Onderzoek doen! Kwantitatief en kwalitatief onderzoek
Hoofdstuk 1: Onderzoek doen
1.1 Wat is onderzoek?
Om wetenschappelijk verantwoord onderzoek te kunnen doen, is kennis van onderzoeksmethodiek
onontbeerlijk. Onderzoek bestaat uit praktijkonderzoek en wetenschappelijk onderzoek.
Praktijkonderzoek is toegepast onderzoek waarbij experts hun kennis toepassen door één geval te
onderzoeken met als doel te diagnosticeren, een oplossing te genereren en/of te evalueren.
Voorbeelden hiervan zijn: medisch onderzoek, marktonderzoek, milieuonderzoek, ICT-onderzoek en
technische onderzoek. Hierbij wordt de wetenschappelijke kennis toegepast en dient het onderzoek
voor het verzamelen van de gegevens om een diagnose te stellen. De vraag in het onderzoek is vaak
een variant op: “wat is de situatie en wat zijn de oorzaken hiervan”. Op basis van de diagnose wordt
vaak een plan of advies opgesteld voor verbeteringen. Praktijkonderzoek heeft niet tot doel
algemene kennis op te leveren, er worden geen algemene wetmatigheden gezocht die
transfereerbare kennis opleveren. Praktijkonderzoek werkt met de interventiecyclus.
,Wetenschappelijk onderzoek is onderzoek dat juist wel tot doel heeft transfereerbare kennis op te
leveren. Voorbeelden hiervan zijn onderzoek naar ziektes of onderzoek naar de invloed van
temperatuur op de sterkes van een magnetisch veld. Dit levert
algemeen geldende kennis op. De nieuwe wetenschappelijke
inzichten kunnen nieuwe theorie opleveren. Deze nieuwe
theorie is nog niet altijd praktisch bruikbare kennis op te
leveren. Wetenschappelijk onderzoek werkt met de empirische
cyclus.
, Onder empirie wordt de waarneembare werkelijkheid verstaan: de kennis komt voort uit deze
wekelijkheid en wordt hieraan getoetst. De empirische cyclus bestaat uit vier fasen. Het begint met
het waarnemen van een verschijnsel, ten tweede is het zoeken naar een verklaring voor deze
waarneming in de vorm van een theorie, ten derde worden voorspellingen afgeleid uit die theorie of
model en ten slotte worden in de vierde en laatste fase deze voorspellingen weer getoetst aan de
werkelijkheid door het uitvoeren van een onafhankelijk onderzoek.
Zowel praktijkonderzoek als wetenschappelijk onderzoek moet op een verantwoorde manier
worden uitgevoerd, anders hecht men weinig waarde aan de uitkomsten. Onderzoek kan dus diverse
doelen hebben en uiteenlopende activiteiten beslaan. Al deze vormen van onderzoek hebben één
ding gemeen: het verzamelen van gegevens die moeten leiden tot informatie. Definitie onderzoek:
Onderzoek is het verzamelen van (nieuwe) informatie om de kennis te vergroten, teneinde daarmee
de probleemhebber een advies te kunnen geven hoe zijn problemen is op te lossen.
1.2 Redenen voor onderzoek
Er zijn verschillende motieven voor het uitvoeren van een onderzoek. Het is voor een onderzoeker
van belang om uit te zoeken wat de werkelijke motieven zijn om het onderzoek te starten. Hieronder
een paar voorbeelden:
1. Verzamelen van informatie om beleid te wijzigen
2. Verzamelen van informatie om betere beslissingen te kunnen nemen over operationele
zaken
3. Verzamelen van informatie om beter op de externe omgeving in te kunnen spelen
4. Verzamelen van informatie om geconstateerde verschillen of verschuivingen te verklaren
5. Verzamelen van gegevens ten behoeve van externe certificering
6. Uitstellen van een beslissing
7. Proberen het eigen gelijk bevestigd te krijgen
8. Onderzoek als zoethouder
De motieven: uitstellen van een beslissing, proberen het eigen gelijk bevestigd te krijgen en
onderzoek als zoethoudertje zijn oneigenlijke motieven, wat inhoudt dat het vooral uitgevoerd
wordt voor eigen belang. Het is niet toegestaan om een commercieel doel te koppelen aan een
onderzoek, ten eerste krijgt de onderwijsinstelling een slechte naam, ten tweede verpest je het voor
toekomstige studenten en ten slotte staat in de code voor marktonderzoekers dat dit niet
toegestaan is. In de gedragscode voor onderzoek en statistiek staan verschillende regels zoals
respondenten vrijwillig meewerken, geen valse voorstelling van zaken wordt gegeven, de
uitkomsten geen nadelig effect heeft op de respondenten en dat als het afgesproken is de gegevens
anoniem verwerkt wordt. Het is dus goed om bij onderzoek stil te staat bij wat mag en niet. We
hebben het hierbij over de ethiek van het onderzoek doen, definitie van etiek is: De correctheid van
je gedrag ten opzichte van degenen die het onderwerp zijn van je onderzoek, of de effecten daarvan
zullen ondervinden.
Hoofdstuk 1: Onderzoek doen
1.1 Wat is onderzoek?
Om wetenschappelijk verantwoord onderzoek te kunnen doen, is kennis van onderzoeksmethodiek
onontbeerlijk. Onderzoek bestaat uit praktijkonderzoek en wetenschappelijk onderzoek.
Praktijkonderzoek is toegepast onderzoek waarbij experts hun kennis toepassen door één geval te
onderzoeken met als doel te diagnosticeren, een oplossing te genereren en/of te evalueren.
Voorbeelden hiervan zijn: medisch onderzoek, marktonderzoek, milieuonderzoek, ICT-onderzoek en
technische onderzoek. Hierbij wordt de wetenschappelijke kennis toegepast en dient het onderzoek
voor het verzamelen van de gegevens om een diagnose te stellen. De vraag in het onderzoek is vaak
een variant op: “wat is de situatie en wat zijn de oorzaken hiervan”. Op basis van de diagnose wordt
vaak een plan of advies opgesteld voor verbeteringen. Praktijkonderzoek heeft niet tot doel
algemene kennis op te leveren, er worden geen algemene wetmatigheden gezocht die
transfereerbare kennis opleveren. Praktijkonderzoek werkt met de interventiecyclus.
,Wetenschappelijk onderzoek is onderzoek dat juist wel tot doel heeft transfereerbare kennis op te
leveren. Voorbeelden hiervan zijn onderzoek naar ziektes of onderzoek naar de invloed van
temperatuur op de sterkes van een magnetisch veld. Dit levert
algemeen geldende kennis op. De nieuwe wetenschappelijke
inzichten kunnen nieuwe theorie opleveren. Deze nieuwe
theorie is nog niet altijd praktisch bruikbare kennis op te
leveren. Wetenschappelijk onderzoek werkt met de empirische
cyclus.
, Onder empirie wordt de waarneembare werkelijkheid verstaan: de kennis komt voort uit deze
wekelijkheid en wordt hieraan getoetst. De empirische cyclus bestaat uit vier fasen. Het begint met
het waarnemen van een verschijnsel, ten tweede is het zoeken naar een verklaring voor deze
waarneming in de vorm van een theorie, ten derde worden voorspellingen afgeleid uit die theorie of
model en ten slotte worden in de vierde en laatste fase deze voorspellingen weer getoetst aan de
werkelijkheid door het uitvoeren van een onafhankelijk onderzoek.
Zowel praktijkonderzoek als wetenschappelijk onderzoek moet op een verantwoorde manier
worden uitgevoerd, anders hecht men weinig waarde aan de uitkomsten. Onderzoek kan dus diverse
doelen hebben en uiteenlopende activiteiten beslaan. Al deze vormen van onderzoek hebben één
ding gemeen: het verzamelen van gegevens die moeten leiden tot informatie. Definitie onderzoek:
Onderzoek is het verzamelen van (nieuwe) informatie om de kennis te vergroten, teneinde daarmee
de probleemhebber een advies te kunnen geven hoe zijn problemen is op te lossen.
1.2 Redenen voor onderzoek
Er zijn verschillende motieven voor het uitvoeren van een onderzoek. Het is voor een onderzoeker
van belang om uit te zoeken wat de werkelijke motieven zijn om het onderzoek te starten. Hieronder
een paar voorbeelden:
1. Verzamelen van informatie om beleid te wijzigen
2. Verzamelen van informatie om betere beslissingen te kunnen nemen over operationele
zaken
3. Verzamelen van informatie om beter op de externe omgeving in te kunnen spelen
4. Verzamelen van informatie om geconstateerde verschillen of verschuivingen te verklaren
5. Verzamelen van gegevens ten behoeve van externe certificering
6. Uitstellen van een beslissing
7. Proberen het eigen gelijk bevestigd te krijgen
8. Onderzoek als zoethouder
De motieven: uitstellen van een beslissing, proberen het eigen gelijk bevestigd te krijgen en
onderzoek als zoethoudertje zijn oneigenlijke motieven, wat inhoudt dat het vooral uitgevoerd
wordt voor eigen belang. Het is niet toegestaan om een commercieel doel te koppelen aan een
onderzoek, ten eerste krijgt de onderwijsinstelling een slechte naam, ten tweede verpest je het voor
toekomstige studenten en ten slotte staat in de code voor marktonderzoekers dat dit niet
toegestaan is. In de gedragscode voor onderzoek en statistiek staan verschillende regels zoals
respondenten vrijwillig meewerken, geen valse voorstelling van zaken wordt gegeven, de
uitkomsten geen nadelig effect heeft op de respondenten en dat als het afgesproken is de gegevens
anoniem verwerkt wordt. Het is dus goed om bij onderzoek stil te staat bij wat mag en niet. We
hebben het hierbij over de ethiek van het onderzoek doen, definitie van etiek is: De correctheid van
je gedrag ten opzichte van degenen die het onderwerp zijn van je onderzoek, of de effecten daarvan
zullen ondervinden.
