Inhoudsopgave
Relatie- en gezinstherapie: begrippenlijst.......................................................1
Inleiding – Systeemdenken.............................................................................2
Deel 1 – De algemene systeemtheorie en cybernetica......................................2
Deel 2 – De evolutie van systeemgeoriënteerde therapeutische praktijken.......3
1. Kernaspecten van de structurele visie........................................................................6
2. Interventies vanuit een structureel-strategische inspiratie.........................................6
3. De oplossingsgerichte therapie...................................................................................6
4. De narratieve therapie................................................................................................ 7
, Inleiding – Systeemdenken
Begrip Definitie
Systeemdenken Het is een manier van kijken naar de wereld die focust op de samenhang
tussen verschillende elementen binnen een geheel.
Holistische Holistisch = als geheel. Een benadering waarin we kijken naar de
benadering interactie en onderlinge samenhang tussen elementen. Waarin
veranderingen in één deel van het systeem positieve effecten kunnen
hebben op het geheel.
Samenhang Samenhang is essentieel voor het vormen van een systeem. Dit is kijken
naar de samenhang/verbinding tussen verschillende elementen, de
interacties en relaties tussen verschillende elementen.
Context of Elementen die een directe invloed uitoefenen op het systeem. De
omgeving ‘nabije’ elementen die in interactie staan met de cliënt
Universum Elementen die minder direct verband houden met de cliënt, maar toch
een rol spelen in de bredere dynamiek. Bv. culturele normen,
maatschappelijke verwachtingen en historische invloeden.
Deel 1 – De algemene systeemtheorie en
cybernetica
Begrip Definitie
Systeem Oorsprong: Griekse filosofie: “een verzameling elementen die samen
een functioneel geheel vormen”
Algemene Benadrukt de interconnectiviteit in de dynamiek van systemen.
systeemtheorie De belangrijkste principes zijn: 1) holisme 2) interconnectiviteit 3)
(Karl Ludwig von open systemen 4) feedbackmechanismen en 5) dynamische
Bertalanffy) processen.
Holisme Systemen zijn MEER dan de som van hun onderdelen. De interacties
tussen de delen creëren emergente eigenschappen die niet kunnen
worden begrepen door alleen naar de individuele elementen te kijken.
Emergente De nieuwe constructie MEER is dan gewoon is dan een optelling. Het
eigenschappen zijn de nieuwe eigenschappen die op het hogere organisatieniveau
verschijnen wanneer delen met elkaar in interactie gaan. Emergentie
is dan het proces waarbij nieuwe eigenschappen ontstaan in de
interactie tussen de simpele, kleine entiteiten die elk op zich niet deze
eigenschappen bezitten. Bv. een trein is meer dan gewoon de boutjes
bij elkaar: je kan er rusten, je kan er werken, je kan er mensen
ontmoeten, …
Interconnectiviteit Alle onderdelen van een systeem zijn met elkaar verbonden.
Veranderingen in één deel van het systeem kunnen invloed hebben
op andere delen, wat een dynamisch en interactief proces creëert.
Open systemen Systemen zijn open en staan in wisselwerking met hun omgeving. Dit
betekent dat ze energie, informatie en materie uitwisselen met de
externe omgeving, wat invloed heeft op hun functioneren.
Feedbackmechanis Systemen bevatten vaak feedbackloops die helpen bij het reguleren
men van gedrag. Positieve feedback versterkt verandering, terwijl
negatieve feedback stabiliteit (no change) bevordert.
Dynamische Systemen evolueren en veranderen doorheen de tijd. Ze zijn