Geschiedenis – Tijdvak 1 t/m 8
_________________________________________________________
Overzicht van kenmerkende aspecten -------------------------------------------------------
TV1 Jagers & boeren
o Jager-verzamelaars – de levenswijze van jagers-verzamelaars
o De eerste landbouwers – het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen
o De eerste stedelijke beschavingen – het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
TV2 Grieken & Romeinen
o De Griekse stadstaat – de ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over
burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat
o De klassieke stijl – de klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur
o Het Romeinse wereldrijk – de groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-
Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde
o Romeinen en Germanen – de confrontatie tussen Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse
cultuur van Noordwest-Europa
o Jodendom en christendom – de ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de
eerste monotheïstische godsdiensten
TV3 Monniken & ridders
o De kerstening van Europa – de verspreiding van het christendom in geheel Europa
o De islam – het ontstaan en de verspreiding van de islam
o Hofstelsel & horigheid – de vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarische
urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en
horigheid
o Feodaliteit – het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur
TV4 Steden & staten
o Opkomst van handel en ambacht – de opkomst van handel en ambacht die de basis legde
voor het herleven van een agrarisch-urbane samenleving
o Steden met stadsrecht – de opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende
zelfstandigheid van steden
o Strijd tussen kerk en staat – het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de
wereldlijke dan wel de geestelijke macht het primaat behoorde te hebben
o De kruistochten – de expansie van de christelijke wereld naar buiten toe, onder ander in de
vorm van de kruistochten
o Het begin van de staten – het begin van staatsvorming en centralisatie
,TV5 Ontdekkers & hervormers
o Renaissance – de hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid
o Ontdekkingsreizen – het begin van de Europese overzeese expansie
o Nieuwe wetenschappelijk belangstelling – het veranderende mens- de hernieuwde oriëntatie
op het erfgoed van de klassieke Oudheid
o De Reformatie – de protestantse reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-
Europa tot gevolg had
o De Nederlandse Opstand – het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van
een Nederlandse staat
TV6 Regenten & vorsten
o Het absolutisme – het streven van vorsten naar absolute macht
o De Gouden eeuw – de bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en
cultureel opzicht van de Nederlands Republiek
o Handelskapitalisme en wereldeconomie – wereldwijde handelscontacten,
handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie
o De wetenschappelijke revolutie – de wetenschappelijk revolutie
TV7 Pruiken & revoluties
o De verlichting – rationeel optimisme en ‘Verlicht denken’ dat werd toegepast op alle
terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen
o Verlicht absolutisme – voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk
bestuur op eigentijds verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme)
o Plantages en slavernij – uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van
plantagekoloniën en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel, en de opkomst
van abolitionisme
o Democratische revoluties – de democratische revoluties in westerse landen met als gevolg
discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap
TV8 Burgers & stoommachines
o De Industriële Revolutie – de industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legde
voor een industriële samenleving
o De sociale kwestie – discussies over de ‘sociale kwestie’
o Het modern imperialisme – de moderne vorm van imperialisme die verband hield met de
industrialisatie
o Emancipatiebewegingen – de opkomst van emancipatiebewegingen
o Democratisering – voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer
mannen en vrouwen aan het politieke proces
o Politieke stromingen – de opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme,
nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme
,
_________________________________________________________
Overzicht van kenmerkende aspecten -------------------------------------------------------
TV1 Jagers & boeren
o Jager-verzamelaars – de levenswijze van jagers-verzamelaars
o De eerste landbouwers – het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen
o De eerste stedelijke beschavingen – het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
TV2 Grieken & Romeinen
o De Griekse stadstaat – de ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over
burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat
o De klassieke stijl – de klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur
o Het Romeinse wereldrijk – de groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-
Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde
o Romeinen en Germanen – de confrontatie tussen Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse
cultuur van Noordwest-Europa
o Jodendom en christendom – de ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de
eerste monotheïstische godsdiensten
TV3 Monniken & ridders
o De kerstening van Europa – de verspreiding van het christendom in geheel Europa
o De islam – het ontstaan en de verspreiding van de islam
o Hofstelsel & horigheid – de vrijwel volledige vervanging in West-Europa van de agrarische
urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en
horigheid
o Feodaliteit – het ontstaan van feodale verhoudingen in het bestuur
TV4 Steden & staten
o Opkomst van handel en ambacht – de opkomst van handel en ambacht die de basis legde
voor het herleven van een agrarisch-urbane samenleving
o Steden met stadsrecht – de opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende
zelfstandigheid van steden
o Strijd tussen kerk en staat – het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de
wereldlijke dan wel de geestelijke macht het primaat behoorde te hebben
o De kruistochten – de expansie van de christelijke wereld naar buiten toe, onder ander in de
vorm van de kruistochten
o Het begin van de staten – het begin van staatsvorming en centralisatie
,TV5 Ontdekkers & hervormers
o Renaissance – de hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid
o Ontdekkingsreizen – het begin van de Europese overzeese expansie
o Nieuwe wetenschappelijk belangstelling – het veranderende mens- de hernieuwde oriëntatie
op het erfgoed van de klassieke Oudheid
o De Reformatie – de protestantse reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-
Europa tot gevolg had
o De Nederlandse Opstand – het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van
een Nederlandse staat
TV6 Regenten & vorsten
o Het absolutisme – het streven van vorsten naar absolute macht
o De Gouden eeuw – de bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en
cultureel opzicht van de Nederlands Republiek
o Handelskapitalisme en wereldeconomie – wereldwijde handelscontacten,
handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie
o De wetenschappelijke revolutie – de wetenschappelijk revolutie
TV7 Pruiken & revoluties
o De verlichting – rationeel optimisme en ‘Verlicht denken’ dat werd toegepast op alle
terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen
o Verlicht absolutisme – voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk
bestuur op eigentijds verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme)
o Plantages en slavernij – uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van
plantagekoloniën en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel, en de opkomst
van abolitionisme
o Democratische revoluties – de democratische revoluties in westerse landen met als gevolg
discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap
TV8 Burgers & stoommachines
o De Industriële Revolutie – de industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legde
voor een industriële samenleving
o De sociale kwestie – discussies over de ‘sociale kwestie’
o Het modern imperialisme – de moderne vorm van imperialisme die verband hield met de
industrialisatie
o Emancipatiebewegingen – de opkomst van emancipatiebewegingen
o Democratisering – voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer
mannen en vrouwen aan het politieke proces
o Politieke stromingen – de opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme,
nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme
,
