Groot worden
De kleuters (3 tot 6 jaar)
Inhoud
De lichamelijke ontwikkeling (pg163).......................................................1
Groeitempo:...........................................................................................1
Lichaamsverhoudingen:.........................................................................2
De motorische ontwikkeling (pg164)........................................................2
Grove motoriek......................................................................................2
Fijne motoriek........................................................................................2
Tekenontwikkeling (pg165).......................................................................3
Vrij tekenen en schilderen (peuter- en kleuterfase)...............................3
Toevallig realisme (± 3 jaar en ouder)...................................................3
De perceptuele ontwikkeling van de peuter en de kleuter (pg 168).........5
De cognitieve ontwikkeling van de peuter en de kleuter (pg 168)...........6
De taalontwikkeling (pg170)...................................................................10
De sociaal- emotionele ontwikkeling (pg173).........................................12
De seksuele ontwikkeling (pg 174).........................................................14
Persoonlijkheidsontwikkeling (pg 177)....................................................16
De morele ontwikkeling (pg179).............................................................17
De schoolse ontwikkeling........................................................................19
Ervaringsgericht kleuteronderwijs (184).................................................19
Spelontwikkeling (pg 188)......................................................................20
Opdracht 1: grote verschillen per domein tussen de peuter en de oudste
kleuter.....................................................................................................22
De lichamelijke ontwikkeling (pg163)
Groeitempo:
Na de eerste 6 levensmaanden vertraagt de groei.
1
, Tijdens de kleuterjaren blijft het groeitempo lager, maar het kind
groeit nog aanzienlijk.
Gemiddelde groei tussen 2,5 en 6 jaar:
Lengte: + 20 cm
Gewicht: + 8 kg
Lichaamsverhoudingen:
Het hoofd groeit trager dan de rest van het lichaam.
De groei verloopt synchroon, het lichaam groeit in verhouding.
Gemiddeld op 6-jarige leeftijd:
Lengte: 110 – 120 cm
Gewicht: iets meer dan 20 kg
De motorische ontwikkeling (pg164)
Grove motoriek
Kwalitatieve vooruitgang bij:
o Springen
o Rennen
o Zwemmen
Door oefening kan een motorische vaardigheid aanzienlijke
verbeteringen opleveren.
Kenmerken:
o Grote beweeglijkheid
o Continu in beweging
o Probeert steeds moeilijkere bewegingen uit en maakt eigen
(met nadruk op evenwicht)
Fijne motoriek
Gaat sterk vooruit in deze periode
Aan het einde van de kleutertijd:
o Duidelijke handvoorkeur
2
, o ± 90% is rechtshandig
Tekenontwikkeling (pg165)
Vrij tekenen en schilderen (peuter- en kleuterfase)
In het vrije tekenen en schilderen laat de kleuter duidelijk zijn vorderingen
zien. Wat begint met toevallige lijnen, krabbels en punten, evolueert naar
cirkelvormige en waaiervormige lijnen, vaak getekend door enkel de hand
of vingers te bewegen.
Peuter (± 2-3 jaar): tekent vooral om te tekenen — het plezier
staat centraal.
Kleuter (± 3 jaar en ouder): ontdekt dat zijn krabbels en vormen
een betekenis hebben. Hij kan benoemen wat hij getekend heeft. De
tekening krijgt dus een symbolische functie.
Toevallig realisme (± 3 jaar en ouder)
Het kind geeft zijn krabbels achteraf een naam.
Evolutie in het benoemen van tekeningen:
1. Achteraf: eerst tekenen, dan benoemen.
2. Tijdens het tekenen: benoemen gebeurt al terwijl het kind bezig
is.
3. Vooraf: het kind weet al wat het gaat tekenen voordat het begint.
Mislukt realisme (± 3 à 4 jaar)
Het kind is in staat om vooraf te zeggen wat het gaat tekenen.
Het probeert de werkelijkheid weer te geven, maar slaagt er nog niet
in om de verschillende onderdelen tot een samenhangend geheel te
combineren.
De tekening is vaak nog niet herkenbaar als geheel.
Voorbeeld:
3
De kleuters (3 tot 6 jaar)
Inhoud
De lichamelijke ontwikkeling (pg163).......................................................1
Groeitempo:...........................................................................................1
Lichaamsverhoudingen:.........................................................................2
De motorische ontwikkeling (pg164)........................................................2
Grove motoriek......................................................................................2
Fijne motoriek........................................................................................2
Tekenontwikkeling (pg165).......................................................................3
Vrij tekenen en schilderen (peuter- en kleuterfase)...............................3
Toevallig realisme (± 3 jaar en ouder)...................................................3
De perceptuele ontwikkeling van de peuter en de kleuter (pg 168).........5
De cognitieve ontwikkeling van de peuter en de kleuter (pg 168)...........6
De taalontwikkeling (pg170)...................................................................10
De sociaal- emotionele ontwikkeling (pg173).........................................12
De seksuele ontwikkeling (pg 174).........................................................14
Persoonlijkheidsontwikkeling (pg 177)....................................................16
De morele ontwikkeling (pg179).............................................................17
De schoolse ontwikkeling........................................................................19
Ervaringsgericht kleuteronderwijs (184).................................................19
Spelontwikkeling (pg 188)......................................................................20
Opdracht 1: grote verschillen per domein tussen de peuter en de oudste
kleuter.....................................................................................................22
De lichamelijke ontwikkeling (pg163)
Groeitempo:
Na de eerste 6 levensmaanden vertraagt de groei.
1
, Tijdens de kleuterjaren blijft het groeitempo lager, maar het kind
groeit nog aanzienlijk.
Gemiddelde groei tussen 2,5 en 6 jaar:
Lengte: + 20 cm
Gewicht: + 8 kg
Lichaamsverhoudingen:
Het hoofd groeit trager dan de rest van het lichaam.
De groei verloopt synchroon, het lichaam groeit in verhouding.
Gemiddeld op 6-jarige leeftijd:
Lengte: 110 – 120 cm
Gewicht: iets meer dan 20 kg
De motorische ontwikkeling (pg164)
Grove motoriek
Kwalitatieve vooruitgang bij:
o Springen
o Rennen
o Zwemmen
Door oefening kan een motorische vaardigheid aanzienlijke
verbeteringen opleveren.
Kenmerken:
o Grote beweeglijkheid
o Continu in beweging
o Probeert steeds moeilijkere bewegingen uit en maakt eigen
(met nadruk op evenwicht)
Fijne motoriek
Gaat sterk vooruit in deze periode
Aan het einde van de kleutertijd:
o Duidelijke handvoorkeur
2
, o ± 90% is rechtshandig
Tekenontwikkeling (pg165)
Vrij tekenen en schilderen (peuter- en kleuterfase)
In het vrije tekenen en schilderen laat de kleuter duidelijk zijn vorderingen
zien. Wat begint met toevallige lijnen, krabbels en punten, evolueert naar
cirkelvormige en waaiervormige lijnen, vaak getekend door enkel de hand
of vingers te bewegen.
Peuter (± 2-3 jaar): tekent vooral om te tekenen — het plezier
staat centraal.
Kleuter (± 3 jaar en ouder): ontdekt dat zijn krabbels en vormen
een betekenis hebben. Hij kan benoemen wat hij getekend heeft. De
tekening krijgt dus een symbolische functie.
Toevallig realisme (± 3 jaar en ouder)
Het kind geeft zijn krabbels achteraf een naam.
Evolutie in het benoemen van tekeningen:
1. Achteraf: eerst tekenen, dan benoemen.
2. Tijdens het tekenen: benoemen gebeurt al terwijl het kind bezig
is.
3. Vooraf: het kind weet al wat het gaat tekenen voordat het begint.
Mislukt realisme (± 3 à 4 jaar)
Het kind is in staat om vooraf te zeggen wat het gaat tekenen.
Het probeert de werkelijkheid weer te geven, maar slaagt er nog niet
in om de verschillende onderdelen tot een samenhangend geheel te
combineren.
De tekening is vaak nog niet herkenbaar als geheel.
Voorbeeld:
3
