Samenvatting Prometheus anatomische atlas / Inwendige organen - Anatomie : inwendige organen

Anatomie 1 BMW | 2024-2025


Hoofdstuk 1: Inleiding + thorax
Indeling en bouw van de lichaamsholten
Lichaamsholten 1) Cavitas thoracica (borstholte-thorax)
en inhoud  Inhoud: Thoraxorganen
2) Cavitas abdominis (Buikholte – abdominale holte)
 Inhoud: Abdominale organen
3) Cavitas pelvis (Bekkenholte)
 Inhoud: Bekkenorganen
Sereuze holten 1) Cavitates pleurales (paarsgewijze pleuraholte)
en daarin  Orgaan: Intrapleuraal orgaan (=longen)
gelegen organen Cavitas pericardiaca (Holte van het hartzakje)
 Orgaan: Intrapericardiaal orgaan (=hart)
2) Cavitas peritonealis abdominis (Peritoneale holte in de buikholte)
 Organen: Intraperitoneale organen (= maag, delen van dunne en dikke
darm, milt, lever, galblaas, caecum met appendix vermiformis)
3) Cavitas peritonealis pelvis (Peritoneale holte in de bekkenholte)
 Organen: Intraperitoneale organen (= fundus en corpus uteri, ovarium,
tuba uterina, evt. Bovenste deel rectum)
Visueel




Indeling van de thoraxholte en mediastinum
Algemene  Het ongepaarde mediastinum
indeling:  De gepaarde pleuraholtes
Opbouw  Mediastinum superius
mediastinum  Mediastinum inferius
o Mediastinum anterius
o Mediastinum medium
o Mediastinum posterius
Inhoud  Trachea
mediastinum  Thymus
superius  Oesofagus
 Ductus thoracicus
 Enkele grote arteriën, venen en zenuwen
Inhoud  Vormt slechts een smalle ruimte tussen sternum en pericard die geen
mediastinum organen bevat.
anterius
Oorzaak: Vanwege de grote uitbreiding van de pleuraholtes in mediale richting

Inhoud  Hart
mediastinum  Pericard
medium  Aorta ascendens, V. Cava superior, nn. Phrenici
Inhoud  Oesofagus
mediastinum  Aorta thoracica met takken, enkele venen, nn. Vagi
posterius 
De gepaarde  Cavitates pleurales links & rechts van het mediastinum

1

, Anatomie 1 BMW | 2024-2025


pleuraholtes  Bekleed met serosa (= pleura parietales)
 Bevatten linker en rechter pulmo
 Volledig van elkaar gescheiden door het mediastinum
Visueel




Oorzaak = Door de asymmetrische ligging van het hart en hartzakje breidt het
pleuraholte + mediastinum zich meer uit naar links dan naar rechts
long links kleiner
dan rechts
Hoofdstructuren 1) Mediastinum superius (verbinding naar de hals)
die het Komt binnen vanuit de hals:
mediastinum o Nn. Vagus en Phrenicus
binnenkomen en o Venen (zijtakken van de v. Cava superior)
verlaten o Oesofagus
o Trachea
Verlaten mediastinum naar de hals
o Arteriële takken van de arcus aortae
o Halsgedeelte van de truncus sympathicus

2) Mediastinum inferius (verbinding naar abdomen, longen en pleuraholtes)
Komt binnen vanuit abdomen door het middenrif thorax binnen:
o Ductus thoracicus
o Abdominale vv. Lumbales ascendentes
= v. Azygoz (rechts in thorax) en v. Hemiazygos (links in thorax)
Verlaten mediastinum door het midderif naar de abdomen
o Nn. Vagus
o Nn. Phrenicus
o Gedeelten van het sympathisch zenuwstelsel
o De aorta
o Oesofagus

3) Lopen van het mediastinum inferius naar de longen en vice versa
o Aa. Pulmonales
o Vv. Pulmonales
o Lymfevaten
o Vegetatieve zenuwen (plexus pulmonalis)
o Bronchi principales

Aandachtspunt = Vanwege de asymmetrie van het mediastinum en het feit dat het zich uitstrekt
bij weergave over alle 3 de lichaamsvlakken bestaat er geen anatomische afbeelding waarop


2

, Anatomie 1 BMW | 2024-2025


mediastinum alle gedeelten van het mediastinum en de hierin aanwezige structuren
tegelijkertijd te zien zijn.
Middenrif (diafragma): ligging en projectie op de romp
Functie  Hoofdspier voor de ademhaling + ondersteuning bij buikpers
diafragma  Scheidingslijn tussen thoracale en de abdominale holte
 Musculaire afsluiting van de onderste thoraxapertuur
Opbouw  Pars costalis
 Pars lumbalis
 Pars sternalis
 (Centrum tendineum, peesachtige centrum)
 3 grote kenmerkende openingen
Functionele 1) Foramen venae cavae (Th VIII)
openingen  V. Cava inferior
2) Hiatus aorticus (Th XII / L I)
 Pars descendens aortae & ductus thoracicus
3) Hiatus oesophageus (Th X)
 Oesofagus & truncus vagales anterior en posterior
Middenrifspleten 1) Spleten in het crus mediale
 V. Azygos, V. Hemiazygos, nn. Splanchnici
2) Spleten tussen crus mediale en crus laterale
 Truncus sympathicus
3) Trigonum sternocostale (Foramen van Morgagni)
 A. En V. Thoracica interna / epigastrica superior
Klinisch belang = Enkel de hiatus van klinisch belang,.. het zijn zwakke plekken waardoor organen
uit de buikholte in de thorax terecht zouden kunnen komen.
= Ingewand – of middenrifbreuk
Ontstaan 1. Doordat de oesofagus en enkele grote vaten door het spierweefsel of door
openingen en het peesachtige centrum van het middenrif vanuit de thorax naar het
spleten in het abdomen lopen of omgekeerd (functioneel nut)
middenrif 2. Omdat de spleten tussen afzonderlijke gedeelten van het middenrif alleen
zijn afgesloten met bindweefsel (= middenrifspleten)
Kenmerken - Oorsprong:
diafragma als  Pars costalis: Onderrand van de ribbenboog (inwendig vlak 7e – 12e rib)
spier  Pars lumbalis:
o Mediale gedeelten: L1 – L3, lig. Longitudinale anterius
o Laterale gedeelten: Lig. Arcuatum mediale van de L2 tot het
bijbehorende ribuitsteeksel;
Lig. Arcuatum laterale van het ribuitsteeksel van de L2 tot de
punt van de 12de rib.
 Pars sternalis: Achtervlak van de processus xiphoideus sterni

- Aanhechting: Centrum tendineum

- Innervatie: n. Phrenicus vanuit de plexus cervicalis C3-C5
Recessus = Een recessus diafragmatica is een uitsparing of nis ter hoogte van het
diafragmatica middenrif, gevormd door de plooien van omliggende vliezen, waarin het diafragma
zich kan verplaatsen tijdens de ademhaling.
Soorten 1) Recessus costomediastinalis
 Tussen ribben en mediastinum
2) Recessus costodiaphragmaticus
 Tussen ribben en diafragma
Diafragma  Rechts: hoger — door de grote lever die eronder zit
koepel  Links: lager — omdat daar onder andere de maag en milt liggen, die
minder volume hebben dan de lever




3

, Anatomie 1 BMW | 2024-2025


Diafragma
schets




Mechanica van - Inspiratie
het diafragma - Expiratie
- Buikpers
Inspiratie  = Ribben gaan omhoog en naar buiten
 mm. Intercostales externi
 Diafragma trekt samen en zakt omlaag
 Lucht gaat naar binnen
Expiratie  = Ribben gaan omlaag en naar binnen
 mm. Intercostales interni
 Diafragma ontspant en keert terug omhoog naar koepelvorm
 Lucht gaat naar buiten
Buikpers  = Buikpers is de verhoging van de intra-abdominale druk door aanspanning
van de buikwand-en bekkenbodemspieren en van het middenrif.
 Diafragma duwt omlaag + buikspieren trekken samen = sterke buikdruk
Visueel




Diafragma bij = Diafragma staat hoger dan bij een levend iemand bij expiratie door het
overlijden tonusverlies.
Diafragma bij = Diafragma staat hoger door druk van de intra-abdominale organen dan bij de
liggen staande mens.
Bevloeiing Arteriën:
(Arterieel)  A. Phrenica superior dexter
 A. Phrenica superior sinister
 A. Pericardiacophrenica dexter en sinister
 A. Muculophrenica dexter en sinister
 A. Phrenica inferior dexter en sinister


4