Les 3 – Steriel staan – Samenvatting
Lesstof:
Basisboek operatieve zorg en technieken: H1 paragraaf 1.3.2 t/m 1.3.5
Samenvatting
1.3.2. Handenwasprocedure
Het doel van handhygiëne is het voorkomen van verspreiding van pathogene micro-organismen via
de hand naar zichzelf of een ander. Het is hierom ook verboden om handsieraden zoals ringen,
armbanden en kunstnagels te dragen. Ook moeten de nagels kortgeknipt zijn.
Het preoperatieve handenwassen vindt plaats in de wasruimte bij de operatiekamer. De omgeving
waar wordt gewassen moet aan de volgende eisen voldoen:
- Kranen met elleboogbediening of een sensor.
- Desinfecterende vloeibare zeep in een pompje met elleboogbediening
- Een borsteldispenser met daarin disposable borstels.
- Een klok om de tijd voor het inwerken van het desinfectans te kunnen bepalen.
- Een mogelijkheid om de warmtetemperatuur te regelen
- Disposable handdoekjes
- Afvalbak
De handenwasprocedure bestaat uit de reiniging en desinfectie. Deze zijn protocollair vastgelegd. De
handen moeten altijd hoger worden gehouden dan de ellebogen. Het water dat over de handen is
gespoeld, ook al zit daar desinfecterende zeep in, zal micro-organismen en organisch vuil bevatten en
dit mag niet meer teruglopen naar de handen.
Reiniging
Vindt plaats voor een eerste operatie of andere chirurgische handeling.
a. Verwijder zichtbaar vuil onder nagels met een wegwerpnagelreiniger.
b. Maak de handen en de disposable borstel met water nat.
c. Borstel de handen, knokkels en nagels met een zachte disposable borstel en zeep gedurende
1 minuut. Besteed extra aandacht aan het gebied onder de nagelriemen, duimen, knokkels
en de zijkanten van de handen.
d. Spoel de handen af met water. Let op de spoelrichting.
e. Was de handen en onderarmen zonder borstel met zeep gedurende 2 minuten.
f. Spoel de handen en onderarmen af met kraanwater.
g. Droog de handen en onderarmen af met een disposable papieren handdoek. Begin bij de
handen.
Als het OKC verlaten wordt tussen twee operaties (toilet, eten, enz) moeten de stappen e/g weer
gevolgd worden.
Desinfectie
De handen en polsen moeten na het reinigen goed droog zijn, omdat eventueel aanwezig water het
handdesinfectans verdunt. De desinfectie van handen en onderarmen vindt plaats voor het
aantrekken van de steriele jas en handschoenen.
h. Desinfecteer de handen en polsen/onderarmen door deze in te wrijven met chloorhexidine
0,5% in ethanol 70% tot de huid droog is.
i. Desinfecteer nogmaals de handen en polsen en herhaal dezelfde werkwijze.
j. Laat de handen drogen in de ‘hoera’-houding.
Het effect van de desinfectie kan verminderen als de handen niet goed droog zijn.
, 1.3.3 Aankleedprocedure
Bestaat uit 2 onderdelen:
- Het onsteriele uniform Scrubsuit, Klompen/schoenen en muts
- De steriele jas peroperatief met mondmasker, spatbril en steriele handschoenen.
Scrubsuit
De onsteriele scrubsuit moet zo zijn gemaakt dat afgifte van micro-organismen aan de lucht minimaal
is. Dit ter voorkoming dat inde lucht zwevende micro-organismen de wond van de patiënt, maar ook
het steriele instrumentarium kunnen besmetten.
Eisen:
- Microfilamentweefsel
- Optimaal draagcomfort door soepele stof
- Duurzaam en sterk materiaal
- Pluis- en partikelarm
- Ademend materiaal
- Goede vlekverwijdering
- Gemakkelijk aan te trekken
- Antistatisch
- Antibacterieel door X-tatic zilverdraden
- Brandwerend
De onsteriele scrubsuit bestaat uit een hes en broek, met nauwsluitende korte mouwen en
broekspijpen, voorzien van manchetten. Het is alleen toegestaan kleding te dragen die door het
ziekenhuis is verstrekt. Bij het verlaten van het OK-complex moet een beschermende jas worden
gedragen. Bij het langer verlaten dan 30 minuten, moet bij terugkomst een nieuwe scrubsuit worden
aangetrokken.
Klompen / schoenen
Op een OK-complex moet schoeisel worden gedragen dat alleen op deze afdeling gedragen mag
worden. Het OK-schoeisel moet waterdicht, goed te reinigen en te desinfecteren zijn. Dit houdt in
dat alleen gebruikgemaakt kan worden van schoeisel gemaakt van glad leer of ander goed
reinigbaar / desinfecteerbaar materiaal zonder gaatjes.
Muts
Op het OK-complex wordt een muts gedragen om de hoofd- en gelaatsbeharing te bedekken. Haren
zijn een bron van micro-organismen die een postoperatieve wondinfectie kunnen veroorzaken. De
muts moet disposable zijn en iedere dag wordt er een nieuwe muts gedragen. Het is zaak dat de
mutsen voldoen aan de gestelde eisen van hygiëne.
Mondmasker
In 1897 werd voor het eerst gebruik gemaakt van een chirurgisch masker. Druppels die vrijkomen in
de omgeving door praten, hoesten en niezen zouden door een masker kunnen worden
tegengehouden en zo de postoperatieve wondinfecties verminderen. Het wordt gedragen tijdens het
opdekken of tijdens de operatie moet een mondmasker dragen. Dit geldt ook voor de omloop,
anesthesioloog, anesthesiemedewerker en eventuele gasten. Maskers moeten tevens het personeel
beschermen tegen potentieel gecontamineerde vloeistofspatten en tegen een mogelijke besmetting.
Spatbril
Een spatbril is er geheel op gemaakt om de ogen van het personeel te beschermen tegen vloeistof,
weefsel en botspatten.
Lesstof:
Basisboek operatieve zorg en technieken: H1 paragraaf 1.3.2 t/m 1.3.5
Samenvatting
1.3.2. Handenwasprocedure
Het doel van handhygiëne is het voorkomen van verspreiding van pathogene micro-organismen via
de hand naar zichzelf of een ander. Het is hierom ook verboden om handsieraden zoals ringen,
armbanden en kunstnagels te dragen. Ook moeten de nagels kortgeknipt zijn.
Het preoperatieve handenwassen vindt plaats in de wasruimte bij de operatiekamer. De omgeving
waar wordt gewassen moet aan de volgende eisen voldoen:
- Kranen met elleboogbediening of een sensor.
- Desinfecterende vloeibare zeep in een pompje met elleboogbediening
- Een borsteldispenser met daarin disposable borstels.
- Een klok om de tijd voor het inwerken van het desinfectans te kunnen bepalen.
- Een mogelijkheid om de warmtetemperatuur te regelen
- Disposable handdoekjes
- Afvalbak
De handenwasprocedure bestaat uit de reiniging en desinfectie. Deze zijn protocollair vastgelegd. De
handen moeten altijd hoger worden gehouden dan de ellebogen. Het water dat over de handen is
gespoeld, ook al zit daar desinfecterende zeep in, zal micro-organismen en organisch vuil bevatten en
dit mag niet meer teruglopen naar de handen.
Reiniging
Vindt plaats voor een eerste operatie of andere chirurgische handeling.
a. Verwijder zichtbaar vuil onder nagels met een wegwerpnagelreiniger.
b. Maak de handen en de disposable borstel met water nat.
c. Borstel de handen, knokkels en nagels met een zachte disposable borstel en zeep gedurende
1 minuut. Besteed extra aandacht aan het gebied onder de nagelriemen, duimen, knokkels
en de zijkanten van de handen.
d. Spoel de handen af met water. Let op de spoelrichting.
e. Was de handen en onderarmen zonder borstel met zeep gedurende 2 minuten.
f. Spoel de handen en onderarmen af met kraanwater.
g. Droog de handen en onderarmen af met een disposable papieren handdoek. Begin bij de
handen.
Als het OKC verlaten wordt tussen twee operaties (toilet, eten, enz) moeten de stappen e/g weer
gevolgd worden.
Desinfectie
De handen en polsen moeten na het reinigen goed droog zijn, omdat eventueel aanwezig water het
handdesinfectans verdunt. De desinfectie van handen en onderarmen vindt plaats voor het
aantrekken van de steriele jas en handschoenen.
h. Desinfecteer de handen en polsen/onderarmen door deze in te wrijven met chloorhexidine
0,5% in ethanol 70% tot de huid droog is.
i. Desinfecteer nogmaals de handen en polsen en herhaal dezelfde werkwijze.
j. Laat de handen drogen in de ‘hoera’-houding.
Het effect van de desinfectie kan verminderen als de handen niet goed droog zijn.
, 1.3.3 Aankleedprocedure
Bestaat uit 2 onderdelen:
- Het onsteriele uniform Scrubsuit, Klompen/schoenen en muts
- De steriele jas peroperatief met mondmasker, spatbril en steriele handschoenen.
Scrubsuit
De onsteriele scrubsuit moet zo zijn gemaakt dat afgifte van micro-organismen aan de lucht minimaal
is. Dit ter voorkoming dat inde lucht zwevende micro-organismen de wond van de patiënt, maar ook
het steriele instrumentarium kunnen besmetten.
Eisen:
- Microfilamentweefsel
- Optimaal draagcomfort door soepele stof
- Duurzaam en sterk materiaal
- Pluis- en partikelarm
- Ademend materiaal
- Goede vlekverwijdering
- Gemakkelijk aan te trekken
- Antistatisch
- Antibacterieel door X-tatic zilverdraden
- Brandwerend
De onsteriele scrubsuit bestaat uit een hes en broek, met nauwsluitende korte mouwen en
broekspijpen, voorzien van manchetten. Het is alleen toegestaan kleding te dragen die door het
ziekenhuis is verstrekt. Bij het verlaten van het OK-complex moet een beschermende jas worden
gedragen. Bij het langer verlaten dan 30 minuten, moet bij terugkomst een nieuwe scrubsuit worden
aangetrokken.
Klompen / schoenen
Op een OK-complex moet schoeisel worden gedragen dat alleen op deze afdeling gedragen mag
worden. Het OK-schoeisel moet waterdicht, goed te reinigen en te desinfecteren zijn. Dit houdt in
dat alleen gebruikgemaakt kan worden van schoeisel gemaakt van glad leer of ander goed
reinigbaar / desinfecteerbaar materiaal zonder gaatjes.
Muts
Op het OK-complex wordt een muts gedragen om de hoofd- en gelaatsbeharing te bedekken. Haren
zijn een bron van micro-organismen die een postoperatieve wondinfectie kunnen veroorzaken. De
muts moet disposable zijn en iedere dag wordt er een nieuwe muts gedragen. Het is zaak dat de
mutsen voldoen aan de gestelde eisen van hygiëne.
Mondmasker
In 1897 werd voor het eerst gebruik gemaakt van een chirurgisch masker. Druppels die vrijkomen in
de omgeving door praten, hoesten en niezen zouden door een masker kunnen worden
tegengehouden en zo de postoperatieve wondinfecties verminderen. Het wordt gedragen tijdens het
opdekken of tijdens de operatie moet een mondmasker dragen. Dit geldt ook voor de omloop,
anesthesioloog, anesthesiemedewerker en eventuele gasten. Maskers moeten tevens het personeel
beschermen tegen potentieel gecontamineerde vloeistofspatten en tegen een mogelijke besmetting.
Spatbril
Een spatbril is er geheel op gemaakt om de ogen van het personeel te beschermen tegen vloeistof,
weefsel en botspatten.
