Ontwikkelingspsychologie II
Levensloop vanaf de jongvolwassenheid
8e editie
Geschreven door:
Robert S. Feldman
Ontwikkelings psychologie deel II Hoofdstuk 5
Gerontologen: mensen die onderzoek doen naar ouder worden
Functionele leeftijd: fysiek en psychologisch welzijn.
Gerontologen verdelen mensen in 3 groepen:
1. Jonge ouderen 65-74 jaar (gezond en actief)
2. oude ouderen 75-84 (kampen met problemen op het gebied van gezondheid en
dagelijkse bezigheden)
3. oudste ouderen 85+ (zijn kwetsbaar en hebben zorg nodig)
Chronologische leeftijd kan voorspellen in welke groep iemand zit maar dit is niet met
zekerheid, zo kan een actieve en gezonde 80-jarige als jong oud kunnen worden beschouwd
en een 65-jarige die aan ernstige longemfyseem lijdt kan in de oudste ouderen categorie
vallen.
Vergrijzing neemt overal ter wereld toe
Leeftijdsdiscriminatie: vooroordelen over en discrimantie van ouderen
Primaire veroudering: veroudering die te maken heeft met genetische bepaalde, universele
en onomkeerbare veranderingen die plaatsvinden naarmate mensen ouder worden
Secundaire veroudering: veranderingen in lichamelijk en cognitief functioneren die het
gevolg zijn van ziekte, levensstijl of andere individuele verschillen, maar niet van de hogere
leeftijd op zichzelf en die niet onontkoombaar zijn.
Ca 25% van vrouwen boven de 60 krijgt osteoporose (waarbij botten breekbaar en dun
worden). Dit is grotendeels te voorkomen door in eerdere levensfases voldoende
lichaamsbeweging te nemen en voldoende calcium en eiwitten. Het brozer worden van de
botten is als gevolg van afname van de aanmaak van oestrogeen.
Hypothese van de perifere vertraging van de verwerkingssnelheid (peripheral slowing
hypothesis): Theorie die stelt dat de algehele verwerkingssnelheid in het perifere
zenuwstelsel (zenuwen die zich vanuit de ruggengraat en hersenen, aftakken tot de uiteinden
van het lichaam) afneemt naarmate iemand ouder wordt.
Hypothese van de algemene vertraging van de verwerkingssnelheid (general slowing
hypothesis): Theorie die stelt dat de verwerking in alle delen van het zenuwstelsel, inclusief
de hersenen, minder efficiënt wordt.
Organen gaan achteruit, zowel als de zintuigen, wat vervolgens invloed heeft op hoe ouderen
zich verbinden met de wereld.
Veelvoorkomende oogziekten:
, ➔ grauwe staar of cataract: vertroebeld beeld en verblinding door licht. Zonder
behandeling ontwikkeld het zich verder tot blindheid
➔ Glaucoom: aandoening van de oogzenuw die steeds verder beschadigd
➔ Leeftijdsgebonden maculadegeneratie: schade aan maculada. Mogelijk helpt
behandeling met laser of een dieet met veel antioxidanten
Horen: slecht horen kunnen sociale interacties ingewikkelder maken en worden daarom soms
vermeden wat kan leiden tot eenzaamheid. Ook kunnen er paranoïde ideeën ontstaan over
wat iemand zegt omdat het brein uit onzekerheden zelf negatieve dingen gaat bedenken en
horen
Ook het proef en reukvermogen gaat achteruit waardoor mensen ondervoed kunnen raken of
bijvoorbeeld hypertensie (hoge bloeddruk) krijgen omdat ze te veel zout gebruiken
Een veelvoorkomend probleem bij ouderen is depressie. Hier wordt onderscheidt gemaakt in
2 groepen:
1. Depressie die in een eerder levensstadia is ontstaan en nog steeds voortduurt
2. Depressie die is ontstaan als het gevolg van ouder worden
Dementie: de meest voorkomende ziekte onder ouderen. Dementie omvat verschillende
ziekten die allemaal gekenmerkt worden door ernstig geheugenverlies en afname van andere
geestelijke vermogens
➔ Ziekte van alzheimer: progressieve hersenziekte die leidt tot geheugenverlies en
verwarring
◆ vaak is het eerste teken ongewone vergeetachtigheid, eerst de recente
herinneringen later de oude herinneringen ook. Moeite om op bepaalde
woorden te komen.
◆ Uiteindelijk raken ze volkomen in de waren herkennen ze nabije familie of
vrienden niet meer
◆ In het laatste stadium verliezen ze controle over hun spieren en zijn ze aan het
bed gekluisterd
● Veel mensen realiseren zich dat zij de ziekte ontwikkelen wat veel
depressieve en angstige emoties op kan roepen
● De afgelopen 20 jaar zijn er 80.000 wetenschappelijke artikelen
geschreven over alzheimer. Volgens de meeste wetenschappers os de
biologische verklaring voor het ontstaan van alzheimer de productie van
het beta-amyloid precursor protein (APP) ontspoort. Dit eiwit helpt