College aantekeningen Inleiding Recht 5

!!! meest complexe hoofdstuk dit semester
Hoofdstuk 2: De deelstaten
Afdeling 1: Gemeenschappen en gewesten
186. Taalstrijd en bescherming van minderheden
 BE hervormd via taalgebieden!
 Talen territoriaal uitwerken – territorialiteitsbeginsel: taalgebied = grondslag
o Binnen bepaald taalgebied eentalig gebied hanteren
 Nederlands taalgebied
 Frans taalgebied
 Duits taalgebied
 Brussel-Hoofdstad tweetalig gebied
 Bescherming van de minderheden
o Creatie taalgebieden
o Bijzondere wetten
 2/3 meerderheid en een meerderheid in elke taal
 Ook wel grendelwetten
o Alarmbelprocedure
 Wanneer belangen van bepaalde taalgroep geschonden kan dat geëscaleerd
en dan aan regering overgedragen
 Niet mogelijk om alarmbelprocedure tweemaal te laten lanceren
o Pariteit regering
 Minstens bescherming van de minderheden
 Evenveel Franstalig als Nederlandstalig uitgezonderd EM
 Culturele autonomie gecreëerd voor de gemeenschappen 1970
 Art 35 GW – bijzondere wet – volheid van bevoegdheid/residuaire bevoegdheid

188. Asymmetrisch federalisme
 Gaat functie van bepaalde bevoegdheden uitwerken
 3 gemeenschappen
o Vlaamse gemeenschap
o Frans gemeenschap (federatie Wallonië-Brussel)
o Duitstalig gemeenschap
 Gemeenschappen zijn bevoegd aan eigen taalgebied
 Vlaamse en Franse gemeenschap oefenen bevoegdheid uit in Brussel
o Instellingen die wegens activiteiten of organisaties behoren tot ene of andere
taalgebied
o Op aard van de instelling – met veel uitzonderingen
 Gemeenschappen: bevoegdheden (taal en personen)
o Cultuur
o Onderwijs
o Gebruik van talen
o Persoonsgebonden bevoegdheden
o Wetenschappelijk onderzoek in bevoegde materies
o Internationale betrekkingen in bevoegde materies
o Diverse bevoegdheden overgedragen in zesde staatshervorming
 3 Gewesten – onderscheid puur historisch
o Vlaams gewest - Nederlands taalgebied
o Waals gewest - Frans en Duits taalgebied

, o Brussels-Hoofdstedelijk Gewest - Nederlands en Franstaalgebied
o Economie- en grondgebied bevoegdheden
 Economie
 Werkgelegenheid
 Landbouw
 Waterbeleid
 Huisvestiging
 Openbare werken
 Energie
 Vervoer
 Leefmilieu, stedenbouw, natuurbehoud
 Krediet en buitenlandse handel
 Toezicht lokale besturen
 ….
 Bevoegdheidsverdeling
o Toegewezen bevoegdheden – altijd bij deelstaten!
 Toegewezen via GW en bijzondere wet
o Impliciete bevoegdheden
 Decreten kunnen rechtsbepalingen bevatten in aangelegenheden waarvoor
parlement niet bevoegd zijn, maar wel noodzakelijk zijn om hun
bevoegdheden uit te oefenen
 Betreding bevoegdheden federale overheid of andere deelstaat om eigen
bevoegdheden nuttig uit te kunnen oefenen
o Residuaire bevoegdheden
 Federale bevoegdheden - Al de rest, wat niet werd toegewezen aan
deelstaten
 Omkering via art 35. GW – bepaling pas geactiveerd als dat gebeurd via
bijzondere wet

189. Insti tuti onele autonomie
 Deelstaten beschikken over eigen wetgevende en uitvoerende macht
 Vlaams Parlement en Vlaamse Regering
o Geïntegreerde uitoefening bevoegdheden
 Gemeenschap en gewest bestaat nog altijd, alleen hebben ze samen 1
parlement en 1 regering
 Waals Gewest oefent bepaalde bevoegdheden uit van Franse Gemeenschap
o ! Niet zoals Vlaams
o Men heeft een afzonderlijk parlement voor gewest en gemeenschap, ook
afzonderlijke regering voor gewest en gemeenschap
o Art 138 GW – Franse gemeenschap bepaalde bevoegdheden overgedragen aan
Waalse gewest
 Constitutieve autonomie
o Deelstaten zelf bepalen de regels omtrent de inrichting, verkiezing, samenstelling en
werking van wetgevend orgaan
o Regeling via bijzondere wet
 Bescherming autonomie deelstaten
o Kracht-van-wet-beginsel (nevenschikking)
 Decreten en ordonnanties hebben kracht van wet