13 april 2021
Preventie gericht
analyseren
DE ORGANISERENDE VERPLEEGKUNDIGE
Raoul Br
SCHOOL: HOGESCHOOL VAN ARNHEM EN NIJMEGEN (HAN)
ORGANISATIE: STEVIG, DICHTERBIJ
OPLEIDING: VERPLEEGKUNDE DEELTIJD
GROEP:
EXAMINATOR:
,Inhoudsopgave
1. Inleiding..............................................................................................................................................2
2. Beschrijving doelgroep.......................................................................................................................3
2.1 Gezondheidsrisico doelgroep.......................................................................................................3
2.2 Zorgsituatie zorgvrager.................................................................................................................3
3. Informatie verzamelen.......................................................................................................................4
3.1 Anamnese.....................................................................................................................................4
3.1.1 Coping....................................................................................................................................5
3.1.2 Zelfmanagement....................................................................................................................5
3.2 Gezondheidsrisico’s zorgvrager....................................................................................................6
3.3 Meting..........................................................................................................................................6
3.4 ASE-Model....................................................................................................................................7
3.5 Stages of change model................................................................................................................7
4. Preventie............................................................................................................................................8
4.1 Verpleegkundige diagnose............................................................................................................8
4.2 Interventie....................................................................................................................................8
4.3 Zelfmanagement...........................................................................................................................9
5. Reflectie............................................................................................................................................10
Fase 1: Handelen..............................................................................................................................10
Fase 2: Terugblikken.........................................................................................................................10
Fase 3: Bewustwording.....................................................................................................................10
Fase 4: Alternatieven........................................................................................................................10
Literatuurlijst........................................................................................................................................11
1
, 1. Inleiding
Voor u ligt het verslag preventie gericht analyseren, dat is opgesteld en uitgevoerd binnen zorginstelling Stevig
(onderdeel van Dichterbij) te Oostrum. Stevig is een klinische behandelsetting voor mensen met een
lichtverstandelijke beperking die te maken hebben met psychiatrische en/of gedragsproblematiek. Voor het
schrijven van dit verslag is er gezocht naar een zorgvrager die zich in een laag- tot midden complex
verpleegsituatie bevindt. Bij deze zorgvrager worden de gezondheidsrisico’s in kaart gebracht en
beargumenteert op basis van evidence based practice en de epidemiologische gegevens passend bij de
doelgroep. Voor het verzamelen van gegevens is gebruik gemaakt van observaties, meetinstrumenten en een
anamnese. Aan de hand van de gegevens die zijn verzameld is met behulp van de PES-structuur een
verpleegkundige diagnose opgesteld gericht op een potentieel gezondheidsprobleem. Vervolgens is een
preventieve interventie bedacht in samenwerking met de zorgvrager. Aan het eind wordt er gereflecteerd op
mijn verpleegkundig gedrag in de rol van gezondheidsbevorderaar en worden er ontwikkelpunten benoemd.
2
, 2. Beschrijving doelgroep
2.1 Gezondheidsrisico doelgroep
De doelgroep waar in dit verslag over wordt gesproken zijn mensen met een lichtverstandelijke beperking
(LVB). Men spreekt van een LVB als iemand een intelligentie quotient (IQ) score heeft tussen de 50 en 70
(Hogendorp, 2017). De groep mensen met een LVB bestaat in Nederland uit ongeveer 370.000 mensen
(Woittiez, Eggink & Ras, 2019). Binnen de groep LVB’ers komen psychiatrische stoornissen, lichamelijke
problemen, sociaal/maatschappelijke problemen en verslavingsproblematiek vaker voor (De Beer, 2016). 40%
van de mensen met een LVB heeft geen werk of andere vorm van dagbesteding. Daarnaast is er bij 32% van de
mensen met een LVB sprake (geweest) van problematisch middelengebruik (Tenneij & Koot, 2006).
Doordat LVB’ers cognitief minder ontwikkelt zijn en hierdoor de gevolgen van het gedrag niet kunnen overzien,
komen problemen op het gebied van middelenmisbruik vaker voor. Van de mensen met een LVB rookt 62%
(van der Nagel, 2018). Dit is aanzienlijk hoger dan het percentage rokers in de algemene bevolking, hier ligt dit
percentage rond de 19% (CBS, 2021). Op de afdeling waar dit verslag wordt uitgevoerd komt ook naar voren
dat het percentage rokers hoger ligt dan het landelijk gemiddelde. Op de afdeling roken vier van acht cliënten,
dit komt neer op 50%.
De levensverwachting van zware rokers (>20 sigaretten per dag) is gemiddeld 13 jaar korter dan van niet-
rokers. Naar schatting verliezen matige rokers (< 20 sigaretten per dag) 9 levensjaren en lichte rokers (niet
dagelijks) 5 levensjaren (Farmacotherapeutischcompas, 2018). Van de totale ziektelast in Nederland is 9,4% toe
te schrijven aan de gevolgen van roken (RIVM, 2018). Roken kan in bijna alle organen in het lichaam schade
aanrichten. Roken veroorzaakt luchtwegaandoening waaronder astma en is de belangrijkste oorzaak voor het
ontstaan van COPD. Roken is een grote veroorzaker voor hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en kan het
leiden tot verminderde vruchtbaarheid bij mannen en vrouwen. Naast de gevolgen voor de lichamelijke
gezondheid geeft roken ook een verhoogt risico op angsten en depressies (Department of Health and Human
Services, 2014).
2.2 Zorgsituatie zorgvrager
De zorgvrager betreft een 19- jarige man van Marokkaanse afkomst. Meneer heeft voorafgaand aan de
opname een aantal maanden alleen thuis gewoond, aangezien zijn moeder enkele maanden in Spanje verbleef.
Dit heeft geresulteerd in zelfverwaarlozing, drugsgebruik, hallucinaties en waanideeën. Het risico op
maatschappelijke teloorgang in combinatie met een LVB hebben er in oktober 2020 toe geleid dat meneer voor
behandeling is opgenomen op de behandelafdeling binnen Stevig. Het doel van de behandeling binnen Stevig is
stabilisatie van het toestandsbeeld en het verhelderen van het diagnostisch beeld. Als dit is bereikt wordt er
toegewerkt naar een passende woonvorm. Omdat meneer zich niet op vrijwillige basis wilde laten behandelen
is er door de rechter een rechtelijke machtiging afgegeven.
Aangezien meneer een IQ heeft van 55, is er sprake van een LVB. Daarnaast rookt meneer 20 sigaretten per
dag. Dit betekent dat meneer behoort tot de doelgroep LVB en loopt meneer risico op de
gezondheidsproblemen die voortkomen uit het roken.
3
Preventie gericht
analyseren
DE ORGANISERENDE VERPLEEGKUNDIGE
Raoul Br
SCHOOL: HOGESCHOOL VAN ARNHEM EN NIJMEGEN (HAN)
ORGANISATIE: STEVIG, DICHTERBIJ
OPLEIDING: VERPLEEGKUNDE DEELTIJD
GROEP:
EXAMINATOR:
,Inhoudsopgave
1. Inleiding..............................................................................................................................................2
2. Beschrijving doelgroep.......................................................................................................................3
2.1 Gezondheidsrisico doelgroep.......................................................................................................3
2.2 Zorgsituatie zorgvrager.................................................................................................................3
3. Informatie verzamelen.......................................................................................................................4
3.1 Anamnese.....................................................................................................................................4
3.1.1 Coping....................................................................................................................................5
3.1.2 Zelfmanagement....................................................................................................................5
3.2 Gezondheidsrisico’s zorgvrager....................................................................................................6
3.3 Meting..........................................................................................................................................6
3.4 ASE-Model....................................................................................................................................7
3.5 Stages of change model................................................................................................................7
4. Preventie............................................................................................................................................8
4.1 Verpleegkundige diagnose............................................................................................................8
4.2 Interventie....................................................................................................................................8
4.3 Zelfmanagement...........................................................................................................................9
5. Reflectie............................................................................................................................................10
Fase 1: Handelen..............................................................................................................................10
Fase 2: Terugblikken.........................................................................................................................10
Fase 3: Bewustwording.....................................................................................................................10
Fase 4: Alternatieven........................................................................................................................10
Literatuurlijst........................................................................................................................................11
1
, 1. Inleiding
Voor u ligt het verslag preventie gericht analyseren, dat is opgesteld en uitgevoerd binnen zorginstelling Stevig
(onderdeel van Dichterbij) te Oostrum. Stevig is een klinische behandelsetting voor mensen met een
lichtverstandelijke beperking die te maken hebben met psychiatrische en/of gedragsproblematiek. Voor het
schrijven van dit verslag is er gezocht naar een zorgvrager die zich in een laag- tot midden complex
verpleegsituatie bevindt. Bij deze zorgvrager worden de gezondheidsrisico’s in kaart gebracht en
beargumenteert op basis van evidence based practice en de epidemiologische gegevens passend bij de
doelgroep. Voor het verzamelen van gegevens is gebruik gemaakt van observaties, meetinstrumenten en een
anamnese. Aan de hand van de gegevens die zijn verzameld is met behulp van de PES-structuur een
verpleegkundige diagnose opgesteld gericht op een potentieel gezondheidsprobleem. Vervolgens is een
preventieve interventie bedacht in samenwerking met de zorgvrager. Aan het eind wordt er gereflecteerd op
mijn verpleegkundig gedrag in de rol van gezondheidsbevorderaar en worden er ontwikkelpunten benoemd.
2
, 2. Beschrijving doelgroep
2.1 Gezondheidsrisico doelgroep
De doelgroep waar in dit verslag over wordt gesproken zijn mensen met een lichtverstandelijke beperking
(LVB). Men spreekt van een LVB als iemand een intelligentie quotient (IQ) score heeft tussen de 50 en 70
(Hogendorp, 2017). De groep mensen met een LVB bestaat in Nederland uit ongeveer 370.000 mensen
(Woittiez, Eggink & Ras, 2019). Binnen de groep LVB’ers komen psychiatrische stoornissen, lichamelijke
problemen, sociaal/maatschappelijke problemen en verslavingsproblematiek vaker voor (De Beer, 2016). 40%
van de mensen met een LVB heeft geen werk of andere vorm van dagbesteding. Daarnaast is er bij 32% van de
mensen met een LVB sprake (geweest) van problematisch middelengebruik (Tenneij & Koot, 2006).
Doordat LVB’ers cognitief minder ontwikkelt zijn en hierdoor de gevolgen van het gedrag niet kunnen overzien,
komen problemen op het gebied van middelenmisbruik vaker voor. Van de mensen met een LVB rookt 62%
(van der Nagel, 2018). Dit is aanzienlijk hoger dan het percentage rokers in de algemene bevolking, hier ligt dit
percentage rond de 19% (CBS, 2021). Op de afdeling waar dit verslag wordt uitgevoerd komt ook naar voren
dat het percentage rokers hoger ligt dan het landelijk gemiddelde. Op de afdeling roken vier van acht cliënten,
dit komt neer op 50%.
De levensverwachting van zware rokers (>20 sigaretten per dag) is gemiddeld 13 jaar korter dan van niet-
rokers. Naar schatting verliezen matige rokers (< 20 sigaretten per dag) 9 levensjaren en lichte rokers (niet
dagelijks) 5 levensjaren (Farmacotherapeutischcompas, 2018). Van de totale ziektelast in Nederland is 9,4% toe
te schrijven aan de gevolgen van roken (RIVM, 2018). Roken kan in bijna alle organen in het lichaam schade
aanrichten. Roken veroorzaakt luchtwegaandoening waaronder astma en is de belangrijkste oorzaak voor het
ontstaan van COPD. Roken is een grote veroorzaker voor hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en kan het
leiden tot verminderde vruchtbaarheid bij mannen en vrouwen. Naast de gevolgen voor de lichamelijke
gezondheid geeft roken ook een verhoogt risico op angsten en depressies (Department of Health and Human
Services, 2014).
2.2 Zorgsituatie zorgvrager
De zorgvrager betreft een 19- jarige man van Marokkaanse afkomst. Meneer heeft voorafgaand aan de
opname een aantal maanden alleen thuis gewoond, aangezien zijn moeder enkele maanden in Spanje verbleef.
Dit heeft geresulteerd in zelfverwaarlozing, drugsgebruik, hallucinaties en waanideeën. Het risico op
maatschappelijke teloorgang in combinatie met een LVB hebben er in oktober 2020 toe geleid dat meneer voor
behandeling is opgenomen op de behandelafdeling binnen Stevig. Het doel van de behandeling binnen Stevig is
stabilisatie van het toestandsbeeld en het verhelderen van het diagnostisch beeld. Als dit is bereikt wordt er
toegewerkt naar een passende woonvorm. Omdat meneer zich niet op vrijwillige basis wilde laten behandelen
is er door de rechter een rechtelijke machtiging afgegeven.
Aangezien meneer een IQ heeft van 55, is er sprake van een LVB. Daarnaast rookt meneer 20 sigaretten per
dag. Dit betekent dat meneer behoort tot de doelgroep LVB en loopt meneer risico op de
gezondheidsproblemen die voortkomen uit het roken.
3
