Colleges algemene ziekteleer
Structuren in het hoofd-halsgebied
Oorzaken van zwellingen:
- Ontstekingen
- Cystes (holtes gevuld met vocht bekleed met epitheelweefsel = kapsel)
- Kanker
- Anatomische afwijkingen
Ezelsbrug voor de diagnose/oorzaken:
OCNOTA
- Zwelling door vocht (bv. oedeem = vocht in weefsel, pus, bloed)
- Toename grootte of aantal cellen (tumoren) kan goedaardig of kwaadaardig zijn
Neoplasma = nieuwe vorming van cellen vormt een tumor
Obstructie = afvoergang van bijv speekselklier door speekselsteen speeksel kan niet
afgevloet worden
Trauma = hematoom = blauwe plek bloeding onder huis
,Differentiëele diagnostiek (wat zou het kunnen zijn?)
- Primaire symptomen anamnese + klinisch onderzoek afnemen)
- Oorsprong weefsel of orgaan
- Oorzaak OCNOTA
Anamnese
- Reden van komst
- Medische conditie (wat is de achtergrond?)
- Sociale anamnese
Risicofactoren voor maligniteit = kwaadaardig
- Leeftijd boven de 40 jaar
- Frequent alcoholgebruik
- Roken
- Bestraling hals in het verleden
- HPV-infectie
Speciëele anamnese
- Als hulpverlening meer regie nemen, gerichte vragen voor de oorzaak van de zwelling
- Uitvragen van de hoofdklacht
- Initiatief bij de zorgverlener
- Meer medisch-inhoudelijk
Klinische symptomen
- Wat is er zichtbaar?
- Intra- en extra-oraal onderzoek
= A zeggen, tong uitsteken,
symmetrie gezicht extra of
weefsels in de mond intra (tong
etc.)
- Palpatie zwelling noteren bij
klinisch onderzoek
, Kenmerken ontsteking
- Rubor roodheid
- Calor warmte
- Dolor pijn
- Tumor zwelling
- Functio laesia functieverlies weefsel
Peri-apicaal granuloom
= ontsteking aan de wortelpunt, ontsteking kan gaan opvlammen en gaat zich uitbreiden.
Kies voelt hoog aan pijnlijk bij percussie en kauwen. De ontsteking kan gaan uitbreiden naar
het periost (beenvlies wat over het bot heen ligt) er ontstaat dan acute periostities
ontstaan ontstekingscellen tussen het bot en periost ontstaat pus pus zorgt ervoor dat
het vlies op spanning gaat staan (pijnlijk!) subperiostaal abces vlies breekt ontsteking
breidt zich uit naar de mucosa (pijn wordt minder) submuceus abces Endo
noodzakelijk of extractie wanneer er niks gedaan wordt loge abces = gevaarlijk
levensbedreigend!!!
Tumor kan soms op een ontsteking lijken, dan reageert patiënt niet op de antibiotica. Ook
kan er tegelijk met een tumor een ontsteking ontstaan wat de diagnose lastig maakt. Een
tumor en ontsteking overlappen elkaar.
Tumor betekend alleen dat er een toename van nieuwe cellen is (of grootte) hoeft niet persé
kwaadaardig te zijn (bult vorming). Met blote oog niet te zien biopt nodig om te bepalen
kwaadaardig of niet. Kwaadaardig kan via lymfe of bloedbaan uitzaaien een goedaardige
niet.
Structuren in het hoofd-halsgebied
Oorzaken van zwellingen:
- Ontstekingen
- Cystes (holtes gevuld met vocht bekleed met epitheelweefsel = kapsel)
- Kanker
- Anatomische afwijkingen
Ezelsbrug voor de diagnose/oorzaken:
OCNOTA
- Zwelling door vocht (bv. oedeem = vocht in weefsel, pus, bloed)
- Toename grootte of aantal cellen (tumoren) kan goedaardig of kwaadaardig zijn
Neoplasma = nieuwe vorming van cellen vormt een tumor
Obstructie = afvoergang van bijv speekselklier door speekselsteen speeksel kan niet
afgevloet worden
Trauma = hematoom = blauwe plek bloeding onder huis
,Differentiëele diagnostiek (wat zou het kunnen zijn?)
- Primaire symptomen anamnese + klinisch onderzoek afnemen)
- Oorsprong weefsel of orgaan
- Oorzaak OCNOTA
Anamnese
- Reden van komst
- Medische conditie (wat is de achtergrond?)
- Sociale anamnese
Risicofactoren voor maligniteit = kwaadaardig
- Leeftijd boven de 40 jaar
- Frequent alcoholgebruik
- Roken
- Bestraling hals in het verleden
- HPV-infectie
Speciëele anamnese
- Als hulpverlening meer regie nemen, gerichte vragen voor de oorzaak van de zwelling
- Uitvragen van de hoofdklacht
- Initiatief bij de zorgverlener
- Meer medisch-inhoudelijk
Klinische symptomen
- Wat is er zichtbaar?
- Intra- en extra-oraal onderzoek
= A zeggen, tong uitsteken,
symmetrie gezicht extra of
weefsels in de mond intra (tong
etc.)
- Palpatie zwelling noteren bij
klinisch onderzoek
, Kenmerken ontsteking
- Rubor roodheid
- Calor warmte
- Dolor pijn
- Tumor zwelling
- Functio laesia functieverlies weefsel
Peri-apicaal granuloom
= ontsteking aan de wortelpunt, ontsteking kan gaan opvlammen en gaat zich uitbreiden.
Kies voelt hoog aan pijnlijk bij percussie en kauwen. De ontsteking kan gaan uitbreiden naar
het periost (beenvlies wat over het bot heen ligt) er ontstaat dan acute periostities
ontstaan ontstekingscellen tussen het bot en periost ontstaat pus pus zorgt ervoor dat
het vlies op spanning gaat staan (pijnlijk!) subperiostaal abces vlies breekt ontsteking
breidt zich uit naar de mucosa (pijn wordt minder) submuceus abces Endo
noodzakelijk of extractie wanneer er niks gedaan wordt loge abces = gevaarlijk
levensbedreigend!!!
Tumor kan soms op een ontsteking lijken, dan reageert patiënt niet op de antibiotica. Ook
kan er tegelijk met een tumor een ontsteking ontstaan wat de diagnose lastig maakt. Een
tumor en ontsteking overlappen elkaar.
Tumor betekend alleen dat er een toename van nieuwe cellen is (of grootte) hoeft niet persé
kwaadaardig te zijn (bult vorming). Met blote oog niet te zien biopt nodig om te bepalen
kwaadaardig of niet. Kwaadaardig kan via lymfe of bloedbaan uitzaaien een goedaardige
niet.
