20 juni 2024
Afbeelding: (De Logopedist, 2013)
‘Verbetering van pijnervaringen bij dementie: verpleegkundige interventies en
praktijkgericht onderzoek’
J. Felder
Studentnummer:
Zuyd Hogeschool. verpleegkundige deeltijd
Docentbegeleider: M. Miesen
Praktijkbegeleiders:
Versie 1
Maximaal aantal pagina’s: 40
0
,Voorwoord
Voor u liggen de beroepsproducten binnen het thema ‘hoogcomplexe zorg niveau twee’. Dit
product is geschreven in het kader van de hbo-verpleegkunde opleiding deeltijd, aan Zuyd
Hogeschool te Heerlen. Het product is uitgevoerd bij ........... Zuid-Limburg,
wijkzorgcentrum ............ De periode van onderzoek en verslaglegging vonden plaats van 7
mei 2024 tot en met 20 juni 2024.
Sinds 2022 werk ik als niveau vier verpleegkundige en fungeer ik als het verpleegkundig
aanspreekpunt. In deze rol ben ik het aanspreekpunt voor twintig collega's, de
leidinggevende, functionarissen, patiënten, verschillende disciplines en het sociale netwerk.
Wijkzorgcentrum ........... biedt zorg aan 54 patiënten, waarvan 21 op afdeling drie
verpleeghuiszorg ontvangen. Deze afdeling is gespecialiseerd in psychogeriatrie (PG) en het
verblijf is van tijdelijke aard (..........., z.d.). Patienten worden hier als crisisopname
opgenomen en hebben direct zorg en toezicht nodig. Vaak komen deze zorgvragers direct
vanuit hun thuissituatie, waar de nood voor zorg acuut is. De situatie is meestal ernstig voor
zowel de zorgvrager als de mantelzorger, waarbij overbelasting een grote rol speelt.
Zorgvragers mogen maximaal drie maanden blijven, waarna er een geschikte vervolglocatie
wordt gezocht, meestal een verpleeghuis, waar ze langdurig kunnen verblijven.
Graag wil ik onderstaande personen bedanken voor de fijne begeleiding en ondersteuning
tijdens dit traject.
Praktijkbegeleider: R. Bruinsma en N. Meurer
Teamleden van afdeling drie bij wijkzorgcentrum ..........., samen met andere collega's
van ..........., Sevagram en Zuyderland
Docentbegeleider: M. Miesen
Ik wens u veel plezier bij het lezen van het verslag,
J. Felder
Kerkrade, 20 juni 2024
1
,Samenvatting
Inleiding: Pijn is een veelvoorkomend probleem in zorgcentra en verpleeghuizen, vooral bij
dementiepatiënten. Ongeveer 80% van de patiënten ervaart pijn en bij 50% van de
dementiepatiënten blijft deze pijn vaak niet behandeld. Dit leidt tot aanzienlijke beperkingen
in hun dagelijks leven en kwaliteit van leven.
Methoden: In het product wordt gebruik gemaakt van de elf gezondheidspatronen van
Gordon, NIC (Nursing Interventions Classification) en NOC (Nursing Outcomes
Classification) voor de uitwerking van het verpleegkundig proces. Daarnaast is er
praktijkgericht onderzoek uitgevoerd naar de ervaringen van zorgmedewerkers met de
PACSLAC (Pain Assessment Checklist for Seniors with Limited Ability to Communicate) door
middel van literatuuronderzoek. Data is verzameld uit relevante databases.
Resultaten: Hoofdstuk één beschrijft het verpleegkundig proces, met aandacht voor
specifieke uitdagingen bij machteloosheid, zelfzorgtekort en pijn. Hoofdstuk twee beschrijft
de bevindingen van het praktijkgerichte onderzoek naar de ervaringen van zorgmedewerkers
met de PACSLAC. De resultaten tonen aan dat hoewel de PACSLAC nuttig is, er
aanzienlijke uitdagingen zijn in de toepassing ervan.
Conclusie en discussie: Het onderzoek benadrukt de noodzaak van verbeterde
pijnbeoordelingsmethoden en -praktijken in verpleeghuizen. Het verpleegkundig proces is
essentieel om pijn systematisch te registreren en adequaat te behandelen, wat de kwaliteit
van leven voor patiënten verbetert.
Advies en inbedding: Het is cruciaal om de pijnbehandeling in verpleeghuizen te
verbeteren door aangepaste beoordelingsmethoden te implementeren en zorgverleners
beter te ondersteunen in hun pijnbeoordelingspraktijken. Dit zal niet alleen de zorg voor
patiënten verbeteren, maar ook de efficiëntie en effectiviteit van de gezondheidszorg
verhogen.
Inhoudsopgave
Voorwoord.......................................................................................................................................1
2
, Samenvatting..................................................................................................................................2
Inleiding...........................................................................................................................................4
Hoofdstuk 1: Verpleegkundig proces en Evidence Based Practice (EBP)...............................6
1.1. Theoretisch kader verpleegkundig proces..........................................................6
1.2. Professioneel verpleegkundig gedrag.................................................................7
1.3. Theoretische onderbouwing................................................................................7
1.3.1. Stap 1: afnemen van anamnese...................................................................8
1.3.2. Gezondheidspatronen van Gordon................................................................8
1.4. Aanvullende gegevens......................................................................................14
1.4.1. Complexiteit van zorg.................................................................................14
1.5. Relevante wet- en regelgeving..........................................................................15
1.6. Stap 2, 3 en 4: Verpleegkundige diagnoses, zorgresultaten en interventies....15
1.1. Stap 5: uitvoeren van geplande werkzaamheden.............................................22
1.2. Stap 6: Monitoren en evalueren........................................................................24
1.3. EBP toepassen...................................................................................................26
1.11. Conclusie.........................................................................................................29
1.12. Reflectieverslag...............................................................................................29
Hoofdstuk 2: Praktijkgericht onderzoek....................................................................................32
2.1. Theoretisch kader praktijkgericht onderzoek....................................................33
2.2. Aanleiding praktijkgericht onderzoek...............................................................33
2.3. Uitvoering praktijkgericht onderzoek................................................................33
2.4. Stap 1: De planningsfase...................................................................................34
2.4.1. Praktijkprobleem............................................................................................34
2.4.2. Probleemstelling..........................................................................................34
2.4.4. Vraagstelling en deelvragen........................................................................35
2.4.5. Onderzoeks-benadering..............................................................................35
2.4.7. Beoordeling literatuur.................................................................................38
2.5. Stap 2: Onderzoeksdesign.................................................................................40
2.5.1. Setting en participanten..............................................................................40
2.5.3. Toestemmingsverklaring.............................................................................41
2.6. Stap 3: Dataverzameling...................................................................................42
2.7. Passende wetgeving bij onderzoek...................................................................43
2.8. Conclusie...........................................................................................................44
2.9. Reflectieverslag.................................................................................................44
Conclusie.......................................................................................................................................46
Literatuurlijst.................................................................................................................................47
Bijlage 1: Methodische Beschrijving Ziektebeeld (MBZ)..........................................................60
3
Afbeelding: (De Logopedist, 2013)
‘Verbetering van pijnervaringen bij dementie: verpleegkundige interventies en
praktijkgericht onderzoek’
J. Felder
Studentnummer:
Zuyd Hogeschool. verpleegkundige deeltijd
Docentbegeleider: M. Miesen
Praktijkbegeleiders:
Versie 1
Maximaal aantal pagina’s: 40
0
,Voorwoord
Voor u liggen de beroepsproducten binnen het thema ‘hoogcomplexe zorg niveau twee’. Dit
product is geschreven in het kader van de hbo-verpleegkunde opleiding deeltijd, aan Zuyd
Hogeschool te Heerlen. Het product is uitgevoerd bij ........... Zuid-Limburg,
wijkzorgcentrum ............ De periode van onderzoek en verslaglegging vonden plaats van 7
mei 2024 tot en met 20 juni 2024.
Sinds 2022 werk ik als niveau vier verpleegkundige en fungeer ik als het verpleegkundig
aanspreekpunt. In deze rol ben ik het aanspreekpunt voor twintig collega's, de
leidinggevende, functionarissen, patiënten, verschillende disciplines en het sociale netwerk.
Wijkzorgcentrum ........... biedt zorg aan 54 patiënten, waarvan 21 op afdeling drie
verpleeghuiszorg ontvangen. Deze afdeling is gespecialiseerd in psychogeriatrie (PG) en het
verblijf is van tijdelijke aard (..........., z.d.). Patienten worden hier als crisisopname
opgenomen en hebben direct zorg en toezicht nodig. Vaak komen deze zorgvragers direct
vanuit hun thuissituatie, waar de nood voor zorg acuut is. De situatie is meestal ernstig voor
zowel de zorgvrager als de mantelzorger, waarbij overbelasting een grote rol speelt.
Zorgvragers mogen maximaal drie maanden blijven, waarna er een geschikte vervolglocatie
wordt gezocht, meestal een verpleeghuis, waar ze langdurig kunnen verblijven.
Graag wil ik onderstaande personen bedanken voor de fijne begeleiding en ondersteuning
tijdens dit traject.
Praktijkbegeleider: R. Bruinsma en N. Meurer
Teamleden van afdeling drie bij wijkzorgcentrum ..........., samen met andere collega's
van ..........., Sevagram en Zuyderland
Docentbegeleider: M. Miesen
Ik wens u veel plezier bij het lezen van het verslag,
J. Felder
Kerkrade, 20 juni 2024
1
,Samenvatting
Inleiding: Pijn is een veelvoorkomend probleem in zorgcentra en verpleeghuizen, vooral bij
dementiepatiënten. Ongeveer 80% van de patiënten ervaart pijn en bij 50% van de
dementiepatiënten blijft deze pijn vaak niet behandeld. Dit leidt tot aanzienlijke beperkingen
in hun dagelijks leven en kwaliteit van leven.
Methoden: In het product wordt gebruik gemaakt van de elf gezondheidspatronen van
Gordon, NIC (Nursing Interventions Classification) en NOC (Nursing Outcomes
Classification) voor de uitwerking van het verpleegkundig proces. Daarnaast is er
praktijkgericht onderzoek uitgevoerd naar de ervaringen van zorgmedewerkers met de
PACSLAC (Pain Assessment Checklist for Seniors with Limited Ability to Communicate) door
middel van literatuuronderzoek. Data is verzameld uit relevante databases.
Resultaten: Hoofdstuk één beschrijft het verpleegkundig proces, met aandacht voor
specifieke uitdagingen bij machteloosheid, zelfzorgtekort en pijn. Hoofdstuk twee beschrijft
de bevindingen van het praktijkgerichte onderzoek naar de ervaringen van zorgmedewerkers
met de PACSLAC. De resultaten tonen aan dat hoewel de PACSLAC nuttig is, er
aanzienlijke uitdagingen zijn in de toepassing ervan.
Conclusie en discussie: Het onderzoek benadrukt de noodzaak van verbeterde
pijnbeoordelingsmethoden en -praktijken in verpleeghuizen. Het verpleegkundig proces is
essentieel om pijn systematisch te registreren en adequaat te behandelen, wat de kwaliteit
van leven voor patiënten verbetert.
Advies en inbedding: Het is cruciaal om de pijnbehandeling in verpleeghuizen te
verbeteren door aangepaste beoordelingsmethoden te implementeren en zorgverleners
beter te ondersteunen in hun pijnbeoordelingspraktijken. Dit zal niet alleen de zorg voor
patiënten verbeteren, maar ook de efficiëntie en effectiviteit van de gezondheidszorg
verhogen.
Inhoudsopgave
Voorwoord.......................................................................................................................................1
2
, Samenvatting..................................................................................................................................2
Inleiding...........................................................................................................................................4
Hoofdstuk 1: Verpleegkundig proces en Evidence Based Practice (EBP)...............................6
1.1. Theoretisch kader verpleegkundig proces..........................................................6
1.2. Professioneel verpleegkundig gedrag.................................................................7
1.3. Theoretische onderbouwing................................................................................7
1.3.1. Stap 1: afnemen van anamnese...................................................................8
1.3.2. Gezondheidspatronen van Gordon................................................................8
1.4. Aanvullende gegevens......................................................................................14
1.4.1. Complexiteit van zorg.................................................................................14
1.5. Relevante wet- en regelgeving..........................................................................15
1.6. Stap 2, 3 en 4: Verpleegkundige diagnoses, zorgresultaten en interventies....15
1.1. Stap 5: uitvoeren van geplande werkzaamheden.............................................22
1.2. Stap 6: Monitoren en evalueren........................................................................24
1.3. EBP toepassen...................................................................................................26
1.11. Conclusie.........................................................................................................29
1.12. Reflectieverslag...............................................................................................29
Hoofdstuk 2: Praktijkgericht onderzoek....................................................................................32
2.1. Theoretisch kader praktijkgericht onderzoek....................................................33
2.2. Aanleiding praktijkgericht onderzoek...............................................................33
2.3. Uitvoering praktijkgericht onderzoek................................................................33
2.4. Stap 1: De planningsfase...................................................................................34
2.4.1. Praktijkprobleem............................................................................................34
2.4.2. Probleemstelling..........................................................................................34
2.4.4. Vraagstelling en deelvragen........................................................................35
2.4.5. Onderzoeks-benadering..............................................................................35
2.4.7. Beoordeling literatuur.................................................................................38
2.5. Stap 2: Onderzoeksdesign.................................................................................40
2.5.1. Setting en participanten..............................................................................40
2.5.3. Toestemmingsverklaring.............................................................................41
2.6. Stap 3: Dataverzameling...................................................................................42
2.7. Passende wetgeving bij onderzoek...................................................................43
2.8. Conclusie...........................................................................................................44
2.9. Reflectieverslag.................................................................................................44
Conclusie.......................................................................................................................................46
Literatuurlijst.................................................................................................................................47
Bijlage 1: Methodische Beschrijving Ziektebeeld (MBZ)..........................................................60
3
