100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten 4.2 TrustPilot
logo-home
Samenvatting

Samenvatting oncologie + voorbeeldvragen examen

Beoordeling
-
Verkocht
-
Pagina's
170
Geüpload op
25-06-2025
Geschreven in
2024/2025

Alle tekst & relevante afbeeldingen uit de slides + aantekeningen uit de les. Ook de voorbeeldvragen uit de laatste les staan op het einde van de samenvatting. + beschrijving van de groepsopdracht

Instelling
Vak











Oeps! We kunnen je document nu niet laden. Probeer het nog eens of neem contact op met support.

Geschreven voor

Instelling
Studie
Vak

Documentinformatie

Geüpload op
25 juni 2025
Aantal pagina's
170
Geschreven in
2024/2025
Type
Samenvatting

Onderwerpen

Voorbeeld van de inhoud

ALGEMENE & EXPERIMENTELE ONCOLOGIE
INHOUDSOPGAVE

Inleiding ....................................................................................................................................... 5

Groepsopdracht: uitwerken projectaanvraag ................................................................................. 7

1 – Wat is kanker? ........................................................................................................................11

Celdeling als motor van ontwikkeling, groei en weefselhomeostase .................................................. 11

Neoplastische groei ....................................................................................................................... 12

Invasief en metastatisch gedrag...................................................................................................... 13

Selectie van tumorcellen ................................................................................................................ 15

Hoe manifesteert kanker zich in een patiënt? .................................................................................. 24

Tumorclassificatie ......................................................................................................................... 26

2 – Oncogenen & tumorsuppressor genen .....................................................................................28

Oncogenen ................................................................................................................................... 29
Mechanismen van virale oncogenese ......................................................................................... 29
Genetische mechanismen die leiden tot constitutieve activatie van oncogenen bij mens .............. 31
1: Mutaties in oncogenen ....................................................................................................... 31
2: Transcriptionele deregulatie tgv translocatie ....................................................................... 32
3: Amplificatie van oncogenen ............................................................................................... 33
4: Vorming van fusiegenen & fusieproteïnen ............................................................................ 34

Tumorsuppressorgenen ................................................................................................................. 35
“Two-hit” hypothese van Knudson .............................................................................................. 35
Genetische mechanismen van verlies van 2e wildtype allel .......................................................... 37

Kanker als ziekte van de celcyclus .................................................................................................. 38

3 – Apoptose & p53.......................................................................................................................39

Apoptose ...................................................................................................................................... 39
Apoptose vs necrose ................................................................................................................. 40
Morfologische kenmerken van apoptose ..................................................................................... 41
Apoptose verloopt in 3 fasen ...................................................................................................... 42
1: Stimulus- of initiatiefase .................................................................................................... 43
2: Regulatiefase .................................................................................................................... 43
3: Executiefase ...................................................................................................................... 43
Intrinsieke of mitochondriale pathway ........................................................................................ 45
Extrinsieke of death receptor pathway ........................................................................................ 47
Apoptose-cascade als doelwit voor anti-kankertherapie .............................................................. 47

p53: bewaker van het genoom ........................................................................................................ 48
Historiek van p53 ....................................................................................................................... 48
Structuur van wildtype en gemuteerd p53 ................................................................................... 49
Regeling van p53-concentratie en -activiteit in basale omstandigheden ........................................ 50



1

, Regeling van de p53-concentratie en -activiteit in abnormale omstandigheden ............................. 50
Cellulaire effecten van verhoogde p53-activiteit .......................................................................... 51
p53 als aangrijpingspunt voor moleculaire anti-kankertherapie .................................................... 53

4 – Radiotherapie voor biomedici ..................................................................................................55

Introductie .................................................................................................................................... 55

Radiotherapie in de praktijk ............................................................................................................ 62

Bijwerkingen van radiotherapie ....................................................................................................... 68

Moderne radiotherapie ................................................................................................................... 69

Nieuwe ontwikkelingen .................................................................................................................. 71

5 – Hypoxische tumormicroomomgeving ......................................................................................75

Inleiding: definitie van hypoxie ........................................................................................................ 75

Pathogenese van tumorhypoxie ...................................................................................................... 75

Het ontstaan van hypoxietolerantie ................................................................................................. 76
Algemeen .................................................................................................................................. 76
Hypoxie-induceerbare factor 1 (HIF-1) ........................................................................................ 77
Invloed van hypoxie op biologische processen ............................................................................ 78

Belang van hypoxie binnen het kankeronderzoek ............................................................................. 81

Experimenteel luik: modellen voor kankeronderzoek ....................................................................... 83

6 – Diagnostiek & prognose ..........................................................................................................85

Inleiding ........................................................................................................................................ 85

Symptomen van kanker .................................................................................................................. 85

Diagnostiek ................................................................................................................................... 87

TNM-stadiëring .............................................................................................................................. 88

Prognose & genezing ...................................................................................................................... 89

7 – Tumorimmunologie .................................................................................................................91

Inleiding ........................................................................................................................................ 91

Immuunsurveillantie theorie ........................................................................................................... 91

Immuunediting .............................................................................................................................. 93

Cancer-immunity cycle .................................................................................................................. 95
1: Vrijkomen van TSA/TAA........................................................................................................... 95
2: Tumorantigen presentatie ...................................................................................................... 96
3: Inductie van T-cel respons ...................................................................................................... 96
4+5: Migratie van T-cellen naar de tumor & infiltratie in de tumor .................................................. 98
6: Herkenning van tumorcellen door T-cellen .............................................................................. 98
7: Doden van de tumorcellen door T-cellen ................................................................................. 98

Immuuntherapie ............................................................................................................................ 99
Inleiding .................................................................................................................................... 99
Cellulaire immunotherapie ...................................................................................................... 100


2

, Adoptieve T-celtherapie ....................................................................................................... 100
Therapeutische cellulaire vaccins ........................................................................................ 102
Monoklonale antilichamen ....................................................................................................... 103
Toekomst ................................................................................................................................ 103

8 – Invasie & metastasering ........................................................................................................ 104

Definitie ...................................................................................................................................... 104

Invasie & metastasering als meerstapsproces ............................................................................... 104

Moleculaire mechanismen van invasie .......................................................................................... 105
1: Vasthechting aan stromale omgeving .................................................................................... 105
2: Afbraak van omgevende extracellulaire matrix ....................................................................... 105
3: Migratie naar/in het weefsel (richting vaatstructuren) ............................................................. 106
4: Onderdrukking normale cel-celcontacten (juncties)............................................................... 107

Intravasatie ................................................................................................................................. 108

Overleven in de circulatie ............................................................................................................. 108

Moleculaire mechanismen van metastasering ............................................................................... 109
Waar metastaseren kankercellen? ........................................................................................... 109
Wanneer metastaseren kankercellen? ...................................................................................... 110

9 – Epidemiologie & etiologie ...................................................................................................... 113

Inleiding: epidemiologisch onderzoek van kanker .......................................................................... 113

Frequentie: incidentie & prevalentie van kanker ............................................................................. 113

Epidemiologische gegevens van BE, NL en de rest van de wereld .................................................... 113

Preventie & screening .................................................................................................................. 116
Primaire preventie ................................................................................................................... 117
Secundaire preventie ............................................................................................................... 118
Tertiaire preventie.................................................................................................................... 120

Etiologie: oorzaken van kankerontwikkeling ................................................................................... 120

Erfelijkheid .................................................................................................................................. 121

E-sigaret of vape .......................................................................................................................... 122

10 – Preklinisch onderzoek in de oncologie ................................................................................. 124

Definitie van moleculaire beeldvorming ........................................................................................ 124

Nucleaire beeldvorming: PET & SPECT .......................................................................................... 127

Toepassingen van radiofarmaceutica voor oncologische beeldvorming .......................................... 130

11 – Metabolisme....................................................................................................................... 145

Metabole veranderingen in tumoren .............................................................................................. 145

Veranderd glucosemetabolisme ................................................................................................... 146
Aëroob mtb van glucose in normale cellen: Pasteur-effect ......................................................... 146
Kankercellen: Warburg effect ................................................................................................... 147
Oorzaken van het Warburg effect .............................................................................................. 147



3

, 1: Defect aan mitochondriën ................................................................................................ 147
2: HIF-1 als ‘schakelaar’ tussen glycolyse en oxidatieve fosforylatie ....................................... 148
3: p53 als regulator van glycolyse en oxidatieve fosforylatie ................................................... 149
4: het oncogen c-myc als activator van de glycolyse .............................................................. 150
5: Akt: signaaloverbrenger en overlevingsfactor als regulator van de glycolyse ........................ 150
Rol van Warburg effect en veranderd glucosemetabolisme ........................................................ 150

Veranderingen in biosynthetische processen in kankercellen ......................................................... 151
Verandering in biosynthese van nucleotiden ............................................................................. 151
Veranderingen in de eiwitsynthese ........................................................................................... 152
Veranderingen in de lipidesynthese .......................................................................................... 152

Toepassingen van de metabole transformatie ............................................................................... 153
Beeldvorming .......................................................................................................................... 153
Therapie.................................................................................................................................. 154

12 – Behandeling van kanker ...................................................................................................... 156

Inleiding ...................................................................................................................................... 156

Chirurgie ..................................................................................................................................... 158

Radiotherapie .............................................................................................................................. 160

Chemotherapie ........................................................................................................................... 160
1: Alkylerende middelen........................................................................................................... 162
2: Antimetabolieten ................................................................................................................. 163
3: Topo-isomerase-I-remmers .................................................................................................. 164
4: Antitumorantibiotica ............................................................................................................ 165
5: Plantalkaloïden .................................................................................................................... 165

Combinatietherapie ..................................................................................................................... 166

Resistentie .................................................................................................................................. 167

Examenvragen: voorbeelden ...................................................................................................... 169




4

Maak kennis met de verkoper

Seller avatar
De reputatie van een verkoper is gebaseerd op het aantal documenten dat iemand tegen betaling verkocht heeft en de beoordelingen die voor die items ontvangen zijn. Er zijn drie niveau’s te onderscheiden: brons, zilver en goud. Hoe beter de reputatie, hoe meer de kwaliteit van zijn of haar werk te vertrouwen is.
mytsw Universiteit Antwerpen
Volgen Je moet ingelogd zijn om studenten of vakken te kunnen volgen
Verkocht
23
Lid sinds
4 jaar
Aantal volgers
9
Documenten
11
Laatst verkocht
2 maanden geleden

4.0

1 beoordelingen

5
0
4
1
3
0
2
0
1
0

Recent door jou bekeken

Waarom studenten kiezen voor Stuvia

Gemaakt door medestudenten, geverifieerd door reviews

Kwaliteit die je kunt vertrouwen: geschreven door studenten die slaagden en beoordeeld door anderen die dit document gebruikten.

Niet tevreden? Kies een ander document

Geen zorgen! Je kunt voor hetzelfde geld direct een ander document kiezen dat beter past bij wat je zoekt.

Betaal zoals je wilt, start meteen met leren

Geen abonnement, geen verplichtingen. Betaal zoals je gewend bent via iDeal of creditcard en download je PDF-document meteen.

Student with book image

“Gekocht, gedownload en geslaagd. Zo makkelijk kan het dus zijn.”

Alisha Student

Veelgestelde vragen