H2 – Media technologieën
5 vragen
1. Welke rol spelen de ontwikkelende communicatietechnologieën in de sociale & culturele wereld?
2. Wat beweren belangrijke mediatheoretici over de maatschappelijke impact van gedrukte &
elektronische media?
3. Wat is technologisch determisnisme, waarom is het bekritiseerd & waarom zijn sociale contexten
belangrijk?
4. Wat zijn de specifieke mogelijkheden van digitale media & waarom kunnen ze maatschappelijk
relevant zijn?
5. Op welke manier hebben theoretici de impact van digitale media gevierd of bekritiseerd?
Sleutelwoorden boek
- McLuhan’s optimism (Optimisme van McLuhan)
- Postman’s pessimism (Pessimisme van Postman)
- Technological determinism (Technologisch determinisme)
- Affordances (Mogelijkheden)
- Convergence (Convergentie)
- Diversification (Diversificatie)
- Mobility (Mobiliteit)
- Interactivity (Interactiviteit)
- Platforms (Platformen)
Sleutelwoorden hoorcollege
- 5 key characteristics of mass media (5 hoofdkenmerken van massamedia)
- Economies of scale (Schaalvoordelen)
- Economies of scope (Toepassingsvoordelen)
- Dual product market (Dubbele productmarkt)
- Mediatisation (Mediatisering)
- Media’s core responsibilities (Kernverantwoordelijkheden van de media)
Introductie
Media = meervoud van ‘medium’
Artificial intelligence = het vermogen van machines om te denken, leren en handelen op manieren die
de menselijke intelligentie simuleren.
Wat is de media-industrie?
Wat valt onder media-industrie?:
- Massamedia vormen: televisie, radio, print, film, opname industrieën
- Reclame, marketing, PR
- Sociale mediabedrijven
Geen perfecte aansluiting met media-industrie: Google, Apple, Microsoft
Mediabedrijf = bedrijf waarvan de primaire functie het produceren of verspreiden van mediacontent is.
Voorbeelden NL: Npo, Talpa, RTL, Disney, Spotify, AD.
Tijden veranderen
Rollen, grenzen en definities van bedrijven veranderen.
“Industrie” benadrukt ook commercialiteit (niet altijd voordelig voor artiesten).
Waarom media-industrie definiëren?
--> relevant om omvang te weten, analyseren is eenvoudiger, je kan conclusies trekken over de
media.
,--> Voor bedrijven binnen industrie ook handig om te weten wat media-industrie inhoudt. Weten wie
concurrenten zijn, de markten, strategieën overwegen.
Definiëren massamedia (content)
Massa media content: Radio, TV, kranten, tijdschriften, films, liedjes, boeken.
Nog voor digitalisering.
5 hoofdkenmerken massa media content:
1. Van 1 naar velen, eenrichtingsverkeer.
1 zender/producer, die zendt naar massa publiek. 1 identieke boodschap aan een
massapubliek. Massa kan niet direct feedback geven op het product.
2. Ervaringsgerichte producten
Massa mediaproducten zijn ervaringsgerichte producten. Je kan waarde van product pas
inschatten als je het hebt gebruikt. Waarde komt niet voort uit het materiaal. Denk bv. Aan
boek: papier zelf geeft niet waarde product, het gaat om het verhaal erin.
Waarde = immateriële eigenschappen. Bv. Originaliteit, verhalen, intellectueel eigendom.
3. Hoge vaste/eerste exemplaar kosten
Hoge kosten aan het eerste exemplaar van een massa mediaproduct. Als het af is: kost het
minder geld om daar kopieën van te maken. Komt door schaalvoordelen = prijs per eenheid
daalt naarmate de hoeveelheid productie toeneemt. Lage marginale kosten (= kosten per
extra eenheid)
4. Mogelijkheid tot (goedkope) herversie:
3 gaat over hoeveelheid kopieën. Hier over variatie in kopieën. Doorverkoop in verschillende
vormen leidt tot toepassingsvoordelen. Bv. Film in bios, op dvd, op tv of netflix. Bv. Spin-offs,
merkproducten. Toepassingsvoordelen = gemiddelde productiekosten dalen naarmate de
variatie van de productie toeneemt.
5. Hoog risico van creëeren massa media product
Smaak consument is onvoorspelbaar. Je weet nog niet of het een succes gaat worden. Die
hoge kosten maak je sowieso al.
Definiëren massamedia markt
Dubbele productmarkt = mediabedrijven produceren 2 dingen; content die wordt verkocht aan het
publiek & publiek aandacht wordt verkocht aan adverteerders.
Aandachtseconomie = aandacht is het echte product dat wordt verkocht/gekocht.
Waarom boeit het dat adverteerders meebetalen aan de content die wij zien?
Reclamedoelen beïnvloeden inhoud/strategie van media inhoud.
Problematisch bv. Voor journalistiek en artiesten (niet alleen je creativiteit speelt mee).
Creatieve industrieën VS commerciële behoeften.
Perspectieven op media vs samenleving
1. Media voeren invloed uit op samenleving
Media zijn vormgevers van samenleving. Hebben macht om te beïnvloeden. Denk aan agendasetting,
framing.
2. Samenleving heeft invloed op media
Media weerspiegelt samenleving hoe die is. Dus ‘don’t shoot the messenger’.
3. Continue cirkelvormige, wederzijdse relatie tussen media en samenleving
Beïnvloeden elkaar, inspireren elkaar.
,4. Media = samenleving
Bepaalde fundamentele veranderingen in de manier waarop samenlevingen werken als gevolg van
de uitbreiding van media. Media domineren de werking van onze structuren, instellingen en routines.
Niet meer los van elkaar te zien. In elkaar verworven. Koppelen aan --> mediatisering
Klassieke medium theorieën
1. Het medium is de boodschap ~McLuhan (“global village” persoon)
Het medium = de boodschap --> zegt dat de persoonlijke & sociale gevolgen van elk medium het
resultaat zijn van de nieuwe schaal die in onze zaken wordt geïntroduceerd door elke uitbreiding van
onszelf, of door elke nieuwe technologie.
Bedoelt ermee --> Het betekent dat de vorm van een medium – dus hoe het wordt gepresenteerd of
gecommuniceerd – een veel diepere invloed heeft op de samenleving dan de specifieke inhoud die
het medium overbrengt. Met andere woorden, de manier waarop we communiceren (bijvoorbeeld via
televisie, radio, boeken of social media) verandert onze ervaring van de wereld, zelfs meer dan de
boodschap of de informatie die wordt overgedragen. McLuhan wilde hiermee aangeven dat de
technologieën die we gebruiken om informatie te verspreiden, de manier waarop we denken, voelen
en ons gedragen, fundamenteel veranderen. De invloed van het medium zelf is dus belangrijker dan
de specifieke boodschap die het overbrengt.
Een voorbeeld: de inhoud van televisieprogramma's kan variëren, maar de manier waarop televisie
mensen in contact brengt en de visuele en audiobeleving die het biedt, beïnvloedt hoe mensen hun
wereld waarnemen en hoe ze met elkaar communiceren. Het medium (televisie) verandert dus de
ervaring van de boodschap, ongeacht wat de specifieke inhoud is.
Het bespreken van de specifieke inhoud van artikelen, advertenties, uitzendingen, etc. Is volgens
McLuhan afleiding. Iets dat ertoe leidt dat men door de bomen het bos niet ziet.
Het bestuderen van de sociale betekenis van TV door te focussen op inhoud van programma’s is
volgens McLuhan niet nuttiger dan te leren over culturele impact van de telefoon.
Belangrijk vg deze visie --> NIET detail inhoud, maar feit dat bepaalde vormen van communicatie
mogelijk zijn. Elke mediatechnologie kan worden gezien als het mogelijk maken van uitbreiding van
onze communicatieve zintuigen in ruimte & tijd.
Media moeten worden beschouwd als --> “uitbreiding van de mens”
Kunnen zien, horen, praten, schrijven, uiten over grote afstanden & hoge snelheid. Tijd & ruimte
afgeschaft door elektronische technologie.
Beroemdste uitspraak McLuhan --> “door het gemak waarmee we over de hele wereld kunnen
communiceren via elektronische media, wonen we steeds meer in een wereldwijd dorp”
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
McLuhan benadrukt hoe elk medium onze zintuigen uitbreidt door onderscheid te maken tussen 2
categorieën:
1. Hot
--> Hot media zijn “high definition” (hoge kwaliteit beeld) & data-intensief met grote
hoeveelheid informatie die aan 1 zintuig wordt doorgegeven. Bv. Kranten, radio & boeken.
Nemen grootste deel aandacht individu in beslag. Laat weinig gaten over die door publiek
moeten worden gevuld. Zijn media die veel details en informatie bieden, waardoor ze de
gebruiker weinig actieve deelname of invulling vragen. Ze zijn "vol" en bieden veel context,
zodat de ontvanger minder zelf hoeft in te vullen.
2. Cool
--> cool media hebben lage informatie-intensiteit & hoge deelname van het publiek. Bv. De
televisie & telefoon, waarvan het vermogen om geluid te combineren met “low definition”
, bewegende beelden. 2 zintuigen tegelijk aangesproken, maar allebei minder intensief dan bij
gedrukte literatuur of radio. TV legde niet elk detail uit, waardoor publiek gaten kan vullen.
Zijn media die minder informatie leveren en dus meer betrokkenheid van de gebruiker
vereisen om de boodschap te begrijpen of te voltooien. Ze zijn "minder ingevuld", dus de
gebruiker moet zelf meer werk doen om het te begrijpen of de ervaring te vervolledigen.
Hot media leiden tot een passieve ontvangst van informatie, terwijl cool media de creativiteit en de
actieve deelname van de gebruiker aansteken.
Belangrijke vergelijking:
1. gedrukte media
--> hot media
Ontwikkeling drukpers, boeken, kranten massaal produceren maakte einde aan --> tijdperk
mondeling, informele, f2f communicatie. Vervangen door maatschappij waarbij alles werd beperkt tot
formaat van geschreven tekst. Details.
Effect/gevolg --> dialect, taal & cultuur gestandaardiseerd, gehomoniseerd. Eenrichting.
Gedrukte media is verantwoordelijk voor --> vroege kapitalistische samenleving die werd
gedomineerd door standaardisatie & individuele isolatie.
2. Elektronische media
--> cool media
Ontwikkeling vroege televisie gezien als --> bevrijden publiek van de beperkingen van het
printtijdperk.
Printcultuur homogeniseerde taal. Elektronische media juist nadruk op lokaal dialect en alledaags
gepraat. TV is spontaan, intiem, informeel & onvolledig. Nodigt uit tot creatieve deelname publiek.
Elektronische media gezien als belangrijk voor ontwikkeling wereldwijd dorp. Gedecentraliseerd &
communicatie over hele wereld. Niet meer eenzijdig, gestandaardiseerd en isolatie.
McLuhan’s optimisme = over de maatschappelijke impact van elektronische media & viering van
ondergang gedrukte media. Draait om het idee dat technologie en media de menselijke ervaring
kunnen verrijken en uitbreiden. Hij geloofde dat nieuwe technologieën – zoals televisie, radio, en later
het internet – de mogelijkheid boden om de wereld op nieuwe manieren te ervaren en te begrijpen.
Dit optimisme was gebaseerd op het idee dat de opkomst van elektronische media de grenzen van
tijd en ruimte konden doorbreken en mensen dichter bij elkaar konden brengen, waardoor ze nieuwe
perspectieven zouden kunnen ontwikkelen.
Hot & cool media, & ‘medium is de boodschap’ horen hierbij!!
- technologie zelf is belangrijk. Niet zo zeer de boodschap. Medium = the message.
- Nieuwe technologie breidt onze zintuigen uit; zien, horen, spreken over grotere ruimte en
snellere tijd.
- Is een positief gevolg voor samenleving.
- De nieuwere ‘coolere’ media bevrijden publiek van hiërarchieën, isolement.
- Weg van het officiële naar het alledaagse praat.
- Op weg naar een “global village”.
2. Technologieën van snelheid & spektakel ~ Postman (“amusing ourselves to death” persoon
Vroege kranten bieden gedetailleerde, gelokaliseerde & relevante bronnen van communicatie. Rijke
informatie die van belang zijn voor lezers. De concentratie die hiervoor werd vereist van lezers zag
Postman als --> stimulans voor rationele betrokkenheid. Belangrijk voor kritische discussie en
politieke betrokkenheid.
Voordelen gedrukte media volgens Postman onderdrukt door elektronische media.
5 vragen
1. Welke rol spelen de ontwikkelende communicatietechnologieën in de sociale & culturele wereld?
2. Wat beweren belangrijke mediatheoretici over de maatschappelijke impact van gedrukte &
elektronische media?
3. Wat is technologisch determisnisme, waarom is het bekritiseerd & waarom zijn sociale contexten
belangrijk?
4. Wat zijn de specifieke mogelijkheden van digitale media & waarom kunnen ze maatschappelijk
relevant zijn?
5. Op welke manier hebben theoretici de impact van digitale media gevierd of bekritiseerd?
Sleutelwoorden boek
- McLuhan’s optimism (Optimisme van McLuhan)
- Postman’s pessimism (Pessimisme van Postman)
- Technological determinism (Technologisch determinisme)
- Affordances (Mogelijkheden)
- Convergence (Convergentie)
- Diversification (Diversificatie)
- Mobility (Mobiliteit)
- Interactivity (Interactiviteit)
- Platforms (Platformen)
Sleutelwoorden hoorcollege
- 5 key characteristics of mass media (5 hoofdkenmerken van massamedia)
- Economies of scale (Schaalvoordelen)
- Economies of scope (Toepassingsvoordelen)
- Dual product market (Dubbele productmarkt)
- Mediatisation (Mediatisering)
- Media’s core responsibilities (Kernverantwoordelijkheden van de media)
Introductie
Media = meervoud van ‘medium’
Artificial intelligence = het vermogen van machines om te denken, leren en handelen op manieren die
de menselijke intelligentie simuleren.
Wat is de media-industrie?
Wat valt onder media-industrie?:
- Massamedia vormen: televisie, radio, print, film, opname industrieën
- Reclame, marketing, PR
- Sociale mediabedrijven
Geen perfecte aansluiting met media-industrie: Google, Apple, Microsoft
Mediabedrijf = bedrijf waarvan de primaire functie het produceren of verspreiden van mediacontent is.
Voorbeelden NL: Npo, Talpa, RTL, Disney, Spotify, AD.
Tijden veranderen
Rollen, grenzen en definities van bedrijven veranderen.
“Industrie” benadrukt ook commercialiteit (niet altijd voordelig voor artiesten).
Waarom media-industrie definiëren?
--> relevant om omvang te weten, analyseren is eenvoudiger, je kan conclusies trekken over de
media.
,--> Voor bedrijven binnen industrie ook handig om te weten wat media-industrie inhoudt. Weten wie
concurrenten zijn, de markten, strategieën overwegen.
Definiëren massamedia (content)
Massa media content: Radio, TV, kranten, tijdschriften, films, liedjes, boeken.
Nog voor digitalisering.
5 hoofdkenmerken massa media content:
1. Van 1 naar velen, eenrichtingsverkeer.
1 zender/producer, die zendt naar massa publiek. 1 identieke boodschap aan een
massapubliek. Massa kan niet direct feedback geven op het product.
2. Ervaringsgerichte producten
Massa mediaproducten zijn ervaringsgerichte producten. Je kan waarde van product pas
inschatten als je het hebt gebruikt. Waarde komt niet voort uit het materiaal. Denk bv. Aan
boek: papier zelf geeft niet waarde product, het gaat om het verhaal erin.
Waarde = immateriële eigenschappen. Bv. Originaliteit, verhalen, intellectueel eigendom.
3. Hoge vaste/eerste exemplaar kosten
Hoge kosten aan het eerste exemplaar van een massa mediaproduct. Als het af is: kost het
minder geld om daar kopieën van te maken. Komt door schaalvoordelen = prijs per eenheid
daalt naarmate de hoeveelheid productie toeneemt. Lage marginale kosten (= kosten per
extra eenheid)
4. Mogelijkheid tot (goedkope) herversie:
3 gaat over hoeveelheid kopieën. Hier over variatie in kopieën. Doorverkoop in verschillende
vormen leidt tot toepassingsvoordelen. Bv. Film in bios, op dvd, op tv of netflix. Bv. Spin-offs,
merkproducten. Toepassingsvoordelen = gemiddelde productiekosten dalen naarmate de
variatie van de productie toeneemt.
5. Hoog risico van creëeren massa media product
Smaak consument is onvoorspelbaar. Je weet nog niet of het een succes gaat worden. Die
hoge kosten maak je sowieso al.
Definiëren massamedia markt
Dubbele productmarkt = mediabedrijven produceren 2 dingen; content die wordt verkocht aan het
publiek & publiek aandacht wordt verkocht aan adverteerders.
Aandachtseconomie = aandacht is het echte product dat wordt verkocht/gekocht.
Waarom boeit het dat adverteerders meebetalen aan de content die wij zien?
Reclamedoelen beïnvloeden inhoud/strategie van media inhoud.
Problematisch bv. Voor journalistiek en artiesten (niet alleen je creativiteit speelt mee).
Creatieve industrieën VS commerciële behoeften.
Perspectieven op media vs samenleving
1. Media voeren invloed uit op samenleving
Media zijn vormgevers van samenleving. Hebben macht om te beïnvloeden. Denk aan agendasetting,
framing.
2. Samenleving heeft invloed op media
Media weerspiegelt samenleving hoe die is. Dus ‘don’t shoot the messenger’.
3. Continue cirkelvormige, wederzijdse relatie tussen media en samenleving
Beïnvloeden elkaar, inspireren elkaar.
,4. Media = samenleving
Bepaalde fundamentele veranderingen in de manier waarop samenlevingen werken als gevolg van
de uitbreiding van media. Media domineren de werking van onze structuren, instellingen en routines.
Niet meer los van elkaar te zien. In elkaar verworven. Koppelen aan --> mediatisering
Klassieke medium theorieën
1. Het medium is de boodschap ~McLuhan (“global village” persoon)
Het medium = de boodschap --> zegt dat de persoonlijke & sociale gevolgen van elk medium het
resultaat zijn van de nieuwe schaal die in onze zaken wordt geïntroduceerd door elke uitbreiding van
onszelf, of door elke nieuwe technologie.
Bedoelt ermee --> Het betekent dat de vorm van een medium – dus hoe het wordt gepresenteerd of
gecommuniceerd – een veel diepere invloed heeft op de samenleving dan de specifieke inhoud die
het medium overbrengt. Met andere woorden, de manier waarop we communiceren (bijvoorbeeld via
televisie, radio, boeken of social media) verandert onze ervaring van de wereld, zelfs meer dan de
boodschap of de informatie die wordt overgedragen. McLuhan wilde hiermee aangeven dat de
technologieën die we gebruiken om informatie te verspreiden, de manier waarop we denken, voelen
en ons gedragen, fundamenteel veranderen. De invloed van het medium zelf is dus belangrijker dan
de specifieke boodschap die het overbrengt.
Een voorbeeld: de inhoud van televisieprogramma's kan variëren, maar de manier waarop televisie
mensen in contact brengt en de visuele en audiobeleving die het biedt, beïnvloedt hoe mensen hun
wereld waarnemen en hoe ze met elkaar communiceren. Het medium (televisie) verandert dus de
ervaring van de boodschap, ongeacht wat de specifieke inhoud is.
Het bespreken van de specifieke inhoud van artikelen, advertenties, uitzendingen, etc. Is volgens
McLuhan afleiding. Iets dat ertoe leidt dat men door de bomen het bos niet ziet.
Het bestuderen van de sociale betekenis van TV door te focussen op inhoud van programma’s is
volgens McLuhan niet nuttiger dan te leren over culturele impact van de telefoon.
Belangrijk vg deze visie --> NIET detail inhoud, maar feit dat bepaalde vormen van communicatie
mogelijk zijn. Elke mediatechnologie kan worden gezien als het mogelijk maken van uitbreiding van
onze communicatieve zintuigen in ruimte & tijd.
Media moeten worden beschouwd als --> “uitbreiding van de mens”
Kunnen zien, horen, praten, schrijven, uiten over grote afstanden & hoge snelheid. Tijd & ruimte
afgeschaft door elektronische technologie.
Beroemdste uitspraak McLuhan --> “door het gemak waarmee we over de hele wereld kunnen
communiceren via elektronische media, wonen we steeds meer in een wereldwijd dorp”
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
McLuhan benadrukt hoe elk medium onze zintuigen uitbreidt door onderscheid te maken tussen 2
categorieën:
1. Hot
--> Hot media zijn “high definition” (hoge kwaliteit beeld) & data-intensief met grote
hoeveelheid informatie die aan 1 zintuig wordt doorgegeven. Bv. Kranten, radio & boeken.
Nemen grootste deel aandacht individu in beslag. Laat weinig gaten over die door publiek
moeten worden gevuld. Zijn media die veel details en informatie bieden, waardoor ze de
gebruiker weinig actieve deelname of invulling vragen. Ze zijn "vol" en bieden veel context,
zodat de ontvanger minder zelf hoeft in te vullen.
2. Cool
--> cool media hebben lage informatie-intensiteit & hoge deelname van het publiek. Bv. De
televisie & telefoon, waarvan het vermogen om geluid te combineren met “low definition”
, bewegende beelden. 2 zintuigen tegelijk aangesproken, maar allebei minder intensief dan bij
gedrukte literatuur of radio. TV legde niet elk detail uit, waardoor publiek gaten kan vullen.
Zijn media die minder informatie leveren en dus meer betrokkenheid van de gebruiker
vereisen om de boodschap te begrijpen of te voltooien. Ze zijn "minder ingevuld", dus de
gebruiker moet zelf meer werk doen om het te begrijpen of de ervaring te vervolledigen.
Hot media leiden tot een passieve ontvangst van informatie, terwijl cool media de creativiteit en de
actieve deelname van de gebruiker aansteken.
Belangrijke vergelijking:
1. gedrukte media
--> hot media
Ontwikkeling drukpers, boeken, kranten massaal produceren maakte einde aan --> tijdperk
mondeling, informele, f2f communicatie. Vervangen door maatschappij waarbij alles werd beperkt tot
formaat van geschreven tekst. Details.
Effect/gevolg --> dialect, taal & cultuur gestandaardiseerd, gehomoniseerd. Eenrichting.
Gedrukte media is verantwoordelijk voor --> vroege kapitalistische samenleving die werd
gedomineerd door standaardisatie & individuele isolatie.
2. Elektronische media
--> cool media
Ontwikkeling vroege televisie gezien als --> bevrijden publiek van de beperkingen van het
printtijdperk.
Printcultuur homogeniseerde taal. Elektronische media juist nadruk op lokaal dialect en alledaags
gepraat. TV is spontaan, intiem, informeel & onvolledig. Nodigt uit tot creatieve deelname publiek.
Elektronische media gezien als belangrijk voor ontwikkeling wereldwijd dorp. Gedecentraliseerd &
communicatie over hele wereld. Niet meer eenzijdig, gestandaardiseerd en isolatie.
McLuhan’s optimisme = over de maatschappelijke impact van elektronische media & viering van
ondergang gedrukte media. Draait om het idee dat technologie en media de menselijke ervaring
kunnen verrijken en uitbreiden. Hij geloofde dat nieuwe technologieën – zoals televisie, radio, en later
het internet – de mogelijkheid boden om de wereld op nieuwe manieren te ervaren en te begrijpen.
Dit optimisme was gebaseerd op het idee dat de opkomst van elektronische media de grenzen van
tijd en ruimte konden doorbreken en mensen dichter bij elkaar konden brengen, waardoor ze nieuwe
perspectieven zouden kunnen ontwikkelen.
Hot & cool media, & ‘medium is de boodschap’ horen hierbij!!
- technologie zelf is belangrijk. Niet zo zeer de boodschap. Medium = the message.
- Nieuwe technologie breidt onze zintuigen uit; zien, horen, spreken over grotere ruimte en
snellere tijd.
- Is een positief gevolg voor samenleving.
- De nieuwere ‘coolere’ media bevrijden publiek van hiërarchieën, isolement.
- Weg van het officiële naar het alledaagse praat.
- Op weg naar een “global village”.
2. Technologieën van snelheid & spektakel ~ Postman (“amusing ourselves to death” persoon
Vroege kranten bieden gedetailleerde, gelokaliseerde & relevante bronnen van communicatie. Rijke
informatie die van belang zijn voor lezers. De concentratie die hiervoor werd vereist van lezers zag
Postman als --> stimulans voor rationele betrokkenheid. Belangrijk voor kritische discussie en
politieke betrokkenheid.
Voordelen gedrukte media volgens Postman onderdrukt door elektronische media.
