INSPANNINGSFYSIOLOGE
2024-2025I
,Inhoudsopgave
PROF. TROOSTERS ............................................................................................................................................ 4
Hoofdstuk 1: Inleiding ...................................................................................................................................... 4
1.0. Inspanning: een integratie van verschillende systemen ............................................................................... 4
1.1. Whole body exercise ..................................................................................................................................... 4
1.1.2. Constante belasting ............................................................................................................................... 6
1.2. Lokaal spierwerk ........................................................................................................................................... 9
Besluit ................................................................................................................................................................ 12
Hoofdstuk 2: Zuurstofconsumptie tijdens inspanning - ventilatie .................................................................. 13
2.0. Inleiding ...................................................................................................................................................... 13
2.1. Respiratoire spieren .................................................................................................................................... 16
2.2. Elastische eigenschappen ........................................................................................................................... 17
2.3. Longfunctie ................................................................................................................................................. 18
2.4. Ademregulatie ............................................................................................................................................ 21
2.5. Ventilatie .................................................................................................................................................... 21
Onthouden ........................................................................................................................................................ 27
Hoofdstuk 3: Ademregulatie tijdens inspanning - think CO2 .......................................................................... 28
Leerdoelen ......................................................................................................................................................... 28
3.1. Integratie .................................................................................................................................................... 28
3.2. Chemische controle .................................................................................................................................... 28
3.2.1. De factor Vd ......................................................................................................................................... 29
3.2.2. De factor VCO2 .................................................................................................................................... 29
3.2.3. De factor PaO2 .................................................................................................................................... 32
3.3. Niet chemische controle ............................................................................................................................. 33
3.3.1. Neurogeen ........................................................................................................................................... 33
3.3.2. Temperatuur ........................................................................................................................................ 33
3.4. Ademefficiëntie: VE of VCO2 ademequivalent voor CO2 ............................................................................ 34
Hoofdstuk 4: Gasuitwisseling van long naar bloed ......................................................................................... 35
Leerdoelen ......................................................................................................................................................... 35
4.1. De zuurstofcascade..................................................................................................................................... 35
4.2. Diffusiecapaciteit ........................................................................................................................................ 35
4.3. Pulmonair capillair transitietijd .................................................................................................................. 36
4.4. Hemoglobine .............................................................................................................................................. 37
4.5. Oxygenatie: zuurstofsaturatie .................................................................................................................... 37
4.6. De zuurstofdissociatiecurve ........................................................................................................................ 37
1
, Opmerkingen: ............................................................................................................................................... 38
4.7. CO2 transport ............................................................................................................................................. 38
4.8. Zuurstoftoevoer .......................................................................................................................................... 39
4.9. Samenvatting (?) ........................................................................................................................................ 40
Hoofdstuk 5: Het cardiovasculaire systeem tijdens inspanning ....................................................................... 41
Leerdoelen ......................................................................................................................................................... 41
5.0. Inleiding ...................................................................................................................................................... 41
5.1. Regulatie van hartdebiet ............................................................................................................................ 41
5.2. Hartdebiet – het Fick principe .................................................................................................................... 43
5.3. Hartfrequentie tijdens inspanning .............................................................................................................. 43
5.4. Slagvolume tijdens inspanning ................................................................................................................... 44
5.6. Samenvatting ............................................................................................................................................. 48
5.7. Bloeddruk tijdens inspanning ..................................................................................................................... 48
5.7.1. De systemische circulatie .................................................................................................................... 48
5.7.2. De pulmonaire circulatie ..................................................................................................................... 51
5.8. Samenvatting ............................................................................................................................................. 52
Hoofdstuk 7: Het musculaire systeem tijdens aerobe inspanning ................................................................... 53
7.1. Waar past zuurstof in het spierwerk .......................................................................................................... 53
7.1.1. Nood aan zuurstof voor spierwerk ...................................................................................................... 53
7.1.2. Extraction ratio in het lichaam ............................................................................................................ 56
7.1.3. Training ................................................................................................................................................ 56
7.2. Mechanische efficiëntie .............................................................................................................................. 58
7.2.1. Hoeveel zuurstofverbruik voor extra arbeid ....................................................................................... 58
7.3. Limiterende factor tijdens aerobe inspanning: de spier of zuurstoftransport ............................................ 61
7.4. Samenvatting ............................................................................................................................................. 62
Hoofdstuk 8: Impact van verouderen op inspanningscapaciteit ...................................................................... 63
8.1. Spierkracht ................................................................................................................................................. 63
8.1.1. Achteruitgang in spierkracht met leeftijd ............................................................................................ 65
8.1.2. Achteruitgang in spierkracht met ziekte ............................................................................................. 67
8.1.3. Trainbaarheid bij ouderen ................................................................................................................... 68
8.2. Piek VO2 ..................................................................................................................................................... 68
8.2.1. Centrale factoren ................................................................................................................................. 68
8.2.2. Perifere factoren.................................................................................................................................. 70
8.2.3. Trainbaarheid bij ouderen ................................................................................................................... 70
8.3. Mental health en fysieke activiteit ............................................................................................................. 71
8.4. Samenvatting ............................................................................................................................................. 71
Hoofdstuk 9: Hormonale reacties op inspanning en training .......................................................................... 72
2
, 9.1. Het hormonale systeem .............................................................................................................................. 72
9.1.1. Hormoonsecreterende organen .......................................................................................................... 72
9.1.2. Hormoonsecretie ................................................................................................................................ 73
9.1.3. Hormoonactie ..................................................................................................................................... 73
9.1.4. Hypothalamus-hypofyse-epifyse as .................................................................................................... 74
9.2. Hormonen en inspanning ........................................................................................................................... 74
9.2.1. Groeihormoon ..................................................................................................................................... 74
9.2.2. Adrenaline en noradrenaline............................................................................................................... 77
9.2.3. Aldosterone ......................................................................................................................................... 78
9.2.4. Cortisol/hydrocortisone ...................................................................................................................... 79
9.2.5. Testosteron .......................................................................................................................................... 80
9.2.6. Insuline ................................................................................................................................................ 81
9.2.7. Glucagon ............................................................................................................................................. 82
9.3. Samenvatting ............................................................................................................................................. 82
Hoofdstuk 10: Testen van inspanningsvermogen ............................................................................................ 83
10.1. De gouden standaard maximaal inspanningsonderzoek ......................................................................... 83
10.1.1. Maximale ergometrie meten van VO2 en VCO2 ............................................................................... 83
10.1.2. Testprotocols ..................................................................................................................................... 84
10.1.3. Waarom inspanningsonderzoek? ...................................................................................................... 86
10.1.4. Samenvatting ..................................................................................................................................... 86
10.2. Submaximale tests ................................................................................................................................... 86
10.2.1. Waarom submaximale tests .............................................................................................................. 86
10.2.2. Hartfrequentie gebaseerde voorspellingen ....................................................................................... 87
10.2.3. Testen op basis van lopen of wandelen ............................................................................................. 88
10.3. Field tests.................................................................................................................................................. 89
10.4. Functionele tests....................................................................................................................................... 89
10.3. Besluit ....................................................................................................................................................... 91
Examenvragen Troosters ................................................................................................................................ 92
3
, PROF. TROOSTERS
Hoofdstuk 1: Inleiding
1.0. Inspanning: een integratie van verschillende systemen
Alles gebeurt tegelijkertijd
Commando ➔ spieren ➔ in beweging komen
- Spieren gaan zuurstof nodig hebben een CO2 produceren ➔ ademhaling
omhoog
- Meer bloed langs de longen ➔ hartdebiet omhoog
- Bloedsysteem zal ‘kraantjes’ openzetten naar specifieke spieren die je nodig hebt
- Bloedvatenstelsel zal anders reageren bij een bicep curl dan bij een wandeling
- Metabolieten moeten worden afgebroken worden ➔ lever zal in gang moeten gezet worden
Op het einde moet je deze ’puzzel’ kunnen samenleggen
Types inspanning
Whole body exercise: Gelokaliseerde inspanning spierfunctie
• Constante belasting • Spierkracht
o Labotests (+ metingen tijdens inspanning in • Spieruithouding (hoelang kan je
labo) een submaximale inspanning
o Field testen (kan je als kinesitherapeut doen) volhouden?)
• Incremental → de belasting wordt lastiger • Spiervermoeidheid
o Labotests
o Field testen
• All out testen (zoveel mogelijk inspanning in een korte
periode, meer een anaerobe inspanning)
Bv. Een spurt trekken
1.1. Whole body exercise
- Inspanning geleverd door gehele lichaam
- Grote spiergroepen in actie
- Met significante cardiovasculaire en ventilatoire impact
- Fietsen, wandelen, …
- Veel spieren tegelijkertijd ➔ veel spieren die zuurstof nodig hebben ➔ veel meer ademen ➔ hart
moet ook meer werken
4
,Klassieke inspanningstests
→ In mei moet je nog eens teruggaan naar deze grafieken, en zou je dit allemaal moeten kunnen uitleggen
Fietsen, beginnen met lichte belasting en zo
opbouwen
9 paneeltjes die klassiek gebruikt worden
X as:
- Gerelateerd aan intensiteit van
inspanning (wordt per minuut lastiger)
- Belasting (=work)
- VO2 zuurstofconsumptie
- VCO2 CO2 consumptie
Y as: orgaansystemen
- Hartfrequentie, ..
- Niet alle orgaansystemen hebben deze reactie als inspanning moeilijker wordt!!
Inspanning en energie
(Substraten = glucose,vetten, … )
Inspanning → energie → O2 + substraat → ATP + CO2
Substraat → ATP + lactaat (CO2)
O2 consumptie als een directe maat voor inspanningsvermogen!
- In buitenlucht zit 21 procent zuurstof
- Uitgeademde lucht blijft wel nog best veel zuurstof zitten →18 procent
- De meeste die je inademt zal je ook terug uitademen
- Er is meer zuurstof nodig in het lichaam, om dit te kunnen opbrengen moet je meer ademen
Ventilatie Hartdebiet Spiercontracties
Longen, ademhalingsspieren, .. Contractie myocard, bloeddruk
- Verschillende mechanismen die in gang schieten
- Spier ➔ contracties
- Energie zo veelmogelijk uit aerobe processen ➔ IS MEEST EFFICIENT OM AAN ENERGIE TE KOMEN
- Hartfrequentie ➔ ingeademde lucht uit buitenlucht
5
,1.1.2. Constante belasting
Fietsen aan 150 Watt
Meer zuurstof nodig zijn, O2 nood of verbruik = VO2 (L /
minuut)
Je kan dat ook corrigeren per kg lichaamsgewicht
In complete rust: 3.5 mL O2 / kg lichaamsgewicht
= 1 MET(je doet niks maar je bent wel wakker)
Bij matige inspanning: 3 – 6 MET
Bij intens: meer dan 6 MET
Je zal meer verbruiken als je groter bent, maar per kg lichaamsgewicht verbruik je wel ongeveer evenveel
Steady state fase → zuurstofverbruik is precies de noodzakelijke O2 om in de energie te voorzien
Omgekeerde exponentiële toename in de VO2 om te voorzien in de energiebehoefte → een deel van de
energie wordt geleverd door anaerobe processen (= zuurstofschuld)
Zie gearceerd = werk is wel gebeurt, maar het zuurstofverbruik is er nog niet ➔ je hebt dit gedaan op
anaerobe manier!!
Mono exponentiële curve
Op moment begint te fietsen, polsslag neemt niet onmiddellijk toe maar duurt eventjes
→ Ongeveer 3 minuten (hoe beter je conditie hoe sneller dat dat gaat)
Als je hogere inspanning begint, dan zal VO2 weer toenemen
6
,Als je stopt met inspanning, polsslag zal ook even duren voordat die terug daalt
VO2 max
Afhankelijk van intensiteit zal er meer VO2 zijn
10 ml extra O2 verbruik voor elke extra Watt
belasting als je fietst
Opmerkingen aan deze grafiek:
1. Hoge intensiteiten ➔ kan je niet meer zo
lang volhouden, tijd die je kan volhouden
wordt korter
2. Zuurstofverbruik bij ongeveer 300 bereik
je maximum (VO2 MAX)
Systeem kan maar zoveel zuurstof om brengen ➔ Maximale aerobe capaciteit!!
Hoe beter conditie, hoe hoger VO2 max
Toenemende belasting zorgt niet meer voor een toename van de zuurstofconsumptie:
350 ➔ 400: Extra 50 Watt door anaerobe processen
Melkzuur produceren, lichaam verzuurt
Hoe meer melkzuur, hoe sneller dat je gaat moeten
stoppen
VO2 piek
= de maximale zuurstofconsumptie die bereikt wordt wanneer de belasting langzaam wordt opgedreve, tot het
maximum (incremental exercise test)
- Toenemende belasting
- Rechte lijn (allemaal hobbeltjes die je
achter elkaar zetten)
- Op het einde heb je een afvlakking =
plateau van VO2
- Belasting neemt op het einde nog toe
maar VO2 neemt niet meer toe
- Leveling off = indicatie voor maximale
test
Geen maximale VO2 maar PIEK VO2
- = maximale aerobe capaciteit van het
metabolisme
7
,Vooral gelimiteerd door centrale component
Ons hart zat er niet in slaagt om meer zuurstof naar de spieren toe te brengen
Trainen cardiovasculair systeem: meer cardio → meer O2 in spieren → meer inspanning kunnen!!
VO2 → spieren, hart, longen en alles tussenin
Betere O2 consumptie → betere lange termijn overleving
DE BESTE BIOMARKER VOOR SURVIVAL! O2 consumptie
1 MET betere VO2 piek → 13% risicoreductie op overlijden!
Klinische tests
Constante belasting
Labo tests (fiets of loopband)
- Uitkomstmaat in revalidatie onderzoek → hoe lang kan een patient een submaximale belasting
volhouden?
- Zuurstofopname kinetiek als maat voor fitness (of recuperatie polsfrequentie)
Field tests
- Zes minuten wandeltest
- Stair climbing test
!! Hoe rapper tot plateau, hoe betere fitheid
O2 consumptie zal hetzelfde zijn submaximaal tussen bv Remco Evenepoel en jij MAAR de VO2 piek is
anders!!
Increment belasting
Labo tests (fiets of loopband)
- Bepaling van piek responses (VO2, VCO2, HR, VE, .. )
- Bepaling van submaximale parameters (lactaatdrempel, VCO2 slope)
8
, Field tests
- Incremental shuttle walking (running test)
All out test (Wingate test)
30 sec, zo snel mogelijk fietsen, aan belasting van 7.5% lichaamsgewicht,
omwentelingen worden geregistreerd per 5sec
- Anaerobe vermoeidheid, je verzuurt zoals een citroen ☺
- Heel ander type inspanning dan incremental
- Wingate ➔ anaerobe glycolyse
1.2. Lokaal spierwerk
Inspanning geleverd door specifiekee spiergroepen en meestal zonder significante cardiovasculaire en
ventilatoire impact
→ geeft enkel over vermoeidheid spier!!
- Spierkracht
- Lokale spieruithouding
- Rechtstaan uit een stoel
- Isometrisch spierwerk
- Beroepsmatige activiteiten
- ADL
Hoe meer spiermassa (mm2 oppervlakte – x as) → meer kracht (y as)
Ongeveer 30 N (3 kg) ontwikkelen per vierkante cm spierdoorsnede
Met toenemende leeftijd verandert dit weinig
Meer type II spiervezels ➔ meer kracht
Kracht
- Crossectionele doorsnede
- Excitatie contractiekoppeling
- Spierlengte
- Spiervezeltype
- Spiervezelverloop
Uithouding → lokale bloedvoorziening!!
- Rond elke spiervezel loopt er 4 capillairen
9
2024-2025I
,Inhoudsopgave
PROF. TROOSTERS ............................................................................................................................................ 4
Hoofdstuk 1: Inleiding ...................................................................................................................................... 4
1.0. Inspanning: een integratie van verschillende systemen ............................................................................... 4
1.1. Whole body exercise ..................................................................................................................................... 4
1.1.2. Constante belasting ............................................................................................................................... 6
1.2. Lokaal spierwerk ........................................................................................................................................... 9
Besluit ................................................................................................................................................................ 12
Hoofdstuk 2: Zuurstofconsumptie tijdens inspanning - ventilatie .................................................................. 13
2.0. Inleiding ...................................................................................................................................................... 13
2.1. Respiratoire spieren .................................................................................................................................... 16
2.2. Elastische eigenschappen ........................................................................................................................... 17
2.3. Longfunctie ................................................................................................................................................. 18
2.4. Ademregulatie ............................................................................................................................................ 21
2.5. Ventilatie .................................................................................................................................................... 21
Onthouden ........................................................................................................................................................ 27
Hoofdstuk 3: Ademregulatie tijdens inspanning - think CO2 .......................................................................... 28
Leerdoelen ......................................................................................................................................................... 28
3.1. Integratie .................................................................................................................................................... 28
3.2. Chemische controle .................................................................................................................................... 28
3.2.1. De factor Vd ......................................................................................................................................... 29
3.2.2. De factor VCO2 .................................................................................................................................... 29
3.2.3. De factor PaO2 .................................................................................................................................... 32
3.3. Niet chemische controle ............................................................................................................................. 33
3.3.1. Neurogeen ........................................................................................................................................... 33
3.3.2. Temperatuur ........................................................................................................................................ 33
3.4. Ademefficiëntie: VE of VCO2 ademequivalent voor CO2 ............................................................................ 34
Hoofdstuk 4: Gasuitwisseling van long naar bloed ......................................................................................... 35
Leerdoelen ......................................................................................................................................................... 35
4.1. De zuurstofcascade..................................................................................................................................... 35
4.2. Diffusiecapaciteit ........................................................................................................................................ 35
4.3. Pulmonair capillair transitietijd .................................................................................................................. 36
4.4. Hemoglobine .............................................................................................................................................. 37
4.5. Oxygenatie: zuurstofsaturatie .................................................................................................................... 37
4.6. De zuurstofdissociatiecurve ........................................................................................................................ 37
1
, Opmerkingen: ............................................................................................................................................... 38
4.7. CO2 transport ............................................................................................................................................. 38
4.8. Zuurstoftoevoer .......................................................................................................................................... 39
4.9. Samenvatting (?) ........................................................................................................................................ 40
Hoofdstuk 5: Het cardiovasculaire systeem tijdens inspanning ....................................................................... 41
Leerdoelen ......................................................................................................................................................... 41
5.0. Inleiding ...................................................................................................................................................... 41
5.1. Regulatie van hartdebiet ............................................................................................................................ 41
5.2. Hartdebiet – het Fick principe .................................................................................................................... 43
5.3. Hartfrequentie tijdens inspanning .............................................................................................................. 43
5.4. Slagvolume tijdens inspanning ................................................................................................................... 44
5.6. Samenvatting ............................................................................................................................................. 48
5.7. Bloeddruk tijdens inspanning ..................................................................................................................... 48
5.7.1. De systemische circulatie .................................................................................................................... 48
5.7.2. De pulmonaire circulatie ..................................................................................................................... 51
5.8. Samenvatting ............................................................................................................................................. 52
Hoofdstuk 7: Het musculaire systeem tijdens aerobe inspanning ................................................................... 53
7.1. Waar past zuurstof in het spierwerk .......................................................................................................... 53
7.1.1. Nood aan zuurstof voor spierwerk ...................................................................................................... 53
7.1.2. Extraction ratio in het lichaam ............................................................................................................ 56
7.1.3. Training ................................................................................................................................................ 56
7.2. Mechanische efficiëntie .............................................................................................................................. 58
7.2.1. Hoeveel zuurstofverbruik voor extra arbeid ....................................................................................... 58
7.3. Limiterende factor tijdens aerobe inspanning: de spier of zuurstoftransport ............................................ 61
7.4. Samenvatting ............................................................................................................................................. 62
Hoofdstuk 8: Impact van verouderen op inspanningscapaciteit ...................................................................... 63
8.1. Spierkracht ................................................................................................................................................. 63
8.1.1. Achteruitgang in spierkracht met leeftijd ............................................................................................ 65
8.1.2. Achteruitgang in spierkracht met ziekte ............................................................................................. 67
8.1.3. Trainbaarheid bij ouderen ................................................................................................................... 68
8.2. Piek VO2 ..................................................................................................................................................... 68
8.2.1. Centrale factoren ................................................................................................................................. 68
8.2.2. Perifere factoren.................................................................................................................................. 70
8.2.3. Trainbaarheid bij ouderen ................................................................................................................... 70
8.3. Mental health en fysieke activiteit ............................................................................................................. 71
8.4. Samenvatting ............................................................................................................................................. 71
Hoofdstuk 9: Hormonale reacties op inspanning en training .......................................................................... 72
2
, 9.1. Het hormonale systeem .............................................................................................................................. 72
9.1.1. Hormoonsecreterende organen .......................................................................................................... 72
9.1.2. Hormoonsecretie ................................................................................................................................ 73
9.1.3. Hormoonactie ..................................................................................................................................... 73
9.1.4. Hypothalamus-hypofyse-epifyse as .................................................................................................... 74
9.2. Hormonen en inspanning ........................................................................................................................... 74
9.2.1. Groeihormoon ..................................................................................................................................... 74
9.2.2. Adrenaline en noradrenaline............................................................................................................... 77
9.2.3. Aldosterone ......................................................................................................................................... 78
9.2.4. Cortisol/hydrocortisone ...................................................................................................................... 79
9.2.5. Testosteron .......................................................................................................................................... 80
9.2.6. Insuline ................................................................................................................................................ 81
9.2.7. Glucagon ............................................................................................................................................. 82
9.3. Samenvatting ............................................................................................................................................. 82
Hoofdstuk 10: Testen van inspanningsvermogen ............................................................................................ 83
10.1. De gouden standaard maximaal inspanningsonderzoek ......................................................................... 83
10.1.1. Maximale ergometrie meten van VO2 en VCO2 ............................................................................... 83
10.1.2. Testprotocols ..................................................................................................................................... 84
10.1.3. Waarom inspanningsonderzoek? ...................................................................................................... 86
10.1.4. Samenvatting ..................................................................................................................................... 86
10.2. Submaximale tests ................................................................................................................................... 86
10.2.1. Waarom submaximale tests .............................................................................................................. 86
10.2.2. Hartfrequentie gebaseerde voorspellingen ....................................................................................... 87
10.2.3. Testen op basis van lopen of wandelen ............................................................................................. 88
10.3. Field tests.................................................................................................................................................. 89
10.4. Functionele tests....................................................................................................................................... 89
10.3. Besluit ....................................................................................................................................................... 91
Examenvragen Troosters ................................................................................................................................ 92
3
, PROF. TROOSTERS
Hoofdstuk 1: Inleiding
1.0. Inspanning: een integratie van verschillende systemen
Alles gebeurt tegelijkertijd
Commando ➔ spieren ➔ in beweging komen
- Spieren gaan zuurstof nodig hebben een CO2 produceren ➔ ademhaling
omhoog
- Meer bloed langs de longen ➔ hartdebiet omhoog
- Bloedsysteem zal ‘kraantjes’ openzetten naar specifieke spieren die je nodig hebt
- Bloedvatenstelsel zal anders reageren bij een bicep curl dan bij een wandeling
- Metabolieten moeten worden afgebroken worden ➔ lever zal in gang moeten gezet worden
Op het einde moet je deze ’puzzel’ kunnen samenleggen
Types inspanning
Whole body exercise: Gelokaliseerde inspanning spierfunctie
• Constante belasting • Spierkracht
o Labotests (+ metingen tijdens inspanning in • Spieruithouding (hoelang kan je
labo) een submaximale inspanning
o Field testen (kan je als kinesitherapeut doen) volhouden?)
• Incremental → de belasting wordt lastiger • Spiervermoeidheid
o Labotests
o Field testen
• All out testen (zoveel mogelijk inspanning in een korte
periode, meer een anaerobe inspanning)
Bv. Een spurt trekken
1.1. Whole body exercise
- Inspanning geleverd door gehele lichaam
- Grote spiergroepen in actie
- Met significante cardiovasculaire en ventilatoire impact
- Fietsen, wandelen, …
- Veel spieren tegelijkertijd ➔ veel spieren die zuurstof nodig hebben ➔ veel meer ademen ➔ hart
moet ook meer werken
4
,Klassieke inspanningstests
→ In mei moet je nog eens teruggaan naar deze grafieken, en zou je dit allemaal moeten kunnen uitleggen
Fietsen, beginnen met lichte belasting en zo
opbouwen
9 paneeltjes die klassiek gebruikt worden
X as:
- Gerelateerd aan intensiteit van
inspanning (wordt per minuut lastiger)
- Belasting (=work)
- VO2 zuurstofconsumptie
- VCO2 CO2 consumptie
Y as: orgaansystemen
- Hartfrequentie, ..
- Niet alle orgaansystemen hebben deze reactie als inspanning moeilijker wordt!!
Inspanning en energie
(Substraten = glucose,vetten, … )
Inspanning → energie → O2 + substraat → ATP + CO2
Substraat → ATP + lactaat (CO2)
O2 consumptie als een directe maat voor inspanningsvermogen!
- In buitenlucht zit 21 procent zuurstof
- Uitgeademde lucht blijft wel nog best veel zuurstof zitten →18 procent
- De meeste die je inademt zal je ook terug uitademen
- Er is meer zuurstof nodig in het lichaam, om dit te kunnen opbrengen moet je meer ademen
Ventilatie Hartdebiet Spiercontracties
Longen, ademhalingsspieren, .. Contractie myocard, bloeddruk
- Verschillende mechanismen die in gang schieten
- Spier ➔ contracties
- Energie zo veelmogelijk uit aerobe processen ➔ IS MEEST EFFICIENT OM AAN ENERGIE TE KOMEN
- Hartfrequentie ➔ ingeademde lucht uit buitenlucht
5
,1.1.2. Constante belasting
Fietsen aan 150 Watt
Meer zuurstof nodig zijn, O2 nood of verbruik = VO2 (L /
minuut)
Je kan dat ook corrigeren per kg lichaamsgewicht
In complete rust: 3.5 mL O2 / kg lichaamsgewicht
= 1 MET(je doet niks maar je bent wel wakker)
Bij matige inspanning: 3 – 6 MET
Bij intens: meer dan 6 MET
Je zal meer verbruiken als je groter bent, maar per kg lichaamsgewicht verbruik je wel ongeveer evenveel
Steady state fase → zuurstofverbruik is precies de noodzakelijke O2 om in de energie te voorzien
Omgekeerde exponentiële toename in de VO2 om te voorzien in de energiebehoefte → een deel van de
energie wordt geleverd door anaerobe processen (= zuurstofschuld)
Zie gearceerd = werk is wel gebeurt, maar het zuurstofverbruik is er nog niet ➔ je hebt dit gedaan op
anaerobe manier!!
Mono exponentiële curve
Op moment begint te fietsen, polsslag neemt niet onmiddellijk toe maar duurt eventjes
→ Ongeveer 3 minuten (hoe beter je conditie hoe sneller dat dat gaat)
Als je hogere inspanning begint, dan zal VO2 weer toenemen
6
,Als je stopt met inspanning, polsslag zal ook even duren voordat die terug daalt
VO2 max
Afhankelijk van intensiteit zal er meer VO2 zijn
10 ml extra O2 verbruik voor elke extra Watt
belasting als je fietst
Opmerkingen aan deze grafiek:
1. Hoge intensiteiten ➔ kan je niet meer zo
lang volhouden, tijd die je kan volhouden
wordt korter
2. Zuurstofverbruik bij ongeveer 300 bereik
je maximum (VO2 MAX)
Systeem kan maar zoveel zuurstof om brengen ➔ Maximale aerobe capaciteit!!
Hoe beter conditie, hoe hoger VO2 max
Toenemende belasting zorgt niet meer voor een toename van de zuurstofconsumptie:
350 ➔ 400: Extra 50 Watt door anaerobe processen
Melkzuur produceren, lichaam verzuurt
Hoe meer melkzuur, hoe sneller dat je gaat moeten
stoppen
VO2 piek
= de maximale zuurstofconsumptie die bereikt wordt wanneer de belasting langzaam wordt opgedreve, tot het
maximum (incremental exercise test)
- Toenemende belasting
- Rechte lijn (allemaal hobbeltjes die je
achter elkaar zetten)
- Op het einde heb je een afvlakking =
plateau van VO2
- Belasting neemt op het einde nog toe
maar VO2 neemt niet meer toe
- Leveling off = indicatie voor maximale
test
Geen maximale VO2 maar PIEK VO2
- = maximale aerobe capaciteit van het
metabolisme
7
,Vooral gelimiteerd door centrale component
Ons hart zat er niet in slaagt om meer zuurstof naar de spieren toe te brengen
Trainen cardiovasculair systeem: meer cardio → meer O2 in spieren → meer inspanning kunnen!!
VO2 → spieren, hart, longen en alles tussenin
Betere O2 consumptie → betere lange termijn overleving
DE BESTE BIOMARKER VOOR SURVIVAL! O2 consumptie
1 MET betere VO2 piek → 13% risicoreductie op overlijden!
Klinische tests
Constante belasting
Labo tests (fiets of loopband)
- Uitkomstmaat in revalidatie onderzoek → hoe lang kan een patient een submaximale belasting
volhouden?
- Zuurstofopname kinetiek als maat voor fitness (of recuperatie polsfrequentie)
Field tests
- Zes minuten wandeltest
- Stair climbing test
!! Hoe rapper tot plateau, hoe betere fitheid
O2 consumptie zal hetzelfde zijn submaximaal tussen bv Remco Evenepoel en jij MAAR de VO2 piek is
anders!!
Increment belasting
Labo tests (fiets of loopband)
- Bepaling van piek responses (VO2, VCO2, HR, VE, .. )
- Bepaling van submaximale parameters (lactaatdrempel, VCO2 slope)
8
, Field tests
- Incremental shuttle walking (running test)
All out test (Wingate test)
30 sec, zo snel mogelijk fietsen, aan belasting van 7.5% lichaamsgewicht,
omwentelingen worden geregistreerd per 5sec
- Anaerobe vermoeidheid, je verzuurt zoals een citroen ☺
- Heel ander type inspanning dan incremental
- Wingate ➔ anaerobe glycolyse
1.2. Lokaal spierwerk
Inspanning geleverd door specifiekee spiergroepen en meestal zonder significante cardiovasculaire en
ventilatoire impact
→ geeft enkel over vermoeidheid spier!!
- Spierkracht
- Lokale spieruithouding
- Rechtstaan uit een stoel
- Isometrisch spierwerk
- Beroepsmatige activiteiten
- ADL
Hoe meer spiermassa (mm2 oppervlakte – x as) → meer kracht (y as)
Ongeveer 30 N (3 kg) ontwikkelen per vierkante cm spierdoorsnede
Met toenemende leeftijd verandert dit weinig
Meer type II spiervezels ➔ meer kracht
Kracht
- Crossectionele doorsnede
- Excitatie contractiekoppeling
- Spierlengte
- Spiervezeltype
- Spiervezelverloop
Uithouding → lokale bloedvoorziening!!
- Rond elke spiervezel loopt er 4 capillairen
9
