Verbintennissenrecht
Hoofdstuk 1 Plaatsbepaling
Verbintenis: iets dat je volgens het recht verplicht bent om te doen of laten = prestatie
Alleen een verbintenis als het gaat om verplichting tot prestatie dat geld waard is/ prestatie
moet op geld waardeerbaar zijn.
Minimaal 2 partijen, ene heeft recht op iets, waartoe de andere partij verplicht is. Kom je niet
na ben je aansprakelijk voor gevolgen.
Verbintenis: juridische relatie tussen twee of meer partijen waarbij de ene partij verplicht is tot
een op geld waardeerbare prestatie waarop de andere partij recht heeft.
Kan ontstaan op 2 manieren:
1. Uit de wet
2. Uit een overeenkomst
Overeenkomst = afspraak tussen twee partijen. Komt tot stand door aanbod en aanvaarding.
Hieruit moet blijken dat de wil van de twee partijen overeenstemt = sprake van
wilsovereenstemming. (bij wet is niet van belang)
Bij de meeste overeenkomsten komen twee verbintenissen tot stand, zodra wordt nagekomen
bestaat het niet meer (gaat teniet). Tenietgaan ook wanneer termijn is afgelopen en
bijvoorbeeld niet wordt verlengd.
Prestatie is het object van de verbintenis. Partijen zijn de rechtssubjecten (dragers van rechten
en plichten)
Schuldeiser (crediteur) = recht op prestatie
Schuldenaar (debiteur) = moet prestatie verrichten
Plicht Recht
Schuldenaar/ Verbintenis 1 Schuldeiser/
debiteur Crediteur
Prestatie:
Schuldenaar/ Verbintenis 2 Schuldeiser/
debiteur Crediteur
Prestatie:
,Wanprestatie = tekortkoming in de nakoming van een verbintenis/ verbintenis wordt door de
partij (en) geheel of gedeeltelijk niet nagekomen
Aanbod: bv d.m.v. prijskaartje, aanvaarding d.m.v. nakomen/ betaling
Afsplitsingen verbintenissenrecht:
- arbeidsrecht
- huurrecht
(ingewikkelde prestaties voor nakoming en overeenkomst kan jaren bestaan.)
Meest voorkomende prestaties om te doen:
- Betaling van een geldsom
- Levering van een goed
- Verrichten van een dienst
Fietsenmaker doet mix bv vervangen wiel (leveren goed) maar ook doet repareren- verrichten
van een dienst.
Verbintenis kan ook verplichten om iets te laten= prestatie: nalaten
Vb: concurrentiebeding: (bij arbeidsovereenkomst) na je dienstverband mag je niet, gedurende
een bepaalde periode, bij een concurrerend bedrijven werken, want die kan profiteren van
kennis van bedrijfsgeheimen. (Maar dr zijn wel grenzen obv.)
Samenvatting:
1. Overeenkomsten onystaan door een aanbod en een aanvaarding die op elkaar
aansluiten. Uit het aanbod en de aanvaarding blijkt dat partijen willen dat er
verbintenissen ontstaan. Er moet sprake zijn van wilsovereenstemming.
2. Bij een verbintenis zijn altijd minimaal 2 partijen betrokken. Die zijn rechtssubjecten:
dragers van rechten en plichten.
3. De (schuldeiser) ene partij heeft recht op prestatie, waar de andere partij (schuldenaar)
toe verplicht is.
4. Prestatie is het object van de verbintenis en kan bestaan uit een doen of nalaten.
5. Prestaties om iets te doen kunnen bestaan uit betaling van geldsom, levering van een
goed of verrichten van een dienst of combinatie.
, §1.3 verbintenissen uit de wet: onrechtmatige daad 6:162
Verbintenis kan ontstaan uit overeenkomst(afspraak) hiervoor is een wilsovereenstemming
vereist.
Hierna is belangrijkste bron van verbintenis – onrechtmatige daad.
Hierbij ontstaat er maar 1 verbintenis, wettelijke aansprakelijkheid (bv autoschade ) Per
ongeluk schade toebrengen aan iets van iemand anders dan ben je WA om de schade te
vergoeden.
Voor aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad kun je WA verzekering sluiten. (Voor motorijtuig
die aan verkeer deelneemt = verplicht- volgens de Wet aansprakelijkheidsverzekering
motorrijtuigen ) = /overeenkomst want twee partijen en verbintenissen = betaler van de premie
en verzekeraar om schade te vergoeden wanneer een bepaald verzekerd risico zich voordoet.
Zoals in algemene voorwaarde van verzekeringsovereenkomst staat alleen dekking bij
onopzettelijke schade.
In geval van opzettelijk schade is er geen dekking = vernielen = strafbaar
Opzettelijk = er is dan wel nog steeds sprake van onrechtmatige daad. = verbintenisrechtelijke
dezelfde aansprakelijkheid maar strafrechtelijk verschil want hierbij is strafbaar
Onrechtmatige daad = verbintenis ontstaat door gebeurtenis/ feitelijk handeling
Overeenkomst = verbintenis onstaat door wilsovereenstemming
Samenvatting:
1. Wanneer je iemand schade toebrengt op een manier die onrechtmatig is kan een
verbintenis tot het vergoeden van de schade ontstaan op grond van onrechtmatige daad
2. Door de schadevergoeding wordt de benadeelde zo veel mogelijke teruggebracht in de
positie waarin hij verkeerde toen de schade nog niet was ontstaan.
3. Bij een onrechtmatige daad speelt anders dan bij een overeenkomst de wil van de
pleger van de daad of die van de benadeelde geen rol. De verbintenis ontstaat
rechtstreeks uit de wet. Het is de feitelijk handeling die in combinatie met de wettelijke
bepaling de verbintenis doet ontstaan.
4. Ook bij een verbintenis die uit onrechtmatige daad ontstaan, spreken we van een
schuldeiser en schuldenaar en een te verrichten prestatie. Er ontstaan eenzelfde soort
verbintenis als bij verbintenissen die ontstaan uit een overeenkomst.
§1.4 rechtmatige daad = in wet geregeld
Een verbintenis die ontstaat zonder overeenkomst = onverschuldigde betaling
, Je krijgt geld dat dit niet voor jou bestemt is gestort (onverschuldigd betaalt) (zonder
verbintenis) dan ontstaat er verbintenis dat je dat terugstort.
Onverschuldigde betaling: er wordt nagekomen zonder dat daarvoor een rechtsgrond bestaat. BV: het verrichten
van een prestatie aan een verkeerde crediteur, per ongeluk tweede/dubbele betaling. (verkoop aan minderjarige =
vernietigde overeenkomst wegens handelingsonbekwaamheid v minderjarige – Overdracht in onverschuldigd
gepresenteerd en kan de het verkochte terugvorderen o.g.v. onverschuldigde betaling.
6:203 BW lid 1 = degene die een ander zonder rechtsgrond een goed heeft gegeven is gerechtigd dit van de
ontvanger als onverschuldigd betaald terug te vorderen.
Lid 2: is het geldsom dan moet het gelijk bedrag zijn. Gaat het om een prestatie dan is degene die zonder
rechtsgrond de prestatie verkrijgt verplicht tot ongedaan making daarvan.
De prestatie die de schuldenaar uit onverschuldigde betaling moet verrichten zal volgens 4e titel boek 6 ertoe
moeten leiden dat een situatie ontstaat die zo veel mogelijk overeenkomt met die voordat onverschuldigd werd
betaald. Bij too much of wrong geld kan het worden teruggegeven. Maar denk aan restauratie van iets, waarvan
opdracht is gegeven van handelingsonbekwame eigenaar- als na reparatie overeenkomst wordt vernietigd dan kan
het niet ongedaan worden en geldt art. 6:210 lid 2 de restaurateur heeft recht op verhouding van de waarde van
zijn prestatie.
Verplichting tot ongedaan making is op de wet gebaseerd (as zaakwaarneming + ongerechtvaardigde verrijking) -
de schuldenaar van een verbintenis uit onverschuldigde betaling is niet op grond van een rechtsverhouding (bv
overeenkomst) verplicht tot teruggave of ongedaan making, maar op grond van de wet 6:203.
Onrechtmatige verrijking = verbintenis ontstaat uit wet, wat onrechtmatig is verrijkt moet je
terug betalen.
6:212 degene die ongerechtvaardigd is verrijkt ten koste van een ander is wettelijk verricht om diens schade te
vergoeden. (voor zover redelijk is)
Vier elementen: a. verrijking bij de een b. verrijking bij de ander c. geen redelijke grond (ongerechtvaardigd) d. een
voldoende verband tussen verrijking en verarming (ten koste van)
Wet eist (as zaakwaarneming) schadevergoeding voor benadeelde van de degene die op andermans kosten en
zonder redelijk grond is verrijkt – grootte door rechter naar redelijkheid vastgesteld.
Maximum is het bedrag van de verrijking of geleden schade. \
Verrijking is alleen ongerechtvaardigd als elke redelijke grondslag daarvoor ontbreekt. Redelijk grondslag voor
verrijking= schenkingsovereenkomst of legaat.
Schenker wordt verarmd met instemming dus redelijke grond.
Als degene die is verrijkt aan zijn verarmde wederpartij geen financiële compensatie voor de verrijking biedt mist
de verrijking redelijke grondslag dan kan de verarmde partij met succes een actie ongerechtvaardigde verrijking
instellen. VB: apotheker opent – verrijkt waardoor huisarts verarmd, - schadevergoeding
Zaakwaarneming
het zich willens en wetens en op redelijke grond inlaten met de behartiging van eens anders belang, zonder de
bevoegdheid daartoe aan een rechtshandeling of een elders in de wet geregelde rechtsverhouding te ontlenen.
Zaakwaarnemer handelt spontaan en op eigen initiatief; Bij ZW is er geen voorafgaand contact geweest tussen de
zaakwaarnemer en de belanghebbende, zodat er ook geen sprake is van een rechtshandeling of een elders in de
wet geregelde rechtsverhouding.
Hoofdstuk 1 Plaatsbepaling
Verbintenis: iets dat je volgens het recht verplicht bent om te doen of laten = prestatie
Alleen een verbintenis als het gaat om verplichting tot prestatie dat geld waard is/ prestatie
moet op geld waardeerbaar zijn.
Minimaal 2 partijen, ene heeft recht op iets, waartoe de andere partij verplicht is. Kom je niet
na ben je aansprakelijk voor gevolgen.
Verbintenis: juridische relatie tussen twee of meer partijen waarbij de ene partij verplicht is tot
een op geld waardeerbare prestatie waarop de andere partij recht heeft.
Kan ontstaan op 2 manieren:
1. Uit de wet
2. Uit een overeenkomst
Overeenkomst = afspraak tussen twee partijen. Komt tot stand door aanbod en aanvaarding.
Hieruit moet blijken dat de wil van de twee partijen overeenstemt = sprake van
wilsovereenstemming. (bij wet is niet van belang)
Bij de meeste overeenkomsten komen twee verbintenissen tot stand, zodra wordt nagekomen
bestaat het niet meer (gaat teniet). Tenietgaan ook wanneer termijn is afgelopen en
bijvoorbeeld niet wordt verlengd.
Prestatie is het object van de verbintenis. Partijen zijn de rechtssubjecten (dragers van rechten
en plichten)
Schuldeiser (crediteur) = recht op prestatie
Schuldenaar (debiteur) = moet prestatie verrichten
Plicht Recht
Schuldenaar/ Verbintenis 1 Schuldeiser/
debiteur Crediteur
Prestatie:
Schuldenaar/ Verbintenis 2 Schuldeiser/
debiteur Crediteur
Prestatie:
,Wanprestatie = tekortkoming in de nakoming van een verbintenis/ verbintenis wordt door de
partij (en) geheel of gedeeltelijk niet nagekomen
Aanbod: bv d.m.v. prijskaartje, aanvaarding d.m.v. nakomen/ betaling
Afsplitsingen verbintenissenrecht:
- arbeidsrecht
- huurrecht
(ingewikkelde prestaties voor nakoming en overeenkomst kan jaren bestaan.)
Meest voorkomende prestaties om te doen:
- Betaling van een geldsom
- Levering van een goed
- Verrichten van een dienst
Fietsenmaker doet mix bv vervangen wiel (leveren goed) maar ook doet repareren- verrichten
van een dienst.
Verbintenis kan ook verplichten om iets te laten= prestatie: nalaten
Vb: concurrentiebeding: (bij arbeidsovereenkomst) na je dienstverband mag je niet, gedurende
een bepaalde periode, bij een concurrerend bedrijven werken, want die kan profiteren van
kennis van bedrijfsgeheimen. (Maar dr zijn wel grenzen obv.)
Samenvatting:
1. Overeenkomsten onystaan door een aanbod en een aanvaarding die op elkaar
aansluiten. Uit het aanbod en de aanvaarding blijkt dat partijen willen dat er
verbintenissen ontstaan. Er moet sprake zijn van wilsovereenstemming.
2. Bij een verbintenis zijn altijd minimaal 2 partijen betrokken. Die zijn rechtssubjecten:
dragers van rechten en plichten.
3. De (schuldeiser) ene partij heeft recht op prestatie, waar de andere partij (schuldenaar)
toe verplicht is.
4. Prestatie is het object van de verbintenis en kan bestaan uit een doen of nalaten.
5. Prestaties om iets te doen kunnen bestaan uit betaling van geldsom, levering van een
goed of verrichten van een dienst of combinatie.
, §1.3 verbintenissen uit de wet: onrechtmatige daad 6:162
Verbintenis kan ontstaan uit overeenkomst(afspraak) hiervoor is een wilsovereenstemming
vereist.
Hierna is belangrijkste bron van verbintenis – onrechtmatige daad.
Hierbij ontstaat er maar 1 verbintenis, wettelijke aansprakelijkheid (bv autoschade ) Per
ongeluk schade toebrengen aan iets van iemand anders dan ben je WA om de schade te
vergoeden.
Voor aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad kun je WA verzekering sluiten. (Voor motorijtuig
die aan verkeer deelneemt = verplicht- volgens de Wet aansprakelijkheidsverzekering
motorrijtuigen ) = /overeenkomst want twee partijen en verbintenissen = betaler van de premie
en verzekeraar om schade te vergoeden wanneer een bepaald verzekerd risico zich voordoet.
Zoals in algemene voorwaarde van verzekeringsovereenkomst staat alleen dekking bij
onopzettelijke schade.
In geval van opzettelijk schade is er geen dekking = vernielen = strafbaar
Opzettelijk = er is dan wel nog steeds sprake van onrechtmatige daad. = verbintenisrechtelijke
dezelfde aansprakelijkheid maar strafrechtelijk verschil want hierbij is strafbaar
Onrechtmatige daad = verbintenis ontstaat door gebeurtenis/ feitelijk handeling
Overeenkomst = verbintenis onstaat door wilsovereenstemming
Samenvatting:
1. Wanneer je iemand schade toebrengt op een manier die onrechtmatig is kan een
verbintenis tot het vergoeden van de schade ontstaan op grond van onrechtmatige daad
2. Door de schadevergoeding wordt de benadeelde zo veel mogelijke teruggebracht in de
positie waarin hij verkeerde toen de schade nog niet was ontstaan.
3. Bij een onrechtmatige daad speelt anders dan bij een overeenkomst de wil van de
pleger van de daad of die van de benadeelde geen rol. De verbintenis ontstaat
rechtstreeks uit de wet. Het is de feitelijk handeling die in combinatie met de wettelijke
bepaling de verbintenis doet ontstaan.
4. Ook bij een verbintenis die uit onrechtmatige daad ontstaan, spreken we van een
schuldeiser en schuldenaar en een te verrichten prestatie. Er ontstaan eenzelfde soort
verbintenis als bij verbintenissen die ontstaan uit een overeenkomst.
§1.4 rechtmatige daad = in wet geregeld
Een verbintenis die ontstaat zonder overeenkomst = onverschuldigde betaling
, Je krijgt geld dat dit niet voor jou bestemt is gestort (onverschuldigd betaalt) (zonder
verbintenis) dan ontstaat er verbintenis dat je dat terugstort.
Onverschuldigde betaling: er wordt nagekomen zonder dat daarvoor een rechtsgrond bestaat. BV: het verrichten
van een prestatie aan een verkeerde crediteur, per ongeluk tweede/dubbele betaling. (verkoop aan minderjarige =
vernietigde overeenkomst wegens handelingsonbekwaamheid v minderjarige – Overdracht in onverschuldigd
gepresenteerd en kan de het verkochte terugvorderen o.g.v. onverschuldigde betaling.
6:203 BW lid 1 = degene die een ander zonder rechtsgrond een goed heeft gegeven is gerechtigd dit van de
ontvanger als onverschuldigd betaald terug te vorderen.
Lid 2: is het geldsom dan moet het gelijk bedrag zijn. Gaat het om een prestatie dan is degene die zonder
rechtsgrond de prestatie verkrijgt verplicht tot ongedaan making daarvan.
De prestatie die de schuldenaar uit onverschuldigde betaling moet verrichten zal volgens 4e titel boek 6 ertoe
moeten leiden dat een situatie ontstaat die zo veel mogelijk overeenkomt met die voordat onverschuldigd werd
betaald. Bij too much of wrong geld kan het worden teruggegeven. Maar denk aan restauratie van iets, waarvan
opdracht is gegeven van handelingsonbekwame eigenaar- als na reparatie overeenkomst wordt vernietigd dan kan
het niet ongedaan worden en geldt art. 6:210 lid 2 de restaurateur heeft recht op verhouding van de waarde van
zijn prestatie.
Verplichting tot ongedaan making is op de wet gebaseerd (as zaakwaarneming + ongerechtvaardigde verrijking) -
de schuldenaar van een verbintenis uit onverschuldigde betaling is niet op grond van een rechtsverhouding (bv
overeenkomst) verplicht tot teruggave of ongedaan making, maar op grond van de wet 6:203.
Onrechtmatige verrijking = verbintenis ontstaat uit wet, wat onrechtmatig is verrijkt moet je
terug betalen.
6:212 degene die ongerechtvaardigd is verrijkt ten koste van een ander is wettelijk verricht om diens schade te
vergoeden. (voor zover redelijk is)
Vier elementen: a. verrijking bij de een b. verrijking bij de ander c. geen redelijke grond (ongerechtvaardigd) d. een
voldoende verband tussen verrijking en verarming (ten koste van)
Wet eist (as zaakwaarneming) schadevergoeding voor benadeelde van de degene die op andermans kosten en
zonder redelijk grond is verrijkt – grootte door rechter naar redelijkheid vastgesteld.
Maximum is het bedrag van de verrijking of geleden schade. \
Verrijking is alleen ongerechtvaardigd als elke redelijke grondslag daarvoor ontbreekt. Redelijk grondslag voor
verrijking= schenkingsovereenkomst of legaat.
Schenker wordt verarmd met instemming dus redelijke grond.
Als degene die is verrijkt aan zijn verarmde wederpartij geen financiële compensatie voor de verrijking biedt mist
de verrijking redelijke grondslag dan kan de verarmde partij met succes een actie ongerechtvaardigde verrijking
instellen. VB: apotheker opent – verrijkt waardoor huisarts verarmd, - schadevergoeding
Zaakwaarneming
het zich willens en wetens en op redelijke grond inlaten met de behartiging van eens anders belang, zonder de
bevoegdheid daartoe aan een rechtshandeling of een elders in de wet geregelde rechtsverhouding te ontlenen.
Zaakwaarnemer handelt spontaan en op eigen initiatief; Bij ZW is er geen voorafgaand contact geweest tussen de
zaakwaarnemer en de belanghebbende, zodat er ook geen sprake is van een rechtshandeling of een elders in de
wet geregelde rechtsverhouding.
