Psychisch functioneren
UNIVERSITEIT LEIDEN
2019 - 2020
,Inhoudsopgave
Thema 1 – Diagnostiek en classificatie .................................................................................................... 3
HC1 – Inleiding blok ......................................................................................................................... 4
HC2 – Neurobiologische mechanismen........................................................................................... 8
HC3 – Psychologische mechanismen en psychopathologie ............................................................ 9
HC4 – Inleiding in de kinder- en jeugdpsychiatrie ......................................................................... 11
HC5 – Internaliserende stoornissen in de kinder- en jeugdpsychiatrie ........................................ 13
HC6 – Diagnostiek en classificatie ................................................................................................. 14
WC1 – Diagnostiek en classificatie ................................................................................................ 16
Literatuur thema 1 ........................................................................................................................ 16
Studieopdracht thema 1................................................................................................................ 19
Thema 2 – Psychosespectrumstoornissen ............................................................................................ 19
HC7 – Psychotische stoornissen .................................................................................................... 19
HC8 – Casuïstiek uit de crisisdienst ............................................................................................... 22
WC2 – Psychosespectrumstoornissen........................................................................................... 22
HC9 – Juridische en ethische aspecten: de theorie ....................................................................... 24
HC10 – Farmacotherapie psychose en ADHD ............................................................................... 26
Literatuur thema 2 ........................................................................................................................ 28
Thema 3 – Stemmingsstoornissen ........................................................................................................ 31
HC11 – Farmacotherapie stemmings- en angststoornissen.......................................................... 31
HC12 – Bipolaire stemmingsstoornissen ....................................................................................... 33
HC13 – Depressieve stemmingsstoornissen ................................................................................. 36
HC14 – Perspectief huisarts........................................................................................................... 37
WC3 – Stemmingsstoornissen ....................................................................................................... 38
Literatuur thema 3 ........................................................................................................................ 38
Thema 4 – Angststoornissen ................................................................................................................. 44
HC15 – Angststoornissen............................................................................................................... 44
HC16 – Psychotrauma gerelateerde stoornissen .......................................................................... 47
Literatuur thema 4 ........................................................................................................................ 48
Thema 5 – Ontwikkelingsstoornissen.................................................................................................... 52
HC17 – Autisme ............................................................................................................................. 52
HC18 – ADHD ................................................................................................................................. 53
Literatuur thema 5 ........................................................................................................................ 54
Thema 6 – Gedragsstoornissen ............................................................................................................. 56
HC19 – Eetstoornissen................................................................................................................... 56
HC20 – Verslaving .......................................................................................................................... 57
1
, HC21 – Neurobiologie ................................................................................................................... 59
Literatuur thema 6 ........................................................................................................................ 60
Thema 7 – Persoonlijkheidsstoornissen ................................................................................................ 62
HC22 – Complexe problematiek adolescenten ............................................................................. 63
HC23 – Persoonlijkheidsproblematiek .......................................................................................... 63
Literatuur thema 7 ........................................................................................................................ 66
Bijlage 1: Samenvatting behandelplan .................................................................................................. 68
Bijlage 2: 6-STEP .................................................................................................................................... 70
Bijlage 3: Kernmedicatielijst .................................................................................................................. 71
2
, Thema 1 – Diagnostiek en classificatie
Het biopsychosociale model
Psychiatrische symptomen kunnen worden vastgesteld door:
- Observatie (waarnemen van objectieve verschijnselen)
- Exploratie (vaststellen van subjectieve klachten door het stellen van vragen)
- Testen (gerichte opdrachten aan de patiënt om objectieve verschijnselen vast te stellen en
globaal te kwantificeren).
Dit zijn de onderdelen van het psychiatrisch onderzoek (status mentalis), waarbij systematisch de
psychische hoofdfuncties worden beoordeeld. Het stellen van een psychiatrische diagnose heeft tot
doel om de toestand van de patiënt te kunnen verklaren en te begrijpen, en om een adequate
behandeling in te kunnen stellen. Er zijn twee typen diagnosen te onderscheiden: de
syndroomdiagnose (of descriptieve diagnose) en de structuurdiagnose.
Een interactie van biologische (genetica, lichamelijke ziekten, intoxicaties), psychologische (ernstige
trauma’s, verwaarlozing) en sociale factoren (lagere sociaaleconomische klasse, werkloosheid) lijken
een rol te spelen in het ontstaan van psychiatrische stoornissen. Een veelgebruikt model om deze
klachten beter te begrijpen is het biopsychosociale model. Dit model verklaart het ontstaan van
psychiatrische ziekten vanuit een combinatie van biologische, psychologische en sociale factoren die
het evenwicht tussen veerkracht en kwetsbaarheid kunnen verstoren.
Voor classificatie in de psychiatrie wordt meestal het internationale classificatiesysteem, de DSM-5
(Diagnostical and Statistical Manual of Mental Disorders- Fifth Edition), gebruikt.
3
UNIVERSITEIT LEIDEN
2019 - 2020
,Inhoudsopgave
Thema 1 – Diagnostiek en classificatie .................................................................................................... 3
HC1 – Inleiding blok ......................................................................................................................... 4
HC2 – Neurobiologische mechanismen........................................................................................... 8
HC3 – Psychologische mechanismen en psychopathologie ............................................................ 9
HC4 – Inleiding in de kinder- en jeugdpsychiatrie ......................................................................... 11
HC5 – Internaliserende stoornissen in de kinder- en jeugdpsychiatrie ........................................ 13
HC6 – Diagnostiek en classificatie ................................................................................................. 14
WC1 – Diagnostiek en classificatie ................................................................................................ 16
Literatuur thema 1 ........................................................................................................................ 16
Studieopdracht thema 1................................................................................................................ 19
Thema 2 – Psychosespectrumstoornissen ............................................................................................ 19
HC7 – Psychotische stoornissen .................................................................................................... 19
HC8 – Casuïstiek uit de crisisdienst ............................................................................................... 22
WC2 – Psychosespectrumstoornissen........................................................................................... 22
HC9 – Juridische en ethische aspecten: de theorie ....................................................................... 24
HC10 – Farmacotherapie psychose en ADHD ............................................................................... 26
Literatuur thema 2 ........................................................................................................................ 28
Thema 3 – Stemmingsstoornissen ........................................................................................................ 31
HC11 – Farmacotherapie stemmings- en angststoornissen.......................................................... 31
HC12 – Bipolaire stemmingsstoornissen ....................................................................................... 33
HC13 – Depressieve stemmingsstoornissen ................................................................................. 36
HC14 – Perspectief huisarts........................................................................................................... 37
WC3 – Stemmingsstoornissen ....................................................................................................... 38
Literatuur thema 3 ........................................................................................................................ 38
Thema 4 – Angststoornissen ................................................................................................................. 44
HC15 – Angststoornissen............................................................................................................... 44
HC16 – Psychotrauma gerelateerde stoornissen .......................................................................... 47
Literatuur thema 4 ........................................................................................................................ 48
Thema 5 – Ontwikkelingsstoornissen.................................................................................................... 52
HC17 – Autisme ............................................................................................................................. 52
HC18 – ADHD ................................................................................................................................. 53
Literatuur thema 5 ........................................................................................................................ 54
Thema 6 – Gedragsstoornissen ............................................................................................................. 56
HC19 – Eetstoornissen................................................................................................................... 56
HC20 – Verslaving .......................................................................................................................... 57
1
, HC21 – Neurobiologie ................................................................................................................... 59
Literatuur thema 6 ........................................................................................................................ 60
Thema 7 – Persoonlijkheidsstoornissen ................................................................................................ 62
HC22 – Complexe problematiek adolescenten ............................................................................. 63
HC23 – Persoonlijkheidsproblematiek .......................................................................................... 63
Literatuur thema 7 ........................................................................................................................ 66
Bijlage 1: Samenvatting behandelplan .................................................................................................. 68
Bijlage 2: 6-STEP .................................................................................................................................... 70
Bijlage 3: Kernmedicatielijst .................................................................................................................. 71
2
, Thema 1 – Diagnostiek en classificatie
Het biopsychosociale model
Psychiatrische symptomen kunnen worden vastgesteld door:
- Observatie (waarnemen van objectieve verschijnselen)
- Exploratie (vaststellen van subjectieve klachten door het stellen van vragen)
- Testen (gerichte opdrachten aan de patiënt om objectieve verschijnselen vast te stellen en
globaal te kwantificeren).
Dit zijn de onderdelen van het psychiatrisch onderzoek (status mentalis), waarbij systematisch de
psychische hoofdfuncties worden beoordeeld. Het stellen van een psychiatrische diagnose heeft tot
doel om de toestand van de patiënt te kunnen verklaren en te begrijpen, en om een adequate
behandeling in te kunnen stellen. Er zijn twee typen diagnosen te onderscheiden: de
syndroomdiagnose (of descriptieve diagnose) en de structuurdiagnose.
Een interactie van biologische (genetica, lichamelijke ziekten, intoxicaties), psychologische (ernstige
trauma’s, verwaarlozing) en sociale factoren (lagere sociaaleconomische klasse, werkloosheid) lijken
een rol te spelen in het ontstaan van psychiatrische stoornissen. Een veelgebruikt model om deze
klachten beter te begrijpen is het biopsychosociale model. Dit model verklaart het ontstaan van
psychiatrische ziekten vanuit een combinatie van biologische, psychologische en sociale factoren die
het evenwicht tussen veerkracht en kwetsbaarheid kunnen verstoren.
Voor classificatie in de psychiatrie wordt meestal het internationale classificatiesysteem, de DSM-5
(Diagnostical and Statistical Manual of Mental Disorders- Fifth Edition), gebruikt.
3
