AARDRIJKSKUNDE HFST 3 STEDELIJKE
GEBIEDEN
§1 DE ECONOMIE VAN DE STAD
Produceren in de stad
- In een kenniseconomie wordt veel geld geïnvesteerd in het bedenken van nieuwe
technologie en nieuwe producten. Er zijn 2 soorten kennis
1. Technologische kennis (wordt vooral in de industrie gebruikt)
2. Sociale kennis (wordt vooral in de handel en dienstverlening gebruikt)
- Bij zakelijke dienstverlening lever je diensten aan het bedrijfsleven en de overheid. De
meeste bedrijven in de zakelijke dienstverlening zijn klein. Meestal maar 10 werknemers.
De aantrekkelijke stad
- Tussen 1975 en 1990 was er crisis in de stad door een leegloop van bedrijven die naar
terreinen buiten de stad vertrokken. Daardoor daalde de werkgelegenheid sterk. Na 1990
kwam de kenniseconomie op. Toen werd de stad weer aantrekkelijk. Mensen in creatieve
beroepen (vormgevers, ICT-deskundigen, architecten) vestigde zich weer in de stad. Er zijn
2 redenen waarom de creatieve beroepen werkgelegenheid vormde:
1. De ‘creatieven’ wonen graag in steden en geven relatief veel geld uit aan stedelijke
voorzieningen.
2. De ‘creatieven’ roepen een aantrekkelijke sfeer op van schoonheid, plezier en succes.
Daarvan profiteren andere bedrijven weer.
- Voorbeelden van een creatieve stad zijn Utrecht, Den Haag en Amsterdam. Tegenwoordig
proberen innovatieve bedrijven de mode-industrie en entertainmentsector te trekken. Dat
doen ze op 2 manieren:
1. Scienceparken te ontwikkelen.
2. Het beschikbaar stellen van goedkope bedrijfsruimtes aan vernieuwende bedrijven. Deze
goedkope bedrijfsruimtes worden broedplaatsen genoemd.
Sociale ongelijkheid
- Een duale arbeidsmarkt is het verschil tussen banen voor hoog/laag opgeleiden. Sociale
ongelijkheid zijn de grote en ongewenste verschillen in welvaart en ontwikkelingskansen.
Rond 1870: urbanisatie (uitbreiding van de steden)
- Veel mensen naar de stad
- Op het platteland is er werkloosheid
oorzaak: werkloosheid op het platteland en opkomst industrie in de steden.
Rond 1960: suburbanisatie (weg trekken uit de stad kleine dorpen groeien)
- Mobiliteit neemt toe onder de middenklasse omdat mensen verder van hun werk wonen.
- De stad verkrot
oorzaak: toename mobiliteit
Rond 1990: re-urbanisatie (steden breiden uit, groeien naar de kleine dorpen toe)
- Stad is aantrekkelijker
, - Meer voorzieningen in de stad
oorzaak: steden worden aantrekkelijker gevonden door jongeren.
§2 DE STAD VAN DE TOEKOMST
In welke stad is het nog prettig?
- Grote steden zijn aantrekkelijk voor de meeste mensen en bedrijven. Gevolgen van
snelgroeiende steden is luchtvervuiling.
- In Maastricht, Doetinchem en Delfzijl trekken de jongeren weg voor werk/studie. Ze komen
niet terug om een gezin te stichten. Dan daalt het geboortecijfer en de bevolking vergrijst.
Dan is er sprake van bevolkingskrimp. Het gevolg van bevolkingskrimp is dat
winkels/voorzieningen niet meer kunnen bestaan en failliet gaan.
Oplossingen voor de lange termijn
- Duurzame stad / sustainable city is een stad die energieneutraal is en afval hergebruikt
zodat latere generaties in een schone omgeving leven. Een duurzame stad heeft perfect
geïsoleerde gebouwen van duurzaam materiaal.
Slimme oplossingen
- Vernieuwende steden / smart cities maken maximaal gebruik van digitale technologie
(computers en internet)
§3 VERSTEDELIJKING EN BESTUUR
Bestuur en beleid
- Het openbare bestuur van Nederland regelt de ruimtelijke ordening. Het hoogste
schaalniveau in het Rijk, daarna de 12 provincies en dan de 393 gemeentes. De ruimtelijke
ordening omvat alle regels die er bestaan over de inrichting van de ruimte.
Stad en regio een eenheid
- Een stadsgewest is een gebied waarin een stad en de regio eromheen stevig met elkaar
verbonden zijn, door hun werk/voorzieningen. De regionale samenwerking zijn de
afspraken die de regio’s met elkaar maken.
Samenwerking tussen overheid en bedrijven
- De overheid valt onder de publieke sector. De overheid behartigt de belangen van ons
allemaal. (bijvoorbeeld: de zorg, de werkgelegenheid)
- Het bedrijfsleven valt onder de private sector en is uit op winst.
- Publieke en private partijen staan daardoor tegen over elkaar. Maar kunnen elkaar ook
helpen bij bouwprojecten (publiek-private samenwerking, pps) De bedrijven hebben meer
geld en kennis voor de bouwprojecten en de overheid houd rekeningen met de belangen van
de mensen in de samenleving.
§4 VERNIEUWENDE STAD
GEBIEDEN
§1 DE ECONOMIE VAN DE STAD
Produceren in de stad
- In een kenniseconomie wordt veel geld geïnvesteerd in het bedenken van nieuwe
technologie en nieuwe producten. Er zijn 2 soorten kennis
1. Technologische kennis (wordt vooral in de industrie gebruikt)
2. Sociale kennis (wordt vooral in de handel en dienstverlening gebruikt)
- Bij zakelijke dienstverlening lever je diensten aan het bedrijfsleven en de overheid. De
meeste bedrijven in de zakelijke dienstverlening zijn klein. Meestal maar 10 werknemers.
De aantrekkelijke stad
- Tussen 1975 en 1990 was er crisis in de stad door een leegloop van bedrijven die naar
terreinen buiten de stad vertrokken. Daardoor daalde de werkgelegenheid sterk. Na 1990
kwam de kenniseconomie op. Toen werd de stad weer aantrekkelijk. Mensen in creatieve
beroepen (vormgevers, ICT-deskundigen, architecten) vestigde zich weer in de stad. Er zijn
2 redenen waarom de creatieve beroepen werkgelegenheid vormde:
1. De ‘creatieven’ wonen graag in steden en geven relatief veel geld uit aan stedelijke
voorzieningen.
2. De ‘creatieven’ roepen een aantrekkelijke sfeer op van schoonheid, plezier en succes.
Daarvan profiteren andere bedrijven weer.
- Voorbeelden van een creatieve stad zijn Utrecht, Den Haag en Amsterdam. Tegenwoordig
proberen innovatieve bedrijven de mode-industrie en entertainmentsector te trekken. Dat
doen ze op 2 manieren:
1. Scienceparken te ontwikkelen.
2. Het beschikbaar stellen van goedkope bedrijfsruimtes aan vernieuwende bedrijven. Deze
goedkope bedrijfsruimtes worden broedplaatsen genoemd.
Sociale ongelijkheid
- Een duale arbeidsmarkt is het verschil tussen banen voor hoog/laag opgeleiden. Sociale
ongelijkheid zijn de grote en ongewenste verschillen in welvaart en ontwikkelingskansen.
Rond 1870: urbanisatie (uitbreiding van de steden)
- Veel mensen naar de stad
- Op het platteland is er werkloosheid
oorzaak: werkloosheid op het platteland en opkomst industrie in de steden.
Rond 1960: suburbanisatie (weg trekken uit de stad kleine dorpen groeien)
- Mobiliteit neemt toe onder de middenklasse omdat mensen verder van hun werk wonen.
- De stad verkrot
oorzaak: toename mobiliteit
Rond 1990: re-urbanisatie (steden breiden uit, groeien naar de kleine dorpen toe)
- Stad is aantrekkelijker
, - Meer voorzieningen in de stad
oorzaak: steden worden aantrekkelijker gevonden door jongeren.
§2 DE STAD VAN DE TOEKOMST
In welke stad is het nog prettig?
- Grote steden zijn aantrekkelijk voor de meeste mensen en bedrijven. Gevolgen van
snelgroeiende steden is luchtvervuiling.
- In Maastricht, Doetinchem en Delfzijl trekken de jongeren weg voor werk/studie. Ze komen
niet terug om een gezin te stichten. Dan daalt het geboortecijfer en de bevolking vergrijst.
Dan is er sprake van bevolkingskrimp. Het gevolg van bevolkingskrimp is dat
winkels/voorzieningen niet meer kunnen bestaan en failliet gaan.
Oplossingen voor de lange termijn
- Duurzame stad / sustainable city is een stad die energieneutraal is en afval hergebruikt
zodat latere generaties in een schone omgeving leven. Een duurzame stad heeft perfect
geïsoleerde gebouwen van duurzaam materiaal.
Slimme oplossingen
- Vernieuwende steden / smart cities maken maximaal gebruik van digitale technologie
(computers en internet)
§3 VERSTEDELIJKING EN BESTUUR
Bestuur en beleid
- Het openbare bestuur van Nederland regelt de ruimtelijke ordening. Het hoogste
schaalniveau in het Rijk, daarna de 12 provincies en dan de 393 gemeentes. De ruimtelijke
ordening omvat alle regels die er bestaan over de inrichting van de ruimte.
Stad en regio een eenheid
- Een stadsgewest is een gebied waarin een stad en de regio eromheen stevig met elkaar
verbonden zijn, door hun werk/voorzieningen. De regionale samenwerking zijn de
afspraken die de regio’s met elkaar maken.
Samenwerking tussen overheid en bedrijven
- De overheid valt onder de publieke sector. De overheid behartigt de belangen van ons
allemaal. (bijvoorbeeld: de zorg, de werkgelegenheid)
- Het bedrijfsleven valt onder de private sector en is uit op winst.
- Publieke en private partijen staan daardoor tegen over elkaar. Maar kunnen elkaar ook
helpen bij bouwprojecten (publiek-private samenwerking, pps) De bedrijven hebben meer
geld en kennis voor de bouwprojecten en de overheid houd rekeningen met de belangen van
de mensen in de samenleving.
§4 VERNIEUWENDE STAD
