Samenvatting revalidatie kinderen (clinical reasoning)

Pediatrie
Pathologieën
CP
= stoornis in bewegings- en houdingscontrole (posturaliteit) en motorische functie

 Blijvend, maar niet onveranderlijk in tijd
 Insult prenataal of 28 dagen na geboorte

Vormen
Spastische CP  zwangerschap (prematuur)

 Kenmerken
o Abnormaal patroon houding en/of beweging
o Hypertonie ledematen, hypotonie romp
o Pathologische reflexen (pyramidale tekenen): hyperreflexie, extensie reflectogene zone,
polycinetisme, teken van Babinski, positief Rossolimoreflex, voetzoolreflex in extensie
(spreiding tenen)
 Bilateraal: diparese, quadriparese Unilateraal: hemiparese, monoparese
 Lokalisatie: pyramidebanen = corticospinale banen = witte stof

Dyskinetische CP  geboorte (a term, O2-tekort)

 Kenmerken
o Abnormaal patroon houding en/of beweging
o Ongecoördineerde, veralgemeende, onwillekeurige bewegingen
o Wisselende tonus ledematen (hypotonie rust, hypertonie gewilde bewegingen),
hypotonie romp
o Pathologische verhoogde reflexen (pyramidale tekenen): hyperreflexie, extensie
reflectogene zone, polycinetisme, teken van Babinski, positief Rossolimoreflex,
voetzoolreflex in extensie (spreiding tenen)
 Bilateraal: quadriparese (aangezicht: slikken, praten) Unilateraal: hemiparese
 Vormen: dystonie, choreo-athetose
 Lokalisatie: extra-pyramidaal systeem = basale kernen = grijze stof = thalamus, globus
pallidus, putamen

Atactische CP

 Kenmerken
o Abnormaal patroon houding en/of beweging
o Verlies spiercoördinatie: bewegingen met abnormale sterkte, ritme, accuraatheid
o Onstabiliteit, evenwicht- en coördinatieproblemen, tremor, dysmetrie
o Altijd veralgemeend in romp en 4 ledematen
 Lokalisatie: vermis van cerebellum

Mengvormen: vb. spastisch dystoon

 Lokalisatie: gemend pyramidaal en extra-pyramidaal

,Klinische symptomen
Basis klinisch neurologisch onderzoek

 Evaluatie tonus = spierspanning
o Axiale en perifere tonus: adductoren, hamstrings, gastrosoleï
o Hypertonie – normotonie – hypotonie
o Axiale tonus = tonus romp
o Perifere tonus: evaluatie heupabductie, popliteahoek, voetdorsiflexie
 Evaluatie evenwichtsreacties, symmetrie bewegingspatroon
 Kwaliteit willekeurige bewegingen (observatie motorische patronen)
o Dissociatie bewegingen: houdingsovergangen
o Coördinatie bewegingen
o Variabiliteit bewegingen
o Romprotaties
 Perifere reflexen
o Kniepeesreflexen, achillespeesreflexen, voetzoolreflexen (voetzoolreflex in extensie, teken
van Babinski, Rossolimomreflex), biceps- en tricepspeesreflexen
o Onderscheid hypertoon en spasticiteit
 Evaluatie primitieve reflexen: ATNR-MORO

Symptomen CP

 Afwijkingen tonus
 Asymmetrie bewegingspatroon
 Weinig dissociatie schouder-bekkengordel door hypertonie in OL (psoas, adductoren,
hamstrings, gastrosoleus)
 Abnormale perifere reflexen – pyramidale tekenen
o Kniepeesreflexen – achillespeesreflexen – voetzoolreflexen (Babinski, Rossolimo,
voetclonus)

Classificatie
Traditionele indeling centrale motorische stoornissen: type bewegingsstoornis, lokalisatie, ernst

The Surveillance of Cerebral Palsy in Europe (SCPE 2000): type bewegingsstoornis

 Spastische CP (80-90%): pyramidale bewegingsstoornis, min. 2 kenmerken
o Abnormale houdings- of bewegingspatronen
o Verhoogde tonus
o Pathologische reflexen: hyperreflexie, pyramidale tekens (Babinski reflex)
o Unilateraal: hemiparese
o Bilateraal: quadriparese (BL >= aangedaan dan OL), diparese (OL)
 Dyskinetische CP (9%): extrapyramidale bewegingsstoornis, letsels basale kernen & thalamus
o Abnormale houdings- of bewegingspatronen, onwillekeurige bewegingen ook in rust
o Onvrijwillige, ongecoördineerde, stereotiepe bewegingen
o Meestal quadriparese, soms hemiparese
o Dystonie: hypokinesie, hypertonie
o Choreo-athetose: hyperkinesie, hypotonie
 Atactische parese (2%): letsels cerebellum
o Abnormale houdings- of bewegingspatronen
o Verminderde coördinatie: bewegingen met abnormale kracht, ritme, nauwkeurigheid

, o Meestal quadriplegie, soms diplegie

Oude indeling: ernst parese

 Licht: problemen moeilijke activiteiten
 Matig: geassocieerde reacties bij activiteit, stand moeilijk, spastische gang, hulpmiddelen
 Ernstig: niet tot stand

Gross Motor Function Classification System (GMFCS): ernst op activiteitenniveau (functionele
mogelijkheden)

 4 leeftijdsgroepen: 0-2, 2-4, 4-6, 6-12 jaar 12-18 uitgebreide versie
 per leeftijdscategorie stoomschema
 5 functieniveaus
1. Stapt zonder beperkingen, beperkingen in geavanceerde motorische vaardigheden
2. Stapt zonder hulpmiddelen, beperkingen buitenshuis stappen
3. Stapt met hulpmiddelen, beperkingen buitenshuis stappen
4. Zichzelf verplaatsen moeilijk, buitenshuis verplaatsen met elektrische rolstoel of hulp
5. Zichzelf verplaatsen zeer beperkt, zelfs met hulpmiddelen
 Onderscheid niveaus motorisch functioneren: functionele belemmeringen,
(loop)hulpmidelen, rolstoelen, kwaliteit bewegen
 Nadruk: ADL school-thuis-woonomgeving  dagelijkse vaardigheden, niet beste prestaties
classificeren (zonder oordeel prognose)
 Doel: huidige grof motorische vaardigheden classicificeren, kwaliteit bewegen, verbeteringen
 Stabiel & betrouwbaar: < 2 jaar, > 2 jaar
 GMFCS-niveau + motorische ontwikkelingscurve : voorspelling toekomstige motorische
vaardigheden (GMFM-66 = ingekorte versie GMFM-88)

Manual Ability Classification System (MACS): evaluatie handfunctie, 4-18 jaar

Motorisch functioneren
Spasticiteit

 Abnormale houdings- en bewegingspatronen
 Totale bewegingspatronen: flexie-extensie
 Weinig bewegingskwaliteit: weinig variatie & selectiviteit, beperkte ROM
 Stijfheid-weerstand tegen bewegen

Hypotonie

 Zelden zuiver
 Vaak gecombineerd: prematuren + spastische hypertonie a term + ernstige asphyxie
 Axiale hypotonie (romp): vaak genetische aandoeningen
 Moeilijk houdingen tegen Fz bewaren  hypermobiliteit gewrichten/spieren
 Invloed mondmotoriek, ademhaling

Dyskinesie

 Pure en choreo-athetose: onvrijwillige bewegingen (snel & kronkelend), grimassen
 Pure athetose: minder afwijkende tonus, onvrijwillige bewegingen vooral distaal
 Choreo-athetose: onvrijwillige bewegingen vooral proximaal, meer hypotonie
 Dystonie: snelle, onverwachte & extreme wisselingen tonus