Samenvatting gezondheid en leefstijl toets C
Lesweek 14:
Determinanten van gedrag:
Ongezond gedrag belangrijkste oorzaken van vermijdbare ziekte en sterfte
hoe gezondheidsgedrag bevorderen?
waarom gedraagt men zich zoals men zich gedraagt?
inzicht van gedrag d.m.v. determinatie (factoren): gedragsdeterminantenanalyse om
gedragsverandering te bereiken
= niet eenvoudig:
1) Gedrag bestaat uit meerdere gedragingen
2) Onderzoek je determinanten van het huidige gedrag of het gewenste gedrag
3) Wiens gedrag wil je verklaren individu of overheid
4) Is men bewust van gezond of ongezond gedrag bestuderen we de inschatting die mensen
maken over het gedrag of het daadwerkelijke gedrag
Gedrag bepaalde stimulus/beloning wordt gekoppeld (Skinner 1938)
Leer theorieën:
1) Klassieke conditioneringstheorie: aangeleerd gedrag door koppeling van
ongeconditioneerde stimulus aan een geconditioneerde stimulus
bijv een hond die begint te kwijlen (aangeleerd gedrag of geconditioneerde respons) bij
het horen van een bel (geconditioneerde stimulus), want die bel wordt meestal vervolgd
door het krijgen van eten
2) Operante conditionering theorie (Skinner, Pavlov): gedrag ontstaan door het belonen van
gewenste responsen
Bijv, kleine kinderen die huilen, zeuren of lief zijn om beloond te worden/krijgen wat ze
willen
3) Sociaal-cognitieve theorie (Bandura, 1986): gedrag ontstaat niet alleen door directe
beloningsmechanismen maar kan ook ontstaan door indirecte beloningsmechanismen
zoals waarnemen van gedrag van anderen wat beloond wordt imiteren
=> dus nieuw gedrag kan je aanleren door zelf een beloning te ervaren, maar ook bij andere zien dat
gedrag beloond wordt.
Aangeleverd gedrag reactie op stimulus
- onbewust: men weet niet dat men op een prikkel reageert
- niet intentioneel: zonder expliciete bedoeling om een bepaalde handeling uit te voeren
=> deze acties gaan automatisch
Adequate reacties:
- bewust: heel erg bezig met analyseren situatie
- intentioneel: nadenken over beste situaties
Soms gaat gedrag wel bewust: reactie bepalen, gecontroleerd men analyseert de situaties, zet
alternatieven en consequenties op een rij en kiest een reactie
een gewoonten valt onder automatische geactiveerde gedragingen
, Gedragsintenties, motivatie: de mate waarin iemand van plan is om een bepaald gedrag uit te voeren
vaak resultante van verschillende ander proximale en disale determinanten
pas als er voldoende determinanten positief zijn, zullen mensen de intensie hebben om dat
gedrag uit te voeren, maar positieve intensie = niet altijd een garantie!
goede voornemens zijn feitelijke intenties, er kunnen nog barrières zijn of terugvallen in het oude
gedrag
Intensie is gekoppeld aan motivatie: uitvoeren van bepaald gedrag hoe sterk is iemand gedreven
dat gedrag uit te voeren
Motivatie kent altijd een doel of eindtoestand.
Behoefte:
Wanneer je iets heel graag wilt, ligt je behoefte daarin hoog. De behoefte om bijvoorbeeld je diploma
te halen (doel) is hoog, waardoor je gemotiveerd raakt om goede cijfers te halen (subdoel). Je gaat
hierdoor goed leren (gedrag)
Externe druk
Invloeden van buitenaf, van de sociale omgeving. Iedereen rookt, dus dan ga jij ook maar mee roken
want dan hoof je erbij en het is cool. Of je wordt ertoe gezet om het te proberen en je blijft het doen
Lesweek 14:
Determinanten van gedrag:
Ongezond gedrag belangrijkste oorzaken van vermijdbare ziekte en sterfte
hoe gezondheidsgedrag bevorderen?
waarom gedraagt men zich zoals men zich gedraagt?
inzicht van gedrag d.m.v. determinatie (factoren): gedragsdeterminantenanalyse om
gedragsverandering te bereiken
= niet eenvoudig:
1) Gedrag bestaat uit meerdere gedragingen
2) Onderzoek je determinanten van het huidige gedrag of het gewenste gedrag
3) Wiens gedrag wil je verklaren individu of overheid
4) Is men bewust van gezond of ongezond gedrag bestuderen we de inschatting die mensen
maken over het gedrag of het daadwerkelijke gedrag
Gedrag bepaalde stimulus/beloning wordt gekoppeld (Skinner 1938)
Leer theorieën:
1) Klassieke conditioneringstheorie: aangeleerd gedrag door koppeling van
ongeconditioneerde stimulus aan een geconditioneerde stimulus
bijv een hond die begint te kwijlen (aangeleerd gedrag of geconditioneerde respons) bij
het horen van een bel (geconditioneerde stimulus), want die bel wordt meestal vervolgd
door het krijgen van eten
2) Operante conditionering theorie (Skinner, Pavlov): gedrag ontstaan door het belonen van
gewenste responsen
Bijv, kleine kinderen die huilen, zeuren of lief zijn om beloond te worden/krijgen wat ze
willen
3) Sociaal-cognitieve theorie (Bandura, 1986): gedrag ontstaat niet alleen door directe
beloningsmechanismen maar kan ook ontstaan door indirecte beloningsmechanismen
zoals waarnemen van gedrag van anderen wat beloond wordt imiteren
=> dus nieuw gedrag kan je aanleren door zelf een beloning te ervaren, maar ook bij andere zien dat
gedrag beloond wordt.
Aangeleverd gedrag reactie op stimulus
- onbewust: men weet niet dat men op een prikkel reageert
- niet intentioneel: zonder expliciete bedoeling om een bepaalde handeling uit te voeren
=> deze acties gaan automatisch
Adequate reacties:
- bewust: heel erg bezig met analyseren situatie
- intentioneel: nadenken over beste situaties
Soms gaat gedrag wel bewust: reactie bepalen, gecontroleerd men analyseert de situaties, zet
alternatieven en consequenties op een rij en kiest een reactie
een gewoonten valt onder automatische geactiveerde gedragingen
, Gedragsintenties, motivatie: de mate waarin iemand van plan is om een bepaald gedrag uit te voeren
vaak resultante van verschillende ander proximale en disale determinanten
pas als er voldoende determinanten positief zijn, zullen mensen de intensie hebben om dat
gedrag uit te voeren, maar positieve intensie = niet altijd een garantie!
goede voornemens zijn feitelijke intenties, er kunnen nog barrières zijn of terugvallen in het oude
gedrag
Intensie is gekoppeld aan motivatie: uitvoeren van bepaald gedrag hoe sterk is iemand gedreven
dat gedrag uit te voeren
Motivatie kent altijd een doel of eindtoestand.
Behoefte:
Wanneer je iets heel graag wilt, ligt je behoefte daarin hoog. De behoefte om bijvoorbeeld je diploma
te halen (doel) is hoog, waardoor je gemotiveerd raakt om goede cijfers te halen (subdoel). Je gaat
hierdoor goed leren (gedrag)
Externe druk
Invloeden van buitenaf, van de sociale omgeving. Iedereen rookt, dus dan ga jij ook maar mee roken
want dan hoof je erbij en het is cool. Of je wordt ertoe gezet om het te proberen en je blijft het doen
