Samenvatting Economische geschiedenis (MSE)
1 Economische groei, welvaart en ongelijkheid
1.1 Great Divergence
Wat stelt deze kaart voor?
Oosten was economisch centrum (kringen zijn kernen, hoe groter hoe belangrijker), midden-
oosten, noord-oosten
Economische handelssysteem ontwikkelde zich in India & China en meer en meer richting
Noord-Afrikaanse kusten
Chinese vloot stond op punt Afrika rond te varen (niet om te veroveren), maar wél om
handelscontacten te ontwikkelen (counter factual analyses)
In 1433: Chinese keizer zei “stop met de handelsexpedities en we trekken ons terug” (“Zheng He”
wordt halt toegeroepen)
Waarom? Weten we niet goed, wss culturele bedreiging (Mogelijke redenen: 1. Chinese cultuur &
traditie beschermen tegen andere invloeden en 2. machtspositie Chinese hof afschermen)
Chinezen voelde zich superieur Chinezen bepaalden wanneer er handel werd gedreven en met
wie
1
,1.1.1 Inleiding
15de eeuw keerpunt in de wereldgeschiedenis
1433: Chinezen staken overzeese verkenningstochten
1492: Columbus ‘ontdekt’ Amerika
o Grote rijken (Islam, India, China, Europa) vele gelijkenissen
Vanaf 1500 meer contacten op wereldschaal - Globalisering
Versneld vanaf 19de eeuw = Industriële Revolutie
‘The Rise of the West’ & ‘The Great Divergence’ (Huntington)
o Wanneer: 1750, 1800? Of vroeger?
o Oorzaken? Verklaringen?
Maatschappelijk systeem China: 1 keizer zegt iets en iedereen luistert (in Europa zou dit niet
gebeurd zijn in die tijd)
1492: Wij waren wel bezig met handelsreizen (en om wereld in kaart te brengen) 1
ambitie: rechtstreeks handelscircuit opbouwen over zee (ipv over land gaan) wij hebben
ontdekking dus verdergezet
Vanaf 15e eeuw: meer en meer handelscontacten met versnelling in 19e eeuw (industriële
revolutie: grotere schepen, spoorwegen, efficiëntie, … sneller grotere afstanden met
personen & goederen afleggen) Wie is de winnaar van deze globalisering?
We kunnen ons 2 vragen stellen:
o Vanaf wanneer? (weinig interessant)
o Wat waren de oorzaken/verklaringen van deze evolutie? en hoe verandert onze
kijk op het verleden? Hoe zien we dat de inzichten veranderen en hoe komt dit?
In begin gingen studies vooral Europa en China bestuderen (nu ook India)
Vanaf wanneer zijn we nu eigenlijk de great divergence gaan onderzoeken? Waarom 30 jaar
geleden?
o Great convergende = omgekeerde v/d great divergence = kloof Oosten en Westen
werd kleiner regio’s in de wereld grotere groei dan Westen (in vele gevallen maar
voor korte tijd) in China en India blijft de economische groei echter groter (kloof
wordt kleiner) economosche historici zijn dan gaan kijken naar het verleden
o Landen zijn toegankelijker geworden, meer data ter beschikking, … meer gaan
publiceren i/h engels
o Meer onderzoekers
1.1.2 Hoe groot was/is de kloof?
Grote verschillen tussen arm en rijk
o 1800 = 1/5e wereldbevolking bezit 60% rijkdom
o 2010 = is dat 85%
Rijkdom vooral geconcentreerd in het Westen – vooral na 1800
Hoe meten?
2
, o Data weinig betrouwbaar, bijvoorbeeld BNP
o BNP goede indicator?
o Grote verschuivingen sinds 1800
In 19e en 20e eeuw neemt ongelijkheid i/d wereld toe
Hoe meten?
o BNP/capita goed?
Ja, want is handig om te vergelijken (zegt iets over economische prestaties
en welvaart v/e land, gemakkelijk in lijstjes te zetten);
Nee, evoluties zorgen voor economische prestaties (meer nodig, meer
maken)
Schattingen & ramingen voor cijfers in het verleden te ‘berekenen’
Deze grafiek toont de great divergence & convergence
o China & India vertegenwoordigen een groot deel v/d economische welvaart i/d
wereld
o Europa vanaf 15e – 16e eeuw en vooral 19e eeuw: aandeel wereldeconomie groter
o Verhouding verandert …
Kijken op een andere manier:
BNP/capita in vaste prijzen
Grote toename in welvaart
moet gesitueerd worden
in/vanaf 19e eeuw
We kunnen wel spreken over
Westen & West-Europa, maar
er zijn hier heel wat verschillen
in
India & China: beperkte
progressie voor 1950
3
1 Economische groei, welvaart en ongelijkheid
1.1 Great Divergence
Wat stelt deze kaart voor?
Oosten was economisch centrum (kringen zijn kernen, hoe groter hoe belangrijker), midden-
oosten, noord-oosten
Economische handelssysteem ontwikkelde zich in India & China en meer en meer richting
Noord-Afrikaanse kusten
Chinese vloot stond op punt Afrika rond te varen (niet om te veroveren), maar wél om
handelscontacten te ontwikkelen (counter factual analyses)
In 1433: Chinese keizer zei “stop met de handelsexpedities en we trekken ons terug” (“Zheng He”
wordt halt toegeroepen)
Waarom? Weten we niet goed, wss culturele bedreiging (Mogelijke redenen: 1. Chinese cultuur &
traditie beschermen tegen andere invloeden en 2. machtspositie Chinese hof afschermen)
Chinezen voelde zich superieur Chinezen bepaalden wanneer er handel werd gedreven en met
wie
1
,1.1.1 Inleiding
15de eeuw keerpunt in de wereldgeschiedenis
1433: Chinezen staken overzeese verkenningstochten
1492: Columbus ‘ontdekt’ Amerika
o Grote rijken (Islam, India, China, Europa) vele gelijkenissen
Vanaf 1500 meer contacten op wereldschaal - Globalisering
Versneld vanaf 19de eeuw = Industriële Revolutie
‘The Rise of the West’ & ‘The Great Divergence’ (Huntington)
o Wanneer: 1750, 1800? Of vroeger?
o Oorzaken? Verklaringen?
Maatschappelijk systeem China: 1 keizer zegt iets en iedereen luistert (in Europa zou dit niet
gebeurd zijn in die tijd)
1492: Wij waren wel bezig met handelsreizen (en om wereld in kaart te brengen) 1
ambitie: rechtstreeks handelscircuit opbouwen over zee (ipv over land gaan) wij hebben
ontdekking dus verdergezet
Vanaf 15e eeuw: meer en meer handelscontacten met versnelling in 19e eeuw (industriële
revolutie: grotere schepen, spoorwegen, efficiëntie, … sneller grotere afstanden met
personen & goederen afleggen) Wie is de winnaar van deze globalisering?
We kunnen ons 2 vragen stellen:
o Vanaf wanneer? (weinig interessant)
o Wat waren de oorzaken/verklaringen van deze evolutie? en hoe verandert onze
kijk op het verleden? Hoe zien we dat de inzichten veranderen en hoe komt dit?
In begin gingen studies vooral Europa en China bestuderen (nu ook India)
Vanaf wanneer zijn we nu eigenlijk de great divergence gaan onderzoeken? Waarom 30 jaar
geleden?
o Great convergende = omgekeerde v/d great divergence = kloof Oosten en Westen
werd kleiner regio’s in de wereld grotere groei dan Westen (in vele gevallen maar
voor korte tijd) in China en India blijft de economische groei echter groter (kloof
wordt kleiner) economosche historici zijn dan gaan kijken naar het verleden
o Landen zijn toegankelijker geworden, meer data ter beschikking, … meer gaan
publiceren i/h engels
o Meer onderzoekers
1.1.2 Hoe groot was/is de kloof?
Grote verschillen tussen arm en rijk
o 1800 = 1/5e wereldbevolking bezit 60% rijkdom
o 2010 = is dat 85%
Rijkdom vooral geconcentreerd in het Westen – vooral na 1800
Hoe meten?
2
, o Data weinig betrouwbaar, bijvoorbeeld BNP
o BNP goede indicator?
o Grote verschuivingen sinds 1800
In 19e en 20e eeuw neemt ongelijkheid i/d wereld toe
Hoe meten?
o BNP/capita goed?
Ja, want is handig om te vergelijken (zegt iets over economische prestaties
en welvaart v/e land, gemakkelijk in lijstjes te zetten);
Nee, evoluties zorgen voor economische prestaties (meer nodig, meer
maken)
Schattingen & ramingen voor cijfers in het verleden te ‘berekenen’
Deze grafiek toont de great divergence & convergence
o China & India vertegenwoordigen een groot deel v/d economische welvaart i/d
wereld
o Europa vanaf 15e – 16e eeuw en vooral 19e eeuw: aandeel wereldeconomie groter
o Verhouding verandert …
Kijken op een andere manier:
BNP/capita in vaste prijzen
Grote toename in welvaart
moet gesitueerd worden
in/vanaf 19e eeuw
We kunnen wel spreken over
Westen & West-Europa, maar
er zijn hier heel wat verschillen
in
India & China: beperkte
progressie voor 1950
3
