Gezondheid en leefstijl toets B
Lesweek 9 tot lesweek 13
Lesweek 9
Richtlijnen goede voeding
Richtlijnen gezonde voeding opgesteld door gezondheidscentrum 2015/ hoge gezondheidsraad
om goede voeding voor iedereen in kaart te brengen
Gebaseerd op: wetenschappelijke kennis tussen veel voorkomende chronische ziekte en
voedingsmiddelen, voedingsstoffen en voedingspatronen.
Bij opstellen gekeken naar cultuur, voedingsbehoefte en voedingsgewoonten van een gebied
Regels geleden voor iedereen behalve voor: zwangere vrouwen en kinderen tot 2 jaar
De taak van het voedingscentrum: om gegeven adviezen over gezondheidswinst op
bevolkingsniveau te vertalen naar adviezen per leeftijdscategorie
Het voedingscentrum vertaalt de richtlijnen goede voeding naar de richtlijnen schijf van vijf en
houdt daarbij rekening met voedingsnormen.
De actuele richtlijnen:
Eet volgens de schijf van vijf en eet meer plantaardig en minder dierlijk.
,Schijf van vijf:
Schijf van vijf is een voorlichtingsmodel van het voedingscentrum
Doel: gezonde, veilige en duurzame voeding
In 5 vakken worden voedingsmiddelen toegereikt waaruit gekozen kan worden
1) Groente en fruit
2) Smeer- en bereidingsvetten
3) Zuivel, noten, vis, peulvruchten, vlees en ei
4) Brood, graanproducten en aardappels
5) Dranken
De bedoeling is dat er iedere dag uit alle 5 de vakken wordt gegeten
2 adviezen voor het eten buiten de schijf:
1) Dag- en weekkeuzes: 3 tot 5 keer per dag iets kleins buiten de schijf
3 keer per week iets groots buiten de schijf
2) Energieproducten
85% binnen de schijf, 15% er buiten
Om de voedingsnorm te bepalen voor verschillende leeftijdscategorieën ADH= aanbevolen
dagelijkse hoeveelheid (vinden op voedingscentrum.nl)
De ADH staat in verband met de richtlijnen gebaseerd op de energiebehoefte van een individu
uitgang van een inactieve leefstijl met de PAL-waarde/ruststofwisseling van 1,5 voor mannen en
1.4 voor vrouwen
o Groente en fruit: eet dagelijkse tenminste 200 gram groente en 200 gram fruit.
o Volkoren producten: Eet dagelijkse tenminste 90 gram bruin brood, volkorenbrood of ander
volkorenproducten.
o Vis, peulvruchten, vlees en ei: Eet een keer per week vis, liefst vette vis. Beperk de
consumptie van rood vlees en met name bewerkt vlees. Eet wekelijks peulvruchten. MBT
eieren zijn er geen richtlijnen.
o Noten: Eet dagelijks ten minste 15 gram ongezouten noten.
o Zuivel: Zuivel heeft een gunstig verband met het voorkomen van diabetes en darmkanker.
o Smeer en bereidingsvetten: Vervang boter, harde margarine en bak en braad vetten door
zachte margarine, vloeibaar bak en braad vet en plantaardige oliën.
o Dranken: 3-5 kopjes thee verlaagt de bloeddruk en heeft een gunstig verband met het
voorkomen van een beroerte.
o Ongefilterde koffie verhoogt vergeleken met gefilterde koffie het LDL-cholesterol. Het
gebruik van koffie hangt in cohortonderzoek samen met een lager risico op coronaire
hartziekten, beroerte en diabetes. De cohortonderzoeken betroffen overwegend gefilterde
koffie.
o Suikerhoudende dranken verhogen het lichaamsgewicht en hebben een ongunstig verband
met het voorkómen van diabetes.
o Alcoholische dranken: Binge drinking heeft een ongunstig verband met het krijgen van
coronaire hartziekten.
o Meer dan 1 glas heeft een ongunstig verband met het krijgen van een beroerte, darm-, borst-
en longkanker (bier, wijn, sterke drank).
o Max. 1 glas mogelijk gunstig verband met het voorkómen van longkanker en dementie.
o Keukenzout: Beperk de inname van keukenzout tot maximaal 6 gram per dag (= 2400 gram
natrium)
o Voedingssupplementen: Het gebruik hiervan is niet nodig, behalve voor mensen die tot een
specifieke groep horen waarvoor een suppletieadvies geldt.
o Voedingspatroon: Eet volgens een meer plantaardig en minder dierlijk voedingspatroon.
, Voedingssupplementen:
Gebruik van voedingssupplementen is niet nodig behalve voor specifieke groepen:
Zwangere vrouwen: Foliumzuur + Vitamine D
Pas geboren kinderen: Vitamine K
Vitamine D:
kinderen 0 t/m 3 jaar Iedereen
Vrouwen/mannen 4 t/m 49 jaar Donkere huidskleur of niet
veel in de zon
vrouwen 50+ Iedereen vanaf 70 accuraat
mannen 70+ Iedereen
Lesweek 9 tot lesweek 13
Lesweek 9
Richtlijnen goede voeding
Richtlijnen gezonde voeding opgesteld door gezondheidscentrum 2015/ hoge gezondheidsraad
om goede voeding voor iedereen in kaart te brengen
Gebaseerd op: wetenschappelijke kennis tussen veel voorkomende chronische ziekte en
voedingsmiddelen, voedingsstoffen en voedingspatronen.
Bij opstellen gekeken naar cultuur, voedingsbehoefte en voedingsgewoonten van een gebied
Regels geleden voor iedereen behalve voor: zwangere vrouwen en kinderen tot 2 jaar
De taak van het voedingscentrum: om gegeven adviezen over gezondheidswinst op
bevolkingsniveau te vertalen naar adviezen per leeftijdscategorie
Het voedingscentrum vertaalt de richtlijnen goede voeding naar de richtlijnen schijf van vijf en
houdt daarbij rekening met voedingsnormen.
De actuele richtlijnen:
Eet volgens de schijf van vijf en eet meer plantaardig en minder dierlijk.
,Schijf van vijf:
Schijf van vijf is een voorlichtingsmodel van het voedingscentrum
Doel: gezonde, veilige en duurzame voeding
In 5 vakken worden voedingsmiddelen toegereikt waaruit gekozen kan worden
1) Groente en fruit
2) Smeer- en bereidingsvetten
3) Zuivel, noten, vis, peulvruchten, vlees en ei
4) Brood, graanproducten en aardappels
5) Dranken
De bedoeling is dat er iedere dag uit alle 5 de vakken wordt gegeten
2 adviezen voor het eten buiten de schijf:
1) Dag- en weekkeuzes: 3 tot 5 keer per dag iets kleins buiten de schijf
3 keer per week iets groots buiten de schijf
2) Energieproducten
85% binnen de schijf, 15% er buiten
Om de voedingsnorm te bepalen voor verschillende leeftijdscategorieën ADH= aanbevolen
dagelijkse hoeveelheid (vinden op voedingscentrum.nl)
De ADH staat in verband met de richtlijnen gebaseerd op de energiebehoefte van een individu
uitgang van een inactieve leefstijl met de PAL-waarde/ruststofwisseling van 1,5 voor mannen en
1.4 voor vrouwen
o Groente en fruit: eet dagelijkse tenminste 200 gram groente en 200 gram fruit.
o Volkoren producten: Eet dagelijkse tenminste 90 gram bruin brood, volkorenbrood of ander
volkorenproducten.
o Vis, peulvruchten, vlees en ei: Eet een keer per week vis, liefst vette vis. Beperk de
consumptie van rood vlees en met name bewerkt vlees. Eet wekelijks peulvruchten. MBT
eieren zijn er geen richtlijnen.
o Noten: Eet dagelijks ten minste 15 gram ongezouten noten.
o Zuivel: Zuivel heeft een gunstig verband met het voorkomen van diabetes en darmkanker.
o Smeer en bereidingsvetten: Vervang boter, harde margarine en bak en braad vetten door
zachte margarine, vloeibaar bak en braad vet en plantaardige oliën.
o Dranken: 3-5 kopjes thee verlaagt de bloeddruk en heeft een gunstig verband met het
voorkomen van een beroerte.
o Ongefilterde koffie verhoogt vergeleken met gefilterde koffie het LDL-cholesterol. Het
gebruik van koffie hangt in cohortonderzoek samen met een lager risico op coronaire
hartziekten, beroerte en diabetes. De cohortonderzoeken betroffen overwegend gefilterde
koffie.
o Suikerhoudende dranken verhogen het lichaamsgewicht en hebben een ongunstig verband
met het voorkómen van diabetes.
o Alcoholische dranken: Binge drinking heeft een ongunstig verband met het krijgen van
coronaire hartziekten.
o Meer dan 1 glas heeft een ongunstig verband met het krijgen van een beroerte, darm-, borst-
en longkanker (bier, wijn, sterke drank).
o Max. 1 glas mogelijk gunstig verband met het voorkómen van longkanker en dementie.
o Keukenzout: Beperk de inname van keukenzout tot maximaal 6 gram per dag (= 2400 gram
natrium)
o Voedingssupplementen: Het gebruik hiervan is niet nodig, behalve voor mensen die tot een
specifieke groep horen waarvoor een suppletieadvies geldt.
o Voedingspatroon: Eet volgens een meer plantaardig en minder dierlijk voedingspatroon.
, Voedingssupplementen:
Gebruik van voedingssupplementen is niet nodig behalve voor specifieke groepen:
Zwangere vrouwen: Foliumzuur + Vitamine D
Pas geboren kinderen: Vitamine K
Vitamine D:
kinderen 0 t/m 3 jaar Iedereen
Vrouwen/mannen 4 t/m 49 jaar Donkere huidskleur of niet
veel in de zon
vrouwen 50+ Iedereen vanaf 70 accuraat
mannen 70+ Iedereen
