van leven verbetert. Bij CGT wordt er rekening gehouden met af en toe
een terugkeer.
11.2. Het einde van de therapie plannen
Vele vormen van CGT worden geïnspireerd door
behandelprotocollen, met wisselende mate van
flexibiliteit. Wanneer er vooraf de hoeveelheid sessies
zijn vastgesteld, kan er terminatie ingebouwd worden.
Bij individuele therapie realiseren de therapeut en de
cliënt vaak dat het einde van de behandeling
aanstaande is en kan de datum van de laatste sessie
van tevoren vastgelegd worden. In alle gevallen zal het
socratische proces de cliënt helpen om het einde van
de behandeling te onderzoeken en zich daarop voor te
bereiden en zijn reactie te geven op dit proces.
11.3. De impact van het beëindigen van de therapie
op de therapeut
CGT-therapeuten praten niet vaak over de impact van
de therapie op henzelf, maar het einde van een
behandeling kan ook voor hen een melancholische
ervaring zijn. Het besef dat gedachten (blijdschap,
bezorgdheid etc.) er zijn en het vermogen om die op
passende wijze uit te spreken tegen de cliënt zijn een
belangrijk onderdeel van het beëindigen van een
therapie, en helpen de therapeut om de therapie voor
zijn eigen gevoel goed af te sluiten.
11.4. Het beëindigen van een moeilijk behandelverloop
11.4.1. De uitdagende cliënt
Soms mag de therapeut een cliënt gewoon niet, door bijvoorbeeld een waardesysteem waar de
therapeut het niet mee eens is. Of heeft de cliënt een grote mond en trekt hij openlijk de ideeën van
de therapeut in twijfel. Dit kunnen allemaal omstandigheden zijn die, in het uiterste geval, de
therapie onmogelijk maken of langzaam maar zeker tot staan brengen. Er zijn verschillende vormen
van weerstand (Leahy, 2001):
Valideringsweerstand: Eist van de therapeut validering en rechtvaardiging van de huidige
problemen.
Zelftrouw: Niet veranderen, trouw blijven aan zichzelf, of consequent blijven uit angst voor
een onbekend alternatief.
Schematische weerstand: Weerstand gebaseerd op schema-rigiditeit en een onvermogen
om alternatieve zelven of nieuwe gedragspatronen te overwegen.
2
