Hoofdstuk 1
Kindgericht en oudergericht adviseren
Kindgericht advies: als een kind ongewenst gedrag vertoont, sluit de ouder niet goed aan bij
wat het kind vraagt. De ouder geeft ook informatie nodig over het kind en instructies over
opvoedkundig handelen.
Oudergericht advies: De oudergerichte begeleider richt zich op het denken, voelen en doen
van de ouder vanuit de vraag: wat heeft deze ouder nodig om antwoord te vinden op zijn
vraag om meer te kunnen aansluiten bij de behoeften van het kind? De verantwoordelijkheid
blijft bij de ouder.
De beleving van de ouder centraal
In het Neuro linguïstisch programma (NLP) sluit de hulpverlener aan bij de beleving van
de cliënt (de beleving van de ouder). Ieder mens heeft zijn eigen beeld van de werkelijkheid
,gevorm op grond van kennis en ervaring. In de begeleiding sluiten we aan bij de
werkelijkheid van de ouder. In NLP-termen heet dit: de structuur van de subjectieve ervaring.
Een belangrijk verschil tussen adviseren en NLP:
NLP is een therapeutisch model en gaat over de cliënt zelf die ten aanzien van zichzelf de
enige deskundige is.
Pedagogisch advies gaat over handelen van de ouder ten opzichte van het kind.
Deskundigheid van verantwoordlijk-zijn.
De OPAd gaan ervan uit dat ja zeggen en nee doen te maken heeft met het onvoldoende
aansluiten bij de ouders. Uitgangspunt is dat ouders intrinsiek gemotiveerd zijn om goed te
doen als opvoeder. Het is de taak van de adviseur deze motivatie te koesteren en hierbij aan te
sluiten.
Waar komt deze intrinsieke motivatie om een goede opvoeder te zijn vandaan?
- Positieve intenties: zoeken naar de intentie en kijken of het doel bereikt is.
- Verantwoordelijk-zijn: diepe intentie. Verzorgings- en opvoedtaak voor het kind.
Alice van der Plas heeft een kader ontwikkeld dat ons helpt bij het begrijpen van ouders en bij
het in gesprek gaan met ouders over hun opvoedingsvragen.
Werkvloer
‘De werkvloer’ is het terrein van het opvoeden zelf en
pedagogisch adviseren. De factoren om de werkvloer heen
die beïnvloeden het opvoeden zelf. Pedagogisch advies
gaat vooral over het handelen van de ouder op de
werkvloer, zijn kijk op het kind, de vaardigheden die de
ouder inzet en de keuzes die de ouder in het handelen
maakt.
Basisvaardigheden
OPAd hanteert als set van Basisvaardigheden:
- Verzorgen: alle verzorgende activiteiten van een
ouder.
- Contact maken: Alles wat een ouder doet naar het kind toe om liefde te uiten.
- Structuur bieden: Diverse vormen van duidelijkheid geven aan een kind.
Timen en doseren
Dit gaat om het vinden van de juiste manier om basisvaardigheden in te zetten. Het gaat om
afstemmen naar de fase waarin het kind zich bevindt.
Zicht op het kind
Om aan te sluiten bij het kind heeft de ouder goed zicht op het kind nodig. Wie is mijn kind?
Kinderen zijn in ontwikkeling dus moet je als ouder je beeld over je kind steeds bijstellen.
OPAd adviseert om even afstand van het kind te nemen om je beeld over hem bij te stellen.
Dit doe je door vanuit de metapositie vragen te stellen. Wat is er veranderd? Waar is mijn
kind mee bezig? Hoe ervaar ik dat als ouder?
Emoties
, Het gedrag van het kind maakt bij ouders emoties los. Emotie werkt vaak helpend en
ondersteunend maar emotie kan storend worden wanneer afstand wegvalt en bezorgdheid
overheerst. Het werkt om uit de situatie te stappen en ook hierin weer de situatie vanuit de
metapositie te bekijken.
Metapositie
In de opvoedingssituatie zelf of achteraf kunnen ouders de metapositie innemen. Om vanuit
een andere positie de situatie te bekijken of om er achteraf op te reflexteren.
Oudergericht advies ondersteunt in alle drie de stappen het innemen van de metapositie:
- Ouder krijgt de ruimte om zijn verhaal te doen en al pratend naar zijn kind te kijken.
- Ouder werkt aan een ander ‘zicht op zijn kind’, waardoor gedrag beter kan worden
begrepen
- Ouder bedenkt nieuw concreet gedrag voor zichzelf vanuit een andere kijk op het
gedrag van zijn kind.
Ouderschapsgroei
OPAd ondersteund deze 3 vormen van ouderschapsgroei:
- Ontwikkelen van vaardigheden
- Aangaan en loslaten van steeds nieuwe rollen bij het ouder zijn
- Persoonlijke groei
Taakverdeling en samenwerken
Taakverdeling gaat over de wijze waarop ouders elkaar ondersteunen in de opvoeding.
OPAd heeft als uitgangspunt om de samenwerking van ouders in de opvoeding te versterken.
Vaak wordt er gepraat over op een lijn zitten. Als wij het over samenwerken van ouders
hebben, bedoelen we de mate waarin de ouders elkaar steunen in de opvoeding en hun
handelen met elkaar afstemmen.
Solidaire samenleving
In plaats van ouders te beoordelen of te veroordelen, zou de samenleving zich ten alle tijdens
verantwoordelijk moeten voelen (solidaire samenleven) voor het bijstaan van de ouders
waardoor goed genoeg ouderschap mogelijk wordt.
Omstandigheden
Deze liggen buiten de invloedssfeer van de ouders. Ze kunnen wel doorwerken in de
opvoeding door de druk die zij op de ouder en het kind leggen. Het beheersen van
omstandigheden noemt Alice: bufferen. De metapositie, taakverdeling en ouderschapsgroei
kunnen als buffers/ beschermende factoren werken.
Drie bouwstenen van OPAd
3 bouwstenen van Oudergericht Pedagogisch adviseren zijn:
Oudergericht: aansluitend advies bij de ouder. Ouder handelt vanuit verantwoordelijk-zijn en
de beleving van de ouder staat centraal.
Samenwerkingsgericht: deskundigheid naast die van de ouder plaatsen en samen
onderzoeken.
Competentiegericht: het blijven zoeken naar hulpbronnen in de ouder, vanuit de overtuiging
dat de ouder de hulpbronnen voor goed genoeg ouderschap in zich heeft.
Hoofdstuk 2
Pedagogisch adviseren van OPAd
Kindgericht en oudergericht adviseren
Kindgericht advies: als een kind ongewenst gedrag vertoont, sluit de ouder niet goed aan bij
wat het kind vraagt. De ouder geeft ook informatie nodig over het kind en instructies over
opvoedkundig handelen.
Oudergericht advies: De oudergerichte begeleider richt zich op het denken, voelen en doen
van de ouder vanuit de vraag: wat heeft deze ouder nodig om antwoord te vinden op zijn
vraag om meer te kunnen aansluiten bij de behoeften van het kind? De verantwoordelijkheid
blijft bij de ouder.
De beleving van de ouder centraal
In het Neuro linguïstisch programma (NLP) sluit de hulpverlener aan bij de beleving van
de cliënt (de beleving van de ouder). Ieder mens heeft zijn eigen beeld van de werkelijkheid
,gevorm op grond van kennis en ervaring. In de begeleiding sluiten we aan bij de
werkelijkheid van de ouder. In NLP-termen heet dit: de structuur van de subjectieve ervaring.
Een belangrijk verschil tussen adviseren en NLP:
NLP is een therapeutisch model en gaat over de cliënt zelf die ten aanzien van zichzelf de
enige deskundige is.
Pedagogisch advies gaat over handelen van de ouder ten opzichte van het kind.
Deskundigheid van verantwoordlijk-zijn.
De OPAd gaan ervan uit dat ja zeggen en nee doen te maken heeft met het onvoldoende
aansluiten bij de ouders. Uitgangspunt is dat ouders intrinsiek gemotiveerd zijn om goed te
doen als opvoeder. Het is de taak van de adviseur deze motivatie te koesteren en hierbij aan te
sluiten.
Waar komt deze intrinsieke motivatie om een goede opvoeder te zijn vandaan?
- Positieve intenties: zoeken naar de intentie en kijken of het doel bereikt is.
- Verantwoordelijk-zijn: diepe intentie. Verzorgings- en opvoedtaak voor het kind.
Alice van der Plas heeft een kader ontwikkeld dat ons helpt bij het begrijpen van ouders en bij
het in gesprek gaan met ouders over hun opvoedingsvragen.
Werkvloer
‘De werkvloer’ is het terrein van het opvoeden zelf en
pedagogisch adviseren. De factoren om de werkvloer heen
die beïnvloeden het opvoeden zelf. Pedagogisch advies
gaat vooral over het handelen van de ouder op de
werkvloer, zijn kijk op het kind, de vaardigheden die de
ouder inzet en de keuzes die de ouder in het handelen
maakt.
Basisvaardigheden
OPAd hanteert als set van Basisvaardigheden:
- Verzorgen: alle verzorgende activiteiten van een
ouder.
- Contact maken: Alles wat een ouder doet naar het kind toe om liefde te uiten.
- Structuur bieden: Diverse vormen van duidelijkheid geven aan een kind.
Timen en doseren
Dit gaat om het vinden van de juiste manier om basisvaardigheden in te zetten. Het gaat om
afstemmen naar de fase waarin het kind zich bevindt.
Zicht op het kind
Om aan te sluiten bij het kind heeft de ouder goed zicht op het kind nodig. Wie is mijn kind?
Kinderen zijn in ontwikkeling dus moet je als ouder je beeld over je kind steeds bijstellen.
OPAd adviseert om even afstand van het kind te nemen om je beeld over hem bij te stellen.
Dit doe je door vanuit de metapositie vragen te stellen. Wat is er veranderd? Waar is mijn
kind mee bezig? Hoe ervaar ik dat als ouder?
Emoties
, Het gedrag van het kind maakt bij ouders emoties los. Emotie werkt vaak helpend en
ondersteunend maar emotie kan storend worden wanneer afstand wegvalt en bezorgdheid
overheerst. Het werkt om uit de situatie te stappen en ook hierin weer de situatie vanuit de
metapositie te bekijken.
Metapositie
In de opvoedingssituatie zelf of achteraf kunnen ouders de metapositie innemen. Om vanuit
een andere positie de situatie te bekijken of om er achteraf op te reflexteren.
Oudergericht advies ondersteunt in alle drie de stappen het innemen van de metapositie:
- Ouder krijgt de ruimte om zijn verhaal te doen en al pratend naar zijn kind te kijken.
- Ouder werkt aan een ander ‘zicht op zijn kind’, waardoor gedrag beter kan worden
begrepen
- Ouder bedenkt nieuw concreet gedrag voor zichzelf vanuit een andere kijk op het
gedrag van zijn kind.
Ouderschapsgroei
OPAd ondersteund deze 3 vormen van ouderschapsgroei:
- Ontwikkelen van vaardigheden
- Aangaan en loslaten van steeds nieuwe rollen bij het ouder zijn
- Persoonlijke groei
Taakverdeling en samenwerken
Taakverdeling gaat over de wijze waarop ouders elkaar ondersteunen in de opvoeding.
OPAd heeft als uitgangspunt om de samenwerking van ouders in de opvoeding te versterken.
Vaak wordt er gepraat over op een lijn zitten. Als wij het over samenwerken van ouders
hebben, bedoelen we de mate waarin de ouders elkaar steunen in de opvoeding en hun
handelen met elkaar afstemmen.
Solidaire samenleving
In plaats van ouders te beoordelen of te veroordelen, zou de samenleving zich ten alle tijdens
verantwoordelijk moeten voelen (solidaire samenleven) voor het bijstaan van de ouders
waardoor goed genoeg ouderschap mogelijk wordt.
Omstandigheden
Deze liggen buiten de invloedssfeer van de ouders. Ze kunnen wel doorwerken in de
opvoeding door de druk die zij op de ouder en het kind leggen. Het beheersen van
omstandigheden noemt Alice: bufferen. De metapositie, taakverdeling en ouderschapsgroei
kunnen als buffers/ beschermende factoren werken.
Drie bouwstenen van OPAd
3 bouwstenen van Oudergericht Pedagogisch adviseren zijn:
Oudergericht: aansluitend advies bij de ouder. Ouder handelt vanuit verantwoordelijk-zijn en
de beleving van de ouder staat centraal.
Samenwerkingsgericht: deskundigheid naast die van de ouder plaatsen en samen
onderzoeken.
Competentiegericht: het blijven zoeken naar hulpbronnen in de ouder, vanuit de overtuiging
dat de ouder de hulpbronnen voor goed genoeg ouderschap in zich heeft.
Hoofdstuk 2
Pedagogisch adviseren van OPAd
