Studievragen Cacioppo
Module 1.1
1. Wat is psychologie?
Psychologie helpt ons te begrijpen waarom we de dingen doen die we doen door een
context te bieden voor het begrijpen van de geest en het gedrag.
Psychologen benaderen de studie van de geest vanuit verschillende invalshoeken.
Letterlijk betekent het: de objectieve studie van de geest. Met de geest wordt bedoeld:
mentale processen, gedrag en het brein.
2. Wat betekent nature versus nurture, en hoe beïnvloeden nature en nurture volgens
moderne psychologen het gedrag?
Zowel psychologen als filosofen beschouwen het relatieve evenwicht van biologische
factoren (nature) en omgevingsfactoren (nurture) in het resulterende menselijke gedrag.
Hedendaagse psychologen geloven dat ervaring en aangeboren eigenschappen de geest
vormen. Intelligentie, bijvoorbeeld, wordt beïnvloed door zowel genetica als ervaring.
3. Twee belangrijke methoden die essentieel zijn voor een wetenschappelijke
psychologie werden beschreven door Helmholtz (reactietijden) en Fechner
(waarnemingsdrempels).
a. Wat kom je met (verschillen tussen) reactietijden te weten?
Omdat de teen verder van de hersenen verwijderd is dan de dij, hadden de signalen van de
teen meer tijd nodig om de hersenen te bereiken.
b. Wat kom je met een drempelbepaling te weten over waarneming?
Wat bijv. het meest zachte geluid is wat mensen nog waarnemen.
Module 1.2
1. Zie figuur 1.4. In de middelste kolom, wat zijn de elementen vanuit structuralistische
perspectief, en wat is de Gestalt?
Structuralisme: de geest/gedrag/waarneming kan worden opgesplitst in de kleinste
elementen van afzonderlijke zintuigelijke ervaringen. Dit idee (Titchener) paste bij ideeën
van die tijd over het beschrijven van materie op atoomniveau.
Gestalt: Duitse psychologen (Wertheimer) geloofden dat het opdelen van een "hele"
waarneming in zijn bouwstenen, zoals de structuralisten voorstonden, zou leiden tot het
verlies van belangrijke psychologische informatie. Een geheel van waarneming (inclusief
context) verklaart gedrag.
Figuur 1: Structuralisten kunnen niet verklaren waarom je B leest in de bovenste rij, en 13 in de onderste
, 2. Wat zijn de verschillen tussen het medische model en het psychologische model als
het gaan om respectievelijk het begrip en de behandeling van abnormaal gedrag?
Hoe verhoudt zich dat tot nature versus nurture?
Medische model: kijken naar fysieke oorzaken en behandeling zoals medicatie bij abnormaal
gedrag.
Psychologische model: abnormaal gedrag is gebaseerd op levenservaringen, waardoor men
psychologische behandelingen nodig heeft.
Het medische model baseert zich op aangeboren eigenschappen (nature) en het
psychologische richt zich op het aanleren van gedrag op basis van levenservaringen
(nurture).
3. Wat is de definitie van ‘leren’? En van ‘geheugen’?
Leren is het opnemen van bepaalde informatie en dit opslaan. Het gedeelte van de hersenen
waar de vergaarde kennis, dus het geleerde, zich opslaat is het geheugen. Zonder geheugen
vergeten we wat we hebben geleerd, evenals dat er zonder iets te leren niets is om op te
slaan in het geheugen.
4. Wat is klassiek of Pavloviaans conditioneren? Geef een (menselijk) voorbeeld.
Dit is het onbewust aanleren van gedrag naar aanleiding van een impuls.
Pavlov is de eerste die het fenomeen conditioneren onderzocht (met een hond). Hij noemde
het klassiek conditioneren. Pavlov deed onderzoek naar speekselvloed bij spijsvertering. In
een set up zette hij een hond, die een buisje kreeg bij zijn speekselklieren waarmee hij de
speekselvloed kon meten. Hij onderzocht dan wanneer de speekselvloed ging lopen, bijv.
wanneer er een bak voer voor zijn neus stond. Het voer is de ongeconditioneerde stimulus
(US) en de speekselvloed is de ongeconditioneerde respons.
Pavlov kwam erachter dat de speekselvloed ook op andere momenten tot stand kwam, bijv.
als de proefleider de ruimte in kwam. Blijkbaar ontstond er een soort anticipatiereactie op
zijn binnenkomst. Pavlov ging kijken of hij de hond kon leren om ook op andere momenten
te kwijlen.
Een belangrijk voorbeeld uit zijn onderzoek is de bel. Hij liet steeds voordat de bak voer voor
de neus van de hond stond een bel luidden. Op een gegeven moment was alleen het luiden
van de bel genoeg om de respons te laten beginnen. Dit is dan een geconditioneerde
respons (CR). De bel wordt dan de CS (‘conditioned stimulus’).
5. Wat is het essentiële verschil tussen de Pavloviaanse benadering en de (eveneens
behavioristische) benadering van Thorndike en Skinner? Geef ook hier een
(menselijk) voorbeeld.
De pavloviaanse benadering gaat over stimuli van buitenaf op gedrag. Thorndike en Skinner
behandelden veranderingen in gedrag op basis van de consequenties die aan gedrag
verbonden zijn.
De law of effect: Gedragingen gevolgd door aangename of nuttige resultaten zullen in de
toekomst eerder voorkomen, terwijl gedragingen gevolgd door onaangename of schadelijke
resultaten minder waarschijnlijk zullen voorkomen.
6. Hoe onderscheidt cognitieve psychologie zich van de behavioristische benadering?
Module 1.1
1. Wat is psychologie?
Psychologie helpt ons te begrijpen waarom we de dingen doen die we doen door een
context te bieden voor het begrijpen van de geest en het gedrag.
Psychologen benaderen de studie van de geest vanuit verschillende invalshoeken.
Letterlijk betekent het: de objectieve studie van de geest. Met de geest wordt bedoeld:
mentale processen, gedrag en het brein.
2. Wat betekent nature versus nurture, en hoe beïnvloeden nature en nurture volgens
moderne psychologen het gedrag?
Zowel psychologen als filosofen beschouwen het relatieve evenwicht van biologische
factoren (nature) en omgevingsfactoren (nurture) in het resulterende menselijke gedrag.
Hedendaagse psychologen geloven dat ervaring en aangeboren eigenschappen de geest
vormen. Intelligentie, bijvoorbeeld, wordt beïnvloed door zowel genetica als ervaring.
3. Twee belangrijke methoden die essentieel zijn voor een wetenschappelijke
psychologie werden beschreven door Helmholtz (reactietijden) en Fechner
(waarnemingsdrempels).
a. Wat kom je met (verschillen tussen) reactietijden te weten?
Omdat de teen verder van de hersenen verwijderd is dan de dij, hadden de signalen van de
teen meer tijd nodig om de hersenen te bereiken.
b. Wat kom je met een drempelbepaling te weten over waarneming?
Wat bijv. het meest zachte geluid is wat mensen nog waarnemen.
Module 1.2
1. Zie figuur 1.4. In de middelste kolom, wat zijn de elementen vanuit structuralistische
perspectief, en wat is de Gestalt?
Structuralisme: de geest/gedrag/waarneming kan worden opgesplitst in de kleinste
elementen van afzonderlijke zintuigelijke ervaringen. Dit idee (Titchener) paste bij ideeën
van die tijd over het beschrijven van materie op atoomniveau.
Gestalt: Duitse psychologen (Wertheimer) geloofden dat het opdelen van een "hele"
waarneming in zijn bouwstenen, zoals de structuralisten voorstonden, zou leiden tot het
verlies van belangrijke psychologische informatie. Een geheel van waarneming (inclusief
context) verklaart gedrag.
Figuur 1: Structuralisten kunnen niet verklaren waarom je B leest in de bovenste rij, en 13 in de onderste
, 2. Wat zijn de verschillen tussen het medische model en het psychologische model als
het gaan om respectievelijk het begrip en de behandeling van abnormaal gedrag?
Hoe verhoudt zich dat tot nature versus nurture?
Medische model: kijken naar fysieke oorzaken en behandeling zoals medicatie bij abnormaal
gedrag.
Psychologische model: abnormaal gedrag is gebaseerd op levenservaringen, waardoor men
psychologische behandelingen nodig heeft.
Het medische model baseert zich op aangeboren eigenschappen (nature) en het
psychologische richt zich op het aanleren van gedrag op basis van levenservaringen
(nurture).
3. Wat is de definitie van ‘leren’? En van ‘geheugen’?
Leren is het opnemen van bepaalde informatie en dit opslaan. Het gedeelte van de hersenen
waar de vergaarde kennis, dus het geleerde, zich opslaat is het geheugen. Zonder geheugen
vergeten we wat we hebben geleerd, evenals dat er zonder iets te leren niets is om op te
slaan in het geheugen.
4. Wat is klassiek of Pavloviaans conditioneren? Geef een (menselijk) voorbeeld.
Dit is het onbewust aanleren van gedrag naar aanleiding van een impuls.
Pavlov is de eerste die het fenomeen conditioneren onderzocht (met een hond). Hij noemde
het klassiek conditioneren. Pavlov deed onderzoek naar speekselvloed bij spijsvertering. In
een set up zette hij een hond, die een buisje kreeg bij zijn speekselklieren waarmee hij de
speekselvloed kon meten. Hij onderzocht dan wanneer de speekselvloed ging lopen, bijv.
wanneer er een bak voer voor zijn neus stond. Het voer is de ongeconditioneerde stimulus
(US) en de speekselvloed is de ongeconditioneerde respons.
Pavlov kwam erachter dat de speekselvloed ook op andere momenten tot stand kwam, bijv.
als de proefleider de ruimte in kwam. Blijkbaar ontstond er een soort anticipatiereactie op
zijn binnenkomst. Pavlov ging kijken of hij de hond kon leren om ook op andere momenten
te kwijlen.
Een belangrijk voorbeeld uit zijn onderzoek is de bel. Hij liet steeds voordat de bak voer voor
de neus van de hond stond een bel luidden. Op een gegeven moment was alleen het luiden
van de bel genoeg om de respons te laten beginnen. Dit is dan een geconditioneerde
respons (CR). De bel wordt dan de CS (‘conditioned stimulus’).
5. Wat is het essentiële verschil tussen de Pavloviaanse benadering en de (eveneens
behavioristische) benadering van Thorndike en Skinner? Geef ook hier een
(menselijk) voorbeeld.
De pavloviaanse benadering gaat over stimuli van buitenaf op gedrag. Thorndike en Skinner
behandelden veranderingen in gedrag op basis van de consequenties die aan gedrag
verbonden zijn.
De law of effect: Gedragingen gevolgd door aangename of nuttige resultaten zullen in de
toekomst eerder voorkomen, terwijl gedragingen gevolgd door onaangename of schadelijke
resultaten minder waarschijnlijk zullen voorkomen.
6. Hoe onderscheidt cognitieve psychologie zich van de behavioristische benadering?
