Celbiologie partim histologie en cytologie (deel 2)
Epitheel mannelijk genitaal stelsel
Overgangsepitheel / urotheel
● Paraplucellen (bovenste cellen)
● Cellen vlakken af bij strekken/oprekken blaas
● Basale membraan (blauwe lijn)
Links = lege blaas
Rechts = volle blaas
➔ Epitheellagen kunnen over elkaar rollen en een veel groter
oppervlak bedekken als het nodig is (volle blaas)
Urethra man is veel langer dan bij vrouw:
● Positief: minder blaasontstekingen
● Negatief: loopt door prostaat, prostaat kan de urethra
afknellen waardoor het legen van de blaas moeilijk is
Foto: doorsnede prostaat met urethra in het midden.
Stroma van prostaat kan
contraheren en voelt heel
hard aan (pingpongbal). In het
fibromusculaire stroma zijn er
klieren.
87
,Prostaat is afgelijnd met pseudomeerlagig epitheel.
Testis
● Mannelijk genitaal stelsel
○ Testis: sperma productie, androgeen productie
○ Epididymis, vas deferens, ductus ejaculatorius, urethra: vervoer
○ Vesicula seminalis, prostaat en bulbourethrale klieren: accessoire klieren
● Gepaard orgaan in scrotum
○ Buiten lichaam, optimale temperatuur 34-35°C
Spermaproductie gebeurt in seminifeer epitheel: ligt in buizen, de buizen beginnen en
eindigen in het rete testis. Testes lobules zitten vol met buizen. Tussen de ruimte in de
buizen liggen de cellen van Leydig die testosteron produceren.
88
, ● Omgeven door tunica albuginea
○ Verdikking (mediastinum): rete testis
● Vanuit mediastinum projecterende fibreuze septa
○ 250-300 lobuli
■ Bevatten elk 1-4 tubuli seminiferi
■ T. seminiferi:
● 150 mu diameter en 80 cm lang
● U-vormig eindigend in rete testis
● Afgelijnd met seminifeer epitheel, bestaande uit:
○ Sertoli cellen
○ Spermatogene cellen
● Omgeven door:
○ Basale membraan
○ Myoide cellen
Seminifeer epitheel
Sertoli cellen:
● Aantal afhankelijk van leeftijd
● Basolateraal verankerd door zonulae occludentes
○ Basaal compartiment
○ Adluminaal compartiment
● Post-mitotisch na de puberteit → na de pubertijd stoppen ze met delen maar blijven
wel functioneel tot einde van leven
● Reageren (FSH) en secreteren (oa. inhibine) hormonen
● Functies:
○ Steunen en voeden spermatogene cellen
○ Eliminatie residuele lichaampjes (= fragmenten van cel met celorganellen die
ontstaan bij meiose en in de finale cel van de meiose geen rol meer spelen)
○ Spermiatie
○ Vloeistofsecretie
○ Creëren bloed-testis barrière via tight junctions → 2 compartimenten
89
,Spermatogonia
= stamcel van de spermatogenese
● In basale compartiment van sertoli-cel
● In verbinding met lamina basalis
● Buiten de bloed-testis barrière
● Ontstaan uit stamcellen
○ Delen door mitose vanaf puberteit
○ A-spermatogonia delen mitotisch
○ Gaan over in grotere B-spermatogonia
■ Grovere chromatine
■ Starten na drie delingen de meiose als primaire spermatocyten
Basale cellen hebben stamcelfunctie, kunnen alle kanten uit differentiëren. Vanaf ze buiten
het basale compartiment zijn beginnen ze te delen en te differentiëren. Dus boven basale
laag en mutatie in DNA → geen invloed op dochtercellen want ze delen niet meer. Als
basale cellen muteren heeft dit ergere gevolgen want de cellen delen nog wel.
90
,Type A wordt type B. Type B begint de differentiatie en stijgt op uit basale compartiment →
ondergaat specialisatiestappen.
91
, Spermatiden = basiscel van spermatozoa. Hierna geen deling meer maar wel uitrijping en
specialisatie van het spermatozoom zoals starting productie flagel en acrosoom blaas (nodig
om door eicel te komen).
Spermatocyten
Primaire spermatocyten:
● Na de laatste S fase
○ Dubbele hoeveelheid DNA
■ 4c (1c = 1.5pg DNA)
○ Meest voorkomende cel
■ Cfr. Duurtijd eerste meiotische deling (dagen) versus secundaire
meiotische deling (minuten)
○ Twee meiotische delingen
■ 2 secundaire spermatocyten
■ 2x2 spermatiden
○ Gelegen in adluminale compartiment van Sertoli cel
■ Binnen bloed-testis barrière
○ Haploïde cellen
92
Epitheel mannelijk genitaal stelsel
Overgangsepitheel / urotheel
● Paraplucellen (bovenste cellen)
● Cellen vlakken af bij strekken/oprekken blaas
● Basale membraan (blauwe lijn)
Links = lege blaas
Rechts = volle blaas
➔ Epitheellagen kunnen over elkaar rollen en een veel groter
oppervlak bedekken als het nodig is (volle blaas)
Urethra man is veel langer dan bij vrouw:
● Positief: minder blaasontstekingen
● Negatief: loopt door prostaat, prostaat kan de urethra
afknellen waardoor het legen van de blaas moeilijk is
Foto: doorsnede prostaat met urethra in het midden.
Stroma van prostaat kan
contraheren en voelt heel
hard aan (pingpongbal). In het
fibromusculaire stroma zijn er
klieren.
87
,Prostaat is afgelijnd met pseudomeerlagig epitheel.
Testis
● Mannelijk genitaal stelsel
○ Testis: sperma productie, androgeen productie
○ Epididymis, vas deferens, ductus ejaculatorius, urethra: vervoer
○ Vesicula seminalis, prostaat en bulbourethrale klieren: accessoire klieren
● Gepaard orgaan in scrotum
○ Buiten lichaam, optimale temperatuur 34-35°C
Spermaproductie gebeurt in seminifeer epitheel: ligt in buizen, de buizen beginnen en
eindigen in het rete testis. Testes lobules zitten vol met buizen. Tussen de ruimte in de
buizen liggen de cellen van Leydig die testosteron produceren.
88
, ● Omgeven door tunica albuginea
○ Verdikking (mediastinum): rete testis
● Vanuit mediastinum projecterende fibreuze septa
○ 250-300 lobuli
■ Bevatten elk 1-4 tubuli seminiferi
■ T. seminiferi:
● 150 mu diameter en 80 cm lang
● U-vormig eindigend in rete testis
● Afgelijnd met seminifeer epitheel, bestaande uit:
○ Sertoli cellen
○ Spermatogene cellen
● Omgeven door:
○ Basale membraan
○ Myoide cellen
Seminifeer epitheel
Sertoli cellen:
● Aantal afhankelijk van leeftijd
● Basolateraal verankerd door zonulae occludentes
○ Basaal compartiment
○ Adluminaal compartiment
● Post-mitotisch na de puberteit → na de pubertijd stoppen ze met delen maar blijven
wel functioneel tot einde van leven
● Reageren (FSH) en secreteren (oa. inhibine) hormonen
● Functies:
○ Steunen en voeden spermatogene cellen
○ Eliminatie residuele lichaampjes (= fragmenten van cel met celorganellen die
ontstaan bij meiose en in de finale cel van de meiose geen rol meer spelen)
○ Spermiatie
○ Vloeistofsecretie
○ Creëren bloed-testis barrière via tight junctions → 2 compartimenten
89
,Spermatogonia
= stamcel van de spermatogenese
● In basale compartiment van sertoli-cel
● In verbinding met lamina basalis
● Buiten de bloed-testis barrière
● Ontstaan uit stamcellen
○ Delen door mitose vanaf puberteit
○ A-spermatogonia delen mitotisch
○ Gaan over in grotere B-spermatogonia
■ Grovere chromatine
■ Starten na drie delingen de meiose als primaire spermatocyten
Basale cellen hebben stamcelfunctie, kunnen alle kanten uit differentiëren. Vanaf ze buiten
het basale compartiment zijn beginnen ze te delen en te differentiëren. Dus boven basale
laag en mutatie in DNA → geen invloed op dochtercellen want ze delen niet meer. Als
basale cellen muteren heeft dit ergere gevolgen want de cellen delen nog wel.
90
,Type A wordt type B. Type B begint de differentiatie en stijgt op uit basale compartiment →
ondergaat specialisatiestappen.
91
, Spermatiden = basiscel van spermatozoa. Hierna geen deling meer maar wel uitrijping en
specialisatie van het spermatozoom zoals starting productie flagel en acrosoom blaas (nodig
om door eicel te komen).
Spermatocyten
Primaire spermatocyten:
● Na de laatste S fase
○ Dubbele hoeveelheid DNA
■ 4c (1c = 1.5pg DNA)
○ Meest voorkomende cel
■ Cfr. Duurtijd eerste meiotische deling (dagen) versus secundaire
meiotische deling (minuten)
○ Twee meiotische delingen
■ 2 secundaire spermatocyten
■ 2x2 spermatiden
○ Gelegen in adluminale compartiment van Sertoli cel
■ Binnen bloed-testis barrière
○ Haploïde cellen
92
