Hoofdstuk 1
1.2 Betrouwbaarheid
Betrouwbaarheid gaat over 2 dingen. 1> is de informatie die je vind wel waar? Dit kan je checken
door te kijken wie je bron is en of deze bron onafhankelijk is (geen belangen bij heeft) En door te
kijken of de bron bekend is.
De 2e vorm van betrouwbaarheid heeft betrekking tot het onderzoek zelf. Namelijk wanneer je
onderzoek uitvoert moet je ervoor zorgen dar deze altijd exact herhaald kan worden. Het hangt
samen met de mate waarin het onderzoek vrij is van toevallige fouten.
Steekproef moet voldoende groot te zijn om bij herhaling dezelfde resultaten op te leveren.
Consistentie van de resultaten is essentieel.
1.3 Validiteit
Validiteit =- meet wat je wilt meten.
Construct = hetgeen wat je beoogd te meten
Je hebt verschillende vormen:
1. Construct- of begripsvaliditeit: Geeft aan in hoeverre het instrument datgene meet wat het
beoogd wordt te meten.
- Stel dat je klanttevredenheid wilt meten. Je vraagt: "Hoe tevreden ben je met ons product op een
schaal van 1 tot 10?" Hoewel dit een indicatie kan geven, is het lastiger te meten dan bijvoorbeeld
omzet, waar je direct het bedrag in euro's kunt vragen. De constructvaliditeit wordt hoog als de
vragen goed aansluiten bij wat je echt wilt meten, zoals tevredenheid of een speci ek gevoel.
2. Inhoudsvaliditeit: worden alle facetten van een bepaald construct gemeten? Dus meet je
alles van het construct wat je wilt weten?
- Als je onderzoek doet naar stress op de werkvloer, moet je niet alleen vragen stellen over
werkdruk, maar ook over factoren zoals sociale steun, werkomgeving en gezondheid. Alleen dan
meet je alle aspecten van het construct "stress" volledig. Als je slechts één aspect van stress
meet, is de inhoudsvaliditeit laag.
3. Criterium validiteit: hierbij kijk je met een extern criterium of je test voorspellende waarde
heeft.Bij een experiment kan je ook verschillende experimenten inzetten. Als verschillende
onderzoekstechnieken dezelfde soort uitslagen aantonen dan is de meting accuraat en de
criterium validiteit hoog. Deze vorm van criteriumvaliditeit wordt kruisvaliditeit genoemd. Een
andere vorm van criteriumvaliditeit betreft predicatieve validiteit: een variabele heeft een
voorspellende waarde. Bijvoorbeeld lijdt een hoger marketing budget ook daadwerkelijk tot
een hogere omzet?
- Stel dat je onderzoekt of een hoger marketingbudget leidt tot hogere verkoopcijfers. Als
verschillende technieken (bijv. enquêtes, verkoopdata-analyse) hetzelfde laten zien, dan is de
criteriumvaliditeit hoog. Dit kan ook worden ondersteund door predicatieve validiteit: als je
marketinguitgaven in januari voorspellen dat je omzet in februari stijgt, dan heb je een sterk
voorspellende waarde.
4. Content validiteit / indruksvaliditeit/ face validity. Is vragen aan expert
- Bij het ontwikkelen van een nieuwe vragenlijst om teamwerk te meten, kun je experts in HR
vragen of zij vinden dat de vragen logisch en relevant zijn voor het meten van teamwerk. Als zij dit
bevestigen, is de indruksvaliditeit hoog.
5. Ecologische validiteit = in hoeverre het onderzoek overeenkomsten vertoont met de
werkelijke situatie.
- Als je in een laboratorium onderzoekt hoe mensen reageren op stress, maar je onderzoek op een
manier is opgezet die nauwelijks lijkt op hoe mensen stress ervaren in hun echte werk- of
privésituaties, dan is de ecologische validiteit laag. Echter, als je onderzoek plaatsvindt in een
echte werkomgeving en de resultaten toepasbaar zijn op het echte leven, dan is de ecologische
validiteit hoog.
1
 fi
, 1.4 Representativiteit
Representativiteit = de mate waarin de steekproef ( de groep die je onderzoekt) overeenkomt met
de populatie, ofwel de groep waar je uitspraken over wilt doen.
Er zijn 2 momenten in het onderzoeksproces waarbij de representativiteit van de steekproef
belangrijk is en waar hier als onderzoeker alert op moet zijn:
1. Allereerst wanneer je de onderzoeksdoelgroep (populatie) en de brutosteekproef (de eenheden
in de populatie die je vraagt om deel te nemen aan je onderzoek) de nieert.
2. De representativiteit van de steekproef is tevens van belang nadat het veldwerk is uitgevoerd
en de netto steekproefomvang bekend is. De netto steekproef betreft de respondenten die
daadwerkelijk hebben meegedaan aan je onderzoek. Hierbij kijk je of er groepen zijn die zijn
ondervertegenwoordigd. Als onderzoeker kan je nagaan op basis van een responsabel of de
netto steekproef een goede afspiegeling is van de brutosteekproef.
2
 fi
, Hoofdstuk 2 Populatie en steekproef
2.1 Steekproef
Populatie = de groep waar je als onderzoeker uitspraken over wilt doen.
De steekproef is een subgroep, getrokken uit de onderzoekspopulatie. Die word uitgenodigd om
deel te nemen aan een onderzoek.
Populatie: Stel dat je onderzoek doet naar klanttevredenheid van een supermarktketen. De
populatie bestaat dan uit alle klanten van deze keten, bijvoorbeeld 50.000 klanten.
Steekproef: Je kunt niet alle 50.000 klanten ondervragen, dus je trekt een steekproef,
bijvoorbeeld 500 klanten, die de gehele populatie representeren.
2.2 Methoden van steekproef trekken
2.2.1 Aselecte steekproeftrekking
Bij een aselecte steekproeftrekking heeft iedereen uit de populatie dezelfde kans om in de
steekproef terecht te komen. Het selecteren van respondenten op deze wijze gaat op basis van
toeval oftewel random.
• Enkelvoudig aselecte steekproef: Is de willekeurigste methode van steekproeftrekken en
heeft eigenlijk precies aan wat een aselecte steekproef is.
Hema voorbeeld, 25000 klanten in klantenbestand via online steekproefgenerator 700
respondenten en in excel random 700 laten selecteren.
• Systematische steekproef: Hierbij regel je zelf de spreiding door respondenten bijvoorbeeld te
ordenen op leeftijd.
Je kunt klanten bijvoorbeeld ordenen op klantnummer en vervolgens elke 100ste klant selecteren.
Zo zorg je voor een gespreide steekproef.
• Gestrati ceerde steekproef: je helpt een beetje bij het zorgen voor representativiteit door het
maken van deelpopulaties.
Als je weet dat 60% van de klanten vrouwen zijn en 40% mannen, kun je ervoor zorgen dat je
steekproef ook uit 60% vrouwen en 40% mannen bestaat door de populatie in groepen te
verdelen en uit elke groep een aselecte steekproef te trekken.
3

fi
1.2 Betrouwbaarheid
Betrouwbaarheid gaat over 2 dingen. 1> is de informatie die je vind wel waar? Dit kan je checken
door te kijken wie je bron is en of deze bron onafhankelijk is (geen belangen bij heeft) En door te
kijken of de bron bekend is.
De 2e vorm van betrouwbaarheid heeft betrekking tot het onderzoek zelf. Namelijk wanneer je
onderzoek uitvoert moet je ervoor zorgen dar deze altijd exact herhaald kan worden. Het hangt
samen met de mate waarin het onderzoek vrij is van toevallige fouten.
Steekproef moet voldoende groot te zijn om bij herhaling dezelfde resultaten op te leveren.
Consistentie van de resultaten is essentieel.
1.3 Validiteit
Validiteit =- meet wat je wilt meten.
Construct = hetgeen wat je beoogd te meten
Je hebt verschillende vormen:
1. Construct- of begripsvaliditeit: Geeft aan in hoeverre het instrument datgene meet wat het
beoogd wordt te meten.
- Stel dat je klanttevredenheid wilt meten. Je vraagt: "Hoe tevreden ben je met ons product op een
schaal van 1 tot 10?" Hoewel dit een indicatie kan geven, is het lastiger te meten dan bijvoorbeeld
omzet, waar je direct het bedrag in euro's kunt vragen. De constructvaliditeit wordt hoog als de
vragen goed aansluiten bij wat je echt wilt meten, zoals tevredenheid of een speci ek gevoel.
2. Inhoudsvaliditeit: worden alle facetten van een bepaald construct gemeten? Dus meet je
alles van het construct wat je wilt weten?
- Als je onderzoek doet naar stress op de werkvloer, moet je niet alleen vragen stellen over
werkdruk, maar ook over factoren zoals sociale steun, werkomgeving en gezondheid. Alleen dan
meet je alle aspecten van het construct "stress" volledig. Als je slechts één aspect van stress
meet, is de inhoudsvaliditeit laag.
3. Criterium validiteit: hierbij kijk je met een extern criterium of je test voorspellende waarde
heeft.Bij een experiment kan je ook verschillende experimenten inzetten. Als verschillende
onderzoekstechnieken dezelfde soort uitslagen aantonen dan is de meting accuraat en de
criterium validiteit hoog. Deze vorm van criteriumvaliditeit wordt kruisvaliditeit genoemd. Een
andere vorm van criteriumvaliditeit betreft predicatieve validiteit: een variabele heeft een
voorspellende waarde. Bijvoorbeeld lijdt een hoger marketing budget ook daadwerkelijk tot
een hogere omzet?
- Stel dat je onderzoekt of een hoger marketingbudget leidt tot hogere verkoopcijfers. Als
verschillende technieken (bijv. enquêtes, verkoopdata-analyse) hetzelfde laten zien, dan is de
criteriumvaliditeit hoog. Dit kan ook worden ondersteund door predicatieve validiteit: als je
marketinguitgaven in januari voorspellen dat je omzet in februari stijgt, dan heb je een sterk
voorspellende waarde.
4. Content validiteit / indruksvaliditeit/ face validity. Is vragen aan expert
- Bij het ontwikkelen van een nieuwe vragenlijst om teamwerk te meten, kun je experts in HR
vragen of zij vinden dat de vragen logisch en relevant zijn voor het meten van teamwerk. Als zij dit
bevestigen, is de indruksvaliditeit hoog.
5. Ecologische validiteit = in hoeverre het onderzoek overeenkomsten vertoont met de
werkelijke situatie.
- Als je in een laboratorium onderzoekt hoe mensen reageren op stress, maar je onderzoek op een
manier is opgezet die nauwelijks lijkt op hoe mensen stress ervaren in hun echte werk- of
privésituaties, dan is de ecologische validiteit laag. Echter, als je onderzoek plaatsvindt in een
echte werkomgeving en de resultaten toepasbaar zijn op het echte leven, dan is de ecologische
validiteit hoog.
1
 fi
, 1.4 Representativiteit
Representativiteit = de mate waarin de steekproef ( de groep die je onderzoekt) overeenkomt met
de populatie, ofwel de groep waar je uitspraken over wilt doen.
Er zijn 2 momenten in het onderzoeksproces waarbij de representativiteit van de steekproef
belangrijk is en waar hier als onderzoeker alert op moet zijn:
1. Allereerst wanneer je de onderzoeksdoelgroep (populatie) en de brutosteekproef (de eenheden
in de populatie die je vraagt om deel te nemen aan je onderzoek) de nieert.
2. De representativiteit van de steekproef is tevens van belang nadat het veldwerk is uitgevoerd
en de netto steekproefomvang bekend is. De netto steekproef betreft de respondenten die
daadwerkelijk hebben meegedaan aan je onderzoek. Hierbij kijk je of er groepen zijn die zijn
ondervertegenwoordigd. Als onderzoeker kan je nagaan op basis van een responsabel of de
netto steekproef een goede afspiegeling is van de brutosteekproef.
2
 fi
, Hoofdstuk 2 Populatie en steekproef
2.1 Steekproef
Populatie = de groep waar je als onderzoeker uitspraken over wilt doen.
De steekproef is een subgroep, getrokken uit de onderzoekspopulatie. Die word uitgenodigd om
deel te nemen aan een onderzoek.
Populatie: Stel dat je onderzoek doet naar klanttevredenheid van een supermarktketen. De
populatie bestaat dan uit alle klanten van deze keten, bijvoorbeeld 50.000 klanten.
Steekproef: Je kunt niet alle 50.000 klanten ondervragen, dus je trekt een steekproef,
bijvoorbeeld 500 klanten, die de gehele populatie representeren.
2.2 Methoden van steekproef trekken
2.2.1 Aselecte steekproeftrekking
Bij een aselecte steekproeftrekking heeft iedereen uit de populatie dezelfde kans om in de
steekproef terecht te komen. Het selecteren van respondenten op deze wijze gaat op basis van
toeval oftewel random.
• Enkelvoudig aselecte steekproef: Is de willekeurigste methode van steekproeftrekken en
heeft eigenlijk precies aan wat een aselecte steekproef is.
Hema voorbeeld, 25000 klanten in klantenbestand via online steekproefgenerator 700
respondenten en in excel random 700 laten selecteren.
• Systematische steekproef: Hierbij regel je zelf de spreiding door respondenten bijvoorbeeld te
ordenen op leeftijd.
Je kunt klanten bijvoorbeeld ordenen op klantnummer en vervolgens elke 100ste klant selecteren.
Zo zorg je voor een gespreide steekproef.
• Gestrati ceerde steekproef: je helpt een beetje bij het zorgen voor representativiteit door het
maken van deelpopulaties.
Als je weet dat 60% van de klanten vrouwen zijn en 40% mannen, kun je ervoor zorgen dat je
steekproef ook uit 60% vrouwen en 40% mannen bestaat door de populatie in groepen te
verdelen en uit elke groep een aselecte steekproef te trekken.
3

fi
