Bestuursrecht; Werkgroep D: Klaske de Jong:
Onderwerpen week 1: legaliteitsbeginsel, attributie en delegatie, mandaat
Hoorcollege week 1
Je hebt een bevoegdheid nodig om een besluit te kunnen maken
- Wanneer ben je bevoegd?
- Is er een bevoegdheid en waar staat deze?
- Wat is de bevoegdheid en aan wie komt hij toe?
- Is deze goed uitgevoerd?
Legaliteitsbeginsel
Is het meest fundamentele beginselen van het recht, vooral in het strafrecht en het
bestuursrecht.
Strafrecht: art. 1 Sr
Absolute verboden: geen uitzonderingen.
Bestuursrecht:
Soorten bestuursbevoegdheden: ordenend, presterend, arbitrerend.
Relatieve verboden: iets is verboden, tenzij je een vergunning/ ontheffing hebt
Legaliteitsvereiste of -beginsel:
- Specifieke wettelijke bepalingen: Soms is het een vereiste wetten waar het heel duidelijk
is dat er een wettelijke grondslag MOET zijn.
- Belastend/ ingrijpend overheidsoptreden: inbreuk op vrijheid of eigendom = grondslag in
wet.
- Presterend overheidsoptreden: voor alles wat de overheid kan doen moet er dus een
grondslag in de wet te vinden zijn.
* Wet = Wet in Formele zin Hier in moet de grondslag te vinden zijn.
* Subsidies vereist altijd een basis in een wettelijk voorschrift = mag dus ook in een lagere
regeling zijn dus bv. een APV art. 4:23 AWB
Bevoegdheidsstructuur
- Wie is normadressaat? Wie heeft hier de bevoegdheid gekregen?
- Wat is het normobject? Wat houdt de bevoegdheid in?
- Welke normcondities? Onder welke omstandigheden kan van een bevoegdheid gebruik
worden gemaakt?
- Beslissingsruimte bij de bevoegdheidsuitoefening? Kan hij besluiten om een andere
beslissing te nemen? Een stukje vrijheid of niet.
Geen beslissingsruimte?
- Imperatief: geformuleerd in de wet als moet of mag niet
- objectieve normcondities
Betekend dat er geen beslissingsruimte is
Relevant:
- verhouding wetgever – bestuur: als wetgever hele vage normen stelt dan laat je het vooral
over aan het bestuur.
- verhouding rechter- bestuur: rechter moet controleren of bestuur het goed heeft gedaan
Als wetgever met te vage begrippen werkt: is er geen sprake van erosie?
Attributie
,Elke bevoegdheid begint bij attributie. Dit is het toekennen/scheppen van een bevoegdheid.
Voor attributie is er altijd een wettelijke grondslag nodig dit bestuursorgaan mag dat.
Attributie kan bij wetgevende bevoegdheid en bestuursbevoegdheid.
Attributie: aan wie en waarom?
Wetgevenede bevoegdheid: bevoegdheid om algemeen verbindende voorschriften te
maken. Algemene strekking = iedereen is er aan gebonden en bindend waardoor het
afkomstig moet zijn van een wetgever. Niet alleen een Staten-Generaal en regering maar
ook de gemeente.
Bestuursbevoegdheid: bevoegdheid om een concrete geval een beslissing te maken
(vergunning, bestuurlijke boete etc).
* art. 147 Gemw en 149 Gemw: verordening = stukje wetgeving/ gemeentelijke wetgeving
* Bestuursbevoegdheid: art. 21 Huisvestigingswet
Attributie aan ambtenaren: meestal niet, uitzonderingen zijn:
- art. 11 Awr: belastinginspecteur
- art. 10:22 AWB
- Affaire Wibo v.d. Linde = een bestuursorgaan kan een ondergeschikte aanwijzingen geven.
Delegatie
Art. 10:13 AWB. Als er in de wet staat “overdragen” dan is er altijd sprake van delegeren. Dit
betekend dat een orgaan waar een bevoegdheid geattributteerd was ook wel delegans. Die
draagt zijn bevoegdheid over aan een ander orgaan ook wel delegataris.
2 rechtsgevolg van delegatie: delegataris krijgt de bevoegdheid en na de delegatie
bevoegd is de bevoegdheid uit te oefenen en de delegens niet meer bevoegd is deze
uitoefenen op grond van art. 10:17 AWB.
Vereisten voor delegatie:
1. art. 10:14 AWB: niet hoort of mag delegeren aan ondergeschikte.
2. art. 10:15 AWB: je moet bevoegdheid om te delegeren uit een wettelijke voorschrift. Niet
perse een wet in formele zin.
3. Er moet daadwerkelijk gedelegeerd zijn dus er moet sprake zijn van een delegatiebesluit.
Resterende verantwoordelijkheid delegans:
- art. 10:16 AWB: kan altijd beleidsregels opstellen waarmee de delegetaris rekening moet
houden. Beleidsregels moet je eventueel van af wijken.
- art. 10:18 AWB: delegatie ongedaan maken. Bevoegdheid terug nemen. Dit gebeurt niet
snel i.v.m. gedoe en rechtszekerheid.
Delegatie op gemeentelijk niveau:
Art. 156 Gemw
Raad B&W en bestuurscommissies art. 83 Gemw tenzij de aard van de bevoegdheid
ertegen verzet
Art. 165 Gemw
B&W bestuurscommissie tenzij,
Art. 178 Gemw
Burgemeester bestuurscommissie tenzij,
,- Uitzondering lid 2
Verordening op het lokaal bestuur in Amsterdam = delegatiebesluit
- art. 2: elk stadsdeel heeft bestuurscommissie bestaande uit Dagelijks Bestuur
- art. 9: Dagelijks bestuur oefent bevoegdheden uit die hem zijn “opgedragen” door B&W en
burgemeester (in bijlage)
- art. 15: “terugnemen” gedelegeerde bevoegdheden
- art. 17: schorsing en vernietiging door B&W of burgemeester bij aanleiding toe
- bijlage: gemandateerde en gedelegeerde bevoegdheden
* Opdragen = mandaat
* Overdragen = delegeren
CRvB 17 mei 2017
Mandaat
Definitie
Art. 10:1 AWB: Besluiten nemen “in naam van” het bestuursorgaan. Je hebt dus niet zelf de
bevoegdheid.
- BO blijft verantwoordelijk art. 10:2 AWB
- BO blijft zelf bevoegd art. 10:7 AWB
- BO kan algemene en concrete instructies geven art. 10:6 AWB
- Bevoegdheid in beginsel gegeven art. 10:3 lid 1 AWB
Rechtsgevolgen mandaat:
Art. 10:1 AWB, je mag in naam van BO een besluit nemen.
Vragen die je moet stellen bij mandaat:
1. Mandaat verleend en blijft gemandateerde binnen dit mandaat?
- art. 10:2 jo 10:5 AWB het mandaat besluit.
2. Is het verleende mandaat toegestaan?
- art. 10:3 jo 10:5 AWB mandaat besluit.
, Artikel 10:5 AWB: verlening mandaat
- Algemeen mandaat = verlenen omdat je het eigenlijk zelf niet kan bij besluit.
of
- Concreet mandaat = voor een bepaald geval.
- “Opdracht” = overdragen = mandaat
Doel mandaatbesluit: transparantie, rechtszekerheid.
Mandaatbesluit is cruciaal want pas dan kun je zien welke bevoegdheden gemandateerd zijn
en welke niet.
- Welke bevoegdheden?
ABRvS 17-2-2010
- Aan wie?
ABRvS 6-08-2003
- Clausuleringen?
ABEvS 17-02-2010
Verleend mandaat toelaatbaar? vaak vragen over in tentamens
Stap 1: Art. 10:3 lid 1 AWB: toelaatbaar tenzij,
- Toepasselijk wettelijk voorschrift zich verzet?
Nog even parkeren - Aard bevoegdheid zich verzet ?
- Bevoegdheid als zodanig: positie/ functie gemandateerde
Stap 2: Art. 10:3 lid 2 AWB: in ieder geval niet toelaatbaar
- Vaststellen a.v.v. tenzij
- Bijzondere besluitvormingsprocedure overleg met OVJ
- Vernietiging/ onthouden goedkeuring besluiten
Art. 10:3 lid 3 AWB: niet toelaatbaar, voor zover
Art. 10:3 lid 4 AWB: niet toelaatbaar, voor zover
* Als je mandaat hebt gekregen op het primaire besluit te krijgen dan mag je het mandaat
niet hebben om bezwaar te beoordelen.
Mandaat aan een niet-ondergeschikten
Art. 10:4 AWB mogelijk als:
- Instemming gemandateerde en leidinggevende
- Mandaat besluit
Art. 168 Gemw
- Mandaat B&W aan 1 of meer leden tenzij:
- Portefeuillehouder
Probleem:
- Je moet ze instructies kunnen geven art. 10:6 AWB
- Uniforme uitoefening
Koningsdag:
- Art. 174 Gemw: Burgemeerster belast met toezich openbare samenkomsten en
vermakkelijkheden
Onderwerpen week 1: legaliteitsbeginsel, attributie en delegatie, mandaat
Hoorcollege week 1
Je hebt een bevoegdheid nodig om een besluit te kunnen maken
- Wanneer ben je bevoegd?
- Is er een bevoegdheid en waar staat deze?
- Wat is de bevoegdheid en aan wie komt hij toe?
- Is deze goed uitgevoerd?
Legaliteitsbeginsel
Is het meest fundamentele beginselen van het recht, vooral in het strafrecht en het
bestuursrecht.
Strafrecht: art. 1 Sr
Absolute verboden: geen uitzonderingen.
Bestuursrecht:
Soorten bestuursbevoegdheden: ordenend, presterend, arbitrerend.
Relatieve verboden: iets is verboden, tenzij je een vergunning/ ontheffing hebt
Legaliteitsvereiste of -beginsel:
- Specifieke wettelijke bepalingen: Soms is het een vereiste wetten waar het heel duidelijk
is dat er een wettelijke grondslag MOET zijn.
- Belastend/ ingrijpend overheidsoptreden: inbreuk op vrijheid of eigendom = grondslag in
wet.
- Presterend overheidsoptreden: voor alles wat de overheid kan doen moet er dus een
grondslag in de wet te vinden zijn.
* Wet = Wet in Formele zin Hier in moet de grondslag te vinden zijn.
* Subsidies vereist altijd een basis in een wettelijk voorschrift = mag dus ook in een lagere
regeling zijn dus bv. een APV art. 4:23 AWB
Bevoegdheidsstructuur
- Wie is normadressaat? Wie heeft hier de bevoegdheid gekregen?
- Wat is het normobject? Wat houdt de bevoegdheid in?
- Welke normcondities? Onder welke omstandigheden kan van een bevoegdheid gebruik
worden gemaakt?
- Beslissingsruimte bij de bevoegdheidsuitoefening? Kan hij besluiten om een andere
beslissing te nemen? Een stukje vrijheid of niet.
Geen beslissingsruimte?
- Imperatief: geformuleerd in de wet als moet of mag niet
- objectieve normcondities
Betekend dat er geen beslissingsruimte is
Relevant:
- verhouding wetgever – bestuur: als wetgever hele vage normen stelt dan laat je het vooral
over aan het bestuur.
- verhouding rechter- bestuur: rechter moet controleren of bestuur het goed heeft gedaan
Als wetgever met te vage begrippen werkt: is er geen sprake van erosie?
Attributie
,Elke bevoegdheid begint bij attributie. Dit is het toekennen/scheppen van een bevoegdheid.
Voor attributie is er altijd een wettelijke grondslag nodig dit bestuursorgaan mag dat.
Attributie kan bij wetgevende bevoegdheid en bestuursbevoegdheid.
Attributie: aan wie en waarom?
Wetgevenede bevoegdheid: bevoegdheid om algemeen verbindende voorschriften te
maken. Algemene strekking = iedereen is er aan gebonden en bindend waardoor het
afkomstig moet zijn van een wetgever. Niet alleen een Staten-Generaal en regering maar
ook de gemeente.
Bestuursbevoegdheid: bevoegdheid om een concrete geval een beslissing te maken
(vergunning, bestuurlijke boete etc).
* art. 147 Gemw en 149 Gemw: verordening = stukje wetgeving/ gemeentelijke wetgeving
* Bestuursbevoegdheid: art. 21 Huisvestigingswet
Attributie aan ambtenaren: meestal niet, uitzonderingen zijn:
- art. 11 Awr: belastinginspecteur
- art. 10:22 AWB
- Affaire Wibo v.d. Linde = een bestuursorgaan kan een ondergeschikte aanwijzingen geven.
Delegatie
Art. 10:13 AWB. Als er in de wet staat “overdragen” dan is er altijd sprake van delegeren. Dit
betekend dat een orgaan waar een bevoegdheid geattributteerd was ook wel delegans. Die
draagt zijn bevoegdheid over aan een ander orgaan ook wel delegataris.
2 rechtsgevolg van delegatie: delegataris krijgt de bevoegdheid en na de delegatie
bevoegd is de bevoegdheid uit te oefenen en de delegens niet meer bevoegd is deze
uitoefenen op grond van art. 10:17 AWB.
Vereisten voor delegatie:
1. art. 10:14 AWB: niet hoort of mag delegeren aan ondergeschikte.
2. art. 10:15 AWB: je moet bevoegdheid om te delegeren uit een wettelijke voorschrift. Niet
perse een wet in formele zin.
3. Er moet daadwerkelijk gedelegeerd zijn dus er moet sprake zijn van een delegatiebesluit.
Resterende verantwoordelijkheid delegans:
- art. 10:16 AWB: kan altijd beleidsregels opstellen waarmee de delegetaris rekening moet
houden. Beleidsregels moet je eventueel van af wijken.
- art. 10:18 AWB: delegatie ongedaan maken. Bevoegdheid terug nemen. Dit gebeurt niet
snel i.v.m. gedoe en rechtszekerheid.
Delegatie op gemeentelijk niveau:
Art. 156 Gemw
Raad B&W en bestuurscommissies art. 83 Gemw tenzij de aard van de bevoegdheid
ertegen verzet
Art. 165 Gemw
B&W bestuurscommissie tenzij,
Art. 178 Gemw
Burgemeester bestuurscommissie tenzij,
,- Uitzondering lid 2
Verordening op het lokaal bestuur in Amsterdam = delegatiebesluit
- art. 2: elk stadsdeel heeft bestuurscommissie bestaande uit Dagelijks Bestuur
- art. 9: Dagelijks bestuur oefent bevoegdheden uit die hem zijn “opgedragen” door B&W en
burgemeester (in bijlage)
- art. 15: “terugnemen” gedelegeerde bevoegdheden
- art. 17: schorsing en vernietiging door B&W of burgemeester bij aanleiding toe
- bijlage: gemandateerde en gedelegeerde bevoegdheden
* Opdragen = mandaat
* Overdragen = delegeren
CRvB 17 mei 2017
Mandaat
Definitie
Art. 10:1 AWB: Besluiten nemen “in naam van” het bestuursorgaan. Je hebt dus niet zelf de
bevoegdheid.
- BO blijft verantwoordelijk art. 10:2 AWB
- BO blijft zelf bevoegd art. 10:7 AWB
- BO kan algemene en concrete instructies geven art. 10:6 AWB
- Bevoegdheid in beginsel gegeven art. 10:3 lid 1 AWB
Rechtsgevolgen mandaat:
Art. 10:1 AWB, je mag in naam van BO een besluit nemen.
Vragen die je moet stellen bij mandaat:
1. Mandaat verleend en blijft gemandateerde binnen dit mandaat?
- art. 10:2 jo 10:5 AWB het mandaat besluit.
2. Is het verleende mandaat toegestaan?
- art. 10:3 jo 10:5 AWB mandaat besluit.
, Artikel 10:5 AWB: verlening mandaat
- Algemeen mandaat = verlenen omdat je het eigenlijk zelf niet kan bij besluit.
of
- Concreet mandaat = voor een bepaald geval.
- “Opdracht” = overdragen = mandaat
Doel mandaatbesluit: transparantie, rechtszekerheid.
Mandaatbesluit is cruciaal want pas dan kun je zien welke bevoegdheden gemandateerd zijn
en welke niet.
- Welke bevoegdheden?
ABRvS 17-2-2010
- Aan wie?
ABRvS 6-08-2003
- Clausuleringen?
ABEvS 17-02-2010
Verleend mandaat toelaatbaar? vaak vragen over in tentamens
Stap 1: Art. 10:3 lid 1 AWB: toelaatbaar tenzij,
- Toepasselijk wettelijk voorschrift zich verzet?
Nog even parkeren - Aard bevoegdheid zich verzet ?
- Bevoegdheid als zodanig: positie/ functie gemandateerde
Stap 2: Art. 10:3 lid 2 AWB: in ieder geval niet toelaatbaar
- Vaststellen a.v.v. tenzij
- Bijzondere besluitvormingsprocedure overleg met OVJ
- Vernietiging/ onthouden goedkeuring besluiten
Art. 10:3 lid 3 AWB: niet toelaatbaar, voor zover
Art. 10:3 lid 4 AWB: niet toelaatbaar, voor zover
* Als je mandaat hebt gekregen op het primaire besluit te krijgen dan mag je het mandaat
niet hebben om bezwaar te beoordelen.
Mandaat aan een niet-ondergeschikten
Art. 10:4 AWB mogelijk als:
- Instemming gemandateerde en leidinggevende
- Mandaat besluit
Art. 168 Gemw
- Mandaat B&W aan 1 of meer leden tenzij:
- Portefeuillehouder
Probleem:
- Je moet ze instructies kunnen geven art. 10:6 AWB
- Uniforme uitoefening
Koningsdag:
- Art. 174 Gemw: Burgemeerster belast met toezich openbare samenkomsten en
vermakkelijkheden
